ForumVitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (I)
Faqja 1 e 1
Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (I)
nga Agim Gashi Sun Apr 05, 2009 2:29 pm
Nga Vitore Stefa Leka
Fillimi i një ankthi
Jetoja në Durrës. Për arsye të ndryshme, plazhin e frekuentoja rrallë. Shtëpinë e kam paralel me shkollën “Kristaq Boshnjaku”. Plazhet si të Currilave, si plazhin e madh, si dhe Porto Romanon, i kisha në të njëjtën largësi. Për aq herë sa kisha mundësi të shkoja, preferoja plazhin e Currilave. Kodra na ndante nga ky plazh dhe aty ndjehesha shumë më mirë.
Im shoq, Stefanaqi (Naqi), si shofer autobuzi, s’kishte asnjëherë pushim, sidomos sezonin e verës. Ajo e dielë e shkretë pushimi kalonte me larje e shplarje, kështu që ikte më të shumtën me punë, që nuk mbaronin kurrë, se sa me shplodhje.
Vera e vitit 1990 bëri shumë e nxehtë. Pasditen e një të diele, meqë më kishte ardhur dhe vajza nga Tirana, ku ishte e martuar, vendosëm ta kalonim te Currilat, që me të vërtetë është një mjedis shumë romantik dhe i qetë. Deti nuk është si te plazhi i madh, as edhe rëra, po sidoqoftë ka të bukurën e saj dhe nga kodra kur zbrisnim shikonim akoma gjurmët e Durrësit të mbytur. Aty pothuaj e bënin plazhin dhe familjarë të tjerë, fqinjë të mi. Fëmijët u perzien me moshatarët e tyre duke u kënaqur në sterkalat e detit, që i hidhnin njëri tjetrit dhe zbavitje të tjera.
Ishte ora gjashtë e pasdites dhe dielli vazhdonte të përvëlonte. Im bir, Mikelinoja, më i vogli, mori një nga ato karriget plastike të lokalit dhe u fut me të në det. U ul mbrapsh në të, me fytyrë nga ne. Ishte dhjetë vjeç, por i ruante akoma ato shprehjet fëminore. Ishte i shëndoshë dhe i gjatë më shumë se sa duhej për moshën që kishte, por jo i deformuar. Në klasë akoma i thërrisnin "top tëlyni", me nofkën siç i thërriste një plakë, që jetonte vetëm dhe ky e ndihmonte gjithmonë për të blerë bukë apo gjëra të ndryshme. Shikoja atë dhe diellin në perëndim, që në ngjyrën e kuqeremtë që kish marrë, krijonte një vizion aq mahnitës në kontrastin e ngjyrave përreth, kur në çast një e thirrur e fortë nga im bir më shkundi nga meditimi :
-O Iskuuuu!
Dhe e përpiu deti me gjithë karrige. S’po iu besoja syve, aq shpejt ndodhi. Ai nuk ishte shumë larg nga bregu. Në çast u hodhën me not, djali tjetër bashkë me disa shokë, që po losnin futboll në rërë. Nuk pata kohë as të ulërija dhe as të lëvizja, po kisha ngelur aty si e ngrirë bashkë me vajzën time Madin, e cila u hodh menjëherë në det. Xhati, një komshiu ynë, bashkë me djalin, Iskun, arritën ta nxjerrin Mikelinon nga uji. Mezi i hoqën këmbët nga karrigia dhe po dilnin bashkë me të në krahë.
Ai s’kish arritur të pijë ujë po ishte dyllë i verdhë dhe shikonte rreth e qark si i trembur. Xhatit i kullonte gjaku nga këmba, që ia kish gërvishtur këmba e karriges, kurse Isku ishte gërvishtur në krahë. E mblodha mendjen përnjëherë dhe u thashë të vazhdonin lojën dhe kureshtarët që u mblodhën i largova me kujdes duke i falenderuar. Po ruaja një qetësi, por zemra sa s’po më çahej. Syve të trembur të tim biri, që më shikonin gjithë pikëpyetje iu përgjigja me një të puthur duke i thënë gjoja me indiferentizëm: “Pa hë! Tani na thuaj ç’të ndodhi?”
Ashtu, duke parë përreth, më tha me zë si të mekur: “Nuk e di mami!...Isha ulur mbrapsh në karrige dhe s’e di si u zhytën përnjëherë këmbët e prapsme të saj…Atje poshtë më dolën gjithë ato lule shumëngjyrëshe! U mundova t’i heq këmbët nga karrigia po ato s'dilnin.”
Qëndruam dhe pak sa t’i kalonte trembja dhe tronditja dhe u kthyem në shtëpi. Si Madi dhe Isku shtiheshin sikur s’kish ndodhur gjë, por të dy ishin shumë të tronditur.
Nga ora shtatë tim biri iu ngrit temperatura dhe kishte dhembje kockash. Përballë shtëpisë sime kisha një mjek gjinekollog, me të cilin kishim marrdhënie shumë të mira dhe sapo e lajmëruam, erdhi menjëherë. E vizitoi dhe tha: “ Ftohje s’ka! Nuk dëgjoj gjë, po i japim një takipirinë.”
Pas dy orësh djali u qetësua. Ajo natë kaloi kështu. Të nesërmen, në orën gjashtë pasdite i filluan ca të dridhura dhe përsëri iu ngrit temperatura. Kishte dhe dhimbje kockash. Kësaj here takipirina bëri efektin vetëm për dy - tre orë dhe gjithë ajo natë si dhe për dy javë rresht, temperatura, fillonte në gjashte pasdite dhe deri nga ora tetë të mëgjesit. Temperatura rrinte dyzet gradë dhe gjatë ditës i ulej deri në tridhjetë e shtatë e dy. Një mjeke e njohur e familjes, specialiste për fëmijë, Mira Kauri, që pas kurës me penicelinë e streptomicinë, i filloi klorofenikolin, por që nuk dha asnjë rezultat, e shtroi në spital dhe aty filloi "kalvari i një historie tjeter" i jetës sime.
Nuk mëe mjaftuan ato që kisha kaluar në jetë: fëmijë pa fëmijëri dhe e re pa rini, po dhe kjo e pakapërcyeshmja më duhej... Kjo dhimbje dhe tronditje ishte e pa krahasuar dhe përshkruar. Nuk dija më kur ishte natë apo ditë çdo gjë kishte humbur ngjyrën dhe kuptimin e saj. As shtëpitë, as rrugët, asgjë, s’më kishte më kuptim, përveç atij fëmije, që dergjej aty në krevat me gjithë ato flebo nëpër damarët e duareve. Shumë analiza iu bënë dhe asnjë diagnozë e përcaktuar. S'lashë hoxhë e plakë pa shkuar dhe pa i çuar kanatjeren e tij. Të gjitha këto, sipas këshillave, që më jepnin disa plaka, fqinjat e mia, të cilat më shihnin të raskapitur dhe të shpërfytyruar, por gjendja e djalit vazhdonte e njëjtë.
Prej spitalit të Durrësit e çuan në një spital në Tiranë, ku djali tjetër, Isku, që sa kish mbaruar shkollën e fiskulturës, priste të merrte pjesë në konkursin e provave për në institutin e fiskulturës. Si ai dhe im shoq sapo mbaronin, njëri punën dhe tjetri përgatitjet, që bënte në shkollë për konkursin, vinin menjëherë në Tiranë. Po kështu Madi dhe djali i madh, Artani. Në Tiranë gjendja e djalit u rëndua shumë. Më vinte ta mbysja atë mjekun Bebetin, që as e kuronte e as më spjegonte gjë nga gjithë ato analiza dhe gjak, që i merrnin. E nxorra “defiçit” atë lagjen te spitali i fëmijëve, nga uthulla që blija për kompresa. Një herë kur durimi kish arritur kulmin, i hyra në dhomë mjekut dhe çfarë nuk i thashë përmes lotëve dhe nervave të shkatërruara. Fliste shpirti i plasur …
Djali në këtë kohë nuk ngrihej më, as ulur në krevat nuk rrinte dot, veç më shihte me ata sy dhe faqet e skuqura nga temperatura dhe thoshte me atë zerin e tij të shuar: "Mami kur do ngrihem?! Çfarë kam kështu?”
Nuk e di nëse mjeku u tremb nga fjalët e mia ( nuk besoj të jetë kjo, se ata kishin dhe gurin dhe arrën në dorë ), mbase iu dhimba, por ai më ftoi të ulem në një karrige dhe më tha: “ Dëgjo, moj shoqe! Ne këtu në këtë spital po i bëjmë të gjitha provat. (Për mua këto ishin “eksperimente”, që ata po bënin mbi trupin e njomë të tim biri, derisa i morën me një shiringë të madhe copë në mëlçi, mjelogramën apo dhe në palcë të kurizit). Mjeku
vazhdoi: “ Po e lemë pa kuruar, që të shohim çfarë do të dalë, se po ta fillojmë ta mbysim prapë me antibiotikë, vetëm se mbulojmë sëmundjen.”
Më vonë, kur e kam takuar këtë mjek këtu në Trieste, pasi kishte ardhur për specializim, i kërkova dhe një lloj falje për atë sjelljen time, por në periudhën që po flas, as që më bënin sytë dritë dhe nuk e kuptoja dot, si mund të lihej pa u kuruar një fëmijë, që "kurohej" me uthull, me lëkura patatesh te thembrat e këmbëve dhe që e mbante shpirtin me flebo, se për të ngrënë as që bëhej fjalë. Po dhe aty në Tiranë, nuk lashë hoxhë edhe plaka pa shkuar. E keqja çfarë s’të bëkërka të besosh!...
Në këtë periudhë të tmerrshme njëmujore, aty në spital të pediatrisë në Tiranë, ka shumë ngjarje për t’i kujtuar e hedhur në letër dhe një nga ato, që nuk e harroj kurrë, është ajo sesi po e përjetonte djali madh Artani këtë kohë.
Shkoi te Mali me Gropa, andej nga Dajti. Unë kisha gjithë ditën që po e prisja. Nga që s'kisha ç’ bëja zihesha siç i thonë fjalës me mizat dhe fëmijët i doja të gjithë aty së bashku me tim shoq. Po të kalonte ora kur vinte treni nga Durresi do grindesha kot. S’di si ta përshkruaj se si isha shpërfytyruar… Pra dhe atë ditë po e prisja, se dhe Mikelinoja kur shikonte Arin (Artanin) gjente forca për t’i dhënë ndonjë buzëqeshje nga shakatë apo fjalët që i thoshte ai. Atë ditë Artani i kishte premtuar, se do t’i sillte sallam. Po ku gjendej sallami, që i kishte humbur vula si shumë gjërave të tjera?! Po afrohej ajo ora e tmerrshme e temperaturës dhe mua më filluan si zakonisht të dridhurat, se kishte nja një javë, që para se t’i fillonte temperatura, djalin e kapnin ca të dridhura sa dhe mua, që e pushtoja fort në krahet e mi më tundte me gjithë krevat. Isha gjithë nerva për djalin e madh, që po vonohej, kur shoh orën. Ishte gjashtë e pesë. Filloi të më rrihte zemra. As të dridhura e as ajo temperaturë, që sfidonte termometrin nga tridhjetë e shtatë e dy përnjëherë në dyzet e dy pa dy ! Ju fala Zotit aty te dritarja spitalit dhe lutjet më dilnin nga thellësia e shpirtit, shoqëruar me lotë. Mundohesha që djali mos më shikonte kur dëgjoj zërin e tij të mekur: “ Ma, mos qaj, une e di që ti po qan. Ja e sheh?! S’po dridhem më dhe temperatura s’po më hipën. Më mbytën lotët më shumë dhe më vinte të ulërija me të madhe. (Edhe tani qd po shkruaj dhe para syve më dalin ato skena, lotët po më bijen vetë mbi tasjerë.)
Në një çast u hap dera me forcë. Mjeku Bebeti, nga ajo ditë që i shkova në zyrë nuk na ndalonte më të hynim e të dilnim si donim në dhomën e djalit. Infermiere, mjekë apo portierë, të gjithë, na njihnin dhe mundoheshin të na ndihmonin. Po të them të drejtën, mua ajo shprehja e fytyrës së tyre, ku shprehej një keqardhje, më dërmonte edhe më shumë.
Pashë tim bir, të madhin, Artanin, me një shokun e tij me një shishe në dorë si dhe me një copë të madhe salami. Sa pa hapur gojën unë, ai bërtiti si fëmijë duke iu drejtuar shokut, që e shoqëronte: "Taqo e sheh?! Nuk ka temperaturë. Po qesh, mor, po qesh!” dhe u sul tek i vëllai
Të them të drejtën mu drodh shpirti, mendova dhe pse
se kishte kurrë zakon, mos kishte pirë nga mërzia e të vëllait dhe po vinte në këtë gjendje këtu, kur ai u kthye nga ne dhe tha me një zë që s'ia njoha:
Im shoq, Stefanaqi (Naqi), si shofer autobuzi, s’kishte asnjëherë pushim, sidomos sezonin e verës. Ajo e dielë e shkretë pushimi kalonte me larje e shplarje, kështu që ikte më të shumtën me punë, që nuk mbaronin kurrë, se sa me shplodhje.
Vera e vitit 1990 bëri shumë e nxehtë. Pasditen e një të diele, meqë më kishte ardhur dhe vajza nga Tirana, ku ishte e martuar, vendosëm ta kalonim te Currilat, që me të vërtetë është një mjedis shumë romantik dhe i qetë. Deti nuk është si te plazhi i madh, as edhe rëra, po sidoqoftë ka të bukurën e saj dhe nga kodra kur zbrisnim shikonim akoma gjurmët e Durrësit të mbytur. Aty pothuaj e bënin plazhin dhe familjarë të tjerë, fqinjë të mi. Fëmijët u perzien me moshatarët e tyre duke u kënaqur në sterkalat e detit, që i hidhnin njëri tjetrit dhe zbavitje të tjera.
Ishte ora gjashtë e pasdites dhe dielli vazhdonte të përvëlonte. Im bir, Mikelinoja, më i vogli, mori një nga ato karriget plastike të lokalit dhe u fut me të në det. U ul mbrapsh në të, me fytyrë nga ne. Ishte dhjetë vjeç, por i ruante akoma ato shprehjet fëminore. Ishte i shëndoshë dhe i gjatë më shumë se sa duhej për moshën që kishte, por jo i deformuar. Në klasë akoma i thërrisnin "top tëlyni", me nofkën siç i thërriste një plakë, që jetonte vetëm dhe ky e ndihmonte gjithmonë për të blerë bukë apo gjëra të ndryshme. Shikoja atë dhe diellin në perëndim, që në ngjyrën e kuqeremtë që kish marrë, krijonte një vizion aq mahnitës në kontrastin e ngjyrave përreth, kur në çast një e thirrur e fortë nga im bir më shkundi nga meditimi :
-O Iskuuuu!
Dhe e përpiu deti me gjithë karrige. S’po iu besoja syve, aq shpejt ndodhi. Ai nuk ishte shumë larg nga bregu. Në çast u hodhën me not, djali tjetër bashkë me disa shokë, që po losnin futboll në rërë. Nuk pata kohë as të ulërija dhe as të lëvizja, po kisha ngelur aty si e ngrirë bashkë me vajzën time Madin, e cila u hodh menjëherë në det. Xhati, një komshiu ynë, bashkë me djalin, Iskun, arritën ta nxjerrin Mikelinon nga uji. Mezi i hoqën këmbët nga karrigia dhe po dilnin bashkë me të në krahë.
Ai s’kish arritur të pijë ujë po ishte dyllë i verdhë dhe shikonte rreth e qark si i trembur. Xhatit i kullonte gjaku nga këmba, që ia kish gërvishtur këmba e karriges, kurse Isku ishte gërvishtur në krahë. E mblodha mendjen përnjëherë dhe u thashë të vazhdonin lojën dhe kureshtarët që u mblodhën i largova me kujdes duke i falenderuar. Po ruaja një qetësi, por zemra sa s’po më çahej. Syve të trembur të tim biri, që më shikonin gjithë pikëpyetje iu përgjigja me një të puthur duke i thënë gjoja me indiferentizëm: “Pa hë! Tani na thuaj ç’të ndodhi?”
Ashtu, duke parë përreth, më tha me zë si të mekur: “Nuk e di mami!...Isha ulur mbrapsh në karrige dhe s’e di si u zhytën përnjëherë këmbët e prapsme të saj…Atje poshtë më dolën gjithë ato lule shumëngjyrëshe! U mundova t’i heq këmbët nga karrigia po ato s'dilnin.”
Qëndruam dhe pak sa t’i kalonte trembja dhe tronditja dhe u kthyem në shtëpi. Si Madi dhe Isku shtiheshin sikur s’kish ndodhur gjë, por të dy ishin shumë të tronditur.
Nga ora shtatë tim biri iu ngrit temperatura dhe kishte dhembje kockash. Përballë shtëpisë sime kisha një mjek gjinekollog, me të cilin kishim marrdhënie shumë të mira dhe sapo e lajmëruam, erdhi menjëherë. E vizitoi dhe tha: “ Ftohje s’ka! Nuk dëgjoj gjë, po i japim një takipirinë.”
Pas dy orësh djali u qetësua. Ajo natë kaloi kështu. Të nesërmen, në orën gjashtë pasdite i filluan ca të dridhura dhe përsëri iu ngrit temperatura. Kishte dhe dhimbje kockash. Kësaj here takipirina bëri efektin vetëm për dy - tre orë dhe gjithë ajo natë si dhe për dy javë rresht, temperatura, fillonte në gjashte pasdite dhe deri nga ora tetë të mëgjesit. Temperatura rrinte dyzet gradë dhe gjatë ditës i ulej deri në tridhjetë e shtatë e dy. Një mjeke e njohur e familjes, specialiste për fëmijë, Mira Kauri, që pas kurës me penicelinë e streptomicinë, i filloi klorofenikolin, por që nuk dha asnjë rezultat, e shtroi në spital dhe aty filloi "kalvari i një historie tjeter" i jetës sime.
Nuk mëe mjaftuan ato që kisha kaluar në jetë: fëmijë pa fëmijëri dhe e re pa rini, po dhe kjo e pakapërcyeshmja më duhej... Kjo dhimbje dhe tronditje ishte e pa krahasuar dhe përshkruar. Nuk dija më kur ishte natë apo ditë çdo gjë kishte humbur ngjyrën dhe kuptimin e saj. As shtëpitë, as rrugët, asgjë, s’më kishte më kuptim, përveç atij fëmije, që dergjej aty në krevat me gjithë ato flebo nëpër damarët e duareve. Shumë analiza iu bënë dhe asnjë diagnozë e përcaktuar. S'lashë hoxhë e plakë pa shkuar dhe pa i çuar kanatjeren e tij. Të gjitha këto, sipas këshillave, që më jepnin disa plaka, fqinjat e mia, të cilat më shihnin të raskapitur dhe të shpërfytyruar, por gjendja e djalit vazhdonte e njëjtë.
Prej spitalit të Durrësit e çuan në një spital në Tiranë, ku djali tjetër, Isku, që sa kish mbaruar shkollën e fiskulturës, priste të merrte pjesë në konkursin e provave për në institutin e fiskulturës. Si ai dhe im shoq sapo mbaronin, njëri punën dhe tjetri përgatitjet, që bënte në shkollë për konkursin, vinin menjëherë në Tiranë. Po kështu Madi dhe djali i madh, Artani. Në Tiranë gjendja e djalit u rëndua shumë. Më vinte ta mbysja atë mjekun Bebetin, që as e kuronte e as më spjegonte gjë nga gjithë ato analiza dhe gjak, që i merrnin. E nxorra “defiçit” atë lagjen te spitali i fëmijëve, nga uthulla që blija për kompresa. Një herë kur durimi kish arritur kulmin, i hyra në dhomë mjekut dhe çfarë nuk i thashë përmes lotëve dhe nervave të shkatërruara. Fliste shpirti i plasur …
Djali në këtë kohë nuk ngrihej më, as ulur në krevat nuk rrinte dot, veç më shihte me ata sy dhe faqet e skuqura nga temperatura dhe thoshte me atë zerin e tij të shuar: "Mami kur do ngrihem?! Çfarë kam kështu?”
