Shaban Ramë Buca - Luftëtari i lirisë cili luftoi për bërjen e Shqipërisë Etnike

Shaban Ramë Buca - Fotografuar më 1924

Luftëtari i lirisë cili luftoi për bërjen e Shqipërisë Etnike

Hysen Sh. Buca

Shabani merr pjesë në luftën e Kikës dhe Gjilanit me të vetmin vëlla Zenelin dhe me dy djemtë Hysenin dhe Hafizin (1941-1945). Zeneli ishte komandant i zonës kufitare Shahiq-Zhujë. Pas lufte është burgosur e maltretuar në Leskoc. Në mungesë të dëshmisë së akuzës, cilën ia kishin pëgatitur fqinjët e vet është lirua. Hafizi në dhjetor 1944 në luftën e Gjilanit merr një plagë të vogël në mollëz të faqes. Ai ishte 16 vjeç kur më 1945 komunistet e mobilizojnë në brigadën e III-të . Atë dhe Shabanin me dy djemë i dërgojnë në Prizren. Shabanin e lirojnë si të vjetër. Hyseni pas 4 muajsh ik-dezerton dhe nga Gjakova këmbë nëpër Drenicë kthehet në shtëpi. Daja im Hyseni ka qenë edhe ushtar i gjermanit SS, por kur e kuptoi se Gjermania po e humbte luftën ai nga Podujeva ik fillikat vetëm. Udhëtimin për në shtëpi i përshkruante shumë të vështirë dhe me rreziqe të mëdha, Disa herë kishte rënë në pusi. Nga brigada e III-të partizane kishte dezertuar edhe Hafizi. Edhe ai nga Gjakova kishte udhëtuar këmbë. Kur arrin në lagjën e Mërkojve në Rahovicë të Kamenicës, ku i kishte dajtë bie në pritë dhe vritet. Vërtet pasi që partizant e kishin fituar luftën, u formuan kinse disa organe që quheshin mbrojtje popullore (narodna odbrane), që nuk ishin gjë tjetër , por banda çetnikësh të ndihmuara edhe nga disa shqipfolës, për të vrarë sa më shumë shqiptar. Kështu Hafizi kishte rënë në pusi të tyre dhe edhe pse 17 vjeç e hap luftën me ta dhe pas 6 orë lufte nuk i mbetet asnjë fishek, i afrohen nga afër dhe e vrasin. Pasi nuk e njihte askush se cilës familje i përket pas 24 orëve vendosin që ta varrosin. Derisa mulla Sherifi i Strezocit ishte duke e përgatitur varrimin e tij dikush e kishte njohur se ishte i biri i Shaban Bucës, prandaj nuk e varrosin por e lajmërojnë Shabanin. Me të marr vesh shkojnë e marrin kufomën dhe me saj e sjellin në shtëpi dhe e varrosin. Kishte qenë dimër i ashpër dhe borë e madhe. Hafizi ka qenë binjak me nënën time Hanën.
Sikur edhe shumë të përndjekur edhe bucët e vizitonin vendin e të parëve. Më 1930 Shabani e kishte vizituar Bucën-vendlindjen e të atit Ramës. Poashtu në 1988 Ramadan Zenel Buca, nip i Shabanit, punonte në Ndërmarrjen “Movava e Binçës” të Gjilanit si vozitës. Gjatë një udhëtimi zyrtar për Leskoc bashkë me drejtorin e ndërmarrjes Millorad Gjurishiq nga Pasjani dhe dhe dy serbë tjerë funksionar u kishte thënë se ka dëshirë të ndalet në Bucë për ta vizituar vendin e të parëve. Ata nisin të talleshin me te. Ramadani në bazë të asaj që i kishte shpjeguar axha Shabani dhe i ati Zeneli e dinte se ku kishte qenë shtëpia dhe prona e tyre. Kur arrijnë në Bucë i dërgon ata mu aty ku kishte qenë prona e të parëve në të cilën jetonte njëfarë Zdravko. Ramadani nis ta pyes atë për disa toponime, si? Ku ndo-dhet Mulliri i Aliut, Malet e Aliut e të tjera. Atëherë serbët mbtetën të habi-tur, duke i thënë se vërtet qenka ashtu. Gjenealogjia e familjes së Shaban Bucës. Myslimanizini i shqiptarëve me të madhe ka filluar kah fundi i she-kullit të XVII. I pari kësaj familje që kishte kaluar në fenë islame ishte Os-mani, i biri i Mëmës. Sipas gjeneratave kjo familje është trashguar: Osmani ishte i biri Memës, Zeneli i biri i Osmanit, Haziri i biri i Zenelit, Osmani i biri i Hazirit, Zeneli i biri i Osmanit, Rama i biri i Zenelit, Shabani i biri Ramës, Hyseni i biri Shabanit, Ismeti i biri Hysenit dhe gjenerata e fundit, Ardëshiri i biri i Ismetit. Vuajtjet e shqiptarëve janë të papërshkrueshme. Por, nuk munda mos t’i them dy a tri fjalë edhe për luftën dhe vuajtejet e dajëve të mi.

Nga e majta: Vesel Rexhepi-Ramjani, Shaban Ramë Buca e Halil Fejzullahu, Prishtinë 1961

Është karakteristike se si dy komunistë edhe pse e dinin se Shaba Buca ishte një NDSH-st dhe antikomunist dhe se djali i Shabanit, Hafizi ishte vrarë në luftë me komunistë, ata vetë kishin dashur dhe kishin kërkuar të fotografoheshin me Shabanin. Halil Fejzullahu dhe Vesel Rexhepi ishin njerëzit më të ndershëm komunistë që ka njohur rrethi i Anamoravës me qendër Gjilanin. Këta dy komunistë gjatë LDB kishin pozita ushtarake, kurse pas lufte oficerë dhe politikanë në Jugosllavinë titoiste. Në bazë të informacioneve që kam marrë nga babai Osmani, nga kushëriri i babait Zukë Leci, por edhe nga dëshmitarë të tjerë të gjallë, nëse dikush ka mundur të bëjë dhe të shpëtojë diçka në masakrën e Gjilanit të dhjetorit të vitit 1944 të vetmit ishin Halil Fejzullahu e Vesel Rexhepi.