Baki Ymeri:Baladë përditshmërie

nga **Agim Gashi** Tue Apr 07, 2009 1:30 am

Marius Chelaru
SHËNIME BIOBLIOGRAFIKE

Marius Chelaru (shq. Qelaru), u lind në Negresht të Vasluit, Moldovë (30 gusht 1961). Kreu liceun dhe Fakultetin e Shkencave Ekonomike në kuadrin e Universitetit Alexandru Ioan Cuza në Jash.. Qe redaktor i revistave Timpul, Cronica dhe Poezia. Në intervale të ndryshme qe redaktor dhe këshilltar botimesh, pastaj kryeredaktor, e më vonë drejtor i Shtëpive Botueseve Junimea, Sakura, Parnas, Timpul. Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Rumanisë, anëtar i Klubit Junimea, Anëtar nderi i Fundacionit Maison Naaman pour la Culture (Bejrut, Libi), anëtar i Shoqatës Rumune të Haikut, anëtar i World Haiku Association (Japoni). Laureat i disa Mirënjohjeve për krijimtari letrare dhe eseistike. Boton poezi dhe ese në revistat: Convorbiri literare, Balcanica, Bucovina literara, Hyperion, Poezia, Luceafărul, Oglinda literara, Albanezul. Është autor i një numri të panumërt recensionesh dhe konsiderohet si një dashamir që ka hapur shtyllat e revistave letrare të Moldovës edhe për vlerat letrare të krijuesve tanë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia dhe diaspora.
Bibliografi letrare: Pelerini (poezi, Editura Junimea, 1996), Dy kakemono të imagjinuara në vendin ku lulëzon shpirti i gjuhës (poema haiku dhe tanka, Ed. Timpul, Jash, 1996), Japonia, vendi ku lulëzon shpirti i gjuhës (ese, Timpul, 1996), Femra, (poezi, Junimea, 1997), Tjetërsoj vetëvrasjeje (poezi, Junimea, Jash, 1998), Qiraxhiu i kohës (poezi, Junimea, 1999), Dashnorët e iluzionit (poezi, 1999), Në zbritjen e së tanishmes (Sakura, 2000), Sayonara (haiku, edicion dygjuhësh: rumanisht-anglisht, Jash, 2000), Salmoksis versus Yamolksis (ese, Jash, 2001), Tai Ping (roman, Universitas XXI, Jash, 2001), Abraham i dhe mali i çmendur i Faustit Tjetër (roman, Jash, 2001), Emra që e kanë ndryshuar botën (fjalor, Universitas XXI, Jash,2003), etj. Xhihadi. Shëmbëlltyra e Zotit në pasqyrën e luftës së shenjtë (Timpul, Jash, 2004), Libri ndërmjet Lindjes dhe Perëndimit I (ese kritikë, Timpul, 2004), Libri ndërmjet Lindjes dhe Perëndimit II (ese kritikë, Timpul, 2005), Poezia e Lindjes nga Khayyami deri te Tagore (ese kritikë, Editura Fundaţiei Culturale Poezia, Jash, 2005, Poezia e Lindjes nga Khayyami deri te Tagore. Asia Jugore dhe Jug/Lindore (ese kritikë, Editura Fundaţiei Culturale Poezia, Jash, 2005), When the present settles down (poezi në gjuhën angleze, Timpul, 2006), Libri ndërmjet Lindjes dhe Perëndimit III (ese kritikë, Timpul, 2006), Me shpirtin në buzë (ese kritikë për shkrimtarët shqiptarë, Timpul, 2006) Histori dhe poezi në kulturën arabe (ese kritikë, Editura Fundaţiei Culturale Poezia, Jash, 2006), Poezia e Lindjes Klasike dhe moderne (ese kritikë, Timpul, 2008), Simfonia e vetmisë/Simfonijata na osamenosta (vargje në gjuhën arumune dhe maqedone. Përktheu Vnghea Mihanj-Steryu, Shkup, 2008.
Bashkëpunëtor në disa vëllime enciklopedike dhe autor i Antologjisë së poezisë shqipe In palma istoriei (Në shuplakë të historisë), Editura Valman, Rëmniku Sërat, 2006, Një portë kah poezia arabe/Gateway to Arabic poetry (antologji e poezisë arabe në tre gjuhë: rumanisht, anglisht, arabisht, në bashkëpunim me disa autorë (ArtGate, Bukuresht, 2008). Autor përkhimesh të disa librave me vlera poetike (Munir Mezyed, Chapter from the Poetry Bible/Kapitull nga Bibla e Poezisë), etj. Prezent në antologji dhe fjalorë të ndryshëm nga vendi e bota, i përkthyer në gjuhën spanjole, angleze, arabe, arumune, shqipe etj.

Poezi rumune
Marius Chelaru

Baladë përditshmërie
(Baladă cotidiană)

Përktheu në gjuhën shqipe:
Baki Ymeri

I kushtohet Tomisit të lashtë
dhe njerëzve që jetojnë sot atje.

asnjëherë i Zgjedhuri
(niciodată Alesul)

i lidhur me zinxhirë për fatin
i pavdekur
i mbëltuar në asnjërin
nga trupat e jetës së lulëzuar
i shakmisur nga fjalët
e mbëltuara
në tulin
në të cilin zhurriten
duke e veshur shpirtin
-fat-poemë
e çliruar
nëpër gishtërinjtë e muzave
të buluara në harresë
para kokës së tij para orës alfa –
rri kryqëzuar
shërbëtorja plakë e jetës
ndërmjet ngjarjeve të lumtura
lajme duke dëgjuar
për çastin kur do të detyrohet të lindë
arriti te ai
para se të heshtë
sëbashku me yjet
ende të të pavdekurve
– derisa vuajtja nuk merr frymë në të
pelerin mes shëmbëlltyrash,
mrekulli
e buzëqeshjeve të përdorura –
të harruara në pasqyrë

po qe se doni ta glorifikoni
e ta dashuroni
mëshirë të kini për të
të zhurritet lëreni të stërvetmuar në harresë

dashuri
(dragoste)

fle
e çveshur si një lumturi e shpleksur
në brendinë time
duke e turbulluar britmën e parë të dheut
që ma dha Zoti
kur shpresoja
për padhembshmërinë e territ paraprak

dhe në atë kishë ku vitet rriten mbi ne
ku dy ikona / të dy zotërve
shikonin njëra-tjetrën
se si dy copë jete
i ke ndarë
si një mollë
në urrejtje dhe dashuri

kishe sytë si dy lotë
të gdhendur nga lutja ime
kur
ma shkëpute mishin nga shpirti
babai im natën
me jetën e grisur një të diele
mëma ime ditën
duke numëruar vdekjet e babait tim
më ruajtën derisa vdiqa
në gjakun tënd

më pate ndarë
si një mollë
në dashuri urrejtje
duke mbledhur bërthamat e çveshura të zemrës
të hedhura
dirgjen tani
duke heshtur me gjuhën e dashurisë
në shputën e vëllaut tim
gjithmonë në zemër të - territ

po vdes
i shtrirë
mes ëndrrave me ty
i vargëzuar në shtatë ditët
në shuplakën e përjetësisë së zhurritur të këtij çasti
duke u lutur
që frymëmarrja jote
të ma shpërndajë sërish mishin nga shpirti
i veguar nga tim et natën
e nga mamaja ime ditën

krijim
(creaţie)

bota është ngritur nga pyje lotësh
mbi qerpikët e proshkura të Zotit
nga secili lot kanë rrjedhur
një nga një
zemrat tona
me kundërmim jete
Adami e ka kafshuar gjirin e Evës
duke e thithur helmin e klithmës së parë
nga faqet e buzëve të Evës
u shkëputën
të mugulluara tashmë si hije urejtja. vuajtja.
Zoti
e mbëltoi
buzëqeshjen e saj
në çdo hije
në çdo fytyrë të fryteve
.pranvera
i pranoi njerëzit
pyjet
i pranuan kafshët e para
agimet
shpërthyen nën vetullat e qiellit
.qielli
- lypës i përulur i engjëjve
përfitoi dimensione të ngarkuara me hidhërim
.mrekullitë
u bënë shënjestër gjuetie
perënditë ikën nëpër dritaret e shpirtit

era rrjedh nëpër damarët e botës
mbi të cilat notojnë lotët
e fillimeve
me petalet e shpërndara mbi flatrat e engjëjve
të hapura për lutje

.bota. sot.
(.lumea. azi.)

kur kam arritur
pranë asaj rrjete
në të cilën një sy peshku fshihte botën
feja e tij
i humbte ngjyrat nga vetullat tani duket
si një pyll pa gjeth
shëtita pastaj lakuriq plazhit nga lotët e tij
krahëpërkrah me shkretëtirën
me blokun tënd
me rrugët e palosura në qese najlloni
.me të gjitha gratë
derisa
nga gishtërinjtë e mi fluturonin zogjtë e shpëtuar nga gripi aviar. në Deltë parajsa rri këmbëkryq me ferrin. një çukë zogu kokëkëputur kullot shuplakën e katilit në kostum proteksioni.

në bregun e qytetit
të degdisur në ditën e sotme
rrinin banorët. nxjerrnin fall në letra. larot
.nuk e dija pse banonim të gjithë në të njëjtën ditë.
në qiell
dy kaproj kullosnin yjet e harruara përmbi natë.
çdo burrë zhytej në bukurinë e kësaj dite
të braktisur nga dashuritë
si në një zemër në formë bazeni olimpik
një rrugë e braktisur kullon gjak.
në TV
prokurorët
kontrollojnë
llogari politikanësh.
dy mitingje presin në një qoshe
një pretekst që nuk rrjedh
nga gishtërinjtë e ditës.
po të mos ishte Volteri ndoshta do të ishim pak cinikë.
e kam vënë një mushkonjë plot gjak
të prurë nga kushedin mbi tryezë
.në TV
ujërat
vërshojnë
jetët e njerëzve
dhe askush nuk qan.

e përkula pjesën veriore të tryezës –
mushkonja vajti në humnerë.
të çveshur
si do foshnje
peshqit përpëliten në rrjetë
duke qarë
pas zogjve të djegur. njerëzit bërtasin në brendi të tyre.
tërhiqen nëpërmjet shpirtërave të të tjerëve
të trembur se ende jetojnë.
do të shenjtër
që më presin nga fëmijëria
mi lexojnë poezitë
e botuara me mishin mbi faqen e ditës së sotme
ndjej se si bota rrjedh nëpër damarët e mi.