Nuk e di nëse mjeku u tremb nga fjalët e mia ( nuk besoj të jetë kjo, se ata kishin dhe gurin dhe arrën në dorë ), mbase iu dhimba, por ai më ftoi të ulem në një karrige dhe më tha: “ Dëgjo, moj shoqe! Ne këtu në këtë spital po i bëjmë të gjitha provat. (Për mua këto ishin “eksperimente”, që ata po bënin mbi trupin e njomë të tim biri, derisa i morën me një shiringë të madhe copë në mëlçi, mjelogramën apo dhe në palcë të kurizit). Mjeku
vazhdoi: “ Po e lemë pa kuruar, që të shohim çfarë do të dalë, se po ta fillojmë ta mbysim prapë me antibiotikë, vetëm se mbulojmë sëmundjen.”
Më vonë, kur e kam takuar këtë mjek këtu në Trieste, pasi kishte ardhur për specializim, i kërkova dhe një lloj falje për atë sjelljen time, por në periudhën që po flas, as që më bënin sytë dritë dhe nuk e kuptoja dot, si mund të lihej pa u kuruar një fëmijë, që "kurohej" me uthull, me lëkura patatesh te thembrat e këmbëve dhe që e mbante shpirtin me flebo, se për të ngrënë as që bëhej fjalë. Po dhe aty në Tiranë, nuk lashë hoxhë edhe plaka pa shkuar. E keqja çfarë s’të bëkërka të besosh!...
Në këtë periudhë të tmerrshme njëmujore, aty në spital të pediatrisë në Tiranë, ka shumë ngjarje për t’i kujtuar e hedhur në letër dhe një nga ato, që nuk e harroj kurrë, është ajo sesi po e përjetonte djali madh Artani këtë kohë.
Shkoi te Mali me Gropa, andej nga Dajti. Unë kisha gjithë ditën që po e prisja. Nga që s'kisha ç’ bëja zihesha siç i thonë fjalës me mizat dhe fëmijët i doja të gjithë aty së bashku me tim shoq. Po të kalonte ora kur vinte treni nga Durresi do grindesha kot. S’di si ta përshkruaj se si isha shpërfytyruar… Pra dhe atë ditë po e prisja, se dhe Mikelinoja kur shikonte Arin (Artanin) gjente forca për t’i dhënë ndonjë buzëqeshje nga shakatë apo fjalët që i thoshte ai. Atë ditë Artani i kishte premtuar, se do t’i sillte sallam. Po ku gjendej sallami, që i kishte humbur vula si shumë gjërave të tjera?! Po afrohej ajo ora e tmerrshme e temperaturës dhe mua më filluan si zakonisht të dridhurat, se kishte nja një javë, që para se t’i fillonte temperatura, djalin e kapnin ca të dridhura sa dhe mua, që e pushtoja fort në krahet e mi më tundte me gjithë krevat. Isha gjithë nerva për djalin e madh, që po vonohej, kur shoh orën. Ishte gjashtë e pesë. Filloi të më rrihte zemra. As të dridhura e as ajo temperaturë, që sfidonte termometrin nga tridhjetë e shtatë e dy përnjëherë në dyzet e dy pa dy ! Ju fala Zotit aty te dritarja spitalit dhe lutjet më dilnin nga thellësia e shpirtit, shoqëruar me lotë. Mundohesha që djali mos më shikonte kur dëgjoj zërin e tij të mekur: “ Ma, mos qaj, une e di që ti po qan. Ja e sheh?! S’po dridhem më dhe temperatura s’po më hipën. Më mbytën lotët më shumë dhe më vinte të ulërija me të madhe. (Edhe tani qd po shkruaj dhe para syve më dalin ato skena, lotët po më bijen vetë mbi tasjerë.)
Në një çast u hap dera me forcë. Mjeku Bebeti, nga ajo ditë që i shkova në zyrë nuk na ndalonte më të hynim e të dilnim si donim në dhomën e djalit. Infermiere, mjekë apo portierë, të gjithë, na njihnin dhe mundoheshin të na ndihmonin. Po të them të drejtën, mua ajo shprehja e fytyrës së tyre, ku shprehej një keqardhje, më dërmonte edhe më shumë.
Pashë tim bir, të madhin, Artanin, me një shokun e tij me një shishe në dorë si dhe me një copë të madhe salami. Sa pa hapur gojën unë, ai bërtiti si fëmijë duke iu drejtuar shokut, që e shoqëronte: "Taqo e sheh?! Nuk ka temperaturë. Po qesh, mor, po qesh!” dhe u sul tek i vëllai
Të them të drejtën mu drodh shpirti, mendova dhe pse
se kishte kurrë zakon, mos kishte pirë nga mërzia e të vëllait dhe po vinte në këtë gjendje këtu, kur ai u kthye nga ne dhe tha me një zë që s'ia njoha:
vijon
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Re: Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (I)
nga Agim Gashi Sun Apr 05, 2009 2:30 pm
- Dilni shpejt të gjithë përjashta!
Iu bindëm në mënyre instiktive. Jashtë, ai shoku i tij, drejtor i një ndërmarrje të asaj kohe, më tregoi, se kishin qënë me Artanin, të shoqëruar nga xhpsi i tij i ndërmarrjes, te një plakë "fallxhore" tek Mali me Gropa, ku ajo i kishte thënë midis të tjerave: “ Sonte
vëllai yt nuk do ketë temperaturë!” dhe i kish dhënë disa gjëra që ai po ia bënte tani.
Sa ishte djali mirë, kurrë s’iu kasha besuar këtyre gjërave dhe jo të vija e t’i gjëmoja e t’i kërkoja vetë. Po kisha afro një muaj e gjysëm, që veç doktorëve,ku s’ kisha shkuar, sapo më thoshin për ndonjë njeri “çudibërës”. Si Hoxha i Kavajës, si dhe ai i Maminasit, çuditërisht më thanë të njëjtat gjëra. Më kërkuan vetëm një kanatjere nga trupi i djalit dhe moshën. Pastaj, pasi lexonin te një libër i madh, të dy më kane thënë: “Djali do bëhet shumë mirë. Do kalojë një rrugë të largët dhe do kapërxejë një det.”
I shaja me vehte edhe pse kisha aq siklet, kur më përmendnin detin. E kujt i shkonte ndërmend atëhere, se do kaloja vërtet detin? Ato, që i dha plaka Artanit, çuditërisht e lanë nja tre ditë vetëm me temperaturën febrile tridhjetë e shtatë gradë e dy vija, që të dobëson dhe të grryen ngadalë.
Një natë tjetër, Artani solli dhe Gazin, një mjek popullor me emër në atë kohë, që i vuri ca rruaza të zeza. Në këtë gjendje të kësaj temperature febrile e transferuan te spitali i fëmijëve, në pavjoni e artrit rematoitit, po pa qenë të sigurtë për diagnozën. Mjek ishte doktoreshë Drita Fejzo, një mjeke shumë e mirë, ishte specializuar në Francë, poë tepër strikte. Nuk të jepte një kurajo apo të hynte në psikologjinë tënde. Ajo, përveç meje, ndaloi të hynin pjestarët e tjerë të familjes, po dhe këtu ia gjeta anën me infermieret duke u dhënë lekë nën dorë. Isha shkundur fare edhe orën e dorës, që e kisha kujtim nga reliket e vjetra të familjes, e vetmja dhuratë martese nga im, e shita për një copë bukëe. Po kush i llogariste të gjitha këto!
Bashkë me tim shoq, (Stefanaqin) Naqin, po mendonim të shisnim shtëpinë, vetëm të më nisnin djalin jashtë shtetit për t’u diagnostikuar. Edhe te spitalin e fëmijëve temperature filloi lojën e saj. Mjekimi ishte kortizoni me efekte anësore të fuqishme(sinakten apo placinyl)( që i skanadalizoi mjekët këtu në Itali, kur iu tregoja çfarë i kanë bërë dhe me se e kanë kuruar këtë fëmijë).
Dhe me mjeken Dritën si me doktor Bebetin u grinda duke i kërkuar
ta çonin jashtë shtetit (ç’pretendime, hë?!), gjë që e bëri mjeken të ngrinte një vetull përpjetë. Iu thashë: “Me që s’jeni në gjendje t’i vini një diagnozë, çojini
gjakun për analizë të paktën jashtë shtetit, etj. etj.” Isha bërë gjysëm mjeke dhe e dija permendësh kartelën e tij me gjithë analizat, që ia kisha kopjuar me ndihmë e një infermiere, që kur erdha këtu në Itali, më hynë shumë në punë.
Atëhere me ato analiza të "vjedhura" në dorë vajta e gjeta në mes të pyllit dhe takova doktor Arqilenë, një mjek popullor, që ishte bërë aq i njohur në Shqipëri. Ai më këshilloi rrënjë fiku të egër dhe një nga barnat, që mjekët i jepni djalit dhe më ndaloi kategorikisht atë plakenylin dhe synaktenin, që ata i jepnin.
Me që i rrija te koka djalit natë e ditë, fillova t’i jepja ato barna, që më tha doktor Arqilea. Nuk di kujt t’ia kushtoj përmirësimin e tij provizor doktor Arqilesë apo një
mrekullie, që ndodhi nga Zoti i madh dhe që bëri aq bujë në spital, po që unë s’dua ta shkruaj këtu. Di vetëm që çuditërishtë një mëngjes djali u ngrit, kërkoi të hante dhe ta çoja në shtëpi. Kjo, jo vetëm mua, po dhe mjekët dhe mjeken, që e kuronte e la pa mend. Këtë, ma tha më vonë një infermiere, që e kam takuar këtu në Trieste, refugjate dhe ajo.
Të gjithë po thoshin dhe po mendonin nga ky "përmirësim i menjëhershëm " atë që s’ma shkruan dot dora dhe s’dua t’ia kujtoj vetes, kur ndodh, që përmirësohet një njeri që i kanë hequr shpresat...Nejse... Im birë, këmbënguli aq shumë, sa ma nxorrën nga spitali. Qëndrova nja tre ditë te motra, që e ka shtëpinë aty afër tek spitali i fëmijëve në Tirnaë, për çdo të papritur, por fal Zotit ai filloi të bënte dhe nja dy hapa nëpër shtëpi. Kryesorja ishte temperatura e tmerrshme, e cila nuk po shfaqej më ! Pas disa ditësh që isha kthyer në Durrës, fillova të hyjë disi në rrjedhën e jetës dhe mësova gjithë ato gjëra, që kishin ndodhur.
Hyrja e familjes Popaj në ambasadën italiane në dhjetor të 1985 më ishte ngulitur në mendje dhe truri im filloi të mendojë, sesi të hyja dhe unë me djalin e vogël për ta shtruar dhe vizituar njëherë në Itali, sepse nuk i besoja shumë këtij "përmirësimi" të papritur. Më ishte bërë refleks të rrija me leckën me ujë dhe uthull në dorë nëpër shtëpi.
Diçka po ndodhte në atë kohë, që unë s’po e merrja vesh. Artani, djali i madh, se nga më zhdukej dhe kur vinte seç pëshpëriste në një qoshe të divanit me Iskun, i cili ato ditë kishte konkursin për në Institutin e Fiskulturës. Sa iu afrohesha e kthenin bisedën për gjera të tjera. As që më shkonte mendja për “planet e tyre”, por mendoja, se mos dinin ndonje gjë për vëllain e tyre të vogël dhe ma fshihnin mua.
Një herë i përgjova, kundër edukatës që me kishte dhene nena ime Artani i bërtiti dhe i tha Iskut:
-Hajde, se do pendohesh! Mbushe mendjen, jo kampion shtize dhe disku siç je, si dhe anëtar i ekipit kombëtar, po dhe Ajet Toska të jesh, me atë biografi, që ke ti, s'të nxjerr njeri të drejtën e studimit, po mos humb kohën kot! Hajde me mua!
Përgjigjet e Iskut s’i dëgjoja mirë, po nga mënyra si u ndanë mora vesh, se ia kishte prishur për diçka. Më vonë Artanin e pashë që po përkëdhelte të vëllanë e vogël dhe i thoshte:
-Ty do të bëjë Tani yt bos! Ke për të parë! Shumë shpejt do të të marrrë Tani me vete!
Atë ditë sa ishte dhënë lajmi i asaj makinës së parë, që the portën dhe hyri në Ambasadën italiane. Ishte gjendje e turbullt gjithandej. Çfarë s'dëgjoje, po unë i dëgjoja, sikur të flisnin për një botë tjetër, aq e shkëputur dhe e hutuar isha akoma, nga gjithë ato që kisha jetuar ato muaj.
Iu bindëm në mënyre instiktive. Jashtë, ai shoku i tij, drejtor i një ndërmarrje të asaj kohe, më tregoi, se kishin qënë me Artanin, të shoqëruar nga xhpsi i tij i ndërmarrjes, te një plakë "fallxhore" tek Mali me Gropa, ku ajo i kishte thënë midis të tjerave: “ Sonte
vëllai yt nuk do ketë temperaturë!” dhe i kish dhënë disa gjëra që ai po ia bënte tani.
Sa ishte djali mirë, kurrë s’iu kasha besuar këtyre gjërave dhe jo të vija e t’i gjëmoja e t’i kërkoja vetë. Po kisha afro një muaj e gjysëm, që veç doktorëve,ku s’ kisha shkuar, sapo më thoshin për ndonjë njeri “çudibërës”. Si Hoxha i Kavajës, si dhe ai i Maminasit, çuditërisht më thanë të njëjtat gjëra. Më kërkuan vetëm një kanatjere nga trupi i djalit dhe moshën. Pastaj, pasi lexonin te një libër i madh, të dy më kane thënë: “Djali do bëhet shumë mirë. Do kalojë një rrugë të largët dhe do kapërxejë një det.”
I shaja me vehte edhe pse kisha aq siklet, kur më përmendnin detin. E kujt i shkonte ndërmend atëhere, se do kaloja vërtet detin? Ato, që i dha plaka Artanit, çuditërisht e lanë nja tre ditë vetëm me temperaturën febrile tridhjetë e shtatë gradë e dy vija, që të dobëson dhe të grryen ngadalë.
Një natë tjetër, Artani solli dhe Gazin, një mjek popullor me emër në atë kohë, që i vuri ca rruaza të zeza. Në këtë gjendje të kësaj temperature febrile e transferuan te spitali i fëmijëve, në pavjoni e artrit rematoitit, po pa qenë të sigurtë për diagnozën. Mjek ishte doktoreshë Drita Fejzo, një mjeke shumë e mirë, ishte specializuar në Francë, poë tepër strikte. Nuk të jepte një kurajo apo të hynte në psikologjinë tënde. Ajo, përveç meje, ndaloi të hynin pjestarët e tjerë të familjes, po dhe këtu ia gjeta anën me infermieret duke u dhënë lekë nën dorë. Isha shkundur fare edhe orën e dorës, që e kisha kujtim nga reliket e vjetra të familjes, e vetmja dhuratë martese nga im, e shita për një copë bukëe. Po kush i llogariste të gjitha këto!
Bashkë me tim shoq, (Stefanaqin) Naqin, po mendonim të shisnim shtëpinë, vetëm të më nisnin djalin jashtë shtetit për t’u diagnostikuar. Edhe te spitalin e fëmijëve temperature filloi lojën e saj. Mjekimi ishte kortizoni me efekte anësore të fuqishme(sinakten apo placinyl)( që i skanadalizoi mjekët këtu në Itali, kur iu tregoja çfarë i kanë bërë dhe me se e kanë kuruar këtë fëmijë).
Dhe me mjeken Dritën si me doktor Bebetin u grinda duke i kërkuar
ta çonin jashtë shtetit (ç’pretendime, hë?!), gjë që e bëri mjeken të ngrinte një vetull përpjetë. Iu thashë: “Me që s’jeni në gjendje t’i vini një diagnozë, çojini
gjakun për analizë të paktën jashtë shtetit, etj. etj.” Isha bërë gjysëm mjeke dhe e dija permendësh kartelën e tij me gjithë analizat, që ia kisha kopjuar me ndihmë e një infermiere, që kur erdha këtu në Itali, më hynë shumë në punë.
Atëhere me ato analiza të "vjedhura" në dorë vajta e gjeta në mes të pyllit dhe takova doktor Arqilenë, një mjek popullor, që ishte bërë aq i njohur në Shqipëri. Ai më këshilloi rrënjë fiku të egër dhe një nga barnat, që mjekët i jepni djalit dhe më ndaloi kategorikisht atë plakenylin dhe synaktenin, që ata i jepnin.
Me që i rrija te koka djalit natë e ditë, fillova t’i jepja ato barna, që më tha doktor Arqilea. Nuk di kujt t’ia kushtoj përmirësimin e tij provizor doktor Arqilesë apo një
mrekullie, që ndodhi nga Zoti i madh dhe që bëri aq bujë në spital, po që unë s’dua ta shkruaj këtu. Di vetëm që çuditërishtë një mëngjes djali u ngrit, kërkoi të hante dhe ta çoja në shtëpi. Kjo, jo vetëm mua, po dhe mjekët dhe mjeken, që e kuronte e la pa mend. Këtë, ma tha më vonë një infermiere, që e kam takuar këtu në Trieste, refugjate dhe ajo.
Të gjithë po thoshin dhe po mendonin nga ky "përmirësim i menjëhershëm " atë që s’ma shkruan dot dora dhe s’dua t’ia kujtoj vetes, kur ndodh, që përmirësohet një njeri që i kanë hequr shpresat...Nejse... Im birë, këmbënguli aq shumë, sa ma nxorrën nga spitali. Qëndrova nja tre ditë te motra, që e ka shtëpinë aty afër tek spitali i fëmijëve në Tirnaë, për çdo të papritur, por fal Zotit ai filloi të bënte dhe nja dy hapa nëpër shtëpi. Kryesorja ishte temperatura e tmerrshme, e cila nuk po shfaqej më ! Pas disa ditësh që isha kthyer në Durrës, fillova të hyjë disi në rrjedhën e jetës dhe mësova gjithë ato gjëra, që kishin ndodhur.
Hyrja e familjes Popaj në ambasadën italiane në dhjetor të 1985 më ishte ngulitur në mendje dhe truri im filloi të mendojë, sesi të hyja dhe unë me djalin e vogël për ta shtruar dhe vizituar njëherë në Itali, sepse nuk i besoja shumë këtij "përmirësimi" të papritur. Më ishte bërë refleks të rrija me leckën me ujë dhe uthull në dorë nëpër shtëpi.
Diçka po ndodhte në atë kohë, që unë s’po e merrja vesh. Artani, djali i madh, se nga më zhdukej dhe kur vinte seç pëshpëriste në një qoshe të divanit me Iskun, i cili ato ditë kishte konkursin për në Institutin e Fiskulturës. Sa iu afrohesha e kthenin bisedën për gjera të tjera. As që më shkonte mendja për “planet e tyre”, por mendoja, se mos dinin ndonje gjë për vëllain e tyre të vogël dhe ma fshihnin mua.
Një herë i përgjova, kundër edukatës që me kishte dhene nena ime Artani i bërtiti dhe i tha Iskut:
-Hajde, se do pendohesh! Mbushe mendjen, jo kampion shtize dhe disku siç je, si dhe anëtar i ekipit kombëtar, po dhe Ajet Toska të jesh, me atë biografi, që ke ti, s'të nxjerr njeri të drejtën e studimit, po mos humb kohën kot! Hajde me mua!
Përgjigjet e Iskut s’i dëgjoja mirë, po nga mënyra si u ndanë mora vesh, se ia kishte prishur për diçka. Më vonë Artanin e pashë që po përkëdhelte të vëllanë e vogël dhe i thoshte:
-Ty do të bëjë Tani yt bos! Ke për të parë! Shumë shpejt do të të marrrë Tani me vete!
Atë ditë sa ishte dhënë lajmi i asaj makinës së parë, që the portën dhe hyri në Ambasadën italiane. Ishte gjendje e turbullt gjithandej. Çfarë s'dëgjoje, po unë i dëgjoja, sikur të flisnin për një botë tjetër, aq e shkëputur dhe e hutuar isha akoma, nga gjithë ato që kisha jetuar ato muaj.
