Kadri Mani: Kroatët dhe Shqiptarët (Ripublikim)

Mora të shkruaj për këtë temë për të cilën nuk di të ketë shkruar dikush? Me dëshirë që të krahasohemi, të miqësohemi dhe të mësojmë prej tyre, pasi që janë shumë para nesh: me arsim, me kulturë, me shtet dhe me stabilitet.

Historia e lashtë shqiptare mbase del më e bujshme se ajo kroate- Dardania. Kroatët u mpleksën me sllavët, por vrik e morën veten dhe u ndanë përfundimisht, duke mos dashur të kenë asgjë të përbashkët, sikur që nuk kishim asgjë të përbashkët as ne shqiptarët, por në rrethana dhune, për fatin tonë të zi, patëm të bëjmë me ta!- u shkëputëm!

Mirëpo në historinë e re, kroatët janë shumë më përpara shqiptarëve dhe më të stabilizuar: ata janë më se 500 vjet më përpara nesh me alfabet e me universitet!!

Te kroatët dihet se cili është i pari, i dyti, i treti:

Ustashët u frymëzuan me shkencën e Babait të Atdheut-

1.Dr. Ante Starçeviqit, por shembull dhe model i tij prej atdhetari dhe shkencëtari qe-

2.Dr. Milan Shufflay. Tezat e Shufflay-t se Kroacisë nuk i takon vendi në Ballkan, etj, se Kroacia i takon rrethit të qytetëruar të Evropës, i pranoi edhe-

Kjo renditje e lakmueshme te shqiptarët jo vetëm që nuk ekziston sot, por nuk shihet që mund të ekzistojë as për njëqind vjetët e ardhshme!?!

Është menduar se i pari ynë është Skënderbeu, se i dyti është Lekë Dukagjini... ama por çka mendon deveja e çka mendon devejari!? Dr. Hysamedin feraj në librin ee vet: “Skicë e mendimi politik shqiptar”, Shkup, 1999, ku tenton ta nxjerrë Skënderbeun tradhtar e Hamzanë atdhetar![url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftn1][1][/url]

Dhe këtij turkoshaku as ia prishi kush nga masat e gjera shqiptare dhe as nga kolegët a studentët e tij!?!

Magjithatë, derisa ekziston simpatia reciproke midis kroatëve dhe shqiptarëve, ka një fije shpresë, se do ta ndjekim shembullin e tyre:

“Veçanërisht më gëzon fakti, që shqiptarët (Arbanasi) të cilët jetojnë në Kroaci, e të cilët janë simpatizues të mëdhenj të Milan pl. Shkufflay-t, qysh në kohën kur e kam kryer këtë dorëshkrim, e shprehën dëshirën që të përkthehet në gjuhën shqipe. Kjo vërtet është edhe pasojë logjike e simpative të hapura të Shufflay-t ndaj këtij populli të vogël e trim, fati i të cilit në shumëçka ka qenë i ndërthurur me fatin e kroatëve”[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftn2][2][/url]

Pra, si nga literatura diturore, ashtu edhe nga romanet, del se edhe kroatët, sikur edhe ne shqiptarët, mund të jetë pasardhës të Ilirëve.[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftn3][3][/url]

Me këtë rast po jua kujtojmë hysamedin ferajve me kompani se abetaren po e luftonin barabar Turqia e Sebia:

