Syle Mujaj

nga **Agim Gashi** Sun Feb 12, 2012 1:47 pm

Syle Mujaj

DY TRI POEZI nga SHPIRTI I MENDIMEVE

Ju përshendes dhe ju nderoj miq....
_______________________________________________________
Një minutë heshtje
(Mësuesit tim Isa Demaj)
Symal Leqenakut
... Përmallim.
Hajlë në maje t’ Rugovës
Ngushëllim.
Qatërr e Kosovës
Malësi
Tëbanë i Gucisë
Trimëri.
E bukura More
Histori.
Qeleshe e bardhë
Në stuhi.
Urë e ndezur në vatër
Fëmijë.
Shqipëri etnike
Gjeografi.
Flamur feniksi
Në Siparunt
Një yll nga Qielli u shkund,
Symal Leqenakut
Përmallim.
Hajlë në maje të Rugovës
Ngushëllim.
29 .07.1989 burgu i Nishit
_______________________________________________________
SA FJALË BURRASH KISHIM NE ATËHERË N`RUGOVË

Çka je vrá bre burrë i dheut, sikur zana me tu pas vra. Plaku n`kajde t`fmisë, pa dig`jo nji fjalë k´há, dajmida kemi vua keq, her ner turk e herë ner shka...
Mos ja nxirr xhyben, falja marazin, nuk te ka pas as hak as hile, dérmët veti keni kjénë si mishi e thoni. Pse për kurgjá send po u fryni buztë, mos ja kajni dertin.
Lenji dogri këto dokrra e faqe t`zeza, ktu, jeni hi gati ne tëlhyqe me u koritë, s`dij a po g`joni k`há. E koria nuk ndalet me ju por e rrok bukur gjanë, aherë mo zo ma keq për ju e për ne...çka tieva sot mos tjefsha mà, se Luci me Micin ja paskan currav veshtë njari tjetrit, mozoma keq për ta e për krejt Rugovën.
Na à n`telhyqe mu zebru krejt katundi e me u bà qerpaze edhe me katude tjera. Këto fjale i dig´jova te sheu i keq kur Meli, Seku e Keli i thoshin Icit ne lidhje ne zamjen e katrresës se haparitun te Lucit me Micin. Ndaqi me krye punë te mirë e pa sherr tha Keli, kurrë mos e kapni me t`nxetë,...
A e pàni mètë kur ra borë ne verë ja priti Seku, se kjohja sà kurgjà. Por me bà me ra vera ne dimën e aher çka bàhet tha Ici!!? Mèj ti se me lodhe me at llafin tàt, herë dimën e herë verë, ja priti Keli; Dajmida veç me ta lànë ne tàtën, e veç ne tàtën, duhet me ja dit deregjën veti...
Tryshe duhet me tèj me burra, tryshe duhet me téj e tryshe duhet me fol, Ja u t`jefsha t`mirën se e teprova pakë qe besa. Seku nuk rrinte rahat e prapë tha: Kish pa thànë njari; Q´ka s`ta kàta ty s`ja kàta kurkuj, dhe as njiherë mos e tirr qaq tepër se, çdo herë po e kput...
Gjete e mira g`jata dorën s`kem çka q`kepim jemi vëlla, Ugurmira àshte te dera tymnaje donë me pa n`Rugovë.
Dershej veti ta qojmë mirë veç at`herë durtë s`muj i fërkon askush nga shpirtzitë tanë, jo or jo thotë krejt malësia, qohen, pleq, gratë e thmija ne nuk lame me u shavarit. Kqyrni khà burrat e dheut, rrnesa jonë àshtë ktu ku à, fytëzat t`gjakut kjèkan tonat edhe dora duhet zg`jat, kjo àshtë dora e shqiptarisë faqja dershej veti faqe e burrnisë. Dogri nisi Lojë kapuçash, me atë kajken aq burrnishte, faqja e galme u largu, zana e malit u ngushëllua, filluan burrat shagavit, tryshej folej tryshej bluhej, u vok zebra u hek herrka edhe nisi me u knua: “o heu heu or kadal heu musteqosh, kjèka kjènë me ta bà gjàmën, he te kjafshin bjeshkt t`Rugovsë, e t`knofshin qyqet n`sahat deks, vorrin tàt, o ta bloftë bari,
S`kjèke burrë ku ku për ne, ku ku gruaja qe t`le brèta, e mde ty qysh qeli zogj!?. T`zàft ponica n`vend te keq, e tu thefshin Krahtë breshanë, e thefsh qafen n`lvrik t`gardhit, Te qoftë zoti ne gropë te rr`shànës, koroboke tu bàfë goja, rujna zo sherri te tij se gati na qiti ne belè....Po a ka ni t`mirë te ti, t`gjitha t`ligat t`paskan gjetë, haj medet për mètë medet.
RENDI I PALËS TJETËR