Darka e fshehtë
(Cina cea de taină)

natën shikimet
llahuzë dëshirash
të braktisura nga njerëzit
vringëllin
mbi kokën time
smira e çastit që të shtyp
porsi argjendët
.dymbëdhjetë disponimet e mia
i vë takëmet prej eshtra lejlekësh
me erëtimë e dhe drite
.nën kryqin e çdo dite të jo-Krishtit
të përvuajtur
nga rrjedha e kohës
gërmon
duke u shembur mbi mua
perëndim pas perëndimi
derisa do të prehem në një klithmë
në trupin tim duke u derdhur
i mahnitur si askush tjetër
nuk po më shet

.mbrëmja e ngrysur
si një vetmi e braktisur
me dritaret e mbyllura nga rrugica
përplaset mbi pasqyrën
ku e kam harruar shëmbëlltyrën
porsi një poemë në buzët e një femre
.kujtimet e zymta të rritura
në trupin tim
ulen të vetmuara
të shpleksura eretikisht
në pjatat e tryezës
si do fëmijë të braktisur
apo
si do drurë që u bie lëkura
në rrugëkryqin e të gjitha rrugëve
.orët
e mërguara në kujtime
vdesin
përmbi supet e mia
duke e gulçuar
humnerën e imagjinuar ndërmjet meje dhe perëndimit me një zile
trishtimet
dalin te porta e kyçur me folje kalimtare
.dymbëdhjetë disponimet e mia më pregadisin
pyetjet
me të cilat do të më kurorëzojnë
në çastin kur qyteti lan duart
dhe
gjërat i ngrejnë sytë nga buzët e qiellit
duke u buzëqeshur agimit

dremis duke e braktisur edhe Judën

vijon

nga **Agim Gashi** Tue Apr 07, 2009 1:31 am

absurde
(absurd)

çelsi i kuptimeve është lidhur për noçkat e Zotit
diku
ku askush nuk shikon ligësinë në sy
në mesin e engjëve të cfilitur
Adami e kalëron Evën mes orëve të palindura nga shuplaka e Tij

qielli ka ngjyrë kujtimesh të ngjitura në çastin e parë
Skëterra është ngarkuar me gjethe që bien gjithandej
duke mbuluar të gjitha gjarpërinjtë
një shputë gruaje e harruar
ndërmjet fryteve të pakuptuara për askend
pret burrin që do ta shikojë

poema të gatshme për nisje notojnë gjithandej
si një supë e çiftit të ndarë

përse qesh Adami është një tjetër përrallë

në një qosh
folja të mos jesh zgërdheshet me të gjitha germat

poezia është çelsi i syve të botës
(poezia e cheia ochilor lumii)

.kur uni im lëviz i hidhëruar
fytyra jote mbetet pa formë
ngjyra e qiellit bëhet e përhirtë ndërsa unë
i nxjerr prap nga zemra ime të gjitha ngjyrat
dhe ua dhurroj
fëmijëve si do molla të pjekura në lëng përrrallash
pa etër

notoj
qiellit mes dashurive që rriten ndër bagrema
lëshohem
mbi qytet si një shi dhe derdhem në tokë
endem
mes atyre që kanë qenë dhe presin të mbtene të harruar
rrugës
një fshatar .nuk e din ku është fshati .endet
nëpër vendet kut duhej të kishte pemë

gra të bukura presin të izoluara si do nimfa në këtë sekondë
në të cilën vdekja gjëmon nga pamundësia se të gjithë do të mbeten të rinj
vallë a do të shpërndahen ndojherë kujtimet nëpër fushë
duke e ntrashur dheun mbi të cilin rriten sytë tanë
pesha e vashës përballë shembet mbi murin përballë
në valë gjaku
mollat si do re shiu lotojnë në shuplakë
në të cilat do të duhej të jetë shpata

falja e fundit është ajo që zgjidh tmerin nga gardhi
duke e lënë të rendë – sorkadhe e lindur në lindjen e parë të botës

mbi supet e njeriut pëballë është ngritur një qytet prej drite
mbi vetullat tua një lulishte me rreze
poezia është çelsi i syve të botës
çdo jetë kultivon në kopshtin e saj vdekjen e fshehtë
ndërsa unë
jam një faqe e Librit.

gnoza
(gnoză)

Në një skaj gërmadhash gjenden shumë burra që lexojnë misteret e shënuara në tabllonë e ekzistencës. Pranë tollovisë rrotat e fatit, ata dinë gjëra të mahnitshme dhe udhëzojnë gomarë.
Tekst i lashtë gnostik

.labirinti që më ndërton
demiurgët me dy sy gjigantikë të pa zot
të varur
për këmbët e secilit pelerin
përmes ardhmërisë-prezente
nganjëherë me dashuri
herë tjera me dëshira të cunguara
marshojnë
Janusi me fytyrë të qepur nga vetë/fillimet
ndërmjet
kujtimeve të papatura
i shkelur mbetem nga hapat e gjithë atyre që ishin
të pendëzuar në një germë / të burgosur në një fjalë
të cilën askush nuk e din se kurë ka vdekur

të kesh
gurin mbi të cilin shkelin gjithë ata që ngjiten
bjeshkës së pangjitur
.nganjëherë
pretendoj se jam pasardhësi im
i përulur
kalëruar mbi mushkën kalëruar mbi hijen time shtegtare
mbështetem për takimin tim të parë me vetveten në bjeshkë
askund
ngulfatem mbi diç të dhembshëm ndërmjet jetës dhe meje
tejmatanë të tanishmes së tanishme
më pret çasti i lindjes sime
me sytë kah vendlindja e Zotit
pres në ujërat gjarpërore të tij to ti en einai

zhytem dy herë në ujërat e unit tim të njëjët

edhe një përrallë dashurie që nuk ka lindur
(încă o poveste de dragoste care nu s-a mai născut)

.gruaja më shikonte mes brirëve të qytetit që na gëlltiste të gjithëve
me ato sy në të cilët e tubonte krejt ngjyrën e pyjeve
e thirra të shëtisim fushës së kujtimeve të mia me babain
ku bie shi këngësh dhe breshkat shprishin lulet
dhe zogjtë i shpërndajnë ngjyrat gjithandej

.shikimet e saj ateronin si do zogj mbi supet e mia
qëndronte e ngatërruar në holin e zgjedhjeve të rëndësishme

- pas meje dikush thirrte dhe i grahte veturës së tij të vjetër
për të shëtitur ndërmjet jetëve të të tjerëve. pranë llampës së fqinjes
tejmatanë rrugës dremit që disa vite një bibël –

fustani i hënës është ngatërruar me disa re të mëndafshta
yjet janë do balerina që uturijnë përmbi erërat

një lindje botohet në këtë çast mbi fytyrën e natës
një nënë e lumtur vajton duke e ushqyer mëndjen me lotë
gjurmat e njerëzve ushqejnë rrugëne plasaritur. Çka do, kështu është në qytet
dy komunistë të vjetër vajtojnë pas „kohës së shkuar”
një histerik i mbulon sytë nga urrejtja e tepërt

qyteti gjuan shpirtëra në natën e shprishur si një pëlhurë e vjetër
këtu ku të gjithë shtirren gjoja se ekziston Zoti

brinjët e qytetit fryhen nga gjumi dhe nata
.shikimet e saj bien së bashku me retë në pellgun tejmatanë rrugës
edhe një përrallë dashurie që ende nuk ka lindur

mësimet e të huajit ndaj djalit të vet që e ka shitur
(învăţăturile străinului către fiul său pe care l-a vîndut)

përralla e degdisur nëpër dhëmbët e mbrëmjes shtrohet para nesh
është fjala për një fëmijë të shitur për 30 fjalë
për një të huaj i prurë nga zëri i kullosës as gjallë e as vdekur
mbi buzët e një gruaje të harruar nga dëshira, mbi të cilat rriten zambakë
dikush e zbraste botën nga burrat të cilët mund t’i ketë dashur
gjithnjë e më plogshtë vetmia vallëzon me netët e saj

aktorët-spektatorë ishin dhe filozofë
duke punuar në praninë e saj
dukeshin si të ishin ajo që luanin/ zambakë të huaj
mbi sqenën si një qark i përmbushur me iluzione dhe surrogate të reales

kur ika
përralla mbet në rrugën e kryqëzuar mbi vetminë e mbrëmjes
atje ku heshtja fshin çdo lloj iluzioni
vetëm i huaji pret që nga fjalët e braktisura t’i rritet djali
në qoshin e një dite të rruajtur vetëm për këtë punë

rregulla sipas të cilave mund të harrosh
(regula după care poţi uita)

.megjithatë
përse asnjëri nuk thot asgjë
për ngjashmëritë e djallit me Zotin e mirë?