Në Kosovë nuk ka pasur shkolla me mësim në turqisht apo osmanishte. Në Kosovë deri në Luftën e Dyte Botërore ka pasur Mejtepe për mësim fetar dhe jo laik, duke përfshirë edhe Medresenë e Mbretit në Shkup.
2. Shkollat fetare i hapi regjimi serb jo për të mësuar shqiptarët, por për t'i identifikuar në turq dhe për t'i vënë hoxhallarët në shërbim të shpërnguljes së shqiptarëve në Turqi. Është koha kur për një Abetare shqiptaret pushkatoheshin, ndërsa mund të shkruaje dhe lexoje çdo gjë në arabisht dhe në serbisht. Ky koncept i politikës serbe ndaj shqiptareve ka vazhduar edhe pas Luftës së Dytë Botërore deri në vitin 1990, kur secili shqiptar mund të shkruante çdo gjë dhe në cilëndo shkollë moderne, por jo edhe të nxirrte simbolin kombëtar si parësor, natyrisht nëse këtë nuk e bënte përmes letërsisë së absurdit.
3. Është tjetër fakti se disa nxënës të shkolluar në Mejtepe krijuan mendimin e tyre për shoqërinë dhe kombin.
4. Në kontekst të dijes se tyre me rëndësi ishte edhe fakti se ata pastaj gjatë luftës së dytë botërore krijuan urrejtjen jo vetëm fetare, por edhe kombëtare ndaj sllaveve dhe kjo pati efekte pozitive për Lëvizjen Kombëtare.
(...), por nuk e di se si ka ardhur ne përfundimin (Hasan Kaleshi- K.M) se "kosovarët e paskan kundërshtuar alfabetin me shkronja latine. Këtë nuk e besoj edhe për faktin në Kosovë nuk ka ekzistuar ndonjë lëvizje letrare a krijuese e kohës. Një pjesë e letërsisë së bejtexhinjve madje është shkruar jo vetëm me shkronja arabe, por edhe sllave. (...)

2 Janar 2008”[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftn4][4][/url]

Sipas turkoshakëve Abdi Baleta e Hysamnein Feraj, populli shqiptar do të dilte në selamet vetëm pa Gjergj Kastriotin dhe pa Ibrahim Rugovën!![url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftn5][5][/url]

Naum Veqilharxhi (1767 - 1846) ishte ideologu i parë i Rilindjes Kombëtare Shqiptare, mendimtar i shquar iluminist e veprimtar i shkollës shqipe. (...)

Naum Veqilharxhi u përpoq edhe të krijonte një shoqëri kulturore dhe të organizonte

atdhetarët e tjerë, prandaj e helmuan në Stamboll. Me veprën e tij u bë shprehës i një

kthese me rëndësi në historinë e popullit shqiptar.[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftn6][6][/url]

Kroacia ndodhet midis Serbisë-Bosnjës e Hercegovinës-Malit të Zi-Sllovenisë-Hungarisë-Detit Adriatik; me një sipërfaqe prej 56 538 m-2 me 4426221 banorë.

Historia e Kroacisë fillon në shekullin VII.[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftn7][7][/url]

Republika e Kroacisë (kroatisht: Hrvatska), është një vend në jug të pjesës qendrore të Evropës, buzë Detit Adriatik. Vendi Ballkanik që në përbërjen e ish Jugosllavisë quhej Republika Socialiste e Kroacisë e ka kryeqytet Zagrebin. Që nga shpallja e pavarësisë nga RSFJ-a, ky shtet i ndodhur në tokat ilire, ka tentuar dhe tani është kandidate për anëtarësimin në Bashkësin Evropiane (BE).

Përndryshe Kroacia kufizohet në veri nga Hungaria dhe me kufirin e saj me Serbin dhe Malin e Zi në veri-lindje dhe në jug-lindje këto dy shtete e rrethojnë Bosnjën dhe Hercegovinën pjesa më e madh e kufirit në jug përshkohet nga bregdeti dalmatë në Adriatik dhe në veri-perëndim të Kroacisë ndodhet Sllovenia. Në Republikën e Kroacisë janë të njohur në veri rajoni kroatë dhe në jugë rajoni dalmatin në të cilën ndodhet edhe qyteti arbëreshë Zara dhe disa venbanime tjera të banuara nga arbëreshët apo nën ndikimin e kulturs së tyre.

Politika

Njësitë administrative

Kroacia ndahet në 20 njësi administrative të quajtura zhupanje (org.županije) dhe një qytet* me një statut të tillë.

1.Zagrebačka

1. Krapinsko-zagorska

2. Sisačko-moslavačka

3. Karlovačka

4. Varaždinska

5. Koprivničko-križevačka

6. Bjelovarsko-bilogorska

7. Primorsko-goranska

8. Ličko-senjska

9. Virovitičko-podravska

10. Požeško-slavonska

11. Brodsko-posavska

12. Zadarska

13.Osječko-baranjska

14.Šibensko-kninska

15. Vukovarsko-srijemska

16. Splitsko-dalmatinska

17.Istarska

18. Dubrovačko-neretvanska

19. Međimurska

20. Grad Zagreb*

Gjeografia

Sipërfaqja e përgjithshme e Kroacisë është 56,542 km², shtrihet rreth koordinatave gjeografike 45 10 V, 15 30 L dhe 56,414 km ² të kësaj sipërfaqeje janë tokë ndërsa 128 km ² ujë.