2009 - Redaktore latrare: Zhuliana G. Jorganxhi
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (II)
nga Agim Gashi Sun Apr 05, 2009 2:31 pm
Nga Vitore Stefa Leka
Ato ditë korriku 1990…
Mbaj mend atë ditë kisha blerë peshk nga ai njëzetlekshi, po s’kisha vajguri për furnellën. Bidonin e kisha lënë në rradhë, që në mëngjes, po vajguri s’kishte ardhur. Shoh Tanin, që preu një copë bukë dyzetshe, e lyeu me vaj e kripë dhe bënte ca lëvizje të pakontrolluara. Më përqafonte kot, më thoshtë: “Dhe një herë që do hanim peshk, që na kish marr malli, mbaroi vajguri apo nuk kemi as vaj? Toti! E di atë barcoletën me peshkun ti ?!”
“Ik, o bir, se s’ta kam qefin!”, i thashë, kur ai vazhdoi: ”Pa ta thënë s’ta le unë, ma ke s'ma ke qefin ti!” dhe filloi të më tregojë duke më hedhur duart në qafë: “Një peshkatar vajti për të peshkuar. Më në fund zuri një peshk të madh. Duke u kthyer për në shtëpi po mendonte: “ Të kisha dhe një gotë raki, do isha kënaqur sonte me këtë meze të rrallë. Sapo hyri në shtëpi i thirri gruas: “Laje peshkun grua, se doli darka sonte!” “S’kemi ujë mor, burrë! S’ka ardhur çezma gjithë ditën.” “E mirë, vere tiganin, se e rregulloj unë!”, tha burri. “S’kam as vaj dhe as vajguri!”, tha gruaja. Burri u nxeh dhe vajti e hodhi peshkun ne det. Peshku i lumtur, që shpëtoi, po ua tregonte gjithë gëzim peshqve të tjere ngjarjen. Një peshk i tha: “Thuj rroftë Partia e Punës, që re në grackë në këtë shtet, se të ishe kapur gjetkë, tani kushedi në ç'bark do ishe!"
"Mos i thuaj jashtë këto barcoleta mor, bir!”, i thashë e trembur, “se do hash ndonjë burg për agjitacion propagandë!”
“ Mirë “plake” (kjo ishte përkedhelja e tij), po iki unë. Peshkun ama s’e hëngra!”
"Mos u vono, i thashë, se ja, sikur erdhi vajguri!”
Po atë ditë as vajguri s'erdhi e as dhe im bir! Kjo qe biseda e fundit me tim bir Artanin, i cili po atë natë hyri në ambasaden franceze. Unë e mora vesh pas dy ditësh në televizor kur e pashë te kangjellat e ambasadës, që po bënte shenjë me dorë. Ngjarjet në ato ditë korriku po rrokulliseshin njëra pas tjetrës me shpejtësi rrufeje. Ambasada të hapura! Dyndje njerëzish dhe të rinj nga e gjithë Shqipëria. Sambistët, policët, filluan t’i kapnin të rinjtë, që zbrisnin te stacioni i trenit në Tiranë dhe përveç drurit, u qethnin kokën dhe i kthenin mbrapsh nëpër qytetet e tyre me makina të dërguara posaçërisht nga degët e brendshme të qyteteve nga ku kishin ardhur. Nëpër rradhë apo rrugë vetëm për këtë flitej. “Iku dhe i biri i filanit”, apo “e sollën filanin të qethur, si e kishin rrahur!!!”, etj.
Të nesërmen e asaj dite, që iku Artani, Isku kishte konkursin. Vajta dhe unë me djalin e vogël, që po e merrte nga pak veten. Po atij fytyra i rrinte ngjyrë dheu dhe dy rrathë blu i rrethonin sytë. Mezi ecte dhe një këmbë i rrinte e enjtur. Rrënjën e fikut të egër ia vazhdoja…Pra, megjithë trubullirat, që po ndodhnin, komisioni i konkursit pati kohë të bëjë dallavera. Aty në gara, mbaj mend një shok të djalit të madh, që erdhi me taksi e mori të fejuarën që ishte kampionia e atletikës dhe i tha dhe Iskut: “Hajde me ne, mos rri me këta plera! S’kanë me të dhanë gja! Do tja japin atij Narit nga Jub- Sukthi, që ka babën kryetar kooperative dhe që ja pruni dashin qysh në mëngjes. E pashë me këta dy sy!” Po im bir kishte besim te drejtësia. E kush kish guxuar t’i fliste ndonjë fjalë të kundërt ndonjëherë? Ai ishte si në shtëpi (nga frika) si dhe në shkollë "me frymën e Partisë", por kur e pësoi zhgenjimin, thashë, se më iku nga trut djali! Filloi t’i shante aty në mes të fushës.
Gjithë atë ditë në rrugë apo dhe në palestër dëgjoja vetëm sharje kundër qeverisë. Ishin njerëz, që flisnin hapur! Në daç për të ikur, se ishin hapur
ambasadat dhe në ndaç sharje të ndryshme. Aq isha traumatizuar me frikën në palcë dhe kujdesin për mos bërë ndonjë gabim, sa kur i dëgjoja më hipte një e dridhur dhe prisja kur
t’i arrestonin, por jo! Njerëzit nxitonin e nxitonin, o Zot, ç’po ndodhte kështu?! Nga shkonte gjithë kjo turmë?
U mundova të qetësoj tim bir, po kush e mbante zhgënjimin që kishte pësuar?! “Hajde nisemi që tani për në Tiranë!”, më thoshte. Po këtë gjë tha dhe kur erdhi i jati nga puna. “ Ku të vemi, more djalë?! Nuk e sheh ç’po bëhet? Po i kthejnë të rrahur dhe të qethur”, i thoshnja.
Në atë kohë televizori po jepte lajmet, për këto ndodhira. Në një moment pashë tim bir, të madhin, Artanin, aty te kangjellat e ambasadës franceze! Të tjera të dridhura e djersë të ftohta…
Më merr ime bijë, Madi, në telefon te shtëpia e një komshije dhe më thotë: “Po ti pse s’po nisesh, t’i bësh një vizitë djalit te Arqilea?” dhe ky ishte një “mesazh” i Madit, që donte të thoshte: “Nisu, çfarë pret!” Nga të ktheja sytë më parë?! Nga një anë i vogli, strukur në një qoshe me fytyrë të trembur nga gjendja e të vëllait, që bërtiste duke sharë e duke ngulur këmbë për të ikur, nga ana tjetër im shoq, që thoshte: “Ju ikni, unë s'luaj që këtu!” Shpirti më ishte ndrydhur që kur pashë tim bir të madhin atje në ambasadën franceze duke menduar, se çfarë do t’i bënin po t’i nxirrnin nga ambasadat dhe sepse më rrinte mendja te ajo buka me vaj...Dreka e fundit, që hëngri në shtëpi! Dreq fukarallëk! E mora menjëherë vendimin dhe i thashë: “Nxitoni të kapim trenin e fundit, mos e zgjasni!” Dhe ashtu u bë edhe pse im shoq këmbëngulte për të kundërtën, por iu lut i vogli dhe kush ia kthente fjalën atij? Që te stacioni aty në Durrës e pashë që diçka nuk shkonte. Rrethuar me policë, që kontrollonin njerëezit, që shkonin për Tiranë. Fati im, që motra e komisarit të policisë ishte qiraxhie në shtëpinë time, kështu që ai e dinte ç’kishim hequr me djalin dhe i thashë, se ka vizitën nesër te doktor Arqilea. E pyeta me lezet, se ç’ishte gjithë ky kontroll? Më tha: “S’ke faj, se ke qënë e zënë me çunin, po ka rrezik kasapanë të bëhet!” dhe ju drejtua Iskut: “Dhe ti, mos lëviz shumë këto ditë, sidomos në Tiranë!”. Ishte njeri babaxhan dhe nga ai e kam dhe ardhjen këtu si dhe shpëtimin e jetës së tim biri Iskut, me ndërhyrjen që bëri më vonë, pas atyre që më ndodhën më pas.
Pra dhe në Tiranë e njëjta gjë. Polici e madhe dhe te stacioni i trenit, kur shikonin djem të rinj dhe vetëm, i ndanin mënjanë dhe i çonin në polici, ku përveç drurit dhe shkopit të gomës i qethnin flokët duke i kthyer pastaj nëpër qytetet nga kishin ardhur.
Shumë të rinj zbritën pa hyrë në Tiranë, si në Kashar, ose kur treni ishte në lëvizje, se siç duket e kishin marrë vesh ç’i priste aty te stacioni. Isku mbante të vëllanë në krahë kështu që nuk tërhoqëm shumë vëmendjen e policëve kur zbritëm tek stacioni. Shkuam te shtëpia e Madit dhe aty mësuam lloj lloj lajmesh, për ato që po ndodhnin. Filluam të bënim planet si do iknim dhe ku. Ditën e nesërme, që në mëngjes herët dolëm nga shtëpia. Tirana ishte plot e përplot me njerëz, që lëviznin kot. U hap fjala, që në ambasadën franceze ka rënë një sëmundje. M’u këput shpirti fare, duke menduar Artanin, që ishte aty. Ca të tjerë thoshin: “Jo mor, e keni ndigju gabim!Në atë italjanen, se janë tetë qind vetë dhe si kanë nga rrutullohen! Aty dhe nevojrat i kryejnë ku flenë!” Të tjerë thoshnin: “Te gjermania po bëhet nami! Janë mbi tremijë veta!” Ca të tjerë diskutonin për
kampionatin botëror. Më duket ishte dita e fundit dhe e fituan gjermanët, se në darkë, megjithë gjendjen e frikshme që kish pushtuar Tiranën, kur po shkoja për tek stacioni i trenit dëgjoja brohoritje, andej nga ambasada gjermane, që në atë qetësi të pazakontë, vinin si një ulurimë therrëse, ose më dukej mua, që po kthehesha e dërrmuar. Iu thashë të mijve të provonim njëherë, se mos hynim tek amabsada franceze, po sa morëm rrugën për andej, trotuaret po mbusheshin plot me ushtarë, që kishin nga një kazëm në krah o ashtu mu duk mua dhe që po e bllokonin rrugën. Rrugës dëgjonim zëra si: “U mbyllën ambasadat dhe ke italjania e kanë rrethuar, bile qëlluan njerin, që po hypte ke ajo e çara e murit!” Po kështu u rrethuan të gjitha ambasadat. Kishim gjysëm dite që po bridhnim sa andej këndej dhe u thashë atëhere të mijve: “Marrim ndonjë gjë për të ngrënë dhe çlodhemi pak te lulishtja tek Skënderbeu. Duhet të kthehemi menjëherë! Këtu do ndodhi ajo kasapana, që na tha komisari mbrëmë te stacioni, në Durrës…”
Ashtu bëmë. Po ku kish vend te lulishtja ? Ishte shkulur Shkodra mbarë! Flisnin me zë të lartë, shanin qeverinë. Një djalë erdhi me vrap dhe iu drejtua familjarëve të tij: “Po vjen Perens Dekuelari nga O K B-ja! Kanë dhënë urdhër që t’i nisin të gjithë jashtë nëpër shtetet sipas ambasadave, ku kanë hyrë! Lajm i sigurtë, se ma tha një shoku im, që punon në ministrinë e brendshme!” “Çfarë po thu mor?!”, u dëgjua një zë andej nga fundi, “ kanë me i vra! Hapin parrulla kot! Tan’ kan’ me i vra!...” “Ku ku për mu!”, u dëgjua një ulurimë, “ Kam djalin e vetëm, si me ja ba me e qit mor?!”
E çfarë s’dëgjoje?!… Pasi pushuam pak, u ndamë me Madin dhe morëm drejtimin e stacionit të trenit. Afër maternitetit Isku ndaloi hapat, u kthye nga ne. E lëshoi vëllain në tokë, se e mbante gjithë kohën në krah dhe tha: “Me vjen keq, por unë s’kthehem mbrapsh! Do tentoj, të bëhet ç’të bëhet!” Ne të dy, burrë dhe grua ngrimë! Ai nuk pranoi asnjë arsyetim edhe pse e pa vetë gjendjen e jashtëzakonshme aty në Tiranë.
Iku pa kthyer kokën duke na lënë si dy statuja aty në mes rrugës…
Po e ndiqja me sy ku dhe lotet kishin ngrirë...Në mend m’u fiksuan ato kaçurrelat e zeza, që pas dy ditëve s’do t’ia shihja më…M’u mblodh një nyje në fyt, isha gati t'ja plasja të qarit me zë aty në mes Tiranë, por mendoja atë të voglin, që akoma s’e kishte marrë vehten, që ia plasi të qarit sa pa që i vëllai u largua.
Bashkë me Iskun iku dhe e dashura e tij. Ndoshta kjo qe dhe arsyja e vendimit që mori, pasi vajza kishte ikur nga shtëpia për të ardhur bashkë me të dhe nuk mund të ktheje dot atje. Ky është një kapitull tjetër me peripecitë e veta, që unë do e shkruaj më vonë. Per mos tu larguar nga tema po vazhdoj…
Vërtet kisha shpëtuar nga uthulla, po ajo temperatura febrile tridhjetë e shtatë e dy ishte e përditshme te Mikelinua, gjë që i krijonte atë dobësi aq të madhe, që më shumë rrinte shtrirë, se në këmbë apo ulur. Iu ktheva tim shoqi, sikur të ma kishte ai fajin. Ishte mbledhur sa një grusht, dhe ecte kokëulur: “Ti u bëre sebep me atë “jo-në” tënde! Do ishim futur dhe ne si të tjerët në ndonjë ambasadë. Të paktën të mendoje për jetën e këtij të voglit. Ç’do bëhet tani? Ku ta çojmë?! Ku gjendet Arqilea apo ku ka ngelur pa e çuar këtu?!” dhe flisja e flisja duke iu shkarkuar. Ai, që kuptonte gjendjen time heshte. Njëherë vetëm tha: “E ku do vinim moj?! Kush na i kish hapur derën dhe po na priste? Apo të humb dhe këtë copë punë që kam?” Aty u nxeha më shumë duke i thënë: “Haje me buke atë farë pune tani! Ja u ndamë kështu për së gjalli! Njëri në ambasadë, që s’dimë çfarë ndodh, tjetri ttetëmbëdhjetë vjeç sa ka dal nga bangat, iku pa adresë. Ku do mbytemi tani?!” dhe s’dija çfarë flisja...
“Ik, o bir, se s’ta kam qefin!”, i thashë, kur ai vazhdoi: ”Pa ta thënë s’ta le unë, ma ke s'ma ke qefin ti!” dhe filloi të më tregojë duke më hedhur duart në qafë: “Një peshkatar vajti për të peshkuar. Më në fund zuri një peshk të madh. Duke u kthyer për në shtëpi po mendonte: “ Të kisha dhe një gotë raki, do isha kënaqur sonte me këtë meze të rrallë. Sapo hyri në shtëpi i thirri gruas: “Laje peshkun grua, se doli darka sonte!” “S’kemi ujë mor, burrë! S’ka ardhur çezma gjithë ditën.” “E mirë, vere tiganin, se e rregulloj unë!”, tha burri. “S’kam as vaj dhe as vajguri!”, tha gruaja. Burri u nxeh dhe vajti e hodhi peshkun ne det. Peshku i lumtur, që shpëtoi, po ua tregonte gjithë gëzim peshqve të tjere ngjarjen. Një peshk i tha: “Thuj rroftë Partia e Punës, që re në grackë në këtë shtet, se të ishe kapur gjetkë, tani kushedi në ç'bark do ishe!"
"Mos i thuaj jashtë këto barcoleta mor, bir!”, i thashë e trembur, “se do hash ndonjë burg për agjitacion propagandë!”
“ Mirë “plake” (kjo ishte përkedhelja e tij), po iki unë. Peshkun ama s’e hëngra!”
"Mos u vono, i thashë, se ja, sikur erdhi vajguri!”
Po atë ditë as vajguri s'erdhi e as dhe im bir! Kjo qe biseda e fundit me tim bir Artanin, i cili po atë natë hyri në ambasaden franceze. Unë e mora vesh pas dy ditësh në televizor kur e pashë te kangjellat e ambasadës, që po bënte shenjë me dorë. Ngjarjet në ato ditë korriku po rrokulliseshin njëra pas tjetrës me shpejtësi rrufeje. Ambasada të hapura! Dyndje njerëzish dhe të rinj nga e gjithë Shqipëria. Sambistët, policët, filluan t’i kapnin të rinjtë, që zbrisnin te stacioni i trenit në Tiranë dhe përveç drurit, u qethnin kokën dhe i kthenin mbrapsh nëpër qytetet e tyre me makina të dërguara posaçërisht nga degët e brendshme të qyteteve nga ku kishin ardhur. Nëpër rradhë apo rrugë vetëm për këtë flitej. “Iku dhe i biri i filanit”, apo “e sollën filanin të qethur, si e kishin rrahur!!!”, etj.
Të nesërmen e asaj dite, që iku Artani, Isku kishte konkursin. Vajta dhe unë me djalin e vogël, që po e merrte nga pak veten. Po atij fytyra i rrinte ngjyrë dheu dhe dy rrathë blu i rrethonin sytë. Mezi ecte dhe një këmbë i rrinte e enjtur. Rrënjën e fikut të egër ia vazhdoja…Pra, megjithë trubullirat, që po ndodhnin, komisioni i konkursit pati kohë të bëjë dallavera. Aty në gara, mbaj mend një shok të djalit të madh, që erdhi me taksi e mori të fejuarën që ishte kampionia e atletikës dhe i tha dhe Iskut: “Hajde me ne, mos rri me këta plera! S’kanë me të dhanë gja! Do tja japin atij Narit nga Jub- Sukthi, që ka babën kryetar kooperative dhe që ja pruni dashin qysh në mëngjes. E pashë me këta dy sy!” Po im bir kishte besim te drejtësia. E kush kish guxuar t’i fliste ndonjë fjalë të kundërt ndonjëherë? Ai ishte si në shtëpi (nga frika) si dhe në shkollë "me frymën e Partisë", por kur e pësoi zhgenjimin, thashë, se më iku nga trut djali! Filloi t’i shante aty në mes të fushës.
Gjithë atë ditë në rrugë apo dhe në palestër dëgjoja vetëm sharje kundër qeverisë. Ishin njerëz, që flisnin hapur! Në daç për të ikur, se ishin hapur
ambasadat dhe në ndaç sharje të ndryshme. Aq isha traumatizuar me frikën në palcë dhe kujdesin për mos bërë ndonjë gabim, sa kur i dëgjoja më hipte një e dridhur dhe prisja kur
t’i arrestonin, por jo! Njerëzit nxitonin e nxitonin, o Zot, ç’po ndodhte kështu?! Nga shkonte gjithë kjo turmë?
U mundova të qetësoj tim bir, po kush e mbante zhgënjimin që kishte pësuar?! “Hajde nisemi që tani për në Tiranë!”, më thoshte. Po këtë gjë tha dhe kur erdhi i jati nga puna. “ Ku të vemi, more djalë?! Nuk e sheh ç’po bëhet? Po i kthejnë të rrahur dhe të qethur”, i thoshnja.