.e dogja edhe një herë Bibliotekën e Aleksandrisë
kur e stërpika me ujin e mahnitjes së shndërruar në gurë
shkronjat që më kompononin ishin
dëshira me dhëmbë të rëndë
të fiksuara në syrin që e kundronte
përherë
te augustiniani e tanishmja-e tanishme
syri më ndan nga tjerët si do kuaj që galopojnë në drejtim të ditës së djeshme
emri im është aq i huaj sa që fshihet prej meje
përherë harroj se jam unë

.dhoma ime
e përdredhur si një faqe letre
mbi të cilën germat lulëzojnë derisa digjen për poezi
.në mbrëmje/kur lulet i thithin zemrat e braktisura takohem
me të gjitha fjalët e mia me shijet e ndezura
shikohemi kurreshtarë dhe fillojmë të urrehemi
në prizmin e mishrave tanë
dashnorë të harruar nga dashuria / këpujë e parevokueshme
.dita që duhej të nisë
ka vajtur me po ato gra që nuk i kam patur
.nata nuk mund të lindë
koha ka harruar të ikë nga eshtrat e shkëputura nga mishi i mbrëmjes
mbi të cilën fjalët e mia janë tulatur

ngrej gotën dhe verën
si një qarje fëmije
pihet si një ndëshkim
shikoj çastin e këtij që më ka suspenduar
se si në portën e vetme drejt iluzionit
të cilin të gjithë orvaten ta pagëzojnë liri
...të cilën e kam harruar

portreti i tij i fundit
(ultimul lui portret)

Në vdekjen e babait tim

hija e mbështetur për muri
ballë për ballë me trupin e skalitur
në shtjellën e britmave të pafund –
prezenca e dhembjes zotëron gjithandej
Sytë shpërndajnë me dëshprim dhembjen në duart e plasaritura
që mbrohen nga rruga e fjalëve
dritarja
e përkëdhelur deri në gjak nga shuplakat e diellit
merr frymë dritën
shuplakat
që dikurë përkëdhelnin vrapin kah dashuria e gjinjve të gruas
sot
me vështirësi e ndalin vrapin e frymëmarrjes – së tulatur të jetës
bota e hiçit fillon ta ngrejë në zemrën e tij
duke e dhuruar me magji parajse
mërgim nga rruga e tmerrit
hija ngatërrohet lehtë me përpëlitjen e ndjenjave
tejmatanë dëshirës për lutje dhe kujtime

që nga koha kur bota kishte fytyrë prej qelqi
(de pe cînd lumea avea faţă de sticlă)

atë mbrëmje nuk u lind askush
mugullat -
gjinjtë që buzëqeshin si do pika lotësh të mahnitur
lulëzuar kanë përbrenda
krahët e mi lulëzonin duke u ndarë nga fati
lotët-kristale abstrakte të shpirtit –
ngjiteshin sërish drejt syve që s’i gjenin

gjithë linjat ishin kompozita pikash të nënqethura
secila sipërfaqe don të thotë një shekull hidhërimi
shitjesh të shkapërderdhura
hiçi i përvesh agimet e ditës

yjet e rruajnë heshtjen
nata më ngjyros në errësirë madje deri në mednime
vëndoj dymbëdhjetë pjata dhe edhe një
pastaj servoj darkën në të cilën pres dikend të kuptojë se vetmia e tij nuk duhet të më tradhëtojë

jam sedërprekur dhe i pavdekshëm
i gdhendur nga pena e poetit
i dehur nga mahnitja
i mbështetur në zemrën time
mbi faqen e qelqtë të botës

për iluzion dhe diskrepancë
(despre iluzie şi discrepanţă)

hapat e mi më ndjekin si do beduinë që kërkojnë oazë
në anën tjetër të një kujtimi rri duke dëgjuar shpifje
- përulem para këmbëve të atij që kam qenë apo
vetëm qesh me vetveten si do budallaçka –
pas çdo këndi të çastit një miqësi më pret
duke e ditur se nuk do ti takojë kurrë
shpirtërat e botëve në të cilat s’kam qenë i braktis pas meje dashuritë njëra pas tjetrës
duke i shitur linjat e trupit
përgjigjet më abstrakte shndërrohen në eshtra

dikush më ka thënë me vendosmëri se unë jetoj
kam disa vetë që më lavdërojnë se jam duke i përjetuar
ditët që po i pres
si një mollë në brigjet e shkretëtirës
së dashurisë
lotë që hapërojnë nga fillimi në fillim
të cilat dua ti thith
fjalë që po i flak si do zarë
në skajet e ngjarjeve me vetveten time
një ditë së bashku me lëkurën time të shtrirë
në një mbarim metafore iluzioni qëndron te këmbët në zbraztirë
duke u përpëlitur
në orët që puthen mes vedi
në kaltrësinë e komplikuar që është dita plot ngjarje
o Zot
ndoshta ekzistoj

i burgosuri i harresës
(prizonierul uitării)

Nënës sime

kam bredhur një natë përsëri në fëmijërinë
ku koha
duke më zbrazur gotë pas gote
mi priste rinitë të shfaqen pas buzëqeshjes së nënës
nga një pemë prisnin të shpërthejnë kah dielli mugullat
një gur pret çastin kur do të shkel mbi të
puthja e parë pret mbi buzët tua
çdo gjë
shëmbëllente me një ikje të paikur
duke pritur klithjen e parë
të një çasti të paqasur
qielli mbështetej mbi supet e mi me pëllëmbët e një engjëlli
askush në mua snjëherë nuk do të ketë vend kujtimesh
koha
duke më zbrazur gotë pas gote
më rëmihte si një pranverë e lodhur nga blerimi i saj

kam bredhur shtigjeve të një iluzioni
duke u rikthyer në fëmijëri
kur askush prej meje nuk kishte vdekur
vetëm piklat e shiut përfundonin
gjithmonë
nën thembrat e mia
të çara nga ardhmëria që do të vijë e stërlodhur
pas një rinie „të flijuar” e shembur nga ilizuione shterpe
të një vendi të fshehur nga vetvetja në fjalët e urta për mëshirë

vetëm koha po qesh kur zgjohem
i këputur nga kujtimet e grisura
në natën e kthyer nga e prapa si një kostum klouni të braktisur
kujtimet ikin prej meje. tejmatanë turrës së mendimeve
në të cilat i djeg ishdashuritë e qena të paqena
mbetem
i burgosuri i harresës

vijon

nga **Agim Gashi** Tue Apr 07, 2009 1:32 am

kontrakt me tempullin e trupit
(contract cu templul trupului)

dashuria është një petk shumë i mirë për mua
e vesh në natën e nëntë
- faktikisht e vetmja kur s’kam nevojë madje as të ekzistoj –
rilindem pastaj duke lulëzuar nga zemra e një engjëlli
- jam i bindur se kështu duken të gjitha nënat kur lindin-
paratë – e plakura, të thata e të huaja – më tringëllijnë nëpër eshtra -
fajdexhinj ditësh - zyrtarë mbi arkivola lulesh - ulem
mbi tehun e tempullit me gjoks mjellme duke pritur
si levantinë e degdisur nëpër paskajshmëritë
në të cilat Krishti shitet në çdo rrugëkryq frymëmarrjesh

tani s’ dua veçse të mos fshihem
pas shpinës së trupit tim me çdo mendim shitjeje që më kërkon

tani
ngase jam veçse një ngjyrë e pambaruar në këtë çast
në të cilin nuk lind asgjë
po shkoj në drejtim të

?

