Neokonservatorët amerikanë po rikthehen

Neokonservatorët amerikanë po rikthehen

“Il Foglio”
Analizë e “National Affairs”

Bota neokonservatore amerikane, e cila shumë herë është dhënë e groposur, në të vërtetë tani po jeton një fazë fermentimi intelektual, në këtë pjesë të parë të periudhës “Obama”. Pinjollët e asaj bashkësie intelektualësh liberalë e të majtë, që në fund të viteve ‘60 u spostuan në pozicione konservatore, sepse kishin humbur besimin në programet sociale të drejtuara nga shteti, por edhe pse urrente një antiamerikanizëm nga lëvizjet e së majtës së re, tani janë kthyer në qendër të vëmendjes me një seri iniciativash editoriale dhe politike që të kujtojnë vitet e arta të tyre. Norman Podhoretz, një nga kolonat kulturore të lëvizjes, ka publikuar një libër - “why are jews liberal” (përse janë liberalë hebrenjtë?) - për të shpjeguar sesi ka mundësi, në këtë botë sot, që pjesa më e madhe e botës hebraike amerikane vazhdon të votojë majtas, duke parë që është thyer tashmë si paradigma e faktit që konservatorët janë kundërshtarë të hebrenjve dhe të Izraelit; pra janë liberalë filosemitë dhe filosionistë.
Revista “luftarake” Commentary, e drejtuar prej më shumë se 30 vjetësh nga Podhoretz, kohët e fundit po rinovohet në thelb, kjo falë edhe drejtimit më trendy të djalit të tij John, kurse krahu neokonservator, i cili është i interesuar më shumë për politikën e jashtme, ka bërë të mundur daljen mbi ujë në Uashington të një qendre të re studimesh, “Foreign Policy Initiative”. Rrjeti i think-tankeve, i themeluar nga Bill Kristol dhe Bob Kagan, sapo i ka drejtuar një letër të hapur presidentit Barack Obama, për të mbështetur angazhimin në Afganistan të Shtëpisë së Bardhë dhe gjeneralëve të saj dhe për datat 21-22 shtator ka thirrur një konferencë të madhe mbi “freedom agenda” (agjenda e lirisë) të George W. Bush në periudhën “Obama” me titull: “Të përparojmë dhe të mbrojmë lirinë”.
Iniciativa më interesante është ajo e një reviste të re, që u është dedikuar tërësisht problemeve strategjike dhe atyre të planifikimit të politikës së brendshme amerikane. Revista e re quhet “National Affairs” dhe po lind nga hiri i revistës më influente që kanë pasur neokonservatorët që prej vitit ‘60: “la Policy Review”, e themeluar nga ikonat e demokracisë si Irving Kristol, Nathan Glazer, Daniel Bell, si dhe nga ambasadori i OKB-së, senatori demokrat i Nju-Jorkut, Daniel Patrick Moynihan. David Brooks, në “New York Times”, ka ripërmendur në një shkrim të posaçëm, se ideja origjinale e “Policy Review”, e mbyllur në 2005-n, kur Kristol doli në pension, ishte të kapërcente përballjen e madhe midis socializmit dhe kapitalizmit dhe të koncentroheshin për të prodhuar zgjidhje politike më pak ideologjike e më shumë të centruara në matjen e kostove dhe benefiteve. Nga kolonat e “Policy Review” kanë dalë ide që kanë transformuar shoqërinë amerikane: qysh nga recetat liberiste dhe formulat e uljes së taksave të Milton Friedman, deri tek “Walfare state” e Bill Klinton, që vazhdojnë me propozimet që të shtonin “fonde për shkollën” për të garantuar të drejtën e edukimit dhe që mbarojnë me idenë e një politike revolucionare “anti-krim në qytet”, të ushtruara nga Rudy Giuliani në Nju-Jork.
Revista e re “National affairs” po lind po me të njëjtin objektiv, ka shpjeguar filozofi i politikave dhe i bioetikës Yuval Levin, i cili edhe e drejton këtë tribunë: të bëhemi një laborator idesh për të ardhmen e Amerikës, të marrin një hapësirë intelektuale ku shkenca dhe planifikimi politik të kryqëzohen me çeshtjet morale dhe kulturore.