Në atë kohë televizori po jepte lajmet, për këto ndodhira. Në një moment pashë tim bir, të madhin, Artanin, aty te kangjellat e ambasadës franceze! Të tjera të dridhura e djersë të ftohta…
Më merr ime bijë, Madi, në telefon te shtëpia e një komshije dhe më thotë: “Po ti pse s’po nisesh, t’i bësh një vizitë djalit te Arqilea?” dhe ky ishte një “mesazh” i Madit, që donte të thoshte: “Nisu, çfarë pret!” Nga të ktheja sytë më parë?! Nga një anë i vogli, strukur në një qoshe me fytyrë të trembur nga gjendja e të vëllait, që bërtiste duke sharë e duke ngulur këmbë për të ikur, nga ana tjetër im shoq, që thoshte: “Ju ikni, unë s'luaj që këtu!” Shpirti më ishte ndrydhur që kur pashë tim bir të madhin atje në ambasadën franceze duke menduar, se çfarë do t’i bënin po t’i nxirrnin nga ambasadat dhe sepse më rrinte mendja te ajo buka me vaj...Dreka e fundit, që hëngri në shtëpi! Dreq fukarallëk! E mora menjëherë vendimin dhe i thashë: “Nxitoni të kapim trenin e fundit, mos e zgjasni!” Dhe ashtu u bë edhe pse im shoq këmbëngulte për të kundërtën, por iu lut i vogli dhe kush ia kthente fjalën atij? Që te stacioni aty në Durrës e pashë që diçka nuk shkonte. Rrethuar me policë, që kontrollonin njerëezit, që shkonin për Tiranë. Fati im, që motra e komisarit të policisë ishte qiraxhie në shtëpinë time, kështu që ai e dinte ç’kishim hequr me djalin dhe i thashë, se ka vizitën nesër te doktor Arqilea. E pyeta me lezet, se ç’ishte gjithë ky kontroll? Më tha: “S’ke faj, se ke qënë e zënë me çunin, po ka rrezik kasapanë të bëhet!” dhe ju drejtua Iskut: “Dhe ti, mos lëviz shumë këto ditë, sidomos në Tiranë!”. Ishte njeri babaxhan dhe nga ai e kam dhe ardhjen këtu si dhe shpëtimin e jetës së tim biri Iskut, me ndërhyrjen që bëri më vonë, pas atyre që më ndodhën më pas.
Pra dhe në Tiranë e njëjta gjë. Polici e madhe dhe te stacioni i trenit, kur shikonin djem të rinj dhe vetëm, i ndanin mënjanë dhe i çonin në polici, ku përveç drurit dhe shkopit të gomës i qethnin flokët duke i kthyer pastaj nëpër qytetet nga kishin ardhur.
Shumë të rinj zbritën pa hyrë në Tiranë, si në Kashar, ose kur treni ishte në lëvizje, se siç duket e kishin marrë vesh ç’i priste aty te stacioni. Isku mbante të vëllanë në krahë kështu që nuk tërhoqëm shumë vëmendjen e policëve kur zbritëm tek stacioni. Shkuam te shtëpia e Madit dhe aty mësuam lloj lloj lajmesh, për ato që po ndodhnin. Filluam të bënim planet si do iknim dhe ku. Ditën e nesërme, që në mëngjes herët dolëm nga shtëpia. Tirana ishte plot e përplot me njerëz, që lëviznin kot. U hap fjala, që në ambasadën franceze ka rënë një sëmundje. M’u këput shpirti fare, duke menduar Artanin, që ishte aty. Ca të tjerë thoshin: “Jo mor, e keni ndigju gabim!Në atë italjanen, se janë tetë qind vetë dhe si kanë nga rrutullohen! Aty dhe nevojrat i kryejnë ku flenë!” Të tjerë thoshnin: “Te gjermania po bëhet nami! Janë mbi tremijë veta!” Ca të tjerë diskutonin për
kampionatin botëror. Më duket ishte dita e fundit dhe e fituan gjermanët, se në darkë, megjithë gjendjen e frikshme që kish pushtuar Tiranën, kur po shkoja për tek stacioni i trenit dëgjoja brohoritje, andej nga ambasada gjermane, që në atë qetësi të pazakontë, vinin si një ulurimë therrëse, ose më dukej mua, që po kthehesha e dërrmuar. Iu thashë të mijve të provonim njëherë, se mos hynim tek amabsada franceze, po sa morëm rrugën për andej, trotuaret po mbusheshin plot me ushtarë, që kishin nga një kazëm në krah o ashtu mu duk mua dhe që po e bllokonin rrugën. Rrugës dëgjonim zëra si: “U mbyllën ambasadat dhe ke italjania e kanë rrethuar, bile qëlluan njerin, që po hypte ke ajo e çara e murit!” Po kështu u rrethuan të gjitha ambasadat. Kishim gjysëm dite që po bridhnim sa andej këndej dhe u thashë atëhere të mijve: “Marrim ndonjë gjë për të ngrënë dhe çlodhemi pak te lulishtja tek Skënderbeu. Duhet të kthehemi menjëherë! Këtu do ndodhi ajo kasapana, që na tha komisari mbrëmë te stacioni, në Durrës…”
Ashtu bëmë. Po ku kish vend te lulishtja ? Ishte shkulur Shkodra mbarë! Flisnin me zë të lartë, shanin qeverinë. Një djalë erdhi me vrap dhe iu drejtua familjarëve të tij: “Po vjen Perens Dekuelari nga O K B-ja! Kanë dhënë urdhër që t’i nisin të gjithë jashtë nëpër shtetet sipas ambasadave, ku kanë hyrë! Lajm i sigurtë, se ma tha një shoku im, që punon në ministrinë e brendshme!” “Çfarë po thu mor?!”, u dëgjua një zë andej nga fundi, “ kanë me i vra! Hapin parrulla kot! Tan’ kan’ me i vra!...” “Ku ku për mu!”, u dëgjua një ulurimë, “ Kam djalin e vetëm, si me ja ba me e qit mor?!”
E çfarë s’dëgjoje?!… Pasi pushuam pak, u ndamë me Madin dhe morëm drejtimin e stacionit të trenit. Afër maternitetit Isku ndaloi hapat, u kthye nga ne. E lëshoi vëllain në tokë, se e mbante gjithë kohën në krah dhe tha: “Me vjen keq, por unë s’kthehem mbrapsh! Do tentoj, të bëhet ç’të bëhet!” Ne të dy, burrë dhe grua ngrimë! Ai nuk pranoi asnjë arsyetim edhe pse e pa vetë gjendjen e jashtëzakonshme aty në Tiranë.
Iku pa kthyer kokën duke na lënë si dy statuja aty në mes rrugës…
Po e ndiqja me sy ku dhe lotet kishin ngrirë...Në mend m’u fiksuan ato kaçurrelat e zeza, që pas dy ditëve s’do t’ia shihja më…M’u mblodh një nyje në fyt, isha gati t'ja plasja të qarit me zë aty në mes Tiranë, por mendoja atë të voglin, që akoma s’e kishte marrë vehten, që ia plasi të qarit sa pa që i vëllai u largua.
Bashkë me Iskun iku dhe e dashura e tij. Ndoshta kjo qe dhe arsyja e vendimit që mori, pasi vajza kishte ikur nga shtëpia për të ardhur bashkë me të dhe nuk mund të ktheje dot atje. Ky është një kapitull tjetër me peripecitë e veta, që unë do e shkruaj më vonë. Per mos tu larguar nga tema po vazhdoj…
Vërtet kisha shpëtuar nga uthulla, po ajo temperatura febrile tridhjetë e shtatë e dy ishte e përditshme te Mikelinua, gjë që i krijonte atë dobësi aq të madhe, që më shumë rrinte shtrirë, se në këmbë apo ulur. Iu ktheva tim shoqi, sikur të ma kishte ai fajin. Ishte mbledhur sa një grusht, dhe ecte kokëulur: “Ti u bëre sebep me atë “jo-në” tënde! Do ishim futur dhe ne si të tjerët në ndonjë ambasadë. Të paktën të mendoje për jetën e këtij të voglit. Ç’do bëhet tani? Ku ta çojmë?! Ku gjendet Arqilea apo ku ka ngelur pa e çuar këtu?!” dhe flisja e flisja duke iu shkarkuar. Ai, që kuptonte gjendjen time heshte. Njëherë vetëm tha: “E ku do vinim moj?! Kush na i kish hapur derën dhe po na priste? Apo të humb dhe këtë copë punë që kam?” Aty u nxeha më shumë duke i thënë: “Haje me buke atë farë pune tani! Ja u ndamë kështu për së gjalli! Njëri në ambasadë, që s’dimë çfarë ndodh, tjetri ttetëmbëdhjetë vjeç sa ka dal nga bangat, iku pa adresë. Ku do mbytemi tani?!” dhe s’dija çfarë flisja...
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (III)
nga Agim Gashi Sun Apr 05, 2009 2:33 pm
Nga Vitore Stefa Leka
Bijtë “e ikur” të nënave
Kur arritëm në Durrës me trenin e fundit, gjendja vazhdonte njësoj. Policë nga të gjitha anët! Veç komisarin nuk e pashë ! Duket me ndihmoi Zoti që s'ishte aty, për ato që ndodhën në ditet që erdhën më pas. Shtëpia me dukej sterrë . Nuk mbylla sy gjithë natën duke ju lutur Zotit të ndihmonte Iskun. Nga ato, që pashë në Tiranë kisha një parandjenjë të keqe, e cila po me grryente nga brenda, ndoshta ma kishin shkaktuar dhe fjalët e komisarit, që s'm’u hoqën nga mendja për atë "kasapanën", që tha. Gjithë ajo ditë edhe pse rrija me vesh të ngrehur e zemër të ngrirë s’pati ndonjë të re, veç lajmeve të zakonshme. Te policia (qe ishte dhe kjo po në atë pellg, ku jetoja unë) ishin mbledhur shumë njerëz, që prisnin të vinin "të qethurit " nga Tirana. Dy makina nga larg i kontrollova dhe unë, nga që kisha hallin e Iskut dhe nga kjo peshë sikur u lehtësova, se mendova qe po ta kishin kapur do ishte kthyer tani. Në shtëpi më priste një lajm tjetër. Kunati i komisarit, qiraxhiu im, ishte dhe ky “i pakënaqur”, se e dëgjoja që zihej me të shoqen, e cila ishte sekretare partie e një reparti në fabrikën e plastikës dhe ziheshin për arsye të banesës. Ishin mbaruar tre pallate, ku ky punonte pas punës dhe akoma s’i kishin dhënë një hyrje. Ai pakënaqësitë i shprehte me zë të lartë. (Kur erdha në Itali, mora vesh, ai kishin hyrë me forcë në një nga këto pallate.)
Ky, pra, Brahimi, komshiu im, më tha sa hyra:
- Sonte na kanë lajmëruar të rrimë në porto, se do nisen ata të ambasadave! Kanë ardhur vaporet t’i marrin. Kanë ardhur shumë përforcime, po na kanë grumbulluar dhe ne si vullnetarë.
-Kam hallet e mia, o Brahim dhe as më duhet se ç’bëhet përreth dhe në ka ikur im bir i madhi, siç thonë, s’dua të di më për të!-i thashë
Flisja dhe ndjeja rrahjet e zemrës, që sa s'po me dilte nga kraharrori. Kujt t’i besoje në atë kohë? Edhe pse çdo gjë kish plasur sheshit, unë isha aq e kujdesshme, se më kujtoheshin thëniet e nënës sime: " Bisha është më e rrezikshme kur është e plagosur!” Këtë po e shihja aty dy qind metra larg shtëpisë, para derës së policisë, se si i kishin katandisur ata bij nënash…
Kur Brahimi më tha:
- Opo ishallah ikin pa iu hyrë ferra në këmbë, se s’u besohet më këtyre dhe ti, leri këto me mua, se s'jam nga ata unë! A ke ndonjë porosi po e pashë?
-Jo të keqen as kam, as dua të më biesh lajm dhe po e pe- ia ktheva unë.
Më vonë një nga këshilli lajmëroi që pas orës 21 mos dilte asnjë nga shtëpia.
Dreq, o pune dhe kjo duhej! Atë natë Durrësi kishte ngrirë i tëri! Në atë qetësi të pazakontë, që e kish mbuluar, kushedi sa zemra nënash qanin apo luteshin pas dritareve…Asnje s' bëri gjumë. Asnjë!
U gdhiva dhe une aty prapa dritares dhe çdo zhurmë e vogël nate më hidhte përpjetë, se më dukej si krismë pushke...
Atë mëngjes korriku, s’di si t’jau përshkruaj!...
Dita dukej e qetë në pamje, po nëpër rrugë kishte njerëz më shumë, se kurrrë!
Dola nga “Vollga” me gjithë tim bir të voglin dhe shikoja detin. Asnjë vapor për be! Sikur i kishte përpirë pafundësia!
Ku je, o shpirt i nënës, ku?! Po ai tjetri arriti dot të hyjë, mbase jeni bashkë? Si do na vejë filli, bir! Ku do mar vesh, se jeni mirë, apo ku jeni? Kur do shihemi ndonjëherë. Kur?
-Mami pse qan?- më përmendi zëri i Lukes, se kështu e përkëdhelnim të voglin. -Të gjithë po qajnë këtu ç'keni ju? vazhdonte djali.
Shikova për rreth. Vërtet, gra dhe vajza si dhe njerëz të moshave të ndryshme me sytë nga horizonti flisnin me vehte. Dikush fshinte lotët. Eh!...
U ktheva në shtëpi, pasi isha shfryrë mirë e mirë aty në bregdet duke i thënë të voglit, se si lali i madh, si dhe Isku ikën, që të të bijen ty gjëra të bukura dhe të na marrin shumë shpejt me vete.
Te muzeumi më ndalon një shoku i Artanit.
- Mama e Tanit! Merre këtë letrën dhe këto.
“KËTO” ishin treqind lekë të vjetra, mbështjellë brenda letrës Aty lexova: “Kush ta gjejë këtë letër, i lutem ta çojë si porosine si dhe letrën në shtëpine time.” Aty ishte adresa jonë, emri dhe mbiemri i tim biri, si dhe dy fjalë " Mendoj une për Luken! Pas pak shkojmë drejt Francës! Mami më fal!"
Kjo ishte letra fjalë për fjalë, të regjistruara në kujtesën time sa dhe sot, që po i kujtoj ndjej atë dridhje dhe emocion, që më krijuan atëhere dhe sytë më lotojnë...
“Faleminderit!”, i thashë letërprurëesit, i cili rrinte si i habitur nga dridhjet apo frika ime duke par përreth, kur ai më tha:
-Kam punu me Tanin në kantjer’ e njof mirë dhe unë do ikja, po kam plakën vetëm dhe të sëmurë! Sa letra e pare jan’ gjet sot, që kanë hudh ata!...
U ndava nga ai djal i mirë dhe më erdhi keq, që nuk i mësova emrin dhe u nisa për në shtëpi, se s'po më mbanin më këmbët…
Hapa televizorin, ( i vetmi, që kishtë mbetur pa shitur ). Po fliste Xhelil Gjoni në lidhje me “aktin e turpshëm të gangsterëve, tradhëtarëve dhe uliganëve, qe sapo ishin nisur…” E mbylla menjëherë dhe s’e dëgjova gjer në fund. Djalin e kish këputur gjumi në divan, ashtu, me bukën me sheqer ( hedhur ujë në vend vajit) të pambaruar, kur bije dera me forcë…
Ky, pra, Brahimi, komshiu im, më tha sa hyra:
- Sonte na kanë lajmëruar të rrimë në porto, se do nisen ata të ambasadave! Kanë ardhur vaporet t’i marrin. Kanë ardhur shumë përforcime, po na kanë grumbulluar dhe ne si vullnetarë.
-Kam hallet e mia, o Brahim dhe as më duhet se ç’bëhet përreth dhe në ka ikur im bir i madhi, siç thonë, s’dua të di më për të!-i thashë
Flisja dhe ndjeja rrahjet e zemrës, që sa s'po me dilte nga kraharrori. Kujt t’i besoje në atë kohë? Edhe pse çdo gjë kish plasur sheshit, unë isha aq e kujdesshme, se më kujtoheshin thëniet e nënës sime: " Bisha është më e rrezikshme kur është e plagosur!” Këtë po e shihja aty dy qind metra larg shtëpisë, para derës së policisë, se si i kishin katandisur ata bij nënash…
Kur Brahimi më tha:
- Opo ishallah ikin pa iu hyrë ferra në këmbë, se s’u besohet më këtyre dhe ti, leri këto me mua, se s'jam nga ata unë! A ke ndonjë porosi po e pashë?
-Jo të keqen as kam, as dua të më biesh lajm dhe po e pe- ia ktheva unë.
Më vonë një nga këshilli lajmëroi që pas orës 21 mos dilte asnjë nga shtëpia.
Dreq, o pune dhe kjo duhej! Atë natë Durrësi kishte ngrirë i tëri! Në atë qetësi të pazakontë, që e kish mbuluar, kushedi sa zemra nënash qanin apo luteshin pas dritareve…Asnje s' bëri gjumë. Asnjë!
U gdhiva dhe une aty prapa dritares dhe çdo zhurmë e vogël nate më hidhte përpjetë, se më dukej si krismë pushke...
Atë mëngjes korriku, s’di si t’jau përshkruaj!...
Dita dukej e qetë në pamje, po nëpër rrugë kishte njerëz më shumë, se kurrrë!
Dola nga “Vollga” me gjithë tim bir të voglin dhe shikoja detin. Asnjë vapor për be! Sikur i kishte përpirë pafundësia!
Ku je, o shpirt i nënës, ku?! Po ai tjetri arriti dot të hyjë, mbase jeni bashkë? Si do na vejë filli, bir! Ku do mar vesh, se jeni mirë, apo ku jeni? Kur do shihemi ndonjëherë. Kur?
-Mami pse qan?- më përmendi zëri i Lukes, se kështu e përkëdhelnim të voglin. -Të gjithë po qajnë këtu ç'keni ju? vazhdonte djali.
Shikova për rreth. Vërtet, gra dhe vajza si dhe njerëz të moshave të ndryshme me sytë nga horizonti flisnin me vehte. Dikush fshinte lotët. Eh!...
U ktheva në shtëpi, pasi isha shfryrë mirë e mirë aty në bregdet duke i thënë të voglit, se si lali i madh, si dhe Isku ikën, që të të bijen ty gjëra të bukura dhe të na marrin shumë shpejt me vete.
Te muzeumi më ndalon një shoku i Artanit.
- Mama e Tanit! Merre këtë letrën dhe këto.
“KËTO” ishin treqind lekë të vjetra, mbështjellë brenda letrës Aty lexova: “Kush ta gjejë këtë letër, i lutem ta çojë si porosine si dhe letrën në shtëpine time.” Aty ishte adresa jonë, emri dhe mbiemri i tim biri, si dhe dy fjalë " Mendoj une për Luken! Pas pak shkojmë drejt Francës! Mami më fal!"
Kjo ishte letra fjalë për fjalë, të regjistruara në kujtesën time sa dhe sot, që po i kujtoj ndjej atë dridhje dhe emocion, që më krijuan atëhere dhe sytë më lotojnë...
“Faleminderit!”, i thashë letërprurëesit, i cili rrinte si i habitur nga dridhjet apo frika ime duke par përreth, kur ai më tha:
-Kam punu me Tanin në kantjer’ e njof mirë dhe unë do ikja, po kam plakën vetëm dhe të sëmurë! Sa letra e pare jan’ gjet sot, që kanë hudh ata!...
U ndava nga ai djal i mirë dhe më erdhi keq, që nuk i mësova emrin dhe u nisa për në shtëpi, se s'po më mbanin më këmbët…
Hapa televizorin, ( i vetmi, që kishtë mbetur pa shitur ). Po fliste Xhelil Gjoni në lidhje me “aktin e turpshëm të gangsterëve, tradhëtarëve dhe uliganëve, qe sapo ishin nisur…” E mbylla menjëherë dhe s’e dëgjova gjer në fund. Djalin e kish këputur gjumi në divan, ashtu, me bukën me sheqer ( hedhur ujë në vend vajit) të pambaruar, kur bije dera me forcë…
2009 - Redaktore latrare: Zhuliana G. Jorganxhi
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (IV)
nga Agim Gashi Sun Apr 05, 2009 2:34 pm
 |
| Vitore Stefa Leka |
/KujtimeNga Vitore Stefa Leka
“ Të ikim! Të ikim!...”
Vajta me vrap të hap portën, kur një shok i djalit tjetër, shok i Iskut u shfaq para meje:
- Mama e Iskut! Me kamionet që erdhën tani, ishte dhe Isku!
Ashtu si isha e veshur, si për shtëpi, në këmbë shapkat, renda me vrap te rajoni i policisë. Para portës ishte një grumbull i madh njerëzish. Pjesa e rrugicës së lulishtes së kësaj ndërtese ishte mbushur me djem të qethur, të përgjakur, që mbanin frymën nga dera. Mezi çava grumbullin dhe iu afrova derës. Po kerkoja me sy tim bir, kur përpara më kaloi një burrë nja dyzet vjeç pa këpucë, me këmishë të grisur dhe me gjyslykë të thyera në dorë. Të sharat e njerëzve ishin nga më të ndryshmet, po të
bërtiturat e tij i kam në vesh edhe tani.
