Martin ÇUNI:D Y T A K I M E M E P R I S H T I N Ë N

nga **Agim Gashi** Sat Aug 25, 2012 8:25 pm

Martin ÇUNI:D Y T A K I M E M E P R I S H T I N Ë N

( Nga burgu i Prokupjes dhe i Nishit, dy here më kanë dërguar për përseritje të hetimeve për shkak të thyerjes së burgut të Prishtinës së bashku me Muhamer Shabanin, dhe disa shokë të tjerë. Muhameri arriti që të largohet, ndersa unë mbeta në kulëm të burgut për shkak të këputjes së “ konopit “ të improvizuar.)

T a k i m i i p a r ë

Tash po shoh qytetin tim nëpër gishtërinj,
Shumë ditë e vjet u bënë, edhe një here arrij.
Nuk di kur do të takohem me rrugët tua valore,
Lumin s´do ta shoh më; po vetëm lagjet pupëlore,
Tregjet namë-mëdha dhe plepat shtatgjatë,
Me korbat e zëshëm , për rreth duke krrokatë!
Lulëkuqet në mes sheshit të endjes së madhe,
Kur do t´i shoh vallë çuna e çupa shtojzovalle?
Nuk jam me rritën, por do t´i shoh si filizë,
Më nuk do të endem në shetitoren e rinisë.
S´do t´ua ndiej aromën luleve të vërrinit,
S`di a do të pushoj më nën hije të blinit?

Ja, po arrij tashpër ta shtyrë takimin,
S´më hiqet dot nga zemra për ju përmallimi.
Pezmi ka zënë rrënjë dhe sapo trazohet,
Shpirti dhe zemra nuk më varfërohen.
Takimi mu në zemër të kujtimeve të rinisë,
Duke u përpëlitur si qepallat prej hutisë.
Shpatë e Demokleut me terezi të vjetra,
A mund të ngadhnjejë ndonjëherë e drejta?
Kështu si jemi çfarë të të them s´e di,
Do të ishte mirë të mos vije bile Ti!*
Të na takohen shikimet, zemra të na thyhet,
T`na përflaken kujtimet afria t´mos na shlyhet.
Kur krahpërkrahu kalonim pranë shtëpisë „parë“,
të ndërtuar nga djersa e popullit „vullnetarë“.

Shkallët e ngurta të kohës bien e lartësohen,
Me jetërat e njerëzve bëjnë çejf e argëtohen!
E pashë lumthin grrellë herën e kaluar,
Si shpirti i armikut tanë të përbetuar;
Po tash nuk e shoh në zemër toke të shpuar.
Nuk po shoh asgjë nëpër grila e vrima,
Vetëm dritare, balkone dhe ca degë lisash.
A do të shoh dikë si atëherë çupa çapkëne,
Me flokë kaçurrela që e njihja dikur?
Ajo s´e ka ndier që pranë saj në rrugë,
Kalon një i njohur që tash është i huaj.
Ecte pa brenga flokët i farfuriste,
Valët e moshës së bardhë i nanuriste.

Në rrugëkryqin mes Prishtinës, i vetëm,
Përpara e kisha sheshin e Universitetit.
Më përfytyrohet momenti i qëndrimit,
Në autoburg duke e pritur gjykimin!
Nëpër vrima e shikoja rrugën karshi,
Athua do t´i shihja të ndashurit e mi?
Sa herë kam kaluar përngutë aty pari,
Më kanë sjellë mu aty zemrat si acari ;
Që të mund të shoh, për të mos më parë!
Rast më të çuditshëm nuk e di a ka,
Të jem e të mos jem, njëherësh si më ra!

I njejti park me të njejtat figura,
Me drunj zbukurues dhe me ca statuja,
Si gjakimet tona kurrë të papërfunduara.
Ndërtesa e thjeshtë e Universitetit ndriste,
Tutje dukeshin sytë e mëdhenj të Bibliotekës,
Të qeleshebardhës, krenarisë së qytetit.

E shoh Pallatin, kujtimet ku më ngujohen,
Që kurrë më në jetë nuk do të harrohen.
Ëshë një dritare jete në katin e gjashtë,
Ku pata shumë ëndërra e nuk pata fat!
Armiku na gërryen si krimbi i zi,
Po, fundi do t´i vie njëherë edhe atij.

