Përgjigje Pëllumb Xhufit dhe të tjerëve për Historinë

nga **Agim Gashi** Fri Oct 09, 2009 12:11 am

Nga Akademik BEQIR META, Prof. Dr. MUHARREM DEZHGIU

Listës së gjatë të kritizerëve e anatemuesve të tekstit të Historisë, klasa XII, i është shtuar tani edhe kolegu ynë, historiani i mirënjohur i periudhës së Mesjetës, Prof.dr. Pëllumb Xhufi Do ta kishim mirëpritur një kritikë gjakftohtë të tij e cila do të ndihmonte në përmirësimin e tekstit. Por, fatkeqësisht, mënyra e reagimit të tij është zhgënjyese. Po i drejtohemi Prof. Xhufit, sepse jo vetëm e kemi koleg, por e vlerësojmë disa pëllëmbë më lart se të tjerët.
Megjithatë na vjen keq që ai është rreshtuar në këtë kryqëzatë politiko-mediatike përkrah klounëve të Fiksit, Arjan Çanit, Adi Krastës apo ndonjë tjetri, që shajnë ose zgërdhihen me urdhër të pronarit të tyre. Nuk do të denjojmë t’i japim përgjigje as sharjeve cinike e vrerit të Paskalit, i cili ka hak sepse e ndjek sindroma e 1997-ës, as dredhive të Valit, që ndonëse në librin e saj Historia e Shqipërisë në shek. XX, Tiranë 2007, ka shkruar afërsisht të njëjtën gjë (opozita udhëhoqi revoltat të cilat u kthyen në një lëvizje politike kundër presidentit Berisha dhe se komitetet e shpëtimit ishin organe jo legjitime, të cilat morën pushtetin në jug duke shkatërruar institucionet shtetërore etj. Faqet 357-358.) nuk lë rast pa shfrytëzuar që të sulmojë korrektesën profesionale të autorëve. Ajo mendon se është kriteri i së vërtetës. Edhe ky tekst sipas konceptit “krejt të paanshëm” të Paskalit apo Ledit përdoret për të indroktinuar studentët.
Por, po merremi me z. Xhufi, edhe sepse ai ka bërë më të paimagjinueshmen, është përpjekur ta krahasojë tekstin me enciklopedinë maqedonase. Për të vërtetuar këtë “zbulim të madh”, ai pohon se lëvizjet migruese të shqiptarëve në shek. IX-XI janë një tezë që e mbart enciklopedia maqedonase. Kur e dëgjuam bisedën televizive e nënvleftësuam, thamë se ishte një lajthitje. Por tani që e shohim të shkruar, duam të themi disa gjëra:
Ky pohim është marrë nga tekstet e mëparshme të Historisë së Shqipërisë si botimet e vitit 1959, ribotimi i vitit 1967 dhe botimet e tjera të mëvonshme. Ai ka si autorë profesorët e mirënjohur shqiptarë Selim Islami, Kristo Frashëri, dhe është mbështetur në studimet e të madhit Aleks Buda. Në qoftë se këta kanë qenë në shërbim të historiografisë sllave, atëherë edhe autorët e këtij teksti janë gabuar. Pëllumb, ti, ne dhe qindra mijëra shqiptarë të tjerë kemi studiuar me këto tekste dhe nuk besoj se jemi bërë antishqiptarë. Në mënyrë të pandershme Xhufi e zhvendos pohimin që është bërë për shekujt IX-XI në shekujt XVI-XVII, vetëm e vetëm për të na krahasuar me enciklopedinë maqedonase, e cila flet për një periudhë 600-800 vjet më vonë, kur populli shqiptar ishte i konsoliduar në territoret e veta që banon edhe sot, madje edhe përtej tyre.