.vdiq
një ditë me erëtimë qenjeje të freskët
dhe me lule duke i gudulisur ngjyrat e ujërave të lindjes
buburiaza duke shitur në bursë pikat e zeza
zogj që ushqehen me flakën e diellit

të tjerët nuk e dinin
njëri
shkruante për dashuri që nuk do t’i ketë asnjëherë
dy bankerë
vendosnin si do të vdesin nga uria pas një viti
diku
dëgjohet tringëllima e telefonit .një grua
e dëbonte njërin me bishtin në shalë

çdokush që e prekte kujtimi i tij
bëhej ushqim i së shkuarës
thuase natyra rend nga e prapa apo më dukej
kryqet e varrit nënkuptonin që tani dhe emrin e tij

zakonet nënkuptojnë kujtime të brejtura dhe harresë

pranë meje
rrjedhin të braktisura përrallat e jetëve të atyre që janë shuar
tani
e përkujtoj Shekspirin .gruan me sy të enjtur nga frika
në parajsë
të shenjtërit brejnë mollat nga ajo mollë
me të cilën askush nuk merret as Adamit nuk i kërcet për Evën

pjesë nga njerëzit që ditë për ditë kanë kaluar përmes meje
e presin tashmë tejmatanë

.vdiq
një ditë me erëtimë të freskët
nuk i pat dhuruar askujt asgjë.
ndaj nuk ekziston,

e imtë
(măruntă)

po të them
se ai mendon se Zoti është i përbërë prej drurit të arës
i zbutur në agjazmë

edeni ka erëtimë chaneli në mëndjen e tij
sidoqoftë jeta e tij është aq e imtë
saqë mund ta harrosh
gjatë kalimit të parë nëpër kopshtin e Zotit

është për tepër plak që të ndërrojë diç
dhe lejon ta mbajnë zogjtë duke fluturuar
mbi qytet
thuajse na qenka një ngjyrë apo një këngë

një lule klithte nga kënaqësia
.erëtima e saj shpërndahej mbi linjën e horizontit

dje
i falënderova prindërit se ma dhanë një emër
ishte e vetmja herë kur mora pa dhënë
mos i nënçmo çastet më të imta
kur mund ta përjetosh jetën

lutu të jem ai që e krijon kohën
për të ta dhuruar pavdekësinë

baladë përditshmërie
(baladă cotidiană)

.agimet e përshkojnë kufirin e buzëqeshjes
sipas thënies së dëshmitarëve
ke flokun e gërshetuar me tingujt e zbutur në dritë
në shtratin e shuplakës mban një totem
vizatuar me tisin e arkivolit të territ
që shëmbëllen me një gardh për llahtari

.grimcat e jetës hidhen ekraneve të TV
As xhami nuk e ndal vdekjen që mton të hyjë në shtëpinë e fqiut
pyetje, pyetje – vdekje klinike të ditëve që s’duan të vijnë
një mizë kullot duke e gëlltitur fjalimin e kryeminstrit në ekran
dikush u telefonon zogjve
ato mund të gjejnë vendin për zbarkimin e flatrimit
të lëvarur nga shiu që shpërlan sytë e pijanecëve
shpërlaj me sy plagët mbi fytyrën e fëmijës
që shkul me dhëmbë tërmetin e Pakistanit
vetmia kërcet si një plumb në zbrazëtirë

.rrugës përballë blokut njerëzit janë penela që vizatojnë
githfarë përrallash që i ka kapluar pleqëria
ja njëri i destinuar për skalitje perlash
një policisti të përngjitur në fotografinë e shtyllës
i lëvaret jashtë jetës një këmbë e mbathur me një flatër prej pankarte
në blokun fqinj hapet një derë si një gojë me dhëmbë të mbuluar me kullosë
nga mezi i rrugës nga mezi i saj një grua me emër të bardhë shikon drejt qiellit. me sy
e shndërron në gjinkalla buçitjen e trenit që shkulet
nga stacioni. pastaj lejon të dashurohet në ëendërr nga një tip
me çantë diplomati plot kamxhikë arushash dhe lëvore vjeshte

.mbi dëborën në skaj bulon një lule/jolule me sy të artë
pëshëpëritje pranvere të degdisur nga koha

.biblioteka gjëmon nga e shkuara e fermentuar
në katin e dytë të shpirtit tim më pret
një fëmijë.
.ekuilibri ec me mua për dore mbi telin kah mbrëmja.
kjo është.

vetëm Zoti ekziston
(numai Dumnezeu există)

ishte mesnatë e saktë kur hëna trokiti
në portën e zemrës sime
drejtëpërsëdrejti mbi puthjen tënde
e numrova unazën deri më dhjetë, i kërkova hijet
qosheve të dhomës
i vura do akte farefisit të vdekur në dosje në
dritën e saj si një qepallë,
pastaj e hapa me një gur të vizatuar
me gra lakuriqe

e mërkura e përhirtë nxitonte si një disk
i prishur pa rraskapitje
në këtë natë në të cilën në qiell
janë shkruar emrat me flatra prej engjëlli
do t’i luaj në loto
të dielën kur zilja e vogël
do të vishet me tingujt e këmbanës së madhe

.të dielën kur fëmijët do të lindin nga lakuriqësia
ndërsa ti do të vizatosh limuzina që ecin në hartë
.të dielën kur ora do të kthehet nga e prapa
një ditë kur babai do të hyjë sërish në derë me mamanë
.të dielën
Atëherë kur bota do të jetë aq e shtrirë dhe larg syve të hënës
Ngase ne do jemi si do miza fluturimet e të cilave do të shndërrohen në kaltërsi
.të dielën kur në shuplakën time
do të mbarsen të gjitha sorkadhet e botës
.të dielën kur të gjitha dashuritë do të më pyesin ç’të bëjmë me to
tani kur syri i diellit është mbuluar me një plastelinë errësire

tani
natën rri majave
duke hedhur
një sy nëpër fletoren time
në të cilën rri babai pranë me stërgjyshërit e vajtur atje ku drita është tjetërsoj
një flakë
që rrjedh nga syri më derdhet gishtin
me të cilin ledhatoj kujtimet e tij
hëna flet me mua në ardhmëri

.përndryshe
Digjem si një flakë e kryqëzuar ndërmjet dy poezive të pashkruara
.vetëm Zoti ekziston
E ndjej dorën e tij mbi kafenë time të mbuluar me një fletë të bardhë të pashkruar
Gishtërinjtë e mi degdisen në pyjet e zemrës së Tij
.një laps cung me majë nga brirët e kaprollit më vizaton në Libër. .jam.

!

! të gjithëve u dhuroj falje .duke filluar me vetveten
nuk e kam kuptuar si kalon jeta dhe pajtohesh me vdekjen
për çdo ditë. !është njësoj sikur mbarimi do të ishte i qartë si një burim
i tjetërkujt i mbyllur pas grilave
të fabrikuara me fotografi/kujtime/refuzime

hap albumin me ditët që kanë vajtur
.sytë
Nga fotografitë e atyre që kanë vajtur „tejmatanë” më shikojnë
Të zhgënjyer
.ç’prej kurë se kam kuptuar se në çdo hap të njerëzve përrreth fshihet
një fshehtësi
shikoj ngajherë nën shputat e secilës sekondë duke kërkuar kuptime
.pastaj shikoj në poem si në një natë pa hënë e yje
që më magjeps me parfumin e errësirës së saj
.në mëngjez kur e thith mallin për jetë nga sytë e tu
qetësia vjen kah unë nga njëmijë rrugë .rrjedh
nga njëmijë zemra
të gjitha të tuat
.diku
Në një kat të harruar të jetës sime peng i një bloku
të zgjuar zogu i lumturisë
.nuk jam i kënaqur me vetveten time
kështuqë
!të gjithëve u dhuroj falje. .duke filluar me mua
Nuk kam kuptuar si kalon jeta dhe mësohesh me vdekjen e çdo dite !nga britjet e dashurisë vjen
përgjigja e fshehur në zemrat tuaja
sot kur krejt bota dashuron
urren
vajton
shpreson
përmes televizorit

qyteti
(oraşul)

.qyteti shëmbëllen me arkën e Noes .veçse kafshët janë të vrara njëra pas tjetrës. .fushës së mbushur me zemra të vetmuara lëvrojnë pllugjet e tërhequra nga paratë dhe në hulli hidhen fara aforizmash
. në një blok dergjet përmbajtja e librit të jetës sate
.natën fytyra e hënës duket si një fener që nuk ndriçon asgjë
në qytetin ku në vend të luleve rriten bloqe dhe tela

hijet ia marrin përpara njerëzve .të ngutura
mbështeten mbi kujtimet me pemë e kullosë. .natën më ulen
në gjunjë

.pranë secilit prej nesh natën
dremit nga një refuzim
.mendimet dremisin të varura mureve deri në agim

gjysmë mish gjysmë mendime
tërë natën pimë gjakun e Zotit
bryl më bryl me sytë e atyre që kanë vajtur
me barkën e Karonit

.mendimet dremisin të varura mureve deri në agim

gjysmë mishi gjysmë prej refuzimesh
presim agimin
kur e nxjerim përsëri zemrën nga krahërori
do ta ngujojmë në buzëqeshjen e fëmijëve
duke u gëlltutur nga qyteti

.përjashta
dheu
i shtrirë nën asfalt
e pret varrimin e vet

ëndërr me flatra prej ankthi
(vis cu aripi de coşmar)

“Jeta ka fjalë; ajo që është e shkruar është e vdekur”

Pitagora, Ligjet morale dhe politike (2263)

.ndoshta gjaku do të shndërrohet në verë
kur nata do të rrjedhë nga gishtërinjtë e tu
ndër gurët e mishtë të tempullit të ngritur në trupin tënd.
.në kadë nga robineti rrjedhin mitet e ditës së tetë
të huaja si bota që të pin si nga një kupë
në të cilën derdhet gjaku i qiellit dhe yti
i shkulur përmes syve të jehonës
.Zot kur do të vish përsëri
nuk do të gjesh asnjë kryq
vetëm njerëz me zemër në formë kryqi
do të ngrejnë një golgotë pa kufi.
.gishtërinjtë e ditës këndojnë odën e pranverës mbi klaviaturën e zemrës sime
dhe hyjnitë mbështeten në shuplakën time të shtrirë ndaj teje

.kjo stinë e veshur sërish në tesha pranvere
më pret në një skaj me fytyrë drejt teje.
.tmerri i djeshëm
dhe i krejt ditëve rri tulatur mbi kofshën e një sekonde
vdektare
Ahasverus posa kaloi përmbi trupin tim
që pret agimet t’ia sjellin shpirtin prap
.diku, në qytetin e çmendur bie shi me refizime e të
vdekura
të cilët askush nuk i njeh.
.trupi yt prej hyjneshe i harruar nga fjalët
qëndron pranë trupit tim të braktisur nga mendimet.

