Fatmir Minguli:Nëpër artin poetik të Adem Zaplluzhës

nga **Agim Gashi** Wed Jan 25, 2012 2:42 am

Nëpër artin poetik të Adem Zaplluzhës

Një parathënie për librin “Mirëmngjes Imzot”

Fatmir Mingulli-Kritik letrar

Libri poetik “ Mirëmëngjes Imzot” është më i fundit i poetit Adem Zaplluzha.

I ndarë në tre pjesë solide, libri kumton pjesët më të bukura që poezia e një poeti të vërtetë, mund të japë. Është një “libër kompozim”. Idetë filozofike, aq të fuqishme për këtë poet janë ngërthyer e bërë një copë me jetën e njerëzve, me mendimet e tyre, me vetë historinë e tyre. E midis ngjizjeve të tilla, shfaqet me ngjyrat më të ndryshme natyre. Ide, njerëz, natyrë. Është një amalgamë e përgatitur me kujdes nga poeti Adem Zaplluzha.
Këto tre pjesë janë: “ Era e kujtesës”, “ Mirëmëngjes Imzot ” dhe “ Më prit qyteti im”.
Siç shihet dhe nga këta tituj, libri përmbledh plot imazhe nga më të ndryshmet e që reflektohen në ekranin e madh të jetës nëpërmjet teknikës së kaleidoskopit poetik.
Poetika e këtij libri është e bazuar në radhë të parë në origjinalitetin e vetë poetit, e në radhë të dytë për kombinimin e abstraktes me realitetin.
Në poezitë e Adem Zaplluzhës e jo vetëm ne këtë libër, por në gjithë krijimtarinë e tij, ndjehet një abstraksion poetik, por që ka vetinë e tretjes në lëngun e madh të jetës. Duke mos qenë i zakonshëm si poet ai është novator në poetikë, duke e sjellë atë në rrugë inteligjente e për të treguar të mirat apo të këqiat e jetës.
Era për Zaplluzhën është kujtesë, është simfoni yjesh, është këpucë e bardit të lashtë dhe përfundimisht është instrument poetik i tij.
Nëse në poezitë e Adem Zaplluzhës ka guxim në hedhjen e metaforave sa abstrakte aq dhe te logjikshme, a nuk ngjajnë ato me penelatat e vrullshme të një piktori abstrakt por boll të kuptueshëm. E kjo ndodh pothuaj në çdo poezi. E ç’ të pakuptueshme ka në poezinë “Prizren”, kur poeti thotë qartazi:

Më prit qyteti im
Më prit
Unë sërish do të kthehem
Nëpër fshehtësinë e sokakëve
T’i preki pak ato ëndrra
Që askush deri më sot
Nuk i ka prekur!

Ndjenjë , abstragim, mendim për të ardhmen!
Në pjesën e dytë të këtij libri, autori ka future poemën delikate “Mirëmngjes Imzot” ku flitet jo vetëm për Skënderbeun tonë por për historinë e shqiptarëve. Klithmat elegjiake, figuracioni shumëngjyrësh, tendencat për risjellje të Motit të Madh, qepin në copë mëndafshi të flamurit kombëtar 10 pjesë njëra më emblematike se tjetra, e qepja është me fijen e artë e të padukshme të artit të Zapllushës.
Ky libër që nuk largohet kurrë nga ndjenjat për gruan e dashur, është bërë i ngrohtë pikërisht dhe nga kjo dashuri përhershmë. Ajo zë vendin e vet të bukur midis dashurisë për rrugicat dhe qytetin, për Kosovën dhe për historinë e lashtë të shqiptarëve. E kurrëë në gjithë poezitë e Zaplluzhës nuk mungojnë peisazhet që nga oborri i vogël i shtëpisë e deri në Kozmosin plot me yje poetikë.
Adem Zaplluzha është ndryshe dallueshëm nga poetët e tjerë. Ai paraqet një teori të tijën në bërjen e poezisë, poezi që ruan portret të plotë pothuaj në shumicën e librave të tij të shumtë.
Libri “Mirëmngjes Imzot” i jep lexuesit një kërshëri, një interes që vjen e shtohet nga faqja në faqe, e ku jeta e Kosovës shpaloset ashtu siç është. Kjo vjen ngaqë Adem Zaplluzha nuk është predikues si shumë poetë të cilët bëhen autorë aforizmash.
Ai predikimin e hedh tej e guxon të sjellë në vargjet e tij moderne atë çka në zemrën e tij. Nëse në poezitë e tij nuk kemi rimën konvenciale, atë të përhapurën gjithandej, ne gjejmë muzikalitetin e mendimit e që trasmetohet në të gjithë poezitë e këtij libri.

Fatmir Minguli
Kritik

nga **Agim Gashi** Wed Jan 25, 2012 2:49 am

Fatmir Minguli:Nëpër artin poetik të Adem Zaplluzhës Fotojaeademzaplluzha

Adem Zaplluzha:SI KANUNI I LEKËS

Në lagjen tonë
Na kanë mësuar t’i pjekim fjalët
Si bukën në çerepin e dheut
T’i mbajë lidhur dizgjinët e gjuhës
Dhe të ecim
Vetëm pas rrjedhës së ujit

I kemi disa kode
Që akoma janë ballëhapur si kanuni
Nuk e duam gjakun
Andaj i thajmë këmishët në erë
Ose nga kujtesa nxjerrim dhembjen
Dhe këndojmë majëkrahut

Në lagjen tonë
Si nëpër ëndrra burrat hynë
Dhe dalin nga legjendat
Ngjanë që të burrërohen nuset
Nëse djemtë martohen me plumba

Nëpër lagjen tonë
Njerëzit kanë një ecje madhështore
Kalojnë sokakëve
Kryelartë si Kanuni i Lekës

Adem Zaplluzha

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30