Xhufi, qëllimisht dhe në mënyrë të pandershme, nuk thekson se në tekstin e nxënësve thuhet se iliro-shqiptarët në Dardani, në Epirin e Ri dhe të Vjetër nuk u sllavizuan dhe popullsia autoktone ilire u ruajt në Shqipërinë e Sipërme (Provinca e Prevalit) në Kosovë (Dardani), në Shqipërinë Qendrore (Epiri i ri), Shqipërinë Lindore, Maqedoninë e sotme perëndimore dhe në Shqipërinë e Poshtme (Epiri i Vjetër). Grupime të vogla të popullsisë ilire vazhduan të ekzistonin edhe jashtë këtyre trevave. (Pëllumb shih faqen 36 të botimit për degën shoqërore) Në shek. IX-XI thuhet se pati migrime, domethënë lëvizje të popullsisë. Ky fenomen ka ekzistuar në të gjithë Ballkanin dhe ishte si brenda arealit iliro-shqiptar ashtu dhe jashtë tij. Këtu mund të ketë diçka jo shumë të saktë, por jo ndonjë tezë antishqiptare. Kjo që bën P.Xhufi është përpjekja më absurde për të shtrembëruar të vërtetën dhe për të vendosur historinë në shërbim të politikës. Për ne ky është një zhgënjim i madh, të cilin nuk mund ta kuptojë asnjë shkencëtar i vërtetë. Ky është një mëkat shumë më i madh, se sa një gabim gnoseologjik i autorit të tekstit. Këtë shtrembërim mund ta bëjë vetëm një njeri që është vënë totalisht në shërbim të politikës. Të marrësh vetëm një paragraf apo faqe teksti dhe ta interpretosh atë në mënyrë tendencioze pa e lidhur se çfarë është thënë disa faqe më parë, është një metodë komuniste e trajtimit të historisë dhe e gjithë zhurma që po bën ti me Paskalin është vetëm një praktikë enveriste e demaskimit shkencor, e cila në kohën tonë është e neveritshme dhe e dënueshme. Pëllumb, më mirë se sa të bëhemi helaq nëpër faqe gazetash, duke manipuluar opinionin shoqëror që nuk di se si është e vërteta, eja në institut dhe i bisedojmë këto çështje si studiues e intelektualë dhe këtu na shpjego përse ky pohim është antishqiptar. Në qoftë se do të ishte i tillë, ne do të kërkonim ndjesë publikisht dhe do shkonim vetë në shkolla për ta ndryshuar atë fletë të librit.
Edhe në botimin e vitit 2002 që e ka shkruar Prof. Xhufi thotë se, në shek. IX-X, grupe sllave, përkatësisht bullgare, u vendosën në vendet e prekura më parë nga sllavët. Siç e kemi thënë edhe më lart, këtu bëhet fjalë për territoret përtej Dardanisë dhe Maqedonisë, të cilat nuk ishin sllavizuar. Por, me largimin e bullgarëve, pas rënies së Perandorisë Bullgare (f. 207), nuk thotë se çfarë ndodhi. Është logjike që disa iliro-shqiptarë ta kenë zënë këtë vakum. Por mundet edhe të mos ketë ndodhur kështu. Mesjeta e hershme është e errët e plot hipoteza. Si mund të përdoret historia e saj për qëllime politike të ditës, zoti Xhufi? Por nëse disa shqiptarë kanë shtegtuar përtej këtij areali dhe janë vendosur në Dalmaci, Greqi etj., çfarë teze antishqiptare është kjo. Të lutem eja na e shpjego se na ke lënë pa mend.