-Këtë s'ua u fal kurrë !-thshte ai.-Unë jam prej Erseke, kufirin dy hapa e kam dhe s’më ka shkuar mendja të ik ndonjëherë. Jam me kabinë në plazh dhe shkova të marrë ilaçet në Tiranë për time shoqe, se këtu s’kishte, kur më mbërthyen dhe s'pritën të spjegohesha, po fut e bjer! Më thyen dhe gjyzylykët dhe mezi shohë rrugën tani. Do ik, or, do ik! Më bëtë ju që të ik dhe mos ju pafsha bojën! Kriminelat e qenit! Na mbaheni dhe teserën e partisë! Ju kam menderosur mu në të!
Dhe e hodhi në mes të turmës. Nuk ia vuri veshin njeri, se aty të gjithë flisnin dhe shanin.
Te dera ishte vetëm roja, që bënte sikur s’dëgjonte. Në mes atyre, që po
dilnin nga dera e brendshme e policisë, pashë dhe tim bir!
O, Zot i madh, çfarë skene më kanë parë sytë! Po e mbanin dy policë, por ai kur dha ballë aty te shkallët, i hoqi duart e tyre me forcë dhe qëndroi një çast në këmbë duke bërë nja dy lëvizje me trup. E kishin qethur. Njëri sy ishte i enjtur dhe i mbyllur! Nga koka i rridhte akoma një curril gjaku edhe në buzë kishte një të carë. Bluza e "jashtme", e verdhë,kujtim i vëllait të madh para se të ikte, ishte gjithë gjak! M’u duk i gjithi i transformuar dhe i enjtur. Më erdhi të ulurija me të madhe dhe mora vrapin te ai…Zëri i tij, si i dalë nga fundi dheut më frenoi dhe nuk e di ku e gjeta atë forcë, që iu përgjegja thënies së tij:
-E do fillosh të qash tani? T’iu bësh qefin këtyre plehrave?
-Jo mor bir, pse të qaj? Tani po të shikoj më burrë se kurrë! Kurrë s’të kam parë kaq të bukur!
Vuri dorën mbi supin im dhe duke ecur çalë çalë, parakaluam përpara policëve, që ishin aty brenda lulishtes, deri te dera jashtë. Aty në mes të turmës nuk e mbajtën më këmbët dhe u rrëzua, po e rrëmbyen shokët në krahë dhe e sollën në shtëpi, ku ra në një gjendje kllapie.
Për mjek as që bëhej fjalë. O kishin urdhër për “këta”, që sillnin të qethur, që mos ti kuronin, o kishin frikë. As sot s’e di si është e vërteta! Mjeku, që kisha fqinjë s'ishte në Durrës, kështu që fillova t’i pastroj plagët dhe t’i ve kompresa me ujë të ftohtë nëpër ato vendet e enjtura. Nuk ia harroj kurrë një infermiereje, Arjanës. E kishte shtëpinë nga rruga, që të çonte në Currilat. Ajo vinte fshehurazi natën, para se të ikte në shtëpi dhe i mjekonte tim biri plagët. Krahët i kishte të fryra dhe kurizin e kishte vija vija nga shkopat e gomës. Më trembte më shumë gjendja psikologjike e tij. Rrinte i heshtur dhe nuk thoshte asnjë fjalë. Në darkë vonë më erdhi në shtëpi komisari me të motrën, që rrinte qiraxhije te unë. Ai më tha:
-Me të njomin digjet dhe i thati. Kur e kam parë djalin atje, kam bërë dhe fjalë me ta, se e kishin izoluar, po dhe ky kokë derr! Fliste dhe shante shumë. Iu thashë, që s’është nga ata, se e njoh mir. Ai është sportist dhe kanë qenë në Tiranë familisht, se kanë një djalë të semurë. I kam përcjellë vetë kur ikën me tren. Po të donte ikte me vahkt…Më treguan, që ishte zënë me sambistët, te piteria te rruga e Elbasanit.
-Po s'bëhet njeriu kështu,- iu thashë unë nëpër dhëmbë,- Çfarë halli kam dhe këtë kisha mangut!
Një urrejtje e brendëshme m’i kish tharë dhe lotët. Pas tri ditësh, më thotë një shitëse e buke e lagjes, se një mjek i dëgjuar i qytetit kishte ikur me" DRAGET" për Itali dhe kish kërkuar azil politik!
-Ç’është ky drageti, moj Bukri ?-e pyeta
-Qyqa mi gruje! S’dike gjo fare ti? S’ke faj, se të kan myt hallet! O vapor i madh me disa kate, qi bon rrugën Italie dhe Shqipnie. E kan vu tashi. Gjithë jan tu bo pashaportat, Shifi ke dega sa njerëz janë!
-Unë s’di ku jam vet mi Bukri, aq halle kam- i thashë dhe ika…
Diçka po më zjente nga brenda, nga ato që degjova dhe truri filloi të punojë.
Ato ditë më kish ardhur dhe Madi, që i rrinte te koka sa njërit dhe tjetrit vëlla, se dhe ky i vogli kur pa të vëllane ashtu, filloi mos ngrihej më nga krevati. Im shoq ishte bërë gjysëm njeriu dhe e kish gjetur ngushëllimin me pune dhe pije…Më vinte shumë keq për të, po dhe më ndizej një inat i brendshëm, që ia shkarkoja gjithmonë, kur e shikoja që s’më ndihmonte. Në çfarë do më ndihmonte i shkreti dhe qysh?! Punonte nga mëngjesi në darkë në linjën e plazhit si shofer autobusi dhe shpesh më thoshte:
”Zoti më shpëtoftë nga ndonjë aksident, se nuk e kam mendjen fare aty!...”
Vetë s'isha mirë fare! M’u errëen sytë një herë aty te rradha e qumshtit dhe ia vura fajin pagjumësisë ose mbajtjes së rradhëes, po kur m’u përsërit, bëra një vizitë tek mjeku dhe dola me tension të lartë, sidomos ai më i ulti, kishte shkuar 11! Tjetër problem! Dhe ky duhej tani!
Që atë natë fola me komshijen duke i thënë, nëse ishte e mundur të fliste me të vëllanë të më ndihmonte për atë pashaportën, për të çuar çunin ta vizitoja jashtë shtetit. Si asaj, si dhe të vëllait nuk ia harroj kurrë!
Ajo e thirri aty të vëllain duke i thënë, që të më ndihmonte pa tjetër. Në shtëpi i mblodha dhe iu thashë: “Dëgjo Isku! Dëgjoni të gjithë! O ikim brenda muajit nga ky vend, o do vdesim të gjithë!”
Madi i kish rregulluar pasaportat për në Turqi te një xhaxha i saj dhe po priste vizën. Ato ditë po i kalonte me ne. Ishte bërë vrer e shkreta dhe s’dinte çfarë t’iu bënte të vëllezërve dhe mua. Shpesh e gjeja duke qarë fshehurazi dhe duke sharë nëpër dhëmbë.
Komisari më kërkoi letërnjoftimin tim dhe më pyeti në kam njerëz në Itali.
“Po!- i thashë- kam një teze, që është e gatshme të më presë, po unë mendoj të ikim të gjithë. Ajo është shumë plakë dhe makinën për të bredhur nëpër spitale djalin, duhet ta ngasë im shoq, si shofer që është. Po djalin në krah kush do ta mbajë? Prandaj më duhet dhe Isku. I fola dhe shumë gjëra të tjera, që më polli truri nga e keqja, me të cialt ia mbusha mendjen.
Në fakt, me tezen, rrallë kishte korespondencëe vitet e fundit vetëm mamaja. As bëhej fjalë që të më priste, se në ato dy tri letra, ajo ankohej pse e kishin braktisur me vite? Pyeste dhe për tim atë, po kujt ia mbante t’i thoshte realitetin, kur dihej që letrat censuroheshin?
Iskut, letërnjoftimin ja kishin marrë kur e kishin kapur, por edhe për këtë më ndihmoi komisari. Të nesërmen më kërkoi dhe letërnjoftimin e tim shoqi si dhe nga pesë qind lekë të vjetra ( për pasaportat )dhe më tha. se pas dy ditëve të paraqitesha atje ku thërrisnin emrat.
Fati sikur ishte kthyer nga unë! Akoma nuk e besoja !
Për të marrë pasaportat vajti komshia, aq tmerr e kisha atë degën e brendshme! Sikur të ishin gjithë komunistët si komshia ime, Shqipëria do ishte pak më ndryshe. Shpirt njeriu ishte dhe kush e ka njohur në fabrikën e plastikës, besoj të njëjtin mendim ka.
[/justify]- Mama e Iskut! Me kamionet që erdhën tani, ishte dhe Isku!
Ashtu si isha e veshur, si për shtëpi, në këmbë shapkat, renda me vrap te rajoni i policisë. Para portës ishte një grumbull i madh njerëzish. Pjesa e rrugicës së lulishtes së kësaj ndërtese ishte mbushur me djem të qethur, të përgjakur, që mbanin frymën nga dera. Mezi çava grumbullin dhe iu afrova derës. Po kerkoja me sy tim bir, kur përpara më kaloi një burrë nja dyzet vjeç pa këpucë, me këmishë të grisur dhe me gjyslykë të thyera në dorë. Të sharat e njerëzve ishin nga më të ndryshmet, po të
bërtiturat e tij i kam në vesh edhe tani.
-Këtë s'ua u fal kurrë !-thshte ai.-Unë jam prej Erseke, kufirin dy hapa e kam dhe s’më ka shkuar mendja të ik ndonjëherë. Jam me kabinë në plazh dhe shkova të marrë ilaçet në Tiranë për time shoqe, se këtu s’kishte, kur më mbërthyen dhe s'pritën të spjegohesha, po fut e bjer! Më thyen dhe gjyzylykët dhe mezi shohë rrugën tani. Do ik, or, do ik! Më bëtë ju që të ik dhe mos ju pafsha bojën! Kriminelat e qenit! Na mbaheni dhe teserën e partisë! Ju kam menderosur mu në të!
Dhe e hodhi në mes të turmës. Nuk ia vuri veshin njeri, se aty të gjithë flisnin dhe shanin.
Te dera ishte vetëm roja, që bënte sikur s’dëgjonte. Në mes atyre, që po
dilnin nga dera e brendshme e policisë, pashë dhe tim bir!
O, Zot i madh, çfarë skene më kanë parë sytë! Po e mbanin dy policë, por ai kur dha ballë aty te shkallët, i hoqi duart e tyre me forcë dhe qëndroi një çast në këmbë duke bërë nja dy lëvizje me trup. E kishin qethur. Njëri sy ishte i enjtur dhe i mbyllur! Nga koka i rridhte akoma një curril gjaku edhe në buzë kishte një të carë. Bluza e "jashtme", e verdhë,kujtim i vëllait të madh para se të ikte, ishte gjithë gjak! M’u duk i gjithi i transformuar dhe i enjtur. Më erdhi të ulurija me të madhe dhe mora vrapin te ai…Zëri i tij, si i dalë nga fundi dheut më frenoi dhe nuk e di ku e gjeta atë forcë, që iu përgjegja thënies së tij:
-E do fillosh të qash tani? T’iu bësh qefin këtyre plehrave?
-Jo mor bir, pse të qaj? Tani po të shikoj më burrë se kurrë! Kurrë s’të kam parë kaq të bukur!
Vuri dorën mbi supin im dhe duke ecur çalë çalë, parakaluam përpara policëve, që ishin aty brenda lulishtes, deri te dera jashtë. Aty në mes të turmës nuk e mbajtën më këmbët dhe u rrëzua, po e rrëmbyen shokët në krahë dhe e sollën në shtëpi, ku ra në një gjendje kllapie.
Për mjek as që bëhej fjalë. O kishin urdhër për “këta”, që sillnin të qethur, që mos ti kuronin, o kishin frikë. As sot s’e di si është e vërteta! Mjeku, që kisha fqinjë s'ishte në Durrës, kështu që fillova t’i pastroj plagët dhe t’i ve kompresa me ujë të ftohtë nëpër ato vendet e enjtura. Nuk ia harroj kurrë një infermiereje, Arjanës. E kishte shtëpinë nga rruga, që të çonte në Currilat. Ajo vinte fshehurazi natën, para se të ikte në shtëpi dhe i mjekonte tim biri plagët. Krahët i kishte të fryra dhe kurizin e kishte vija vija nga shkopat e gomës. Më trembte më shumë gjendja psikologjike e tij. Rrinte i heshtur dhe nuk thoshte asnjë fjalë. Në darkë vonë më erdhi në shtëpi komisari me të motrën, që rrinte qiraxhije te unë. Ai më tha:
-Me të njomin digjet dhe i thati. Kur e kam parë djalin atje, kam bërë dhe fjalë me ta, se e kishin izoluar, po dhe ky kokë derr! Fliste dhe shante shumë. Iu thashë, që s’është nga ata, se e njoh mir. Ai është sportist dhe kanë qenë në Tiranë familisht, se kanë një djalë të semurë. I kam përcjellë vetë kur ikën me tren. Po të donte ikte me vahkt…Më treguan, që ishte zënë me sambistët, te piteria te rruga e Elbasanit.
-Po s'bëhet njeriu kështu,- iu thashë unë nëpër dhëmbë,- Çfarë halli kam dhe këtë kisha mangut!
Një urrejtje e brendëshme m’i kish tharë dhe lotët. Pas tri ditësh, më thotë një shitëse e buke e lagjes, se një mjek i dëgjuar i qytetit kishte ikur me" DRAGET" për Itali dhe kish kërkuar azil politik!
-Ç’është ky drageti, moj Bukri ?-e pyeta
-Qyqa mi gruje! S’dike gjo fare ti? S’ke faj, se të kan myt hallet! O vapor i madh me disa kate, qi bon rrugën Italie dhe Shqipnie. E kan vu tashi. Gjithë jan tu bo pashaportat, Shifi ke dega sa njerëz janë!
-Unë s’di ku jam vet mi Bukri, aq halle kam- i thashë dhe ika…
Diçka po më zjente nga brenda, nga ato që degjova dhe truri filloi të punojë.
Ato ditë më kish ardhur dhe Madi, që i rrinte te koka sa njërit dhe tjetrit vëlla, se dhe ky i vogli kur pa të vëllane ashtu, filloi mos ngrihej më nga krevati. Im shoq ishte bërë gjysëm njeriu dhe e kish gjetur ngushëllimin me pune dhe pije…Më vinte shumë keq për të, po dhe më ndizej një inat i brendshëm, që ia shkarkoja gjithmonë, kur e shikoja që s’më ndihmonte. Në çfarë do më ndihmonte i shkreti dhe qysh?! Punonte nga mëngjesi në darkë në linjën e plazhit si shofer autobusi dhe shpesh më thoshte:
”Zoti më shpëtoftë nga ndonjë aksident, se nuk e kam mendjen fare aty!...”
Vetë s'isha mirë fare! M’u errëen sytë një herë aty te rradha e qumshtit dhe ia vura fajin pagjumësisë ose mbajtjes së rradhëes, po kur m’u përsërit, bëra një vizitë tek mjeku dhe dola me tension të lartë, sidomos ai më i ulti, kishte shkuar 11! Tjetër problem! Dhe ky duhej tani!
Që atë natë fola me komshijen duke i thënë, nëse ishte e mundur të fliste me të vëllanë të më ndihmonte për atë pashaportën, për të çuar çunin ta vizitoja jashtë shtetit. Si asaj, si dhe të vëllait nuk ia harroj kurrë!
Ajo e thirri aty të vëllain duke i thënë, që të më ndihmonte pa tjetër. Në shtëpi i mblodha dhe iu thashë: “Dëgjo Isku! Dëgjoni të gjithë! O ikim brenda muajit nga ky vend, o do vdesim të gjithë!”
Madi i kish rregulluar pasaportat për në Turqi te një xhaxha i saj dhe po priste vizën. Ato ditë po i kalonte me ne. Ishte bërë vrer e shkreta dhe s’dinte çfarë t’iu bënte të vëllezërve dhe mua. Shpesh e gjeja duke qarë fshehurazi dhe duke sharë nëpër dhëmbë.
Komisari më kërkoi letërnjoftimin tim dhe më pyeti në kam njerëz në Itali.
“Po!- i thashë- kam një teze, që është e gatshme të më presë, po unë mendoj të ikim të gjithë. Ajo është shumë plakë dhe makinën për të bredhur nëpër spitale djalin, duhet ta ngasë im shoq, si shofer që është. Po djalin në krah kush do ta mbajë? Prandaj më duhet dhe Isku. I fola dhe shumë gjëra të tjera, që më polli truri nga e keqja, me të cialt ia mbusha mendjen.
Në fakt, me tezen, rrallë kishte korespondencëe vitet e fundit vetëm mamaja. As bëhej fjalë që të më priste, se në ato dy tri letra, ajo ankohej pse e kishin braktisur me vite? Pyeste dhe për tim atë, po kujt ia mbante t’i thoshte realitetin, kur dihej që letrat censuroheshin?
Iskut, letërnjoftimin ja kishin marrë kur e kishin kapur, por edhe për këtë më ndihmoi komisari. Të nesërmen më kërkoi dhe letërnjoftimin e tim shoqi si dhe nga pesë qind lekë të vjetra ( për pasaportat )dhe më tha. se pas dy ditëve të paraqitesha atje ku thërrisnin emrat.
Fati sikur ishte kthyer nga unë! Akoma nuk e besoja !
Për të marrë pasaportat vajti komshia, aq tmerr e kisha atë degën e brendshme! Sikur të ishin gjithë komunistët si komshia ime, Shqipëria do ishte pak më ndryshe. Shpirt njeriu ishte dhe kush e ka njohur në fabrikën e plastikës, besoj të njëjtin mendim ka.
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (V)
nga Agim Gashi Tue Apr 07, 2009 1:55 am
|
| Vitore Stefa Leka |
/Kujtime/
Nga Vitore Stefa Leka
Në përpjeke për të marrë vizat
Me të marrë pasaportat, për të cilat akoma s’iu besoja syve, se dhe këtu përveç
mikut nuk ua mbante shumë njerëzve të kërkonin pasaporta për jashtë shtetit dhe jo më mua, që “qimja e derrit” më kish ndjekur gjithë jetën. Pasaportat sikur ia kthyen qetësinë Iskut dhe filloi të gjallërohej. I thashë:
-Ta kam dhënë fjalën për diçka, që s’di si do dalë. Po unë do t’i bëj të gjitha përpjekjet dhe do rrezikoj. O do të ikim, o në djall të vemë të gjithë!
Madi më kish treguar, si e kishin kapur dhe rrahur Iskun, mbi tridhjetë nga ata farë e hidhur, sambistat. Më tregoi, se atë natë, ishte bërë nami në Tiranë. Tamam si tha komisari. Mjerë kush ra në dorën e tyre. Isku, bashkë me vajzën, që donte kishte vajtur të flinte te e motra. Ajo u kish thënë: “ Mos u mërzisni, se do gjej unë patjetër ndonjë rrugë kur të vete në Turqi. Këtu do ndryshojnë shumë gjëra etj. etj.
Në mëngjes herët ishin nisur për të ardhur në Durrës dhe kishin ndaluar të hanin nga një pite. Sa kishte filluar të hante kafshatën e parë, sheh disa sambistë që po ziheshin dhe po tërhiqnin zvarrë një djalë të ri, aty në sy të njerëzve. Djali shante dhe bërtiste. Isku doli te dera dhe po i shikonte me urrejtje, kur njëri nga ata i tha: “He mor, trim? Do na hashe e?”
-Trima jeni ju dhe po e tregoni trimërinë para syve të popullit, por po ju vjen fundi!- i qe përgjigjur Isku.
Kaq u desh dhe iu vërsulën tim biri…Ky ishte i fuqishëm, sportist dhe aq kish mësuar në atë shkollën e fiskulturës dhe iu mbrojt sulmit duke rrëzuar në tokë dhe dy prej tyre..