Ky rrugëkryq seç ma kujton orën,
Momentin e fundit dikur të një kohe.
Aty u ndava me një pjesë të jetës,
Mu përpara Pallatit të Universitetit.*
Sa pata dëshirë të shoh ndonjë fytyrë,
Për mua të dashur edhe të dlirë.
Jo, nuk kaloi dot askush aty pari,
Nga ata që donte të m´i shohë xhani.
Kalonin fytyra të reja e të vjetra,
Por, të njohur kund asnjë nuk e gjeta.
Athua vallë njerëzit paskan ndërruar,
Apo ndoshta fare i paskam harruar.
Jo s´mund të ndodhë diçka e tillë,
Por nuk kam fat këtë e di mirë.
Dëgjoja zëra pranë semaforit,
nxitonin njerëzit atë ditë të shtatorit.
E si më dukeshin të gjithë disi ndryshe,
janë ç´mësuar sytë nga ato rrugëkryqe!
Aty qëndrova gjatë me askë pa folur,
Dhe do të shikoja edhe shumë orë;
Vetem që të shihja dike kah kalon,
Mallin e të kaluarës që t`ma shkon!

Fati nuk e do, mu dasht që të iku,
Erdha si hije kujtimet që t´i ç`kyçi.
Lamtumirë rrugëkryq i qytetit tim të mirë,
Do të qëndroja ende me shumë dëshirë;
Po s´jam në duar të vetvetes sime,
Ju lë për ca çaste se më pret gjykimi!

Shoku i rinisë më shikoi, u takuam ballë për ballë,*
I hutuar së tepërmi s´më tha gjykim i mbarë!
Jo shoko, s´mundesh, s´të shkoi ndërmend,
Nuk e pritje takimin në të tillë vend!
Pse nuk kemi lindur në kohë më të mirë,
Kur lulëzojnë blinjtë me aromë të dlirë.
E shikova rrugën pak kishte ndërruar,
Disa shtëpi të reja me çatitë gufuar.
Asnjë fytyrë të njohur s´arrita ta shoh,
Sa janë ndërruar , ka kaluar shumë kohë.
Tregu gumëzhinte, njerëzit varg e vi,
Me zemër i urova, u thashë lamtumirë!

Të kisha pasë një pëllumb lajmëtar të mirë,
Dhe të m´i ftojë pranë të dashurit e mi,
Ju kalova pranë dyerve të mirënjohura,
S´u hapen për mua, dhomat s´qenë të ngrohura!

Nuk qenë mikpritëse për herë të dytë,
Atëherë kur dola dhe tash duke ikë!
Po ta dinin fëmijët do të dilnin me vrap,
Të ma bënin me dorë që të ndalem pak.
T´i marr në krah dhe t´i përqafoj,
Ato duar të vogëla t´jua ledhatoj!

Sytë e përbinë syprinën, në qytet më mbetën,
Shkolla më kujtoi Eminin e rinia Ganimeten.*
Për çka e flijuan veten në lulen e rinisë,
Që ta njomin këtë Tokë, ferra më t´mos nisë.
Dielli t´i ngrohë gjithkah lulet, trëndofilat,
Të lirë të jenë gjithnjë, të këndojnë bilbilat.
Kurorë në kodër të qytetit me emra të njohur,
Dëshmorë të papërkulur u flijuan për popull.
Hapi i tyre nuk ishte i madh sa gëzimi,
Nuk u mbulua gremina, nuk u bë kushtrimi!