.në një qosh dite të fëmijërisë sime
qëndron mamaja në një bangë përrallash
.nga shpati i ditës më të humbur më buzëqesh babai
.në prehër të shpatit dergjet propaganda
të cilën e kanë pirë ditë për ditë
kur isha fëmijë

.budallenjtë kthehen nga puna
duke pëshpëritur vargjet e shenjta të hymnit të parasë hyjni
apo ndoshta të politikës hyjneshë
apo ndoshta duke bëlbëzuar fjalë të pakuptimta
që të fshihen pas tyre
që mos ti qeshin fëmijët
apo mizat që aterojnë mbi ushqimin
të cilin memzi që mund ta blej
në këtë vend që është përbaltur nga tranzicioni.
.një kishë i pret me qindra vjet ikonat
besimtarët kanë vajtur kaherë në spanjë
.në qosh të rrugës qëndron një endacak duke kënduar
baladën „do të mundja sikur të”.
.dy përrenj interesash miqësore rrjedhin
përballë blokut tim duke ia krisur gazit.
.në qoshin tënd qëndroj unë duke ëndërruar si lumturia
ndoshta mund të jetë e vjetëruar
por ende ekziston
zhytem në një buzëqeshje të birit tonë.
„pantha rei?”
Zot, a duhej vallë ta shkruaj këtë varg në mëndjen e tjetërkujt

!vaj!
bërtiste kori i çasteve të përzjera nga dhëmbët e një metali të zhubravitur
ndërmjet rrotave dhëmbore të një motori
.!vaj!. bërtisja unë
duke mbajtur me elegancë dregzën e shkëputur nga trupi im
në të cilin pikonin lotët e fundit të ditës që digjej
.në fund të fundit
qetësia është një poemë.

vijon

nga **Agim Gashi** Tue Apr 07, 2009 1:33 am

portreti i një nate
(portretul unei nopţi)

muri i ditës u shkëput ngaherë
nga shpirtërat e atyre që e popullonin
disa rrugë paralele me natën
të zbrazura nga tollovia e nevojshme pa kuptim
që zvarritet tashmë drejt punës
edhepse agimet e dehura ende janë duke dremitur
një pijanec i shqetsuar zhurritet duke i zgjuar
parkun e kaplon qetësia pas marrëzisë së natës
kullosa e bezdisur nga pijanecët i ngreh fijet si iriq
diku një grua pa shtëpi end vetminë e përhirtë
duke i thënë lamtumirë jetës
siç vepron çdo natë pasi e hedh shtatin në shtrat
që të mund të hajë. Ndoshta dhe nesër do ta marrë një ditë
një hulumtues shportash bërlloqesh buzëqesh
nga drita që rrjedh e zbehtë nga bloqet pa kurrfarë kuptimi
e var frymëmarrjen në gozhdë duke shpresuar se nesër do të bëhet më mirë
e hedh një lot të tulatur nga pija dhe acari
duke e vrarë flakën e kandilit ndërmjet vetullave
të mbështetura mbi një gazetë
mbi faqet e së cilës fjalët rrinë të shtangura

një qen komunitar që ka shpëtuar nga gjuetarët edhe sot
e lëpin putrën e thyer dhe shikon henën me fytyrë sa bota
cilës mirësi është duke i lehur
tekefundit jeta është vetëm një shkëndijë që ka ikur
nga maja e këpucës së trashë. Bien të rreshura macash përreth.
blerimi i kullosës i përkëdhel insektet që i ka kapluar uria

të vdekurit mbështeten për gardhet e varreve
duke e smadhuar me një natë e me një vdekje më shumë
varrezën e shpatit të ngjeshur nga shtëpitë
e përkufizuara me njerëz me shikime të shtrembëra
dhe gra që ulërijnë nga brengat e ditës
duke e ngrënë mezin e tjetrës natë që i mungon dashuria
duke pështyrë pastaj fytyrën e ditës së nesërme
duke e përzënë

në bibliotekën e atij që çmendej nga duke lexuar libra
vëllimin e vjetër
1001 netë
ngjitej me sheherezadet dhe çdo gjë
përmbi legjendat e olimpit
thurrin njëmijë legjenda të tjera
që lindin në drejtim të ditës dhe vdesin në agim

pemët rendin për tu përballur me limuzinën
që u shpartallua me kërcëllimë jetësh duke e braktisur trupin
shoferi braktis dritën e syve mbi një gjeth
çasti i tëhollohet derisa i shuhet i dobësuar si një hije

një flutur digjet në dritën e shtyllës elektrike
që derdhet e pamundur mbi trotuar

në shtratin e spitalit një njeri
mëson përsëri të jetojë
duke e dhuruar sërish universin me qenjen e tij
një buzëqeshje ia tejkalon me mund shëmbëlltyrën
duke i rrëshqitur mbi buzë

vera i hedh rrugëve monedhat prej gjethesh të blerta
me brigje të bakërta që ta përkujtojnë vjeshtën

nata nuk është e re hijet e shkurta
vallëzojnë me jehona të harruara mes bloqesh

në një shtëpi shumë larg prej meje
mamaja mendon për brengat e veta, për të mijat, për tonat

në mesnatë në zemrën time është bërë një dritë
si në fëmijëri
hëna e zhveshi fustanin dhe mi mbuloi buzët me një dëshirë

pendesa
(penitenţă)

rrugës klithjet e një sorkadhe
shpërndahen në stuhinë e mbrëmjes
një makinë e shakmis lotin e një luleje të derdhur në pluhur

lejlekët e braktisin ngadalë këtë ditë
mbi verandën e mbrëmjes i lënë si shenjë të mbathurat
përmbi to vegon engjëlli im i fëmijërisë
i mahnitur se më shkoi ndërmend për të
shoshit mes gishtërinjsh fragmente nga jeta ime
përplasje, lajthitje, gabime
zbres me shputa mbi shpatin e jetës
duke u kthyer prap drejt ditës në të cilën
gjithë njerëzit e mi ishin të lumtur dhe përjetonin dhembjet e mëshikzës - ditët mbi shputat e mia thehen
njëra pas tjetrës
duke i hedhur në harresë shëmbëlltyrat e veta
engjëlli më kundron i pikëlluar
në shuplakat e mia
errësira kaplon konture
mëkatet e thërmuara mes dhëmbëve të çastit
ngjyrosen në të zeza
porsi damarët e mi për të cilat dija se janë mbështjellë me mahramën e mbrëmjes
Zoti më pret derisa vajtoj

vjeshtës në Suhulec
(toamna la Suhuleţ)

përnjëherë
qielli mbet i ve nga lidhja me dheun

shqetsimet rrjedhin përmes shirave të pandërprera
duke u strehuar në eshtrat e natës
kumbullat mbështillen në degët e mbushura me fryte
secila shtëpi është e vetmuar
secili njeri është fshehur në kujtimet e prera përgjysmë
si do jetë të gulçuara nga dëshprimet
ndërsa shpati është ngritur nga heshtja

rrezet e diellit përpëliten nën një re
Shën Gjergji zbret nga ikona e lashtë
ulet pleqërisht në verandë
pret
i binjakësuar me jetën e përjetshme
thuajse e mban fshatin në shuplakë
shirat zvarriten në drejtim të qiellit
zëri i mamasë përpëlitet në lumin e dashurisë ndaj meje
rri përkulur si një mendim i mbëltuar në një lutje
kam harruar vetveten dhe diellin e kumbullat dhe fshatin

ajri nga qelqi
lëshohet hijerëndë përmbi gishtërinjtë e mamajës
të endura nga fijet e përjetësisë
tani e kuptoj
se ëndërrojmë

Hija e Kavalerit Trak
(Umbra Cavalerului Trac)

Koha është derdhur mes gishtërinjve të historisë
Tashmë korbat çupisin nga sytë e së shkuarës
Nën çokun e tyre shpërthejnë grimca fjalësh
Që e humbin kuptimin: komb popull atdhe

Fërshëllen era në ëndërrat tona
Të veshura në teshat e ndryshimit
Planeti dridhet gjithnjë e më i nxehtë
I kafshuar nga dhëmbët lakmitarë të parasë
Nuk gjendet kontinent i paprekur
Nga kthetrat e gërmadhës dhe shpartallimit
Marrim frymë kundërmim tymi dhe erë gjaku
Të derdhur në „konfliketet e freskëta”
Nën tingujt e kambanave të urrejtjes ahmarrjes Terrorit
Vdekja çapëlon rrugëve krah për krah me përparimin
Të qeshurat e saj gërryejnë patkonjtë e kalit
Të Kavalierit Trak
I harruar në një qosh të kalueshmërisë

Kavaler Trak
U bë bota kaq e huaj për ty?
Të kam shitur thika kalin penën
Kalamendesh kodrinave të zhveshura nga pemët
I zhveshur nga teshat e purpurta të kohërave të Perënduara
Duke kërkuar një qosh që të tërhiqesh i harruar