Heu kuku për mua e ju, ù veç pak u shegarita, ne katke t`fytit u mahita, a ini burra a ini gra, a i keni pak mustaqe, q`po gërdhuzni me ni t`ligë, sa do àshtë, àshtë dhe e juaja, sikur kajka t`kryhej sot e mos t`mes as gjà për nesër. Uh sa herë gabua kini, e mrrola n`mua s`keni pa; bile shpesh u a kam mblua se me vinte turp nder gra...s`ini burra ini qyqe qe po bani ve nder leqe, pse kështu e l`shuat veten, marre u kjoft e krofshi krenë dhe ù jau knoj kàjken, dhe sha zoten nuk po u l`shoj.
Deri n`Shmiter do u k`noj; ù gabimin e pranova, mos u bani gaz i dheut, puna n`fushë kush te na e kryen: brytha, l`vriq, sheka e tpina, qatrra, tvurq, mjelca e shtrunga... Për me tèj rrimë tevona me razi e me dashni.
Mvjefti diçka por nuk po e gjejë, isha ne telhyqe a mu gjit a mu zdirgj ne shehër, pra jam katrrua n`kto dy sende, ù jà ù e duhet me ju dal ponesh, pra mu kanë vakarritë krejt punt e nuk po muj me krahishtua, s`kjèka shkrua me mbrri ne vakt he mo zo mà keq.
Tieva heu mos tjefsha ma pej do grave, se burrit veç gruaja ja bledhka-bjenë dhe ja shpërderdhka - hupka mèt e kresë burrit...
A thua a àsht e mujshme se edhe ù dola prej veti,.. e thirra oj grua... Oo hojaaa ma ktheu fisnikja e ù u kthjellova ne mètë e kresë...
_______________________________________________________
Jaranesha në Rugovë

Ah sa mirë po t`rrika vathi
Po te shtdrit pej shpati n`shpat
Zeber zezën ma shkumove
E mi prisht t`gjitha mètë

Kur ta sho mjelcën ne dorë
Shtatë palë ethe m`përthekojnë
Mètve t`kresë, veç m`ju qit tamel en borë
Voktë po lypin po m`tranojnë

Del ni herë, pa naze, deri te gardhi i juaj
Kjèka kjènë shkua me t`dasht kaherë
A po tie je e èmja po te dush kallxoj gjith kuj.
G`jatma dorën epma besën për gjithë herë
Dig`jo khà, gutu po t` pres te dera
Tryshe z`banë u “lafsh n`zhir”
Kasavet mos ke për s`mira, erdhi vera
Tanë det plasin ju raft pika
Ni troh gjumë s´muj e bána
Nga sikleti i dashnisë
Q`je gujua qele gojën
Tash jem bashkë hiq mos ta tie
S`kjèka shkrua me u nda

A po tie a po dig`jo khà.
Kur ta sho mjelcën ne dorë
Shtatë palë ethe m`përthekojnë
Mètve t`kresë, veç m`ju qit tamel en borë
Voktë po lypin po m`tranojnë
_______________________________________________________
Sugareshat e Rugovës

Po kqyr kithi bledhi mètë
Mos u bà garaz me çika
Pèja khà ta thom ni fjalë
Me kjènë n`veti e jo n`gjeti

Bushja mèdjen atij fisnikut
Dershej jush mos me lanë kà
Çka ke ngush qitja ne fushë
Se bahesh gaz mos psheh gjà

Tash ù ì kà edhe dy fjalë
Se kjèka kjènë shkrua k`shtu
Me tèj mirë m`faqe t`bardhë
Belte mirë kanë me t`livdu

Oj fisnike me pshtjellc me lara
Qatërr t`shpisë ty t`kem pas
Tymer mbeq e priftë e mbara
Laq kamë t`mirë kudo për mas

Dershej veti qonje mirë
Mos tua ndi për kur kà
Qeksaj pune vuj kapak
E njari tjetrit veç merak.
Po kqyr kithi bledhi mètë
Mos u bà garaz me çika
Pèja khà ta thom ni fjalë
Me kjènë n`veti e jo n`gjeti
______________________________________________________
Vërejtjeje