Ne historianët e shek. XX gjithmonë jemi më pak të imunizuar nga politika për arsye të kohës për të cilën shkruajmë, dhe sigurisht, me ose pa dashje, mund të bëjmë edhe gabime. Por, që një historian i Mesjetës të kapërcejë 800 vjet vetëm e vetëm për ta paraqitur një pohim historiografik si antikombëtar e skandal, kjo nuk mund të justifikohet. Gjithashtu t’i ngatërrosh ngjarjet jo vetëm në kohë, por edhe në hapësirë, kjo është e pafalshme. Në tekst jo vetëm flitet për një fenomen të shek. IX-XI, por edhe për migrime përtej trojeve të sotme shqiptare, të cilat një herë e një kohë gjithsesi kishin qenë të banuara nga ilirët. Ndërsa Enciklopedia maqedonase bën fjalë për zhvendosje të shqiptarëve nga Shqipëria e Veriut në fushat e Maqedonisë. A e kuptoni se çfarë dallimi thelbësor ka midis dy pohimeve, jo vetëm për kohën, por edhe për hapësirën e migrimeve? Jo, zoti Xhufi, ky pohim nuk përbën kurrfarë skandali, as teksti si i tërë nuk përbën asnjë skandal. Skandal është që ju merrni një pohim për shekullin IX-XI (i cili mund të jetë edhe i pasaktë e i kapërcyer tashmë nga studimet tuaja, të cilat ne i çmojmë shumë) dhe i transplatoni në shek. XVII, sepse kështu mund t’i vini autorët në një rang me historianët maqedonas. Kritika më e drejtë dhe serioze në këtë rast do të kishte qenë: Pohimi për migrimet e shqiptarëve në shek. IX-XI është i pasaktë, sepse është një tezë e vjetër tashmë, e kapërcyer nga historiografia jonë, e cila ka arritur në përfundimin se: ... Kjo po, kjo vërejtje ndihmon. Por, kur përpiqesh të përdorësh Mesjetën e errët e plot dyshime për t’i shërbyer politikës, është qesharake. Në tekstin e Historisë së Popullit Shqiptar, vëllimi I, Tiranë 2002, nuk thuhet gjë për këtë çështje, dhe kjo pikëpamje as nuk kritikohet, as nuk quhet antishqiptare. Aty flitet për dyndje të sllavëve dhe për largimin e tyre. Shqipëria bregdetare ishte më pak e prekur. Nuk thuhet se çfarë u bë pas largimit të bullgarëve me rënien e Perandorisë Bullgare. Edhe arkeologët, me të cilët biseduam, thonë se këto teza janë krejt relative, mund të ketë pasur lëvizje, por nuk dihet nëse pati sllavë në trevat ku pati lëvizje. Shkurt, kjo është një periudhë e errët e historisë. Prof. Xhufi ka një pikëpamje të re më të avancuar, e cila mund të merret në konsideratë.
Zoti Xhufi, pse nuk thua të vërtetën me sinqeritet se, edhe ty, si lukunisë së ulëritësve të këtyre ditëve kundër tekstit, të djeg përcaktimi për 1997-ën, dhe për ta anatemuar plotësisht tekstin, merr një paragraf dhe e paraqet si gjëmën më të madhe. Po të ishte kështu, edhe Aleks Buda, Selim Islami, Kristo Frashëri etj., bartës të kësaj pikëpamjeje, do të ishin antishqiptarë. Është e vërtetë, që në grupin e autorëve nuk kishte asnjë medievist. Po të kishte patur, do të kishte qenë shumë më mirë, por ja që ata janë me pakicë dhe disa merren me politikë apo me biznes. Kjo e bën tekstin jo të përsosur. Por, meqë për Mesjetën dhe Antikitetin në këtë kohë nuk ka pasur pikëpamje shumë divergjente, vëmendja jonë u përqendrua në shekullin XX, ku pikëpamjet kanë qenë këto 17 vjetët e fundit mjaft divergjente. Kështu nuk e kemi çmuar si domosdoshmëri që këtë pjesë ta shkruante një specialist i fushës. Menduam se zoti LLeshi që ka arsimim historik dhe ka eksperiencë