Nderi i kombit Akil Koci

Kur në fillimprillin e 2008-ës Shoqëria Kulturore Shqiptare Haemus me
seli në Bukuresht dorëzoi në Presidencën e Republikës së Shqipërisë
propozimin për dhënien profesor Akil Kocit të titullit „Nderi i
Kombit”, ose „Mjeshtër i Madh”, rreshtoi të gjitha meritat në rrafsh
profesional e atdhetar të këtij përfaqësuesi të denjë të kulturës sonë
mbarëkombëtare.



Pasi përfundova së lexuari këtë libër të përgatitur për shtyp me
dashamirësi e kompetencë nga studiuesi i njohur Ndue Ukaj, m’u
përforcua bindja se profesori Akil Koci e ka hak çdo nderim të
mundshëm nga ana e dy shteteve shqiptarë dhe me gjerë.

Më anë tjetër,e ndjej se pasthënien për këtë libër e kam të lehtë ta shkruaj
përderisa para syve më shpaloset një portret i hijshëm, i plotë e
gjithëpërfshirës, „i vizatuar” me saktësi dhe elegancë nga një
kolektiv krijuesish që e njohin nga afër Akilin-njeri dhe
Akilin-artist e sidomos veprën e tij madhore e poliedrike.


„Peneli” i secilit artikullshkrues të përfshirë në libër ka dhënë me ngjyra të
freskëta diçka domethënëse: „syrin” që sheh afër hallet e njerëzve dhe
bën çmos t’i zgjidhë, por edhe larg, tek ëndërron të ardhmen e ndritur
të kombit; „veshin” e ndjeshëm që filtron tingujt e mënjanon zhurmat
dhe i gjelbëron pentagramet me melodi plot jehona të fuqishme
bjeshkësh e me butësi minuetesh; „hundën” që nuhat të mirën e të
keqen, dashamirësinë dhe smirën; „gojën” që nxjerr veç mjaltë për
miqtë e zjarr për armiqtë; „ballin” që qëndron veç lart, si krenaria e
ndershmëria shqiptare; „zemrën” që rreh veç për njerëzit…


Është fjala,pra, për një artist me forcë emocionale krejt të pazakontë.

Në artin e tij talenti dhe mjeshtëria pleksen harmonishëm, ndaj qysh në fillim të
karrierës i bëri për vete melomanët shqiptarë e të huaj. Arritjet e
panumurta të tij janë dëshmi e zellit në veprimtarinë krijuese dhe e
kulturës së gjerë, çka gjen pasqyrim të drejtpërdrejtë në vetëdijën e
publikut.
Dihet se çdo brez krijon një shije të vetën, ka një numur të caktuar
pretendimesh lidhur me stilin, mënyrën e perceptimit të artit në
përgjithësi e të muzikës në veçanti.


Nga ky këndvështrim,personalitete si Akil Koci krijojnë breza melomanësh, gjë që përbën
një fakt me domethënie të veçantë për kulturën muzikore të çdo kohe.
Falë krijimeve të tyre, kompozitorë si Akil Koci bëhen pjesë organike
e shkollës artistike kombëtare, e cila pasurohet e përkryhet
parreshtur.
Falë këtyre personaliteteve muzika mbetet burim i pashtershëm bukurie të pavyshkur dhe altar që rrezaton edukatë e
kulturë. Mjaft të themi që një koncert me pjesë të zgjedhura muzikore,
qofshin simfonike, operistike, korale, balete, bashkë me skenografinë,
kostumet etj, është edhe histori, edhe letërsi, madje edhe filozofi.
Këtë dëshmon me diapazonin e gjerë të veprave të tij Akili-kompozitor.
Por ai është edhe një studiues, hulumtues e kritik i apasionuar i
krijimtarisë muzikore në përgjithësi.


Në shkrimet e shumta në këtë lëmë, Akil Koci na shfaqet si një propagandist i vlerave kulturore të
mirëfillta, i aftë të zgjojë tek artdashësit interesin për çdo element
të muzikës e sidomos të informojë me profesionalizëm spektatorin e
lexuesin, duke i ndihmuar të zgjerojnë horizontin e të krijojnë
opinione të shëndosha e serioze, me dobi për jetën artistike.
Akil Koci ka qënë përherë i vëmendshëm dhe ka dëgjuar me respekt e ndjenjë
të lartë përgjegjësie edhe zërin e atyre që dëgjojnë muzikën e tij.

Në reagimet e gjithësecilit ai sheh se sa ka ecur dhe ç’vend ze çdo
krijim në jetën e shoqërisë.

Duke qënë kultivues tingujsh, të cilët i kalon oreçast në sitën e
imët të shpirtit, jehonat që përhap me to i japin Akil Kocit përmasat
e një krijuesi evropian.


---------------------------------



Akdemik Kopi Kyçyku,lindur më 1943 në qytetin Pogradec.