I shkrova, këto tri shkrime ne gjuhën e dialektit te Rugovës, jo për nostalgjinë që ndjejë ndaj kësaj të folmes, sa për do far nostalgjikëve te pro – kosovarizmit qe veç sa e paskan pritur “krahapur” këtë lloj “aparati shtet”, e tash disi te kacavjellen ne kinse gjuhën gege, e cila na paska mbetur “disi ndarë”, po thonë. Dhe nuk pritojnë, jo ta ndajnë gjuhën, por, kjo lloj race bastarde dëshiron ta ndaj edhe Kombin, po tu lejohej këtyre “tipave edhe një herë e kishin ngjall Marshall Titën me atë Meshen e Selimoviqeve, me ato metodat qe veç i provuan popujt e Ballkanit, e kush me keq se sa vetë Ne shqiptarët e Kosovës -“shifrari”, Boshnjaket –“Komb Mysliman”, si dhe Pollogasit “Maqedon”.
Pra, ne mesin tonë kemi “lojën e hileve jo shqiptare qe ku po munden po e luajnë herë /fshehaqokas e herë - herë shih edhe haptas” !!!?
Po mundohen edhe nga “pleshti disi te nxjerrë nëse mundet pak dhjamë, pra aso dhjame pro – sllave disi, qashtu nëse jo po mundohen, ta quajnë vetën edhe ne këtë lloj “bunar-tranzicioni” ku janë Shqiptarët, se ne nga pjesa e veriut qe kemi ngrenë bukën e Kosovës lyer me marmelatën e Beogradit disi, thonë e shprehen se jemi me te mençur me bashkëkohore me Multietnicitetist (internacionalist, vëllazërim-bashkimiste), decentralist (multilinguistist)!!!? Ne këtë kohën e dinamizmit telekomunikativ qe shpesh po vulgarizohet apo po keqpërdoret nga individë apo “ngucës - ngutes” te qëllimtë apo te rastit. E arritura jonë gjuhësore me vitin 1972 nuk do koment ishte dhe mbetet një e arritur e mirë kombëtare.
Nga ai vit, dinamizmi, apo lëvizja e vetë gjuhës sonë kombëtare, njëjtë si gjuhet tjera botërore te kombeve te civilizuar, pranojnë dhe shtinë çdo kohë ne fjalorin e tyre te gjallë fjalë te reja, mbajnë ne çdo kohë te nevojshme takime, simpoziume, konferenca seminare, me te vetmin qellim, qe edhe gjuha te shkoj paralel me dinamikën jetësore. Disi, tek ne, për shkak te okupimeve, /deri diku dhe nga këta lloj tifozëve multi dialektit apo multilinguist te shkuar deri ne hapësirat kosmopolitiste qe ne gjuhën e tyre shpesh përdoret fjala Amerikë, NATO e Evropë.../ishim dhe mbetem “peng” e vitit 1972, qe “po e hape gojën” e te flasësh diçka për gjuhën sikur duan te ta presin edhe “gjuhen fizike apo biologjike”, kjo e keqe intriguese ballkanike duhet te tejkalohet me aktivizimin e akademive tona te shkencave, te gjuhëtarëve tanë nëpër institucionet tona akademike, e jo me neglizhencën e tyre, lejohen lloj - lloj “analisteve deri te integrimet ndarëse” te gjuhës se shenjtë shqipe, Vonesa e krijuar apo qe po krijohet padyshim se Faji ju mbetet krejtësisht akademive tona Shqiptare dhe Institutit Albanologjik.
Nga viti 1972 ka ndryshime ne te folurit shqiptar ka fjalë e kalke te reja, te gjithë e dimë se duhet ndryshime e përmirësime sepse gjuha është e gjallë si vetë populli si vetë Kombi.
Diku – Diku, vërehen shenja racionale dhe logjike për një takim akademik për Gjuhën Shqipe. Ndaj këtë mendim se do te ishte e nevojshme qe ne marrëveshje, sot, me dy shtetet, dy parlamentet, dy akademitë, shumë universitetet e dhjetëra e dhjetëra fakultetet, te bëhet e mundura, me e mira e pasurimit, me te mirë edhe me shumë fjalë, e gjuhës sonë kombëtar shqiptar.
Me siguri do t’iu harxhohej edhe ky lloj ushqimi qe po e përtypin me “kajtejen”, këta far lloj kosmopolisteve “OK Boy”.... do ta gjenin një “variant tjetër te ushqimit disi “bio - gjenetikiste” gjithë se qysh disi ndryshe nga te tjerët disi siç po i gjen kosovarishte, djathetishte. Po – po, jemi ne pritje te një far lloj kulti, disi ndryshe, nga këto eksperimentalit te këtij regjioni te quajtur rastësish apo me qellim sot, Kosovë.