Kush është nga Tirana dhe e ka jetuar atë periudhë, e ka dëgjuar këtë rast, që bëri bujë aty te “Piteria” te rruga e Elbasanit. Aty në trotuar me kafshatën e pites në dorë e shtrinë dhe iu vërsulën të gjithë sambistat, duke i gjuajtur me shkopa gome dhe shkelma ku të mundnin, në mes grumbullit të njerezve, që s'u shpërnda as kur u dëgjuan sirenat e policisë.
E hodhën gjysëm të mbaruar, si Iskun dhe atë djalin tjetër, brenda në makinë. E izoluan pastaj në një qeli duke i hedhur kova me ujë, ku siç tregonte ai, iu hidhnin ujë edhe mureve, për t’i pastruar nga gjaku dhe ai ujë e përhapte më keq atë. Isku nuk mbante mend kohën kur u përmend, po di, që dëgjonte rënkime dhe ulurima të mbytura nga të gjitha anët. Më vonë i kish hyrë një zëvendës ministër, (që më vonë ma mori të keqen, se u dënua nga ata vetë) dhe i vuri pistoletën në kokë duke i thënë: “ Do të të çojmë atje te të tjerët! Na erdhi fundi ë? Përsërite dhe njëherë ta dëgjoj unë!”
Isku edhe pse pa pikë fuqie, e kish përsëritur…
Fati i tij, që në atë kohë kishin thirrur shefat e policisë së qyteteve të ndryshme për të marrë me kamiona "zagarët", rrugaçët”, “ uliganët”.
Për të marrë ata të Durrësit, kishte ardhur komisari, që kur e pa në atë ditë Iskun dhe dëgjoi fjalët e fundit të tij, e njohu nga zëri dhe hyri menjëherë duke i thënë atij zëvendës ministrit:
-Është bërë një gabim i madh me këtë djalë.
Dhe i tregoi, se e njihte si djalë shëmbullor, sportist dhe që s’kishte asnjë të dhënë për sjellje rrugaçërie. Vazhdoi duke i treguar, se si na kishte përcjellë vetë një natë më parë te treni duke i treguar dhe arsyen pse po shkonim në Tiranë.
-Këto që po thotë këtu, vazhdoi komisari, ose që ua paska thënë dhe sambistave, po më çuditin! Ndofta është një urrejtje e çastit.
Biseda u zhvillua në prani të Iskut. Atë natë e kishin mbajtur në një dhomë më të mirë, ku të paktën kishte fjetur dhe të nesërmen e sollën në Durrës me të tjerët…
I thashë tim biri, që ta mbyllte gojën me shokët apo njerëzit, që e pyesnin kur rrinte në mbrëmje, aty para dyqaneve, kur u bë pak më mirë dhe filloi të dilte. Mos shante dhe po ta pyesnin për Artanin, të thoshte, se s’kemi punë me të dhe as duam ta dimë ku është. Mos i zinte kujt me gojë punën e pasaportave dhe të vendimit që kishim marrë për të ikur.
Ishte e vështirë t’i mbushje mendjen, po unë i spjegoja, se ishte e vetmja mënyrë, nëse donim të provonim "fatin". Pranoi mos të dalë fare nga shtëpia, sesa të thoshte këto gjëra, që nuk i perceptonte dot nga urrejtja që i ishte krijuar.
Të nesërmen duke ikur për në Tiranë, me pasaportat me vete për t'u paraqitur në ambasadën italiane, më ndaloi një djalë me bicikletë dhe më tha:
-Mama e Tanit, te ju isha nisur. Hipi biçikletës dhe eja me mua!
-Ku mor bir?
- Mos më pyet, e mer vesh kur të arrijmë.
E njihja si shok të djalit dhe më kish ardhur disa herë në shtëpi, prandaj e lashë trenin e parë dhe bëra siç më tha ai.
Më parë do të tregoj, sesa po ikën bijtë tanë , që kishin hyrë nëpër ambasadat, filluan telefonat në seri që prej jashtë shtetit. Të gjithë flisnin me bijtë e tyre “të ikur”, kurse unë dhe lajmet që me vinin nga djali, nuk i pranoja. Bëja sikur e urreja veprimin e tij dhe të tjerëve dhe largohesha.
Kështu, që kur ky djalë me çoi në një repart ushtarak, andej afër Vilës, u shtanga pak, se ç’do të thoshte kjo, pale kur më tha, se do të lidh me Tanin tani dhe fol sa të duash!...
A djalë, ishte ushtarak, ndërlidhës në atë repart dhe s’po i besoja vetes. E kishte dhe të jatin drejtorin e një ndërmarrjeje të dëgjuar.
Seç bëri me fijet e telefonit dhe pas pak dëgjova zërin e shpirtit tim, që më erdhi si nga qielli, nga hapësira nga…kushedi nga!...
-Ë me!-dëgjova nga ana tjetër e telit,- i takove?
-Fol me plakën Tano! Ta kam pru këtu!
Unë po nguroja kur ai djali ma priti:
- Mos ki frikë, se këtë s’e përgjon njeri! Ne flasim me gjithë shokët, kudo që na kanë shku. Tanin e kam shok të ngushtë!
Dhe unë fillova të flas e të flas…Çastet e emocionit më kaluan, që në minutat e para. Tani kishte dëgjuar çfarë i kish ndodhur të vëllait, Iskut. Pyeti shumë për vëllain e vogël, Mikelinon, për të motrën dhe unë ndjeja ngulçimat e mallit në zërin e tij.
Nuk e di as vetë nga më erdhi ajo forcë, që po i flisja pa emocione, ndoshta, nga pasaportat, që kisha në xhep...Më në fund i thashë:
- Deri në fund të muajit jam aty! Mbaje mend këtë që po të them!
Më tha:
- Për çdo gjë do merremi vesh me anë të këtij shoku.
Pas kësaj telefonate me Tanin, fillova të flisja me të një herë në katër ditë, në një orë të caktuar dhe dija çdo gjë për mbarëvajtjen dhe trajtimin që u bëhej bijve tanë “të ikur”. Aq gjatë flisnim, sa një herë më tha:
-Mami, po të flas nga Harku i Triumfit. E shikoj me syrin e librit me të njëtin titull. Po kërkoj “Barin”, ku pinin emigrantët. Me sytë e mendjes po shikoj Ravikun. Më parakalon para syve historia e shkruar me aq mjeshtëri nga i madhi Remark…Tani jam dhe unë emigrant… M’u kujtua Raviku. Të kujtohet? E lexonim bashkë librin…
E për çfarë s'flisnim me Artanin!...
mikut nuk ua mbante shumë njerëzve të kërkonin pasaporta për jashtë shtetit dhe jo më mua, që “qimja e derrit” më kish ndjekur gjithë jetën. Pasaportat sikur ia kthyen qetësinë Iskut dhe filloi të gjallërohej. I thashë:
-Ta kam dhënë fjalën për diçka, që s’di si do dalë. Po unë do t’i bëj të gjitha përpjekjet dhe do rrezikoj. O do të ikim, o në djall të vemë të gjithë!
Madi më kish treguar, si e kishin kapur dhe rrahur Iskun, mbi tridhjetë nga ata farë e hidhur, sambistat. Më tregoi, se atë natë, ishte bërë nami në Tiranë. Tamam si tha komisari. Mjerë kush ra në dorën e tyre. Isku, bashkë me vajzën, që donte kishte vajtur të flinte te e motra. Ajo u kish thënë: “ Mos u mërzisni, se do gjej unë patjetër ndonjë rrugë kur të vete në Turqi. Këtu do ndryshojnë shumë gjëra etj. etj.
Në mëngjes herët ishin nisur për të ardhur në Durrës dhe kishin ndaluar të hanin nga një pite. Sa kishte filluar të hante kafshatën e parë, sheh disa sambistë që po ziheshin dhe po tërhiqnin zvarrë një djalë të ri, aty në sy të njerëzve. Djali shante dhe bërtiste. Isku doli te dera dhe po i shikonte me urrejtje, kur njëri nga ata i tha: “He mor, trim? Do na hashe e?”
-Trima jeni ju dhe po e tregoni trimërinë para syve të popullit, por po ju vjen fundi!- i qe përgjigjur Isku.
Kaq u desh dhe iu vërsulën tim biri…Ky ishte i fuqishëm, sportist dhe aq kish mësuar në atë shkollën e fiskulturës dhe iu mbrojt sulmit duke rrëzuar në tokë dhe dy prej tyre..
Kush është nga Tirana dhe e ka jetuar atë periudhë, e ka dëgjuar këtë rast, që bëri bujë aty te “Piteria” te rruga e Elbasanit. Aty në trotuar me kafshatën e pites në dorë e shtrinë dhe iu vërsulën të gjithë sambistat, duke i gjuajtur me shkopa gome dhe shkelma ku të mundnin, në mes grumbullit të njerezve, që s'u shpërnda as kur u dëgjuan sirenat e policisë.
E hodhën gjysëm të mbaruar, si Iskun dhe atë djalin tjetër, brenda në makinë. E izoluan pastaj në një qeli duke i hedhur kova me ujë, ku siç tregonte ai, iu hidhnin ujë edhe mureve, për t’i pastruar nga gjaku dhe ai ujë e përhapte më keq atë. Isku nuk mbante mend kohën kur u përmend, po di, që dëgjonte rënkime dhe ulurima të mbytura nga të gjitha anët. Më vonë i kish hyrë një zëvendës ministër, (që më vonë ma mori të keqen, se u dënua nga ata vetë) dhe i vuri pistoletën në kokë duke i thënë: “ Do të të çojmë atje te të tjerët! Na erdhi fundi ë? Përsërite dhe njëherë ta dëgjoj unë!”
Isku edhe pse pa pikë fuqie, e kish përsëritur…
Fati i tij, që në atë kohë kishin thirrur shefat e policisë së qyteteve të ndryshme për të marrë me kamiona "zagarët", rrugaçët”, “ uliganët”.
Për të marrë ata të Durrësit, kishte ardhur komisari, që kur e pa në atë ditë Iskun dhe dëgjoi fjalët e fundit të tij, e njohu nga zëri dhe hyri menjëherë duke i thënë atij zëvendës ministrit:
-Është bërë një gabim i madh me këtë djalë.
Dhe i tregoi, se e njihte si djalë shëmbullor, sportist dhe që s’kishte asnjë të dhënë për sjellje rrugaçërie. Vazhdoi duke i treguar, se si na kishte përcjellë vetë një natë më parë te treni duke i treguar dhe arsyen pse po shkonim në Tiranë.
-Këto që po thotë këtu, vazhdoi komisari, ose që ua paska thënë dhe sambistave, po më çuditin! Ndofta është një urrejtje e çastit.
Biseda u zhvillua në prani të Iskut. Atë natë e kishin mbajtur në një dhomë më të mirë, ku të paktën kishte fjetur dhe të nesërmen e sollën në Durrës me të tjerët…
I thashë tim biri, që ta mbyllte gojën me shokët apo njerëzit, që e pyesnin kur rrinte në mbrëmje, aty para dyqaneve, kur u bë pak më mirë dhe filloi të dilte. Mos shante dhe po ta pyesnin për Artanin, të thoshte, se s’kemi punë me të dhe as duam ta dimë ku është. Mos i zinte kujt me gojë punën e pasaportave dhe të vendimit që kishim marrë për të ikur.
Ishte e vështirë t’i mbushje mendjen, po unë i spjegoja, se ishte e vetmja mënyrë, nëse donim të provonim "fatin". Pranoi mos të dalë fare nga shtëpia, sesa të thoshte këto gjëra, që nuk i perceptonte dot nga urrejtja që i ishte krijuar.
Të nesërmen duke ikur për në Tiranë, me pasaportat me vete për t'u paraqitur në ambasadën italiane, më ndaloi një djalë me bicikletë dhe më tha:
-Mama e Tanit, te ju isha nisur. Hipi biçikletës dhe eja me mua!
-Ku mor bir?
- Mos më pyet, e mer vesh kur të arrijmë.
E njihja si shok të djalit dhe më kish ardhur disa herë në shtëpi, prandaj e lashë trenin e parë dhe bëra siç më tha ai.
Më parë do të tregoj, sesa po ikën bijtë tanë , që kishin hyrë nëpër ambasadat, filluan telefonat në seri që prej jashtë shtetit. Të gjithë flisnin me bijtë e tyre “të ikur”, kurse unë dhe lajmet që me vinin nga djali, nuk i pranoja. Bëja sikur e urreja veprimin e tij dhe të tjerëve dhe largohesha.
Kështu, që kur ky djalë me çoi në një repart ushtarak, andej afër Vilës, u shtanga pak, se ç’do të thoshte kjo, pale kur më tha, se do të lidh me Tanin tani dhe fol sa të duash!...
A djalë, ishte ushtarak, ndërlidhës në atë repart dhe s’po i besoja vetes. E kishte dhe të jatin drejtorin e një ndërmarrjeje të dëgjuar.
Seç bëri me fijet e telefonit dhe pas pak dëgjova zërin e shpirtit tim, që më erdhi si nga qielli, nga hapësira nga…kushedi nga!...
-Ë me!-dëgjova nga ana tjetër e telit,- i takove?
-Fol me plakën Tano! Ta kam pru këtu!
Unë po nguroja kur ai djali ma priti:
- Mos ki frikë, se këtë s’e përgjon njeri! Ne flasim me gjithë shokët, kudo që na kanë shku. Tanin e kam shok të ngushtë!
Dhe unë fillova të flas e të flas…Çastet e emocionit më kaluan, që në minutat e para. Tani kishte dëgjuar çfarë i kish ndodhur të vëllait, Iskut. Pyeti shumë për vëllain e vogël, Mikelinon, për të motrën dhe unë ndjeja ngulçimat e mallit në zërin e tij.
Nuk e di as vetë nga më erdhi ajo forcë, që po i flisja pa emocione, ndoshta, nga pasaportat, që kisha në xhep...Më në fund i thashë:
- Deri në fund të muajit jam aty! Mbaje mend këtë që po të them!
Më tha:
- Për çdo gjë do merremi vesh me anë të këtij shoku.
Pas kësaj telefonate me Tanin, fillova të flisja me të një herë në katër ditë, në një orë të caktuar dhe dija çdo gjë për mbarëvajtjen dhe trajtimin që u bëhej bijve tanë “të ikur”. Aq gjatë flisnim, sa një herë më tha:
-Mami, po të flas nga Harku i Triumfit. E shikoj me syrin e librit me të njëtin titull. Po kërkoj “Barin”, ku pinin emigrantët. Me sytë e mendjes po shikoj Ravikun. Më parakalon para syve historia e shkruar me aq mjeshtëri nga i madhi Remark…Tani jam dhe unë emigrant… M’u kujtua Raviku. Të kujtohet? E lexonim bashkë librin…
E për çfarë s'flisnim me Artanin!...
[size=12]Atë ditë, arrita vonë në Tiranë. Me të pyetur më treguan, se zyra e vizave, s'ishte te ambasada italiane, por te një dhomë prapa Radiotelevizionit shqiptar. U rrotullova ca, por s’e pata të vështirë ta gjeja, se kishte shumë njerëz që prisnin, si puna ime…
Pashë dhe nga ata, që kishin ardhur nga larg dhe flinin aty, për të marrë formularët. Aty, u informova për procedurën e paraqitjes së pashaportave. U ktheva me zemër të thyer. Me ç'pashë e dëgjova, nuk do më vinte rradha kurrë për të marrë ata modularë apo formularë. Më e keqja ishte, se Gabriela, italiania, qe merrej me këtë punë, bënte vetëm gjashtë deri në shtatë pranime në ditë.
U ktheva në shtëpi, sa e qetë, që kisha folur me djalin e madh, aq dhe e mërzitur për ato që pashë në Tiranë.
Të nesërmen me trenin e parë, shkova përsëri në Tiranë. Turma e njerëzve, që prisnin sëkur ishte shtuar më shumë.
“ Po këta këtu qenkan gdhirë?”, po mendoja me vete, kur pashë dy të njohur nga Durrësi, që po ndanin nga ato modularë duke i shitur me treqind lekë të vjetra copën, po dhe kështu nuk arrita të marrë gjë. I porosita për të nesërmen dhe përsëri u ktheva duar bosh dhe pa asnjë shpresë në Durrës. Fëmijëve nuk iu bija në sy as tim shoqi, që përsëri ngulte këmbë t’i lija këto “aventura”, qe ishin sipas tij “thika me dy presa”.
Të pasnesërmen u sorollata kot aty vërdallë dhe mendova po shkoj një herë në ministrinë e brendshme, të kërkoja një shokun e komisarit.
(Komisari më kishte thënë, që ta kërkoja dhe më tha që t’i flisja, se më kishte çuar ai, për çfarëdo nevoje që do të më dilte. Unë s’doja t’iu shihja bojën atyre vendeve, por komisarit i thashë faleminderit.)
Meqë i kisha humbur shpresat thashë: “Po vete njëherë!”
Atë ditë ishte ndërruar ministri i brendshëm, që qëndroi vetëm një ditë, nëse ju kujtohet. Një Ilir më duket, se e quanin. Në ministri ishte një kaos, që s'merrte vesh i pari të dytin. Hynin e dilnin policë. Te zyra e pritjes mora vesh dhe për këtë ministrin. Një kokë polici nga sporteli po u fliste me një zë urdhërues njerëzve, që ishin grumbulluar aty:
-Ikni! Nuk ka pritje sot!
Që aty mora rrugën për nga Sahati, kur pashë një derë të ministrisë, që ishte nga ajo anë e hapur dhe pa roje nga dolën dy policë dhe hyri një tjetër, të cilit i vajta pas.
Në katin e parë pashë një durrsake (figurë e njohur), që po fliste me një shef. Ai i thoshte :
-Të lutem ik tani shko te drejtoria e dytë, thuaj te sporteli jam ajo nga Durrësi, më dërgoi Astriti. Më parë shko në ministrinë e jashtme. Rojes, që është i yni, i thuaj, më dërgoi Astriti dhe ai ka për t’i dhënë formularët. Flasim prapa, se kam shumë punë tani. Sonte nuk vij dot të të takoj, se këtu është rrëmuje e madhe.
Në atë kohë më panë mua dhe ai m’u kthye me nerva:
-Po ti kush je ? Ç’do ktu?
-Doja ta takoja Irfanin…
Pashë dhe nga ata, që kishin ardhur nga larg dhe flinin aty, për të marrë formularët. Aty, u informova për procedurën e paraqitjes së pashaportave. U ktheva me zemër të thyer. Me ç'pashë e dëgjova, nuk do më vinte rradha kurrë për të marrë ata modularë apo formularë. Më e keqja ishte, se Gabriela, italiania, qe merrej me këtë punë, bënte vetëm gjashtë deri në shtatë pranime në ditë.
U ktheva në shtëpi, sa e qetë, që kisha folur me djalin e madh, aq dhe e mërzitur për ato që pashë në Tiranë.
Të nesërmen me trenin e parë, shkova përsëri në Tiranë. Turma e njerëzve, që prisnin sëkur ishte shtuar më shumë.
“ Po këta këtu qenkan gdhirë?”, po mendoja me vete, kur pashë dy të njohur nga Durrësi, që po ndanin nga ato modularë duke i shitur me treqind lekë të vjetra copën, po dhe kështu nuk arrita të marrë gjë. I porosita për të nesërmen dhe përsëri u ktheva duar bosh dhe pa asnjë shpresë në Durrës. Fëmijëve nuk iu bija në sy as tim shoqi, që përsëri ngulte këmbë t’i lija këto “aventura”, qe ishin sipas tij “thika me dy presa”.
Të pasnesërmen u sorollata kot aty vërdallë dhe mendova po shkoj një herë në ministrinë e brendshme, të kërkoja një shokun e komisarit.
(Komisari më kishte thënë, që ta kërkoja dhe më tha që t’i flisja, se më kishte çuar ai, për çfarëdo nevoje që do të më dilte. Unë s’doja t’iu shihja bojën atyre vendeve, por komisarit i thashë faleminderit.)