Historia është bërë një fjalë e vjetër
Tradita një fjalë e zbrazët
Ditën e nesërme e ri/ndërton me daltën e interesave
Fanatikët e politikës e promovojnë të ardhmen
Në të cilën trokëllima e kalit tënd nuk dëgjohet

Koha është derdhur mes gishtërinjve të historisë
Tashmë korbat çupisin nga sytë e së shkuarës

Nën çokun e tyre shpërthejnë grimca fjalësh
Që e humbin kuptimin: komb popull atdhe
Fërshëllen era në ëndërrat tona
Të veshura në teshat e ndryshimit
Vdekja çapëlon rrugëve krah për krah me përparimin
Të qeshurat e saj gërryejnë patkonjtë e kalit
Të Kavalierit Trak
I harruar në një qosh të kalueshmërisë

Krisht
(Crist)

përballë nesh
i paparë nga askush
rri Krishti

i pikëlluar
shkrime të shenjta reciton
për askend

pëshpërit
Unë jam Krishti
mbaj dhembjen e botës
i përgjakur nga lufta më e freskët
mbaj lumturinë e botës
në buzëqeshjen e të posalindurit të fundit
mbaj diellin
dhe lulet
dëshirën për t’i ëndërruar
është e drejta ime të ëndërroj
e juaja është të ëndërroni
apo jo

Unë jam Krishti
pëshpërit Ai i pikëlluar
në shpirtin tim
pëshpërisin krejt dashuritë e botës
nëpër damarët e mi
rrjedh gjaku i të vrarëve
dhe të palindurit e të cilëve
në shuplakat e mia
hyjnë caqet e indiferencës suaj

Unë jam Krishti
nga zemra ime
rrjedhin përrrenjtë e Parajsës
rriten trëndafilat e dashurisë
në zemrën time
banoni të gjithë
ata që më shikoni
ata që nuk më dëgjoni
në poezinë time
prehet Zoti
duke i shpërlarë mendimet
në çdonjërin lot tuaj

Unë jam Krishti

Ti
(Tu)

derisa i shkundje kallinjtë
binin kokrrat e pjekura të heshtjes
në zemrën tënde

pastaj
e shoh vetveten duke ecur me ty në shpatin e pafund
ndërmjet kullosave të bujshme të vesës
horizonti i ngarkuar me vlagun e mbrëmjes
kallet
madje në çastin në të cilin ai zog këndon
sikur ta ketë thithur nga zemrat tona secilin trill
gurët e heshtjes më varen në buzë
ta shoh rrumbullakësinë e thembrës
duke u përzjerë në detin e kullosës
shalët që shpëtojnë nga rrjeta e secilës fjalë
tatëpjetat e gjirit
të rrëshqitshme porsi ndrojtjet e mia

hëna ngjitet qiellit
me gishtërinjtë e Zotit
shtëpitë struken në prehërin e muzgut
vetëm sytë tu zhurriten kur bie terri
xixat e shpirtit tënd më kallin
si një turrë dhembshurie
luginës së fshatit i vjen era e kuzhinës
së posalyer me gëlqeren e ngjarjeve me ty
të cilat tashmë i kam harruar

Profeti
(Profetul)

vdekja rri ballë për ballë me jetën në shuplakën e saj
të shtrirë mbi pluhurin mbi të cilin do të mbështetemi të gjithë
Zoti do të na kosisë një ditë në shuplakat tona
të ngritura për lutje
në drejtim të diellit që na i përkëdhel fëmijët
do të lulëzojnë margaritarët e kujtimeve

por tani stuhitë e ditës kanë tehun e kullosave
vashat kalojnë përmes nesh të nxehta
më të nxehta se shuplakat e diellit
çasti
kërmill i butë në brigjet e rrugës
vuan nga frika e mbarimit të vet
duke shikuar shputat që rrjedhin me pamëshirë drejt tij
tani
dashuria është gota nga e cila pimë helmin e ditës së nesërme
dhe mjaltën e ditës së sotme

plaku murmuronte si një ujë kur
herë i kulluar herë i turbullt
i pagëzonte çastet që shpërndaheshin në erë
duke gurgulluar fjalë
ndërsa bota mendonte për to se
„kjo është rruga drejt ditës së nesërme”
thoshte ai
dhe të gjithë e besuan
fije mençurie i rridhnin fytyrës
duke u shembur te këmbët e tij
duke na pritur
si do trembje të braktisura në një skaj
të terratisur nga jeta

fjalët e tij zgjasin gishtërinjtë për ta kapur të vërtetën
që çapëlon me bezdisje mes nesh
të shtrirë
ndërmjet urrejtjeve të trembura të tmerrit
të papërfillshmërive tona

e vërteta rri ballë për ballë me jetën në shuplakat e saj
në sytë tanë që nuk duan të shikojnë
se si lulëzojnë margaritarët e kujtimit

fjalët e saj zdirgjen të lodhura në pluhurin mbi të cilin mbështetemi
si sundimtarë mbi heshtjen me të cilën jemi veshur

vijon

nga **Agim Gashi** Tue Apr 07, 2009 1:34 am

Babai
(Tata)

Shpirti im me mua kemi ndenjur rrugës një natë
pranë kohës
duke shikuar përmes syve të babait tim të vdekur
realitetin që fshihej tejmatanë
kemi bredhur mbi shëmbëlltyrën e tij
mbi të cilën edhe rrudhat vdisnin
por mbi të cilat çdo gjë tani ishte e shkruar
dashuri e shkapërderdhur ëndërra të vrara apo të palindura dhe dëshira fëmijësh

jeta e tij qëndronte pranë meje
e mbështjellë në një pëlhurë puthjesh të vyshkura
nata brenda trupit të tij më mbështolli ngadalë
babai e varroste në hi çastesh vetveten që shuhej
shikoi kah jeta dhe e hodhi lopatën e fundit
në të cilën kacavirej një ëndërr me të e me mamanë
qysh kur pata lindur unë
ata qeshnin duke e matur kështu lumturinë
me trupin tim të vogël në të cilin shpirti përpëlitej
të struket

në agim
e mora atë ëndërr
dhe e vura mbi një trëndafil për mamanë

kur u lind vetmia ime
u përkujdesa për të si për një lule
u rrit si një fëmijë
me ëndërra dëshira e shpresa
kishte ëndërra të çuditshme
për pyje të çveshur nga drurët e kullosa
mbështillesha me ëndërrat e saj
ajo më mbështjellte mua
kur endeshim së bashku
njerëzit na shikonin me sy të ndezur
nga zilia
ngase jo çdokush mund ta kultivojë vetminë aq bukur

nganjëherë
në mbrëmje
rri
vetëm
pa vetminë përballë meje
dhe pres

kështu rrinte babai atje në arkivol
por unë e shihja
se si
shkel nëpër përralla
duke më pritur
qysh kur isha i pregaditur
të bëhem një shpirt i veshur me trup
duke e shtruar botën te këmbët
si një batanije që pret ta end me dëshirat
e mia
mi vu shuplakat në dhe e dheu më pranoi
duke më lënë të marr pjesë në shfaqjen e madhe

tani ai trokiste me hapa rrugës drejt shpirtit të dheut

i rradhita hapat e rrahur me mahnitje
asnjë ditë nëpër të cilën kalova nuk më strehoi
me gjithë ëndërrat e mia brenda saj
më shumë se sa ta bëj një zinxhir kujtimesh
të cilin do të doja
të banojë ndonjëherë në fjalët e nënës e të babait
të mahnitur nga gjendja për të qenë

Tani babai i mbaroi hapat

Kujtimet e braktisën së bashku me trupin
u shpërnda si një ngjarje në një oqean të qetë
mbeta unë me vëllezërit e mi dhe mamanë
që ende e pret një lule nga ai në mëngjes
por në atë natë me erëtimë trishtimesh të ringjallura
mendimet më rrjedhnin
porsi lotët e do qirinjve kaherë të shkrirë

dëgjoj zërat e prindërve të mi më të rinj seç kanë qenë
ndonjëherë

mbyll sytë dhe shikoj tejmatanë meje
sytë e babait duken tani lule që strehojnë përralla
ndoshta
për ndonjë njeri të dashur dikurë
që e ka flakur harresa
edhepse mendonte se as dheu nuk do ta harrojë
u shuan nën qepallat e ditës se rilindur me hijet
e fundit

ëndërrat me babain
e humbin hijen duke u bërë gjithnjë e më të holla
dhe pyes vetveten
në kam ekzistuar përpara kësaj nate
duke kundërmuar heshtje dhe trishtime të përlindura

Dashuri dhe kujtime
(Dragoste şi amintiri)

Vera e kujtimeve, vera e të tanishmes
(Vinul amintirilor, vinul prezentului)

Kamelias,
ky është çasti i fshehur në një lot

Rrugëve të shtruara me kujtime
nga qyteti ku kam lindur
i përkufizuar me shpatijet e refuzimit
në mëngjez
kalonte karroca e një tatari më plak se historia e botës
e tërhequr nga një gomar me bishtin e gërshetuar
dhe vrapin e shpleksur për prehje
njerëzit
banojnë në jetën e fotokopjuar
duke i kundërmuar në mëngjes lules së ëndrrës