në hartimin e teksteve shkollore mund ta kryente këtë punë duke u bazuar në botimet prestigjioze të deritanishme. Ka dy përvoja në hartimin e teksteve të historisë. Njëra është kur grupi i autorëve ndan kapitujt sipas periudhave dhe tjetra është kur përzgjidhet materiali burimor historiografik dhe në grupin e punës ofrohen mësues me përvojë për ta shkruar. Kjo metodë është më e mirë se e para, sepse siguron koherencën e tekstit mësimor si dhe gjuhën e përshtatshme për moshën e nxënësve. Megjithatë, sugjerimi juaj për të ardhmen është i vlefshëm për t’u realizuar dhe që këtë pjesë ta shkruaj një historian i antikitetit dhe një historian i mesjetës. Por kjo vërejtje nuk përbën ndonjë hata të jashtëzakonshme për ta nxjerrë tekstin nga qarkullimi. Ajo që na shqetëson neve është se ju të gjithë jeni kundër tekstit alternativ, prandaj e sulmoni politikisht, mediatikisht dhe “shkencërisht” këtë alternativë. Të tjerët nuk e thonë hapur, ndërsa Ju e thoni hapur e me sinqeritet. Juve ju ka pëlqyer, madje keni marrë pjesë në kryqëzatën e vitit 1994 kundër tekstit të parë postkomunist të historisë, (atëherë Pëllumb nuk shkruhej gjë për 1997-ën se ajo nuk kishte ndodhur, ndoshta po përgatitej), e keni përshëndetur djegien e tij nga qeveria socialiste në vitin 1998, dhe ju ka pëlqyer vendosja e konsolidimi i monopolit të tezave të rrumbullakosura të historiografisë komuniste, që prej këtij viti e deri më sot. Meqë doli një alternativë dhe e prishi këtë monopol, atëherë, urra përpara, sulm o Pëllumb, ta djegim përsëri, të mos e lëmë të ngrejë kokë, të mos na helmojë mendjet e fëmijëve tanë. Ata duhet të edukohen si filiza të komunizmit.
I nderuar Pëllumb, është shokues për ne, që një shkencëtar si ju duartroket mjaullimat histerike të Ledi Shamkut, përcaktimet e turpshme e tepër fyese të Pandeli Majkos a ndonjë tjetri, kundër kolegëve të tu historianë, dhe në anën tjetër, denoncon fuqimisht Berishën, pse ka bërë ndonjë koment për historinë. Ja, këtij i thonë objektivitet shkencëtari. Pëllumb, çuditemi që ty nuk të shqetësojnë aspak defektet dhe problemet e tekstit tjetër që ka shkruar Xhelali. Aty mund të gjenim plot lëndë për të ngritur histeri propagandistike për teza antishqiptare dhe jo për një periudhë kur etnosi shqiptar ende nuk ishte formuar, por për një kohë e cila është shumë afër nesh dhe po qe puna për sentimente e interesa kombëtare, ato janë shumë më evidente e të kristalizuara se sa efekti që mund të bëjë një pohim për Mesjetën e largët e problematike. Shikoji vlerësimet për kryengritjen e Haxhi Qamilit, për Luftën II Botërore, rolin e jugosllavëve e komunistëve shqiptarë gjatë saj, politikën e qeverisë së Enver Hoxhës gjatë periudhës komuniste etj., etj. Apo ty të pëlqejnë këto, sepse mbrohet nëna Parti dhe Enveri! Pëllumb edhe ne mund të ngrinim histeri propagandistike për këto probleme, por nuk e bëjmë këtë, sepse ne i kemi diskutuar këto gjëra në tryeza e forume shkencore dhe jo tek Fiksi apo tek Arjan Çani. Ne me sinqeritet dhe korrektesë respektojmë lirinë akademike dhe personalitetin e autorëve dhe na vjen turp të marrim pjesë në kryqëzata të tilla të ulëta. Pikërisht se nuk jemi dakord me pikëpamjet e tyre, kemi botuar një tekst alternativ të cilin ti kërkon ta zhdukësh. Ne