Meqë i kisha humbur shpresat thashë: “Po vete njëherë!”
Atë ditë ishte ndërruar ministri i brendshëm, që qëndroi vetëm një ditë, nëse ju kujtohet. Një Ilir më duket, se e quanin. Në ministri ishte një kaos, që s'merrte vesh i pari të dytin. Hynin e dilnin policë. Te zyra e pritjes mora vesh dhe për këtë ministrin. Një kokë polici nga sporteli po u fliste me një zë urdhërues njerëzve, që ishin grumbulluar aty:
-Ikni! Nuk ka pritje sot!
Që aty mora rrugën për nga Sahati, kur pashë një derë të ministrisë, që ishte nga ajo anë e hapur dhe pa roje nga dolën dy policë dhe hyri një tjetër, të cilit i vajta pas.
Në katin e parë pashë një durrsake (figurë e njohur), që po fliste me një shef. Ai i thoshte :
-Të lutem ik tani shko te drejtoria e dytë, thuaj te sporteli jam ajo nga Durrësi, më dërgoi Astriti. Më parë shko në ministrinë e jashtme. Rojes, që është i yni, i thuaj, më dërgoi Astriti dhe ai ka për t’i dhënë formularët. Flasim prapa, se kam shumë punë tani. Sonte nuk vij dot të të takoj, se këtu është rrëmuje e madhe.
Në atë kohë më panë mua dhe ai m’u kthye me nerva:
-Po ti kush je ? Ç’do ktu?
-Doja ta takoja Irfanin…
vijon
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Re: Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (I)
nga Agim Gashi Tue Apr 07, 2009 1:57 am
-Ik moj, andej! S’ka Irfan këtu. S'pati roje atje posht që na hyn serbes ti?
Durrsakja me shikoi nga koka te këmbët dhe pasi u pershëndet me të, iku. Unë ndeja dhe ca si e hutuar dhe dola duke me sharë policët nga prapa .Që aty vajta në ministrinë e jashtme, ku përdora thëniet e Astritit, që i tha durrsakes. Aty më dhanë pesë formularë, sa kërkova unë dhe personi që m’i dha, tha nëpër dhëmbë:
-Sa durrsake do dërgojë akoma shoku Astriti këtu?
Bëra sikur s'e dëgjova dhe ika duke fluturuar. Rrugës pyeta nga binte drejtoria e dytë. Ma treguan. Nuk po ndjeja lodhjen dhe pothuaj po e bëja me vrap rrugën për nga Ekspozita Kineze, ku më thanë, që ishte drejtoria e dytë. Edhe atje kishte shumë njerëz, që lexonin nëpër mure afishet e varura me emrat e atyre, që u kishte dalë pasaporta. Aty takova dhe një nuse të kushëririt tim, që dhe ajo po shikonte mos i kish dalë emri. Ajo më ndihmoi si mbusheshin ato folmularë. Pasi mbarova dhe këtë punë iu afrova sportelit, ku me zë të ulët i thashë policit, që ishte brenda:
-Më dërgoi Astriti. Jam ajo e Durrësit.
I ngriti sytë dhe më pa mirë e mirë dhe tha:
-Sa nga Durrësi do dërgojë akoma shoku Astrit.
Foli me zë të lartë dhe si me nerva. Fillova të trembesha dhe po më dilte zemra nga vendi, kur pashë që po i binte ziles së telefonit e dikush iu përgjegj s'është këtu! U ul, u mendua pak dhe thirri një djalë të ri tip “fuksi”, që po rrinte jashtëe në mes të turmeë. Se çfarë i tha për mua me zë të ulët dhe më tha:
- Ik nga sporteli tani, se na ke bllokuar!
Sa dola jashtë m’u afrua ai “fuksi” dhe më tha:
- Ec pas meje! I ke mbushur formularët ?
-Po, po -i thashë me një frymë.
E ndoqa prapa…Te dera e Televizionit, sec foli me rojen dhe më lanë të hyja. Ngela si hu, se s’dija ç’të bëja, kur m’u afrua përsëri “fuksi” dhe më tha:
-Ec aty te ajo pjesa, që po ndërtohet. Ke një dërrasë, kaloje dhe del menjëherë te zyra e vizave.
Ashtu bëra! Të them të drejtën s’ desha veten, kur pash njerëzit që prisnin rradhën me polic, atje më tutje, të cilët sa më panë filluan të bërtasin, por policët që duket e dinin që njerëzit që hynin nga aty nuk duheshin ngacmuar, nuk më thanë asnjë fjalë…
Hyra prapa dy vetave, të cilët po prisnin rradhën te dera e zyrës së vizave dhe po rrija me gjak të ngrirë, se mos vinin policët e rrethit të dytë, se rrethi parë ishte në fillim të rrugës, ku unë dy dite përpara po sorollatesha kot. Po desh Zoti dhe policët vazhdonin punën e tyre dhe s'dëgjonin ankesat e drejta të njerëzve. Kur hyra brenda më erdhi t’i hidhesha në qafë Gabrielës dhe mos dilja më që aty pa më mbaruar punë.
Heshta dhe e shikova fort në sy sikur doja t’i flisja me to. Kisha dëgjuar aty te rradha, që e kanë sjellë zyrën e vizave afër Televizjinit, se kanë vënë aparate përgjimi dhe kamera të fshehta… E çfarë s'thoshin, po kjo m’u ngul në mendje s’di përse kështu, që kur ajo më shënoi numërin për datën 4 tetor, i shtrëngova fort gishtat dhe i thashë me atë italishten time të çalë:
-Mio figlio molto malato , ti prego presto presto!
M’i pa sytë me lot dhe e ndërroi numurin, ma bëri që të paraqitesha për në datën “26 shtator”, domethënë pas dy javësh! Kisha dëgjuar për zemërbardhësinë e saj , që kishte adaptuar dhe tre fëmijë a dy, s’më kujtohet. Një zezak të vogël e pashë aty, të veshur e të ngjeshur me lodra të bukura nëpër duar dhe më erdhi një inat i brendshem kur mendoja tim bir, që dhe bukën me sheqer e me ujë ia jepja si ushqim të privilegjuar.
Kur mora në dorë numërin, sa s’po fluturoja nga gëzimi, që më reflektohej në gjithë qenien time si dhe në ato sy që disa minuta përpara ishin plot lotë . E kapa dhe e putha atë fëmijë, që u largua i çuditur nga xhesti im. Parakalova para turmës së atyre njerëzve. Kushedi sa ditë kishin që prisnin e më shikonin sikur do më hanin. Me vehte iu kërkoja falje njëmijë herë. Ua qaja dhe hallin, po para hallit tim....
E përshkova atë rrugë në forë L-je nga zyra deri në fund, me kokën lart, sikur s’po më bënte përshtypje çfarë thoshin.
I vetmi njeri, që m’u afrua me përzemërsi ishte një durrsak, mik familje dhe sot është këtu në Itali, Ylli Islami, të cilin e kisha takuar ato ditë aty, duke i kërkuar dhe se si mund të më ndihmonte për ato formularë…
Ai më tha i habitur:
-Po ti dje po kërkoje formularët dhe tani del me punë të mbaruar! E paske pasur
mikun e fortë
“Ta dish ti, thash me vehte, që sikur të më zbulohet gjithë ky guxim prej budallai, m’u fik dera!”
-Më bëhet qefi, tha Ylli, ishallah ikën një ore dhe më parë për djalin. Ne u dogjëm prapë sot. Po do rri përsëri këtej për të qenë nesër herët këtu.
Më digjnin ato numra, që i kisha shtrënguar fort në dorë dhe frymën e mbajta me vrap te shtëpia e sime motre, që ngeli fare e habitur kur më pa me ato numëra në duar. Nuk e di po nuk e priti me enthusiazëm. Fjala e saj ishte:
-Kam frikë, se do na marrësh më qafë të gjithëve!...
Që aty me vrap te stacioni. S’di nga m’u fsheh gjithë ai gëzim i fillimit dhe vendin ia zuri një trishtim, që më pushtoi gjatë asaj një ore rruge me tren…
Durrsakja me shikoi nga koka te këmbët dhe pasi u pershëndet me të, iku. Unë ndeja dhe ca si e hutuar dhe dola duke me sharë policët nga prapa .Që aty vajta në ministrinë e jashtme, ku përdora thëniet e Astritit, që i tha durrsakes. Aty më dhanë pesë formularë, sa kërkova unë dhe personi që m’i dha, tha nëpër dhëmbë:
-Sa durrsake do dërgojë akoma shoku Astriti këtu?
Bëra sikur s'e dëgjova dhe ika duke fluturuar. Rrugës pyeta nga binte drejtoria e dytë. Ma treguan. Nuk po ndjeja lodhjen dhe pothuaj po e bëja me vrap rrugën për nga Ekspozita Kineze, ku më thanë, që ishte drejtoria e dytë. Edhe atje kishte shumë njerëz, që lexonin nëpër mure afishet e varura me emrat e atyre, që u kishte dalë pasaporta. Aty takova dhe një nuse të kushëririt tim, që dhe ajo po shikonte mos i kish dalë emri. Ajo më ndihmoi si mbusheshin ato folmularë. Pasi mbarova dhe këtë punë iu afrova sportelit, ku me zë të ulët i thashë policit, që ishte brenda:
-Më dërgoi Astriti. Jam ajo e Durrësit.
I ngriti sytë dhe më pa mirë e mirë dhe tha:
-Sa nga Durrësi do dërgojë akoma shoku Astrit.
Foli me zë të lartë dhe si me nerva. Fillova të trembesha dhe po më dilte zemra nga vendi, kur pashë që po i binte ziles së telefonit e dikush iu përgjegj s'është këtu! U ul, u mendua pak dhe thirri një djalë të ri tip “fuksi”, që po rrinte jashtëe në mes të turmeë. Se çfarë i tha për mua me zë të ulët dhe më tha:
- Ik nga sporteli tani, se na ke bllokuar!
Sa dola jashtë m’u afrua ai “fuksi” dhe më tha:
- Ec pas meje! I ke mbushur formularët ?
-Po, po -i thashë me një frymë.
E ndoqa prapa…Te dera e Televizionit, sec foli me rojen dhe më lanë të hyja. Ngela si hu, se s’dija ç’të bëja, kur m’u afrua përsëri “fuksi” dhe më tha:
-Ec aty te ajo pjesa, që po ndërtohet. Ke një dërrasë, kaloje dhe del menjëherë te zyra e vizave.
Ashtu bëra! Të them të drejtën s’ desha veten, kur pash njerëzit që prisnin rradhën me polic, atje më tutje, të cilët sa më panë filluan të bërtasin, por policët që duket e dinin që njerëzit që hynin nga aty nuk duheshin ngacmuar, nuk më thanë asnjë fjalë…
Hyra prapa dy vetave, të cilët po prisnin rradhën te dera e zyrës së vizave dhe po rrija me gjak të ngrirë, se mos vinin policët e rrethit të dytë, se rrethi parë ishte në fillim të rrugës, ku unë dy dite përpara po sorollatesha kot. Po desh Zoti dhe policët vazhdonin punën e tyre dhe s'dëgjonin ankesat e drejta të njerëzve. Kur hyra brenda më erdhi t’i hidhesha në qafë Gabrielës dhe mos dilja më që aty pa më mbaruar punë.
Heshta dhe e shikova fort në sy sikur doja t’i flisja me to. Kisha dëgjuar aty te rradha, që e kanë sjellë zyrën e vizave afër Televizjinit, se kanë vënë aparate përgjimi dhe kamera të fshehta… E çfarë s'thoshin, po kjo m’u ngul në mendje s’di përse kështu, që kur ajo më shënoi numërin për datën 4 tetor, i shtrëngova fort gishtat dhe i thashë me atë italishten time të çalë:
-Mio figlio molto malato , ti prego presto presto!
M’i pa sytë me lot dhe e ndërroi numurin, ma bëri që të paraqitesha për në datën “26 shtator”, domethënë pas dy javësh! Kisha dëgjuar për zemërbardhësinë e saj , që kishte adaptuar dhe tre fëmijë a dy, s’më kujtohet. Një zezak të vogël e pashë aty, të veshur e të ngjeshur me lodra të bukura nëpër duar dhe më erdhi një inat i brendshem kur mendoja tim bir, që dhe bukën me sheqer e me ujë ia jepja si ushqim të privilegjuar.
Kur mora në dorë numërin, sa s’po fluturoja nga gëzimi, që më reflektohej në gjithë qenien time si dhe në ato sy që disa minuta përpara ishin plot lotë . E kapa dhe e putha atë fëmijë, që u largua i çuditur nga xhesti im. Parakalova para turmës së atyre njerëzve. Kushedi sa ditë kishin që prisnin e më shikonin sikur do më hanin. Me vehte iu kërkoja falje njëmijë herë. Ua qaja dhe hallin, po para hallit tim....
E përshkova atë rrugë në forë L-je nga zyra deri në fund, me kokën lart, sikur s’po më bënte përshtypje çfarë thoshin.
I vetmi njeri, që m’u afrua me përzemërsi ishte një durrsak, mik familje dhe sot është këtu në Itali, Ylli Islami, të cilin e kisha takuar ato ditë aty, duke i kërkuar dhe se si mund të më ndihmonte për ato formularë…
Ai më tha i habitur:
-Po ti dje po kërkoje formularët dhe tani del me punë të mbaruar! E paske pasur
mikun e fortë
“Ta dish ti, thash me vehte, që sikur të më zbulohet gjithë ky guxim prej budallai, m’u fik dera!”
-Më bëhet qefi, tha Ylli, ishallah ikën një ore dhe më parë për djalin. Ne u dogjëm prapë sot. Po do rri përsëri këtej për të qenë nesër herët këtu.
Më digjnin ato numra, që i kisha shtrënguar fort në dorë dhe frymën e mbajta me vrap te shtëpia e sime motre, që ngeli fare e habitur kur më pa me ato numëra në duar. Nuk e di po nuk e priti me enthusiazëm. Fjala e saj ishte:
-Kam frikë, se do na marrësh më qafë të gjithëve!...
Që aty me vrap te stacioni. S’di nga m’u fsheh gjithë ai gëzim i fillimit dhe vendin ia zuri një trishtim, që më pushtoi gjatë asaj një ore rruge me tren…
Nga lekët isha shkundur gjatë periudhës së spitalit me djalin. Përveç televizorit dhe një bufere, që kisha në kuzhinë nga ato trembëdhjetë mijëshet ( dhe këto i kisha blerë me ndihmën e të ndritures dhe nderuarës vjehrrës sime ), pra, veç këtyre unë s’kisha asnjë lek tjetër, as për bileta, që një biletë bënte katërmbëdhjetë mijë lekë të vjetra !
Ndërkohë mendoja, sikur ajo tezja, që ata morën adresën, të thoshte, se nuk e kam thirrur mbesën dhe nuk e pranoj, do më analloheshin vizat? Më mbysnin mendimet dhe të gjitha nuk i çoja deri në fund. Më ishte bere mendja dhallë, me kuptimin e plotë të fjalës...
Ku do ti gjeja lekët? Po sikur të më zbulonin atë dredhinë, që bëra për të marrë vizat? Me këto mendime të papërfunduara arrita në shtëpi. S'kishte nevojë për pyetje, se kuptohej nga vetë trishtimi, që më lexohej në fytyrë dhe megjithatë Iskut nuk iu durua:
-E ma, (mami) s’u bë gjë prapë?
-Jo bir, çdo gjë mendoj se është në rregull,- dhe ia tregova fill e për pe si më kishte ndodhur.
Tim shoqi po i rrinte mendja te ai telefoni i atij policit te drejtoria e dytë, ashtu si po më rrinte dhe mua! Mendoja, se mos i shkrepej ta merrte më vonë në
telefon Astritin. Ku s’më shkonte mendja!
Përsëri i porosità, që të mos flitej me asnjë për datën dhe marrjen e numrit. As me komshinjtë dhe qiraxhinjtë e mi, që kisha në shtëpi të mos hapnin gojë, sado që ata vetëm të mira më kishin bërë.
Të nesërmen shkova në Berat. E dija, që s’kishin mundësi të më ndihmonin, po vajta t’i takoja, se nuk dihej si do të më vinin punët…
Mamasë nuk i thashë gjë. S’më bënte zemra. Fola gjatë me tim vëlla të madhin, Alfredin, që ka qenë dhe mbetet idhulli im dhe gjithë jetën ka luajturr rolin e babait për të gjithë ne.
- Zoti të ndihmoftë! -më tha – Vetëm hapi sytë për të gjitha.
Kur u ndava me ta, më ngelën sytë një kohë të gjatë te dritarja, ku mamaja po ma bënte me dorë.
“ Eh, moj statujë e halleve! - thashë me vete- Ta dish ti, që ndoshta nuk do ta shikosh më kurrë çupën tënde ”të halleve”, siç më quan ti....”
Ndërkohë mendoja, sikur ajo tezja, që ata morën adresën, të thoshte, se nuk e kam thirrur mbesën dhe nuk e pranoj, do më analloheshin vizat? Më mbysnin mendimet dhe të gjitha nuk i çoja deri në fund. Më ishte bere mendja dhallë, me kuptimin e plotë të fjalës...
Ku do ti gjeja lekët? Po sikur të më zbulonin atë dredhinë, që bëra për të marrë vizat? Me këto mendime të papërfunduara arrita në shtëpi. S'kishte nevojë për pyetje, se kuptohej nga vetë trishtimi, që më lexohej në fytyrë dhe megjithatë Iskut nuk iu durua:
-E ma, (mami) s’u bë gjë prapë?
-Jo bir, çdo gjë mendoj se është në rregull,- dhe ia tregova fill e për pe si më kishte ndodhur.
Tim shoqi po i rrinte mendja te ai telefoni i atij policit te drejtoria e dytë, ashtu si po më rrinte dhe mua! Mendoja, se mos i shkrepej ta merrte më vonë në
telefon Astritin. Ku s’më shkonte mendja!
Përsëri i porosità, që të mos flitej me asnjë për datën dhe marrjen e numrit. As me komshinjtë dhe qiraxhinjtë e mi, që kisha në shtëpi të mos hapnin gojë, sado që ata vetëm të mira më kishin bërë.
Të nesërmen shkova në Berat. E dija, që s’kishin mundësi të më ndihmonin, po vajta t’i takoja, se nuk dihej si do të më vinin punët…
Mamasë nuk i thashë gjë. S’më bënte zemra. Fola gjatë me tim vëlla të madhin, Alfredin, që ka qenë dhe mbetet idhulli im dhe gjithë jetën ka luajturr rolin e babait për të gjithë ne.
- Zoti të ndihmoftë! -më tha – Vetëm hapi sytë për të gjitha.
Kur u ndava me ta, më ngelën sytë një kohë të gjatë te dritarja, ku mamaja po ma bënte me dorë.
“ Eh, moj statujë e halleve! - thashë me vete- Ta dish ti, që ndoshta nuk do ta shikosh më kurrë çupën tënde ”të halleve”, siç më quan ti....”
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Vitore Stefa Leka: Në dallgët e jetës (VI)
nga Agim Gashi Wed Apr 08, 2009 1:41 am
|
| Vitore Stefa Leka |
Në dallgët e jetës
/Kujtime/
Nga Vitore Stefa Leka
Zemërmadhja Zamira Koleci
(Baskëbollistja e madhe korçare)
(Baskëbollistja e madhe korçare)
Po më vinte mendja vërdallë. Kujt do t’i drejtohesha që të më huante aq lekë sa për biletat. Familjes së burrit as që bëhej fjalë që t'i kërkoja dhe as që t’i thosha për çfarë më duheshin. S'kisha asnjë rrugëzgjidhje.
Në kulmin e dëshpërimit vajta te ime motër, Tina (Parashqevia), që në këtë periudhë po kalonte pushimet në kampin e punëtorve në Plazhin e Durrësit. Me vete mora dhe Mikelinon.
Çdo gjë rrugës ngjante si e shkretuar dhe njerëzit e njohur që takoja s'bënin bisedë tjeter veç për ambasadat, si dhe për tragetin, që sa herë vinte në Durrës, vinin dhe lajmet që njerëzit po ikin për mos t'u kthyer më, por kërkonin “azil politik” në Itali...Këto biseda dëgjoja dhe në autobusin që po më çonte në Plazh.