Kaloj
rrugës së fëmijërisë sime
këtë ditë që e kam rruajtur të paluar si një faculetë
(atë në të cilën i rruaja paratë që i merrja në kolendër
dhe copat e sheqer/kandilit)
i ruaja për kujtim në një dollap
në të cilin miqtë e mi fëmijë uleshin në levantinë
në raftet që kishin erën e mamasë e të babait kur ishin së bashku

Po ec asaj rruge të gurëzuar me kujtime
të veshura në vellot e fluturimit të harabelave
Në një qosh me një rrugicë reale
shitësi i buzëqeshjeve ma zgjaste një pasqyrë
krahët e mi shtrihen drejt muzgut
e kapin pasqyrën dhe e shkulin me një pëshpëritje
shëmbëlltyrën e gjyshes së murosur në ujërat e saj

Fëmijët
kalojnë nëpër kujtimet e mia
me krahët e mugulluar me lule dëbore
Ende nuk e di se do ta mësojnë mjeshtrinë e vdektarit
qeshem me çastet që më derdhen gishtërinjve
Qesh me ta
rrugë me përpëlitje flatrash
të engjëllit të lutjeve të mia
Rruaj këtë çast të fshehur në një lot
që do të ta dhuroj
kurr
…
Shkoj përsëri asaj rruge të gurëzuar me kujtimet
e veshura në vello flatrimesh të lejlekëve
vitet
më ngjiten në gishtërinj
duke u përpjekur të mbeten

Hap sytë
përballë meje, mbi tryezë, dy gota
me verën e kujtimeve dhe verën e tanishme
Zgjas dorën të zgjedh
kur
në ëndrrën e lëvarur si një akrep
i gjuhës së dehur të orës
të vërej
në shtrat
Merr frymë vetëm për zemrën time
trupi yt i parfumnosur me jetë
Tani
jam në vendin
ku Parajsa e puth botën

Lë kupën me verën e kujtimeve
harroj
shëtitjen mes të ndjerëve në albumin e familjes
Kujtimet e mia vishen me lotë
përjashta felinarët përtypin kafshatat e fundit të natës
dhe nata kafshon me shije nga lotët e mi
para se tia krisë gjumit mbi pulpën foshnjore të ditës
E mbaj për krahu frymëmarrjen tënde
dhe vallëzoj
me pritjen
dhe pritja rilind në zemrën time
Shijoj nga frymëmarrja jote
Dhe e kreh dashurinë si një grua me shëmbëlltyrën tënde
Shikimet më derdhen si vera e Khayamit ndërmjet kodrinave të gjinjve
Hap sytë dhe më buzëqesh
Gjestet tua shprndahen dhomës si një buqetë flatrash të engjëllit
nëpër sytë tu tu kërcejnë harambelat
që vijnë drejt meje
nga fëmijëria në të cilën bie shi me zana
…
në mëngjez
njerëzit nga kujtimet e mia
ulen me kujdes në faculetën e sertarit
albumi i familjes i miklon heronjtë
përballë agimeve

Qielli merr ngjyrën e syve tu
dremis
pasi që
i mbëltoj shikimet në dheun e trupit tënd

për një farë mënyre për të dashur
(despre un anume fel de a iubi)

grua
gishtërinjtë e flladit ti përkëdhelin flokët
në ditën kur kjo joshje prej vashe
ma thith zemrën
më kundron duke buzëqeshur
por sytë tu janë dritaret e një burgu

çarapët
apo teshat
bien mbi ty si petalet e një luleje
e di se do ta kem trupin
dhe trupi im gëzohet duke u zhurritur
nofullat e natës kërcëllijnë me dhëmbë errësire e yjet
duke ia krisur gazit pranë nesh

e shtrëngoj mes qepallash ëndrrën e dashurisë
duke e shtrydhur
i shpërlaj me mjegullën e agimit mbi gishtërinj
duke e hedhur erëtimën
prapa në natën që digjet duke u prehur
në zjarrin ku trupat tanë janë takuar
pastaj
me ditën e tulatur mbi trupin tënd
i gozhduar me gurë ëndërrash dhe dashuri të thërmuara
kur vetullat e horizontit përpëliten për herë të parë në jetë
ti po shkon

me shikimin e shpërveshur
ndërsa ndër damarët e gjethit me të cilin e mbulon shpirtin
e thatë
rrjedh gjaku im

ke shkuar për një jetë
do të doja të ta shkul shëmbëlltyrën nga zemra ime
si një gjemb që zente rrënjë

rruga e lëpirë nga qeni i agimeve e braktis fshehtësinë e natës
trotoari i rebeluar nga acari
i cfilitur nga hapat e grave të mbrëmjes
është mbushur me fjalë të këputura, të hedhura mbi rigoleton e natës
pranë luleve për dashuritë e shitura me zbritje

dritaret e grisura të bloqeve
i kundrojnë njerëzit
që rrinë të varur ma gjuhët e krisura të ditës
që lëpijnë diellin mbi pellgjet e kohës së shpërndarë ndëra ta
këndej/andej dikush i var shikimet në dritaret e fqinjëve

vetmia është si një gjarpër që ngjitet
mbi noçkat e këmbës
pastaj
derisa dita lëviz tashmë si një shpresë e dërmuar
po shkoj përsëri në drejtimin tim

në agime
(în zori)

erdhe në mëngjes
para se të zhuriten agimet mes nesh
pranëvera
lulëzoi në zemrën time
nga një krah i saj mugulloje tij
e rritur mbi degët e një puthjejej të mbëltuar në mua

pastaj
si një heshtje e veshur në lule dëbore
shikoje nga zemra ime kah bota e jashtme

orët rrinin të lëvarura si do fotografi të vjetra
në një degë mbi murin e jetës
dhe kundronin njerëzit që kalonin nëpër jetën tonë
nga ana tjetër e dritës rritej harresa
e veshur ende me teshat e ditës së djeshme
me kapelën e grisur të së shkuarës në kokë
vetë, e arnuar me lotët e vetmisë

te këtmbët e mendimit
dheu
si një bukë
piqej në diell duke i shkrirë njerëzit
dimri shkonte duke u tharë
me trup të zvogluar
prehej deri në vitin në një luginë të mbushur me buzëqeshjet
e zakoneve të njerëzve ende të vlagtë

pastaj
sytë e mi
krahët e mi
unë
u shndërruam në shi
duke pikur mbi buzët tua
si dy molla të proshkura
u derdha i tëri në ty

më bërë vend në poezi
dhe
u zgjuam

dita prsite të fillojë
dielli lindte në sytë tu
gjithçka ishte pranverë

vijon

nga **Agim Gashi** Tue Apr 07, 2009 1:35 am

në qytetin e Mexhitit
(în oraşul lui Medgid)

vera
ushqehet me gjethet e pemëve si një grua e përkundur nga valët
nga turni i Xhamisë së Madhe valëvitet
si flatra e një albatrosi të harruart nga koha mes qiejve
frymëmarrjen e Abdul Mexhitit
kambanat e kishës Petri dhe Pauli
derdhen në drejtim të resë së hollë
si një ëndërr fëmije të degdisur në fëmijërinë e purpurtë

ngrohtësia i shtrin ngadalë flatrat përmbi lumë
në gjoksin e qiellit prehet një engjëll i skalitur në formë kryqi
përmes syrit të të cilit pelerinon
shpella e fjalëve të përdredhura për trupin e azdisur
të një vargu
ku të kam ngujuar rrugë e dashurisë
kur mendoja
se gratë nuk dalin të piqen gjatë kësaj vere

një maunë tërhiqet zvarrë mbi Kanal
një remorkio e ngjirur
u bërtet ujërave që
me nxitim
gojën ia gulçojnë me sekondat e vrara nga vetmia
në breg
era e përplasur në baltë i gris gurët
mbi telin e teshave të asaj shtëpie
me gardh të thatë si trupi i plakut që
nga porta e hapur kah e shkuara
çlirohet në drejtim të askujt
kujtimet e veshura në vellot fluturuese të zogjve
jetët e pavlefshme përpëliten në diell
duke pritur tu lapsërohet hapi

rrugëve të shtruara me gurë kujtimesh
nga një kohë e askujt
vizatoj të padukshmen mbi gishtërinjtë tu

gishtërinjtë imitojnë vallen e ngjyrave
qielli merr ngjyrën e syve tu
ndërsa unë
ende e mbaj për krahu frymëmarrjen tënde
ti
blanë vemtie në mungesën e freskët
si një bukë që kundërmon si gruri i fëmijërisë

mbi një bankë në lulishten nën urë
me sytë e hapur
luaj me gërshetat e kujtimit
pres ngrohtësinë tënde të struket mes shuplakave të zemrës sime
mendime me formë të mpleksur rrëshqasin përmbi mua
tani
ti tenton të bëhesh distancë
duke u larguar mbi flatrat e ngrohtësisë
me hapin e shpleksur për prehje

vera
lëkundet mbi gjethet e pemëve si një grua e përkundur nga valët
nga turni i Xhamisë së madhe fëshfërin
si flatra e një albatrosi të harruar nga koha mes qiejve
frymëmarrja e Abdul Mexhitit
kambanat e kishës së Petrit dhe Paulit
derdhen në drejtim të resë së hollë
si një tym nga llulla e degdisur
porsi unë
te rrënjët e flatrave të këtij çasti
me pendlat e dashurisë dhe buzëqeshjen e pakohësisë