Burgu i Nishit, 25 shtator 1988

Takimi i dytë

Prishtinë,
Erdha edhe një here të të shoh nga afër,
Qyteti im i dashur, ku kalova rininë.
Jam përmalluar për kulmet tua të çrregullta,
Për lagjen tonë të Trimave e për Prishtinkën.
Thashë, do të të shikoj sa më lënë vrima e grila.
Me padurim disa ditë kam menduar për Ty këtu
Prishtinë pak kishe ndryshuar, drita ime blu.
Do t´m´i ruajsh kujtimet, dëshirat e rinisë,
Si lulet në pranverë në degët e qershisë.
E mirë është pranvera në këtë mqytetin tim,
Mbrenda një stine na ndërrohen tre stinë,
E mirë është vera, por në vjeshtë do të vij.
Kësaj here vi të të shikoj nëpër grila e vrima
Edhe për disa kohë ta shtyej takimin e pritur.*
Vi me shpresa dhe me ca dëshira të vogëla,
Të t´i shoh përftim ato fusha e kodra.
T´i shoh ata blinjë dhe ndoj krua pranë rrugës
Këmbësorët e lodhur ku bëjnë freski;
Sa ëndërroj t´i shoh të dashurit e mi
E të çmallem pakëz me ata çilimi.

Pranë rrugës sime kalova e dyta herë sivjet,
Dhe nuk pashë askë që t´mi zgjojë kujtimet
Nga jeta e padjallëzuar e rinisë time dikur.
Lumin kishin mbuluar ta fshehin pakujdesinë,
Te kroi i dikurshëm ishte bërë rrugëkryqi,
Ku pinin ujë kalimtarët e rastit,
Çapkënët nuk kapërdiseshin si dikur.

E shterpë mbeti shpresa edhe këtë herë
Athua vetëm një herë më ka ndodhur në jetë?
Si hija e mureve të ftohta me plot lagështi,
Për mbrojtjen e të drejtës dhe të shtrenjtës Liri.
Letrat udhëtojnë gjatë që të mos arrijnë kurrë,
Si mendimet e Gjordanos po digjen në turrë,
Pika në zemër të zhuritur më mbetën gurrë…
Po mi brenë ngadalë trup e kockë një ilet
Kur do ta shohin dritën kjo tokë e këta njerëz.
Sa pritja t´ju shoh e t´ua ledhatoja duart
Bashk me qytetin tim të rinisë së ngrysur.
Nuk ju ka shkuar ndërmend se jam afër jush,
As treqind metra s´arrita t´i kaloj dot
Që të më ngrohnit në mërzinë e shogtë!

Çka ju tha postieri, ia zutë besë rrëfimin,
A ëndërr ju dukej, pse nuk ju kam shkruar.
J´ua shkrova disa fjalë: nëse doni të më shihni…*
Kurrë s´më janë plotësuar dëshirat, sa di,
Edhe se nuk kam kërkuar të pamundurën.
Nuk kam dashur tjetrit t´ia marr gëzimin,
Donja vetëm pakëz ta lë anash tundimin.
N`banka askush prapa meje, me ftohtësi rrethuar,
Në Prishtinën time pa fat nën hije të huaj.

Nuk mendoja procesin, punë e kryer moti,
Po mendoja vetmevete, athua vallë pse ne,
Në kohën e sotme paskemi një fat të tillë?
Apo ndoshta dikush me kënaqësi luan pak,
Me fatin tone qëmoti të mbetur bonjak.
Sa burra dergjen burgjeve, vajza djem të ri
Guxuan të thonë të vërtetën troç për Liri.
Sa nëna mbetën me duar në gji,
Sa gra të veja duke rritur fëmijë.

Përfundoi edhe një ditë e zezë, këllirë
Nuk realizohet asnjë dëshirë e dlirë.
Smira gllabëron vitet e jetës…
Jetë e varfër rrethuar keq nga smirëzinjtë.
Ju lash lamtumirën me mendje e me shpirtë,
Nëpërmjet shikimit të vuajtur të postierit plak,
Që arriti i frikësuar, pas tre ditësh në cak.
Mbrëmja qe e ftohtë, si qeli burgu osman,*
Zemra e ngrysur, pa buzëqeshje pa ag.
Ju dua me afsh i dehur, si e dua Diellin,
Këtu, në skëterrë të Dantes, ma hapni qiellin,
Sa i kam ëndërruar dëshirat e parealizuara.
Më përfytyrohet Zukë postieri mezoburrë
Që u ndal buzë shkallëve të gjyqit si gur,
Sikur kujtohej a më ka pa ndonjëherë tjetër,
Athua ma ka dhënë mua ndonjë letër.
Fytyra ime i është kujtuar, pa dyshim, mirë
Po bileçet dhe veshja i vinin si vështirë.
Vjeshtë ishte ajo ditë, vjeshtë edhe në jetë,
Qetësi dukej jashtë e brendë furtunë e dredhë.
Dëshirat mbetën të shtypura te ju dhe te unë,
Vetëm një hap na ndante si të ishte një lum.