Është një kërkesë imediate nga do trevë shqiptare, duke e kuptuar drejt e te nevojshme edhe dinamizmin e internetit qe deri diku po e bastardon gjuhën tonë te shenjet.
Ngacmimet, për ndarje te gjuhës, janë vetëm injorante, qëllimkëqija apo nuk duhet populli shqiptar te merret me to. Në të vërtetë, me këta ndarës, kemi hequr te zinjtë e ullirit, deri ne këtë ditë te bashkimit te gjuhës e kombit e ku na ndanë e na bënë pikë e pesë. Prandaj, dikujt t’i lejohet te copëzohemi edhe më, duhet t’i themi Jo. Nuk ndahemi, por Bashkohemi, si me gjuhë, ashtu dhe me territore. Madje këtë e kërkon edhe vetë koha e qytetërimit bashkëkohor i këtij planeti i te folurit shqip Shqiptari.
Pra, kur e kemi vlerën atdhe dashurinë pse te na dalin përpara intrigat e jo vlerat.
Sa bukur është kur:
vlera fletë me vlerën
artisti me artistin
i dashuri me te dashurën,
gjuhëtari me gjuhëtarin
atdhetari me atdhetarin,
Mos t’i eliminojmë krejt as qyqarët, intriguesit, me shpresë qe ngadalë kanë guximin e vijnë pa sherre e pa maska ne mesin tonë!!!?, Edhe ata, duhet te jetojnë, sepse “ka njerëz qe jetojnë vetëm me hëngër, por ka shumë qe hanë me jetuar”.
_____________
Biografia
_____________
Syl Mujaj u lind në Kosovë në maj 1958 në fshatin Dugaivë, Rugovë, komuna e Pejës. Shkollën fillore e të mesme e kreu në vendlindjen e tij.
Studimet e larta në Prishtinë si inxhinier i Agronomisë.
Para se të mbaronte studimet, arrestohet nga policia serbe, si pjesëmarrës i demonstratave studentore në mars të 1981.
Dënohet me 10 vjet burg. Në fillim në burgun në Prishtinë dhe në nëntorin e 1981 transferohet në kampin e njohur “hekur e beton” të Nishit në Serbi.
Në këtë kamp qëndron deri në vitin 1990. 7 vite e dy muaj i kalon në të ashtuquajturën “grupa pojaqanih nadzor”, (izolim).
Me ndihmën e Amnestis Internacionale dhe Komitetit të Helsinkit lirohet nga burgu.
Pas daljes nga burgu shkoi në Zvicër, ku jeton edhe aktualisht së bashku me familjen e tij, gruan dhe tre fëmijët. Zvicra i njohu atij strehimin politik.
Syl Mujaj është njëherësh edhe piktor, edhe poet.
Njeriu qe prej dhimbjesh, prej mungesës së lirisë, krijoj vargje qe më forcën e tyre realiste të tronditin, më fuqinë e tyre artistike, depërtojnë deri në qelizat e trupit.
Piktura e tij e krijuar ashtu në heshtje e nën peshën e prangave, nga një copë laps i mprehtë e një letër cigareje–siç kujton autori,- një pikturë e lexueshme, por domethënëse: Ajo përcjell me forcë tragjizmin e një populli të tërë nën peshën e dhunës:
Fatet individuale të njerëzve numra, siç i ka cilësuar autori, ku ai bën pjesë edhe vetë shprehin dhimbshëm shpresën e lirisë.
I mbyllur në mes të betonit dhe hekurit, përmes hekurave, bashkë me dhimbjen dhe shpresën ai herë me poezi e herë me pikturë, nëpërmjet artit të tij realist pasqyron botën e tij të brendshme.
Të gjitha këto ai i mblodhi në një libër, të cilin e paraqiti këto ditë në Lidhjen e Shkrimtarëve.
Portretet e njerëzve të tij të dashur, shokëve të burgut, të identifikuar me numra, nënës, babait e gruas që e priti për 10 vjet rresht, japin tragjedinë e tij individuale, si simbol i një kombi.
Syl Mujaj ka ekspozuar punimet e tij në 6 ekspozita personale të hapura dy në Zvicër, një në Itali dhe nga viti 1996-1997. Dhe dy ekspozitave qytetin e lindjes ne Pejë-Kosovë.
Themelues i Kolonisë Art-Turizëm “KODRA”, ne qytetin e lindjes, si dhe shumë aktivitete te ndryshme kombëtare kulturore si ne Zvicër e ne Kosovë.

Syle Mujaj Safe_image.php?d=AQCzAzrd5tNJEZyB&url=https%3A%2F%2Fs-hvthumb-snc7.fbcdn.net%2F409869_127725717349959_127710850684779_32178_1519_b

Syle Mujaj Safe_image.php?d=AQCzAzrd5tNJEZyB&url=https%3A%2F%2Fs-hvthumb-snc7.fbcdn.net%2F409869_127725717349959_127710850684779_32178_1519_b

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30