Vija bregdetare e Kroacisë është 5,835 km e gjatë nga e cila 1,777 km janë bregdet i brendisë së vendit dhe 4,058 km bregdet i ishujve në Adriatik. Vija e kufirit tokësorë është 2,197 km e gjatë.

Klima e Kroacisë është klimë e Mesdheut dhe kontinentale. Klima kontinentale dominon me dimër të ftoftë dhe verë të nxehtë në veri ndërsa në bregdet mbanë verë e thatë.

Pjesa më e madhe e relievit përgjatë kufirit me Hungarinë është e rrafshët, përgjatë bregdetit në Dalmaci është teren i vrazhdë me bjeshkë dhe male. Pika më e ultë e relievit gjendet përgjatë bregut të detit Adriatik ( 0m ) dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 1,830 metrave në Dinara, afër kufirit me Bosnjën.

Ekonomia

Zhvillimin ekonomik të Kroacisë një kohë të gjatë e ka përcaktuar bujqësia. Mungesa e lëndëve djegëse dhe e lëndëve të para për industri,n në një anë dhe procesi i vonuar industrial, nga ana tjetër, e kanë përcaktuar profilin agrar. Fazën e parë të industrializimit e shënoi në periudhën pas Luftës së Parë Botërore, por kthesën më të madhe në afirmimin e saj e shënoi pas luftës së dytë botërore. Megjithëse një kohë të gjatë numri i të inkuadruarve në bujqësi ka qenë i madh, prapëseprapë industria me të ardhura më të mëdha kombëtare është dega më e rëndësishme e ekonomisë. Vetëm ajo realizon një të katërtën, bujqësia përgjysmë më pak se industria e veprimtaritë terciare dhe kuaternare rreth 63% e të të ardhurave të përgjithshme ekonomike. Prandaj, themi se Kroacia është shtet industialo-agrar.

Industria

Bujqësia

Kroacia ka bujqësi të zhvilluar, sidomos në Sllavoni, ku gjendet fndi më i madh i tokave të plleshme. Në këtë regjion kultivohen drithërat, bimët industriale ( panxhari dhe lulja e diellit), në Dalmaci pemët mesdhetare , hardhia dhe perimet. Blegtoria është ezhvilluar mirë , në veri mbahen gjedhat dhe derrat, në male delet. Pyjet mbulojnë 37 % të sipërfaqeve dhe kanë rëndësi për zhvillimin e industrisë së drurit. dhe letrës.

vijon

Demografia

Lëvizja e popullsisë

Kroacia shtrihet në sipërfaqe 56.538 km2, ka rreth 4,5 milion banorë. Me 80 bnaorë nëkm2 është ndër shtetet me dendësi më të vogël në republikat e ish Jugosllavisë. Kroatët bëjnë elementin kryesor me 78%, serbët me 12%, myslimanët me 1,3 %, hungarezët me 0,5%, sllovenët me 0,5 dhe të tjerët me 8,1 5. Në vitin 1953 Kroacia kishte 3,9 milion banorë. Për qdo vjet numri i popullsisë në Kroaci është rritur 600.000 banorë ose mesatarisht çdo vjet nga 13 000 banorë. Në vitin 1997 shkalla e lindshmërisë ishte 11,5‰ dhe ajo e vdekshmërisë 11,5‰. Sipas kësaj në atë vit nuk ka pasur shtim natyror të popullsisë. Në strukturën e saj pjesëmarrja e popullsisë urbane ishte 64%.

Në Kroaci përveq pakicave tjera si serb, humgarez dhe boshnjak, jetojnë edhe 15.082 shqiptarë ose 0,34% e popullsisë së përgjthshme të Kroacisë.