Vjershë mbi mësimet e një pelerini në botën tejmatanë realiteteve të shkronjave në kohët kur bota kishte fytyrë prej qelqi shpirtërat ishin të veshura në para shkëlqimtare në sytë e grave shkëlqenin ballet para se të zhyten në xhepat e burrave kishte vend për të gjitha interesat dhe asnjë ëndërr filozofia dhe feja llogariteshin njësoj të vjetërsuara dhe të gjitha jetët kalojnë në qoshet e historisë së menjëhershme

gjermani filozof ka thënë se Zoti ka vdekur

gjithçka
mund të duket e natyrshme kur Zoti është
një kalk semantik
i pamundësisë sonë

jeta si një film në tv
(viaţa ca un film tv)

në gjoksin e dheut depërtojnë shirat
e përbujshme me shëmbëlltyrë lotësh e gjaku
nga këto kohët tona
të veshura në kostume televizive
atje ku njerëzit kanë tesha bishash
dhe enden ekraneve televizive nga qyteti në qytet
qytetet tona
shkëlqejnë në dritën e indiferencës dhe marrëzisë

nëpër gishtërinjtë e mi derdhen fjalët bardh/e/zi
kam gjurma shpatash në duar dhe në të shkuar
kur kaloj pranë luftës që derulohet në tv
larg
ku njerëzit që vdesin janë thuase vetëm përfytyrime
pastaj
në televizor është një kabare do çmime që të shtyjnë
të harosh
vdekjen e fëmisë në Bagdad apo Londër, Kosovë apo Çeçeni
kush e din
gjithandej vdiset dhe ty fare pak të intereson

një engjëll i lodhur mban dhembjen time duke lëvizur flatrat
e lira
të hipotekuara apo marra nga Parajsa me huazim nga Fondi Monetar Ndërkombëtar
me respektimin e të gjitha normave në fuqi
të imponuara nga legjislacioni financiar
që më shikon me shikimin e një Ikari të sëmurë
dhe sytë e tij më pëshpërisin me lot mallëngjimi
të ndezim zjarrin dhe t’ua ngrohim një çik
çastin para se të shkojnë

vjen mbrëmja
qyteti fshihet nga sytë e mi
kalimtarët i shpiejnë ëndërrat në kullotje pastaj i numërojnë paratë dhe fshijnë fytyrën
nga gjithë ai gjak që patën marrë nga ekranet dhe gazetat apo gjithandej pa lidhje
apo ndoshta i dredhin qepallat pas gjithë atij perëndimi
diku
heshtja vesh teshat e një buçitje gruaje të braktisur
që ka kundërmimin e ndonjë hapi të degdisur nëpër kujtimet e saj

në zemrën time vdes shpesh herë
nuk çka të bëj
dhe
kur vjen mbrëmja
i ngulfas në poem numrin e vdekjeve të mia
gishtërinjtë më janë zbukuruar që kurë se i kam prekur
germat e lutjes
të harruara në një faqe të Biblës

nga poema
vjen te unë një vashë të cilën sapo guxova ta shikoj
ishte më ndryshe se ato që i kisha parë në këtë jetë
që dukej gjithnjë e më shumë si një film tv i qëndisur me reklama
më kapi për dore dhe hyra me te në natën
e cila u mbush me fëmijë, plaka e pleq
kur mendoja se ia di përmendësh frymëmarrjen
dhe pregaditesha ta vë zinxhirin në portën e zemrës sime
që të mos mbetem pa të
ajo iku
duke më lënë sërish mes njerëzve të tv
i mblodha ëndrrat dhe mendimet nga vendi i thatë
i rradhita vargjet
që kishin zënë rrënjë mbi gjurin e fotografisë sime me ty

e hapa televizorin
ishte një orë
totalisht e papërshtatshme për dashuri
të shpërndara mes gishtërinjve të vetmisë
ora në të cilën shikoja përrreth
raftet plot libra që flasin për gjëra pa lidhje
(dashuri të cilat televizori nuk dëshiron ti përfshijë
në një botë në të cilën të jesh njeri don të thotë të jesh diçka tjetër)
vejoza, në kanën time me ujë një gjinkallë e braktisur nga fati
shtrij trupin e ngarkuar nga përfytyrimet e ditës mes jastëqesh
shikoj
mendimin se do të më kaplojë gjumi
një hapet si një libër
në të cilin që nga faqja e parë derdhen shkronjat në drejtimin tim
pastaj
degdisem
dhe nuk ka rëndësi nëse jeta
është një film i rastësishëm që...

nga **Agim Gashi** Mon Apr 20, 2009 12:43 am

SHËNIME BIOBLIOGRAFIKE

Marius Chelaru (shq. Qelaru), u lind në Negresht të Vasluit, Moldovë (30 gusht 1961). Kreu liceun dhe Fakultetin e Shkencave Ekonomike në kuadrin e Universitetit Alexandru Ioan Cuza në Jash.. Qe redaktor i revistave Timpul, Cronica dhe Poezia. Në intervale të ndryshme qe redaktor dhe këshilltar botimesh, pastaj kryeredaktor, e më vonë drejtor i Shtëpive Botueseve Junimea, Sakura, Parnas, Timpul. Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Rumanisë, anëtar i Klubit Junimea, Anëtar nderi i Fundacionit Maison Naaman pour la Culture (Bejrut, Libi), anëtar i Shoqatës Rumune të Haikut, anëtar i World Haiku Association (Japoni). Laureat i disa Mirënjohjeve për krijimtari letrare dhe eseistike. Boton poezi dhe ese në revistat: Convorbiri literare, Balcanica, Bucovina literara, Hyperion, Poezia, Luceafărul, Oglinda literara, Albanezul. Është autor i një numri të panumërt recensionesh dhe konsiderohet si një dashamir që ka hapur shtyllat e revistave letrare të Moldovës edhe për vlerat letrare të krijuesve tanë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia dhe diaspora.
Bibliografi letrare: Pelerini (poezi, Editura Junimea, 1996), Dy kakemono të imagjinuara në vendin ku lulëzon shpirti i gjuhës (poema haiku dhe tanka, Ed. Timpul, Jash, 1996), Japonia, vendi ku lulëzon shpirti i gjuhës (ese, Timpul, 1996), Femra, (poezi, Junimea, 1997), Tjetërsoj vetëvrasjeje (poezi, Junimea, Jash, 1998), Qiraxhiu i kohës (poezi, Junimea, 1999), Dashnorët e iluzionit (poezi, 1999), Në zbritjen e së tanishmes (Sakura, 2000), Sayonara (haiku, edicion dygjuhësh: rumanisht-anglisht, Jash, 2000), Salmoksis versus Yamolksis (ese, Jash, 2001), Tai Ping (roman, Universitas XXI, Jash, 2001), Abraham i dhe mali i çmendur i Faustit Tjetër (roman, Jash, 2001), Emra që e kanë ndryshuar botën (fjalor, Universitas XXI, Jash,2003), etj. Xhihadi. Shëmbëlltyra e Zotit në pasqyrën e luftës së shenjtë (Timpul, Jash, 2004), Libri ndërmjet Lindjes dhe Perëndimit I (ese kritikë, Timpul, 2004), Libri ndërmjet Lindjes dhe Perëndimit II (ese kritikë, Timpul, 2005), Poezia e Lindjes nga Khayyami deri te Tagore (ese kritikë, Editura Fundaţiei Culturale Poezia, Jash, 2005, Poezia e Lindjes nga Khayyami deri te Tagore. Asia Jugore dhe Jug/Lindore (ese kritikë, Editura Fundaţiei Culturale Poezia, Jash, 2005), When the present settles down (poezi në gjuhën angleze, Timpul, 2006), Libri ndërmjet Lindjes dhe Perëndimit III (ese kritikë, Timpul, 2006), Me shpirtin në buzë (ese kritikë për shkrimtarët shqiptarë, Timpul, 2006) Histori dhe poezi në kulturën arabe (ese kritikë, Editura Fundaţiei Culturale Poezia, Jash, 2006), Poezia e Lindjes Klasike dhe moderne (ese kritikë, Timpul, 2008), Simfonia e vetmisë/Simfonijata na osamenosta (vargje në gjuhën arumune dhe maqedone. Përktheu Vnghea Mihanj-Steryu, Shkup, 2008.
Bashkëpunëtor në disa vëllime enciklopedike dhe autor i Antologjisë së poezisë shqipe In palma istoriei (Në shuplakë të historisë), Editura Valman, Rëmniku Sërat, 2006, Një portë kah poezia arabe/Gateway to Arabic poetry (antologji e poezisë arabe në tre gjuhë: rumanisht, anglisht, arabisht, në bashkëpunim me disa autorë (ArtGate, Bukuresht, 2008). Autor përkhimesh të disa librave me vlera poetike (Munir Mezyed, Chapter from the Poetry Bible/Kapitull nga Bibla e Poezisë), etj. Prezent në antologji dhe fjalorë të ndryshëm nga vendi e bota, i përkthyer në gjuhën spanjole, angleze, arabe, arumune, shqipe etj.

[1] „Gjë që ishte një punë për të qenë (Aristoteli, Metafizica, libri Z)
[2] Sica - shpatë harkore, armë specifike e dakasve.
[3] colind/ kolendër – këngë tradicionale rumune