Shkova në dhomen e sime motre. Ishte bashkë me një basketbolliste të mirënjohur korçare, Zamira Kolecin. Mikelinoja po rrinte jashtë me sytë nga deti. Kushedi çfarë mendonte...
Më hipi një e qarë me denesa. Të dyja, ime motër dhe Zamira, u hutuan dhe dëgjova time motër, që i spjegonte Zamires rastin e djalit. Zamka (kështu e thërrisnin Zamirën) erdhi menjëherë pranë meje dhe më tha:
-Pse këto lotë tani?! Djalin e ke për bukuri. Duhet të gëzohesh dhe jo të shqetesohesh.
Iu tregova të dyjave hallin që kisha, por që s’dija ç’të bëja tani, që pothuaj i kisha vënë në vijë të gjitha. Iu tregova dhe numërin dhe datën e afërt që do të tërhiqja vizën.
Ime motër ngeli gojëhapur dhe akoma nuk besonte që vërtet unë kisha arritur deri aty.. .Nuk ia thashë “aventurën time”, për të cilën akoma rrija me gjak të ngrirë, se mos po më zbulonin. Zamira, që unë e quajta dhe e quaj ëngjëllin shpëtimtar të gjendjes sime, më ndërpreu menjëherë:
-Do të të ndihmoj unë për të gjitha! Mos u shqetëso për këtë!
Mbeta pak e hutuar, se nuk e njihja fare. E si mund të ishte kaq e gatshme një e panjohur?!
Isha përplasur gjithë jetën me njerëz, nga të cilët kisha pësuar vetëm zhgënjime dhe ja!...Edhe ime motër s'ishte se kishte ndonjë shoqëri me të, veç takimeve nëpër kampionatet e basketbollit. Gjatë gjithë kohës dhe ime motër Tina, si dhe motra e madhe në Tiranë, tha të njëtën gjë:
- Po bën një aventurë, që ndoshta do ketë pasoja për të gjithë ne!
As që e zuri me gojë, se mund të më ndihmonte për hallin e madh që kisha. Nuk pati besim se mund të realizohej ajo që po thoshnja.
Mendova: “Sa shumë na ka vrarë dhe shkatërruar ky sistem i mallkuar i diktaturës! Ku është lidhja apo dashuria e motrës?!”
Ajo frika në palcë, ajo jetë ankthi, ku i ruheshe çdo gjëje, ja nga ajo ishim të pushtuar ne! Kjo Zamira më abiti. Po aq e habitur mbeti dhe ime motër...U vesh dhe ajo kur pa që Zamira u bë gati të më shoqëronte për në Durres dhe erdhëm në shtëpi tek unë…
Zamira u miqësua kaq shumë me Mikelinon dhe ia shihja sytë me lotë gjithë kohën, aq ishte prekur nga ato që i spjegova unë, për vuajtjet dhe peripecitë e tij.
Kur u ballafaqua dhe me atë që i kishte ndodhur djalit tjetër, qe e gjeti të shtrirë dhe akoma me gjurmët e shkopave të gomës në trup, filloi të shante me zë të lartë.
U nisëm për në Korçë që të nesërmen: Unë, Zamira dhe Isku. Nuk i besoja akoma asaj që po ndodhte. Dy ditë më parë as ma merrte menda, se do njihja ndonjëherë ndonjë Zamira Koleci dhe ja tani po i shkoja dhe në shtëpi. Ajo la dhe dy ditët e fundit të kampit për të m’u gjendur mua pranë në një hall, që nuk dihej si do t'i vinte filli: shëndetit të djalit.
Nuk gjej dot fjalë për ta falenderuar dhe thënë për veprën e saj njerëzore, që s'mjaftoj vetëm me aq lekë për biletat sa më dha, po edhe me veshje komplet të reja për Mikelinon, që dhe sot i kam të ruajtura si shenjë kujtimi të asaj kohe dhe të një sjelljeje të një mike, që nuk do ta harroj për gjithë jetën time. Ajo më dha dhe disa çentro dhe peshqeshe të tjera, duke më thënë, se ato duhej t’i kisha për mjekët apo për cilindro që do të ndihmonte “andej”.
Të gjitha këto i nxirrte nga "paja e saj" dhe mua më pikonte në shpirt dhe lotët më rridhnin vetë. Më dukej, se një dorë e panjohur po më ndihmonte në çdo hap që po bëja. Nuk mund të quheshin me rastësi, po vërtet një dorë e Zotit po më qëndronte pranë dhe po më bëhej udhërëfyese për t’i shpëtuar jetën djalit. Duke e falenderuar në mes lotëve, i thosha herëpashere Zamirës, pas çdo sjelljeje bujare qe bënte:
-Nuk di kur do t'i kthej gjithë këto që më dhe! Unë po shkoj drejt të panjohurës, ndoshta nuk do të kem mundësi t’i kthej kurrë, po bekimin e Zotit do ta kesh veç për këtë që po bën dhe që unë akoma nuk e besoj këtë që po me ndodh këto ditë...
Me mjaftojne vetem keto lek per biletat s'ke pse me jep gjera te tjera
Po Zamira më kundershtonte dhe më thoshte:
-Nuk po t'i jap të m’i kthesh. Ty ishallah të ndihmon Zoti, që të shpëtosh djalin, pa kur ti kesh ndonjëherë do m’i kthesh, prandaj s'ka pse të të vijë zor kështu…- dhe më përqafonte duke përgatitur një çantë me ato që po më jepte.
Kështu kaloi nata. Të nesërmen u nisa duke e lënë me Zamirën, që ditën që do niseshim do vinte të na përcillte.
Në datën 26 shtator në mëngjes u nisa për në Tiranë për të marrë vizat. Vajta të përshëndetesha me time motër të madhen, Eldën, e cila kur pa vizat e mara, vetëm atëhere pashë një reagim mallëngjimi te ajo. Përveç Alfredos, vëllait tim të dashur, që më qëmdroi pranë si në periudhën kur kisha djalin sëmurë, si dhe deri një ditë para se të nisesha për në Itali, tek të dy motrat dhe tek vëllai tjetër, Vangjushi, gjithë kohën pashë vetëm frikë për veten e tyre në vendimin që kisha marrë. Për këtë, me gjithë hallet që kisha mendoja, se çfarë shkatërrimi bëri te njeriu ai dreq sistemi diktatorial… I kishte bërë njerëzit të dytë edhe brenda vëllazërisë!...
Në kulmin e dëshpërimit vajta te ime motër, Tina (Parashqevia), që në këtë periudhë po kalonte pushimet në kampin e punëtorve në Plazhin e Durrësit. Me vete mora dhe Mikelinon.
Çdo gjë rrugës ngjante si e shkretuar dhe njerëzit e njohur që takoja s'bënin bisedë tjeter veç për ambasadat, si dhe për tragetin, që sa herë vinte në Durrës, vinin dhe lajmet që njerëzit po ikin për mos t'u kthyer më, por kërkonin “azil politik” në Itali...Këto biseda dëgjoja dhe në autobusin që po më çonte në Plazh.
Shkova në dhomen e sime motre. Ishte bashkë me një basketbolliste të mirënjohur korçare, Zamira Kolecin. Mikelinoja po rrinte jashtë me sytë nga deti. Kushedi çfarë mendonte...
Më hipi një e qarë me denesa. Të dyja, ime motër dhe Zamira, u hutuan dhe dëgjova time motër, që i spjegonte Zamires rastin e djalit. Zamka (kështu e thërrisnin Zamirën) erdhi menjëherë pranë meje dhe më tha:
-Pse këto lotë tani?! Djalin e ke për bukuri. Duhet të gëzohesh dhe jo të shqetesohesh.
Iu tregova të dyjave hallin që kisha, por që s’dija ç’të bëja tani, që pothuaj i kisha vënë në vijë të gjitha. Iu tregova dhe numërin dhe datën e afërt që do të tërhiqja vizën.
Ime motër ngeli gojëhapur dhe akoma nuk besonte që vërtet unë kisha arritur deri aty.. .Nuk ia thashë “aventurën time”, për të cilën akoma rrija me gjak të ngrirë, se mos po më zbulonin. Zamira, që unë e quajta dhe e quaj ëngjëllin shpëtimtar të gjendjes sime, më ndërpreu menjëherë:
-Do të të ndihmoj unë për të gjitha! Mos u shqetëso për këtë!
Mbeta pak e hutuar, se nuk e njihja fare. E si mund të ishte kaq e gatshme një e panjohur?!
Isha përplasur gjithë jetën me njerëz, nga të cilët kisha pësuar vetëm zhgënjime dhe ja!...Edhe ime motër s'ishte se kishte ndonjë shoqëri me të, veç takimeve nëpër kampionatet e basketbollit. Gjatë gjithë kohës dhe ime motër Tina, si dhe motra e madhe në Tiranë, tha të njëtën gjë:
- Po bën një aventurë, që ndoshta do ketë pasoja për të gjithë ne!
As që e zuri me gojë, se mund të më ndihmonte për hallin e madh që kisha. Nuk pati besim se mund të realizohej ajo që po thoshnja.
Mendova: “Sa shumë na ka vrarë dhe shkatërruar ky sistem i mallkuar i diktaturës! Ku është lidhja apo dashuria e motrës?!”
Ajo frika në palcë, ajo jetë ankthi, ku i ruheshe çdo gjëje, ja nga ajo ishim të pushtuar ne! Kjo Zamira më abiti. Po aq e habitur mbeti dhe ime motër...U vesh dhe ajo kur pa që Zamira u bë gati të më shoqëronte për në Durres dhe erdhëm në shtëpi tek unë…
Zamira u miqësua kaq shumë me Mikelinon dhe ia shihja sytë me lotë gjithë kohën, aq ishte prekur nga ato që i spjegova unë, për vuajtjet dhe peripecitë e tij.
Kur u ballafaqua dhe me atë që i kishte ndodhur djalit tjetër, qe e gjeti të shtrirë dhe akoma me gjurmët e shkopave të gomës në trup, filloi të shante me zë të lartë.
U nisëm për në Korçë që të nesërmen: Unë, Zamira dhe Isku. Nuk i besoja akoma asaj që po ndodhte. Dy ditë më parë as ma merrte menda, se do njihja ndonjëherë ndonjë Zamira Koleci dhe ja tani po i shkoja dhe në shtëpi. Ajo la dhe dy ditët e fundit të kampit për të m’u gjendur mua pranë në një hall, që nuk dihej si do t'i vinte filli: shëndetit të djalit.
Nuk gjej dot fjalë për ta falenderuar dhe thënë për veprën e saj njerëzore, që s'mjaftoj vetëm me aq lekë për biletat sa më dha, po edhe me veshje komplet të reja për Mikelinon, që dhe sot i kam të ruajtura si shenjë kujtimi të asaj kohe dhe të një sjelljeje të një mike, që nuk do ta harroj për gjithë jetën time. Ajo më dha dhe disa çentro dhe peshqeshe të tjera, duke më thënë, se ato duhej t’i kisha për mjekët apo për cilindro që do të ndihmonte “andej”.
Të gjitha këto i nxirrte nga "paja e saj" dhe mua më pikonte në shpirt dhe lotët më rridhnin vetë. Më dukej, se një dorë e panjohur po më ndihmonte në çdo hap që po bëja. Nuk mund të quheshin me rastësi, po vërtet një dorë e Zotit po më qëndronte pranë dhe po më bëhej udhërëfyese për t’i shpëtuar jetën djalit. Duke e falenderuar në mes lotëve, i thosha herëpashere Zamirës, pas çdo sjelljeje bujare qe bënte:
-Nuk di kur do t'i kthej gjithë këto që më dhe! Unë po shkoj drejt të panjohurës, ndoshta nuk do të kem mundësi t’i kthej kurrë, po bekimin e Zotit do ta kesh veç për këtë që po bën dhe që unë akoma nuk e besoj këtë që po me ndodh këto ditë...
Me mjaftojne vetem keto lek per biletat s'ke pse me jep gjera te tjera
Po Zamira më kundershtonte dhe më thoshte:
-Nuk po t'i jap të m’i kthesh. Ty ishallah të ndihmon Zoti, që të shpëtosh djalin, pa kur ti kesh ndonjëherë do m’i kthesh, prandaj s'ka pse të të vijë zor kështu…- dhe më përqafonte duke përgatitur një çantë me ato që po më jepte.
Kështu kaloi nata. Të nesërmen u nisa duke e lënë me Zamirën, që ditën që do niseshim do vinte të na përcillte.
Në datën 26 shtator në mëngjes u nisa për në Tiranë për të marrë vizat. Vajta të përshëndetesha me time motër të madhen, Eldën, e cila kur pa vizat e mara, vetëm atëhere pashë një reagim mallëngjimi te ajo. Përveç Alfredos, vëllait tim të dashur, që më qëmdroi pranë si në periudhën kur kisha djalin sëmurë, si dhe deri një ditë para se të nisesha për në Itali, tek të dy motrat dhe tek vëllai tjetër, Vangjushi, gjithë kohën pashë vetëm frikë për veten e tyre në vendimin që kisha marrë. Për këtë, me gjithë hallet që kisha mendoja, se çfarë shkatërrimi bëri te njeriu ai dreq sistemi diktatorial… I kishte bërë njerëzit të dytë edhe brenda vëllazërisë!...
Kur u nisa për në Tiranë, datën 26 shtator, po flija në këmbë, aq e lodhur dhe e stresuar nga ec e jaket ndihesha. Plus atë natë e gdhiva me Mikelinon, të cilit i kishte filluar përsëri temperatura… Kjo m’i preu krahët dhe as i jepja muhabet as Zamirës e as sime motre, që kishin ardhur per te na percjelle. Ishin te vetmet, qe e dinin qe po përgatitesha për të ikur në Itali.
Trageti nisej në datën 28 shtator, kështu që duhej të mbaroja patjetër punë atë ditë. E megjithë këtë lodhje rrugës në tren, ashtu si e përgjumur çfarë mendimesh s’po më vinin në kokë…
“Po sikur ta kenë pyetur tezen në Itali, që unë e vura “garante” dhe ajo mos të më ketë pranuar? Po sikur të më nxjerrin ndonjë kleçkë? Po sikur…”
Dhe këto “sikur-a” nuk m’u ndanë gjer tek dera e Gabrieles. Para syve më dilte fytyra e tim biri, frymarrja e tij e shpeshtë dhe temperatura.. Isha si e shkrehur dhe aq e lodhur...
Kur mora vizat nuk pata atë gëzim të brendshm që më dha dita kur mora numërin.
Si thashë dhe më sipër, vajta te shtëpia e motrës së madhe, Eldës. Ia thashë me indiferentizëm që nesër nisem.
- Erdha të ndahem me ju këtu... Nuk dua të më përcjellë njeri. Mamasë thuaja si të duash.
Ajo ia nisi të qarës dhe unë për herën e parë në jetë e pashë të mallëngjyer....
Ika drejt te axhensia e biletave. Nuk kishte shumë njerëz dhe mbarova punë shpejt.
U ula aty në bri te kafe "Flora ". Porosita një kafe dhe më vinte t’iu thosha të gjithve: “Unë nesër ik! Të gjithë po ikin!...”
Ja aty para meje, te e njëjta axhensi sapo preu biletat e aeroplanit dhe i madhi Kadare…
Rrugën deri në shtëpi e bëra duke e larë me lot dhe duke iu lutur Zotit të m’i jepte fuqi djalit dhe ta gjeja duke më pritur te porta, siç bënte ditët e tjera. Djalit i vazhdonte temperatura…
Trageti nisej në datën 28 shtator, kështu që duhej të mbaroja patjetër punë atë ditë. E megjithë këtë lodhje rrugës në tren, ashtu si e përgjumur çfarë mendimesh s’po më vinin në kokë…
“Po sikur ta kenë pyetur tezen në Itali, që unë e vura “garante” dhe ajo mos të më ketë pranuar? Po sikur të më nxjerrin ndonjë kleçkë? Po sikur…”
Dhe këto “sikur-a” nuk m’u ndanë gjer tek dera e Gabrieles. Para syve më dilte fytyra e tim biri, frymarrja e tij e shpeshtë dhe temperatura.. Isha si e shkrehur dhe aq e lodhur...
Kur mora vizat nuk pata atë gëzim të brendshm që më dha dita kur mora numërin.
Si thashë dhe më sipër, vajta te shtëpia e motrës së madhe, Eldës. Ia thashë me indiferentizëm që nesër nisem.
- Erdha të ndahem me ju këtu... Nuk dua të më përcjellë njeri. Mamasë thuaja si të duash.
Ajo ia nisi të qarës dhe unë për herën e parë në jetë e pashë të mallëngjyer....
Ika drejt te axhensia e biletave. Nuk kishte shumë njerëz dhe mbarova punë shpejt.
U ula aty në bri te kafe "Flora ". Porosita një kafe dhe më vinte t’iu thosha të gjithve: “Unë nesër ik! Të gjithë po ikin!...”
Ja aty para meje, te e njëjta axhensi sapo preu biletat e aeroplanit dhe i madhi Kadare…
Rrugën deri në shtëpi e bëra duke e larë me lot dhe duke iu lutur Zotit të m’i jepte fuqi djalit dhe ta gjeja duke më pritur te porta, siç bënte ditët e tjera. Djalit i vazhdonte temperatura…
Fund
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Similar topics» Vitore STEFA (LEKA):Ftesa te reja nga nje Republike e re!
» FLORA PECI:DALLGËT E DETIT
» Pasqyra e zezë e trojeve shqiptare
» Halit Bogaj: Hasan Hasani - Dallgët e vërrinit
» Rina Rinaa:NË DALLGËT E FATIT ( mikut Ëngjëll Koliqit)
» FLORA PECI:DALLGËT E DETIT
» Pasqyra e zezë e trojeve shqiptare
» Halit Bogaj: Hasan Hasani - Dallgët e vërrinit
» Rina Rinaa:NË DALLGËT E FATIT ( mikut Ëngjëll Koliqit)
Faqja 1 e 1
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi
» IDRIZ ZEQIRAJ - SHIPTARËT NUK JANË "ME BYTHË NË PRUSH", PËR TË FALUR TOKAT
» Akuzat kundër Shefqet Krasniqit Prokurorisë ia kishte konfirmuar edhe BIK-u (Dokument)
» Aktakuzë kundër imamit Shefqet Krasniqi
» Zbulohen tensionet gjatë dialogut në Bruksel, Nikoliqi Thaçit: Ti je kriminel
» Faruk Tasholli - RJEPENI NANËN
» FAMILJA E HAKI IMERIT: AI U VRA NË KOHËN KUR NË PUSHTET ISHIN HASHIM THAÇI E REXHEP SELIMI
» AGIM GASHI - O NE TREN PËR MITROVICË
» Vëllai i tij u pajtua me Thaçin, por ja si ishte kidnapuar Haki Imeri në Brojë e më pas ishte vrarë
» Fadil Maloku:Aferim, Prokurori e Kosovës!
» Djali i Haki Imerit del kundër axhës: Nuk ia fali Thaçit, nuk dua drejtësi kanunore
» IDRIZ ZEQIRAJ:Copëza biografike dhe kujtime për Ibrahim Rugovën
» Presidenti Thaçi i “lahet me 124 pleq” Imer Imerit se nuk ka gisht në vrasjen e vëllait të tij
» Adem Salihaj akuza të rënda ndaj Hashim Thaçit, ja si po mundohet të shpërlahet nga krimet e shumta që ka bërë
» Ndodh edhe ky skandal: Njeriu që grisi fotografinë e Presidentit Rugova merr certifikatën e veteranit të UÇK-së
» BERAT ARMAGEDONI:Lamtumirë, Joshua i Pejës!
» Biografia e Presidentit Rugova - Biografi e shkurtër
» ILIR MUHARREMI : Treni provokativ, artistët në gjumë
» Përveç ROSU-së, ky është shqiptari që rrezikoi jetën për ta ndalur trenin e Serbisë
» ENVER PETROVCI - IN MEMORIAM SEFEDIN NUREDINIT- SEFA