Vrragët e viteve në ballë të nënës plakë,
Nuk e pashë edhe këtë herë jo, vetëm pak,
Që të ma thoshte ndonjë fjalë të urtë…
S´e pashë babanë me shikim të mprehtë,
- Të huajt na ndanë për shumë e shumë vjet,
Në fëmijërinë time dhe në pleqërinë e tij.
Kurrë të rehatuar, me të papritura varg
Mjerimet na vërshuan nga pragu në prag.
Na u trazuan ditët në pritje të bëhet ag
Si gjethet në vjeshtë të strukura nën gardh.

S´kemi kah t´ia mbajmë, rrugë s`na kanë mbetë,
Të kujtojmë të ardhmen, jo kohën që ka tretë.
E tillë qenka jeta me furtunë e stihi motesh
Për ne s´pushoi kurrë që në lashtësi kohe.
Duhet të qëndrojmë pa u përkulur kurrë
Valët e jetës si duket po rrjedhkan si lumë.
Lum i madh e i gjatë na qenkan vuajtjet
Jeta për ne paska qenë njerkë sa s´thuhet.
Do të mbesin ca ditë, ndoshta edhe për ne
Sa të shohim hapë edhe pak dritë për ne.
Të tjerët mendojnë t´i arrijnë planetet larg,
Ne s´mund të qëndrojmë tok në tonin prag.
Të tjerët janë ngopur me paqe e dritë,
Ne s´mundemi t`i mbajmë n`prehër fëmijët
Të tjerët çuditen, këtu luajnë thika e topa
Gjera të tilla, nuk do t´i durojë Evropa.
Më janë tharë gjunjtë, shikimi mu ka tretur
Për ujë t`burimeve tona fyti mu ka terur.
Nuk e besojnë njerëzit se ne kemi mall
Edhe ajër të pastër jashtë për të marrë.

A i morët letrat që jua pata shkruar
Më besoni, me kohë i pata dërguar.
Nuk i shkruaj këto vargje nga asfarë mllefi,
Por , nga shpirti dalin disi prej vetveti.
Sa kohë kaloi vallë i ndarë nga jeta,
N´arkivol i gjallë në të tilla erëra.
Nuk po ankohem, vërtetë, as nuk kam mërzi
Vetëm thellë diçka më mundon në gji.

Sado i vogël jam unë në veten time
Kam ndjenja që më zgjojnë kujtime…
Ja që ika shpejt pa ju thënë lamtumirë,
Pa jua pare buzëqeshjen, dorën pa jua shtrirë.
Ju ndoshta bëni plane që t´vini te unë,
Mua furtuna me solli n´gjyq jo larg jush.

Tash rri i strukur n´çeli, shokët më bëjnë pyetje,*
S´kam çka t´ju përgjigjem, fytyrat e tyre ngrysen.
U çmalla me qytetin tim n´parakalim nëpër grila
Sa më lejuan vrimat si uji vrull nëpër currila.
Ta kaloj këtë kohë, tash që më ka mbetur,
Kur do të këthehem nuk do ta lë tjetër,
Nëse e do puna, do të ndahem me jetën.

Burgu i Nishit, më 3 korrik 1989

---------------------

*) Shoqja ime Mrika
*) Aty, mes Pallatit të Universitetit dhe Radio Prishtinës jam burgosur nga UDB-ja
*) Idriz Rrahmani- Sekiraça, shoku im i klasës në Keqekollë të Gallapit.
U vra nga ushtria serbosllave afër qytezës së Shtimjes.
*) Shkolla Fillore “Emin Duraku”, Prishtinë.
*) Gjykimi i dytë për thyerjen e Burgut të Prishtinës. Dhuratë e fashistëve italianë për fashistët serbë.
*) Procesi i hetimeve për këtë ka zgjatur rreth pesë vjet!
*) Burgu i Nishit kishte sistem të kohës së Turqisë dhe mbeturina të tij.
*) Myslim Dobruna, nga Gjakova, etj.

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31