Fatmir Minguli:Meditime dhe ekzistencializëm për moshën e tretë

nga **Agim Gashi** Thu May 17, 2012 9:53 pm

Fatmir Minguli:Meditime dhe ekzistencializëm për moshën e tretë

Të shkruash për problemet e njerëzve të cilët janë në moshën e katit të tretë më të epërmin e jetës,nuk është fort e lehtë .Por poeti Adem Zaplluzha e ka ditur se ku të godasë në dhimbjet e shumta të trupit e të shpirtit.
Njohës i thellë i zgafelleve të shpirtit ,poeti Zaplluzha, ndërton librin poetik STOLI NË PARKUN E VJETER sikur po thur skenarin e një filmi artistik ku pamjet herë duken e herë zhduken e gjithsesi ato ashtu mbeten në mendjen e lexuesit.

Jo pa qëllim ai shkruan:

Një libër i lexuar
Ose një jetë e harruar
Barazohet me hirin e gjetheve
Në freskinë e azilit të pleqve
Gati asnjëherë
Nuk fluturojnë korbat.

Si gjithmonë ,mjeshtëria e autorit në përdorimin e bisturisë-metaforë,arrin të operojë plagët e rënda të pleqërisë,të padëshiruara po reale.
Ndërtuar në tre kapituj ,libri i ngjan një triptiku ku “gjumi i të reshurave” ,“zgjohet nga kuajt e mirë “të poetit e poeti së bashku me personazhet e tij të dashur,tashmë pleq, “diku do të shkojë një ditë“.

Meritë e Adem Zhaplluzhës është se di të zbatojë rigorozisht rregulloren e jetës ,di të njohë dhimbjet e më tej të shpërthejë,të gjejë forca e të shkulet nga nostalgjia melankolike . Ai ,faqe pas faqe të librit ,shkon drejt një optimizmi real. Gjithsesi , i ngërthyer nga kllapat e ekzistencializmit ,hedh tej euforitë e kalon në lirika të frymëzuara e elegante si tek poezitë “Fiku” , “Gjoli” , “Dikush i vari mjegullat”, etj.
Duke shpërthyer në poemën “Letër nga një shtëpi azili”si ekzistencialist,Adem Zaplluzha vetëton nga libri në libër se ai e njeh shumë mirë filozofinë e jetës,filozofi të shkruar por dhe të ndjerë realisht.
Duke sjellë parabolat artistike ,ai paralelizon jetën e njerëzve në azil me jetën e korbit,apo me stolin në parkun e vjetër ,herë bosh e herë kur mbi të ulen vegimet ,e kështu e kthen stolin në simbol të azilit.
Stoli -thotë Zaplluzha-i përcjell pleqtë një nga një,por ai mbetet...Ekzistenca e stolit është ekzistenca e jetës plot kuptim ,jetë që kalon përmes ngjarjeve nga më të ndryshmet. Ekzistencializmi i Adem Zaplluzhës paraqitet fare bukur kontemporan në vargjet e mëposhtme-

Sa e sa herë
I ndërruam letërnjoftimet
Tani kemi pasaporta biometrike
Do të udhëtojmë
Nëpër jetë
Deri në pafundësinë e ekzistencës.

Poezi të mbushura me meditime ,e imazhe legjendash e kohësh heroike,me peizazhe kozmike, me monologje të vetmisë janë një tregues i fuqishëm për modernitetin e poetit .Shpesh në këtë libër gjejmë pamje apokaliptike dhe përqasje me pikturat e Salvador Dalisë ,si tek poezia “Me flamujt e luftës”Guximi i hedhjes së metaforave dhe të parabolave artistike është tashmë një dhunti e poetit Adem Zaplluzha .Kur ai përshkruan jetën e moshës së tretë,rikthehet në kohëra herë të shkuara e herë të ardhshme .Nëse ndihet melankolia dhe një lloj keqardhje për jetën në pjesën e dytë dhe të tretë të librit çelin gonxhet e optimizmit e ai e vendos të sotmen të sigurt në poezitë e tij.”Na pret një rrugë e gjatë”thotë autori në një poezi .Kjo rrugë e gjatë që poeti e bën me miqtë e tij,personazhe të moshës së tretë,lehtësohet bëhet më joshëse sepse mbi mendimet e tyre rëndon libri i madh i kujtimeve .Si gjithmonë ,Adem Zaplluzha i rikthehet Eposit të Kreshnikëve ,e gjen atë lëndë të parë e pastaj i kthen sytë nga Shqipëria mëmë dhe mallin e kthen në forcë.

Libri “Stoli në parkun e vjetër”është një emblemë për jetën kur njeriu plaket e poezitë e Ademit hynë deri në indet e azileve ,kudo ndodhen e kushdo qofshin. Është një përgjithësim i madh i konceptualitetit të jetës ,një katalog jetësh ,ku dhe poeti plak ....që nuk është më i ri ,ashtu siç e paraqet në poezinë “Plaku ish poet”:

Thonë se dikur kishte qenë poet
E kaluar poetit
Pat shkruar për një Lul të vogël
Pastaj dikur më vonë
Ia pa sherrin kësaj pune.

Poezitë e librit "Stoli në parkun e vjetër”janë të stilit të lirë sidomos pesëvargëshi,janë antikonformiste në çdo lloj aspekti.
Ky libër është një arritje e madhe dhe me vlera të veçanta në poezinë kosovare e për më tej.

Fatmir Minguli
Prishtinë 17maj2012

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30