Kultura

Për kultivimin e kulturës së Kroacisë japin ndihmesë edhe disa lloje të organizimit e manifestimeve shqiptare. Kështu janë të njohur "Union i Bashkësish Shqiptare" me qendër në Zagreb që ka nxjerr edhe gazetën "Informatori"; Shoqëria e Femrave Shqiptare "Drita" që ka organizuar tribunalin "Femra Shqiptare" si dhe "ditët e kulturës shqiptare"; Bashkësia Shqiptarëve të Zagrebit dhe Zhupanës së Zagrebit; Bashkësia Shqiptare e Zhupanës Primorsko-Goranskës në Rijek që ka organizuar disa manifestime si ai "ditëve të kulturës shqiptare" më 24 - 28 nëntor 2006; Bashkësia Shqiptare e Zhupanës së Osjek- Baranje e njohur për manifestimin kushtuar Nënë Terezës më 26 gusht 2006; Bashkësia Shqiptare e Zhupanës Split-Dalmaci e themeluar më 09 shtator 2004; Shoqëria Kulturore Artistike "Shota" me qendër në Rijek; "Shkëndija" me qendër në Zagreb që përkujdeset për shfaqjet folkloristike e të dramës dhe literaturës shqiptare; Bashkësia Shqiptare e Zhupanës së Istrës me qendër

në Pulë; Klubi i Femrave Shqiptare "Mbretëresha Teuta" që publikon revistën "Iliria" 4-5 herë në dy muaj.^[1] etj.

*Telekomunikacioni

*Transporti

*Ushtria

Pushime

The University of Zagreb is the oldest Croatian university and also the oldest university in South East Europe. The university was officially founded 23 September 1669 by Emperor and King Leopold I Habsburg who issued a decree granting the status and privileges of a university to the Jesuit Academy of the Royal Free City of Zagreb. According to that document the study of philosophy in Zagreb acquired a formal and legal status as Neoacademia Zagrabiensis and officially became a public institution of higher education.

The Academy was run by the Jesuits for more than a century when the Jesuit order was dissolved by Pope Clement XIV in 1773. Under a new leadership in 1772 the Academy enrolled a total of 200 students.

In 1776 Empress and Queen Maria Theresa issued a decree founding the Royal Academy of Science (Regia Scientiarum Academia) consisting of three studies or faculties - Philosophy, Theology and Law. The former political-cameral studies became part of the newly established Faculty of Law, and thus were integrated into the Academy. Each of the faculties of the Royal Academy of Sciences had several chairs teaching one or several courses.

The Academy in Zagreb remained until 1874, despite numerous organizational changes, the focal institution of higher education in Croatia, educating most of the members of the Croatian intelligentsia.

Bishop Josip Juraj Strossmayer in 1861 proposed to the Croatian Parliament that a legal basis be established for the founding of the University of Zagreb. During his visit to Zagreb in 1869 the Emperor Franz Joseph signed the Decree on the Establishment of the University of Zagreb. Five years later the Parliament passed the Act of Founding, which was ratified by the Emperor on 5 January 1874. On 19 October 1874 a ceremony was held in the name of the founding of the modern University of Zagreb.

[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftnref1][1][/url] Dr. Hysamedin feraj në librin ee vet: “Skicë e mendimi politik shqiptar”, Shkup, 1999, f. 49-

[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftnref2][2][/url] DARKO SAGRAK: Dr. MILAN pl. SHUFFLAY HRVATSKI ARISTOKRAT DUHA, Zagreb, 1998 f. 9

[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftnref3][3][/url] FLORA DOZAN: “Ilirja”, “Rilindja”, Prishtinë, 1988.

[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftnref4][4][/url] Dr. Begzad Bali: MEJTEPI DHE LUFTA PËR ABETAREN SHQIPE /Postuar më datën: 2008-01-02 04:59:02 nga admin4: Kategoria: Kultura/.

[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftnref5][5][/url] “Pikëpamjet e Rugovës qofshin edhe për taktikë janë të rrezikshme sepse janë në vijën e nacionalizmave serbë e grekë dhe sepse janë ide gjenerike, ide lindëse, që lindin një program të tërë antishqiptar.”- shih te RIMEKEMBJA 26/ 11/ 2002/

[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftnref6][6][/url] Google-Wikipedia.

[url=http://zemrashqiptare.net/admin.php?mod=article&act=preedit&id=4675&fkeyword=KROATËT DHE SHQIPTARËT&page=1&s=bafb9955962280f1fbeaa9f68df362c5#_ftnref7][7][/url] Mala Enciklopedija-3, Beograd, 1978, f. 607...