nuk i kemi sugjeruar dhe nuk i sugjerojmë qeverisë ndalimin e këtij teksti siç bëtë ju në vitin 1998. Ky është dallimi thelbësor midis nesh dhe jush zoti Xhufi. Ne e pranojmë lirinë akademike ndërsa ju jo, ne e pranojmë mendimin alternativ, kurse ju e urreni dhe anatemoni atë. Na akuzon ne se jemi historianë “që mishërojmë idetë që Partia Demokratike ka shprehur gjatë këtyre 20 vjetëve për historinë, çka ka bërë që teksti të marrë ngjyra të dukshme politike”. Aman o Pëllumb, ç’janë këto marrëzira! Ti mendon se veprat e studimet tona historike i ka shkruar Partia Demokratike? Po meqë këto pikëpamjet e reja të këtyre 20 vjetëve të fundit qenkan të Partisë Demokratike, atëherë të kujt janë ato të tjerat që ke ti dhe shokët e tu? I bie që ato të jenë të Partisë së Punës dhe të Enverit. Këtu po, që ke të drejtë. Faleminderit për sinqeritetin! Pikërisht për këtë arsye e kemi botuar ne tekstin alternativ, të cilin ju dhe ata që janë si ju po e shohin këto ditë me lente zmadhuese, ku e ku të gjejnë ndonjë gabim, të cilin pastaj ta amplifikojnë e ta paraqesin si gjëmë, ashtu siç bën ti.
Pëllumb, si ka mundësi që ne që jemi pranë PD të jemi të politizuar dhe ti që ke qenë dhe je mu në mes të tavës së PS nuk je i politizuar. Të lutem, na e shpjego këtë çudi aman. Ne e dimë Pëllumb, se është kjo Parti si dhe mbeturinat e asaj të vjetrës, që të thanë: E kemi të vështirë të japim kundërargumente për 1997-ën, sepse edhe “teoria e revolucionit demokratik të vonuar” e Qoses mjeran nuk shkon më, sado që ai përsëri po bën përpjekje heroike për t’ua shitur edhe një herë shqiptarëve. Gjej ndonjë gjë tjetër dhe na shpëto nga ky siklet. Dhe ti, me “mprehtësi” e heroizëm politiko-shkencor, e gjete thembrën e Akilit të tekstit. Të lumtë! Tani të mbetet vetëm për të marrë shpërblimin. Problemi është, zoti Xhufi, se ju të gjithë jeni armiq të mendimit të lirë dhe në këtë kuadër, edhe të lirisë akademike. Ky është skandali, ky është rreziku real, për këtë duhet ulëritur, sepse edhe sot, pas 20 vjet pluralizëm, ka njerëz të tillë, dhe ata nuk janë një e dy, por një lukuni e cila ka pas vetes, apo është në gjirin e një partie të madhe politike. Dhe ky fenomen është njëkohësisht rezultat dhe sindrom i 1997-ës. Sa për 1997–ën ne e kemi shpjeguar disa herë në media se kjo ka qenë një analizë profesionale dhe jo politike ku analizohen forcat që morën pjesë në lëvizje, qëllimet e tyre politike dhe mjetet që përdorën. Por këto gjëra ne nuk po lodhemi për t’i shpjeguar, se bashkë është vështirë që të biem dakord. Për këtë çështje historianët do të shkruajnë edhe nja 100-200 vjet më vonë dhe nuk dihet nëse do të pajtohen në përcaktimin e tyre. Pëllumb, teksti i ri është e vërtetë se ka evidentuar shumicën e pikëpamjeve të reja historiografike, prandaj edhe është një vlerë e re për shkollën tonë. Ai nuk është i përsosur, ka dhe defekte, të cilat do të korrigjohen. Por ju nuk e keni hallin tek këto. Ju doni vetëm zhdukjen e kësaj alternative, siç bëtë me atë të vitit 1994. Meqë nuk keni pushtet ta bëni administrativisht, siç bëtë më 1998, keni mobilizuar median, partinë mëmë, dhe turli farë horrash për të organizuar kryqëzatën kundër tij.

Panorama - Për ZSH: Gjergj Kabashi

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30