ForumAsllan Dibrani:Portret-interviste me Mr. Vjollca Hajdarin e diplomuar në shkencat politike, publiciste, analiste dhe lobuese për njohjen e Kosovën!
Faqja 1 e 1
Asllan Dibrani:Portret-interviste me Mr. Vjollca Hajdarin e diplomuar në shkencat politike, publiciste, analiste dhe lobuese për njohjen e Kosovën!
nga Agim Gashi Mon Dec 19, 2011 10:18 pm
Portret-interviste me Mr. Vjollca Hajdarin e diplomuar në shkencat politike, publiciste, analiste dhe lobuese për njohjen e Kosovën!
Bashkëbisedoi Asllan Dibrani
Mr. Vjollca Hajdari intelektuale ,publiciste ,studiuese e shkencave politike humanitare ,analiste dhe lobuese për njohjen e Kosovës etj!
Asllan Dibrani
E qetë në argumentime, por e pa kompromis në mbrojtje të çështjes kombëtare. Kështu njihet Vjollca Hajdari, e cila paraqitet shpesh në mediumet dhe podestet e debateve politike dhe sociale, qofshin ato ne duel me palën serbe, apo si pjesëmarrëse e diskurseve publicistike gjermanisht-folëse. Ku qëndron sekreti i këtij qëndrimi të qetë? “Në qetësi fshihet e tërë fuqia argumentuese” përgjigjet ajo, duke shtuar se ” në mënyrë të qetë dhe me durim të dëgjimit, mund të artikulosh një argument racional dhe bindës”.Qe nuk është dhe nuk ka qene gjithmonë kështu, tregon edhe ndarja e saj e dhimbshme nga atdheu!
Mr .Vjollca Hajdari
Vjollca u nda nga shokët dhe teatri në vendlindjen e dashur në qytetin e Mitrovicës .U nda dhe nga ëndrrat e botës fëmijërore, nga një qytet i shtrenjtë dhe i përkëdhelur në rininë e saj. Pretendimet e saj ishin qe të bëhet një aktore e qytetit të lindjes në Mitrovicë!
Në vlugun ma te madh të pretendimeve të saj me synime të mëdha, ëndrrave të rinisë, sikur i doli një nderskamëz nga pushtuesi serb për ta ndëshkuar politikisht të atin e saj, andaj zonjusha Vjollca Hajdari e kujton me nostalgji braktisjen e Kosovës. Terrori dhe pasiguria nga pushtuesi e goditi edhe këtë familje qe si vend strehim zgjodhën Gjermaninë.
Vjollca Hajdari studiuese e shkencave politike dhe një veprimtare e veçantë në botën femrës shqiptare
Vjollca ndoqi studimet në shkencat politike dhe etnologji, ka magjistruar në drejtimin e publicistikës ku ka luajtur një rol shumë të rëndësishëm për çështjen e Kosovës. Andaj kërshëria për të mësuar ma tepër për këtë intelektuale ,publiciste ,studiuese e shkencave politike me inspiroi qe te përshkruajmë një biografi të shkurtër për zonjushën Vjollca Hajdarin .
Mr. Vjollca Hajdari aktualisht ndodhet në kryesinë e një shoqate Gjermane “Inter Homines”, ku drejton një projekt me ca profile të ndryshme si ai i profilit kërkimor shkencor, projekt për integrim. etj.
Ka bashkëpunuar me televizionet gjermane ma te njohurat siç janë ARD-në, ZDF-in, DW-në etj dhe shtypin gjerman. Vjollca ka punuar një kohë edhe në senatin gjerman, njashtu edhe në institucionet gjermane foto me
Kinkelin ish ministër i jashtëm i Gjermanisë dhe ,dhe Frank Wallter Stenmeier!
Gjithashtu merret me publikimin e artikujve shkencore dhe është duke punuar në një libër. Ka qenë e angazhuar në mediat dhe shtypin shqiptar, njashtu në mediat gjermane, sidomos në kohën e pasluftës. Ka bashkëpunuar me televizionet gjermane ma të njohurat siç janë ARD-në, ZDF-in, DW-në etj. Bashkëpunon me shumë gazeta gjermane dhe shtypin gjerman.
Vjollca ka punuar një kohë në senatin gjerman, njashtu edhe në institucionet gjermane, është munduar që nëpërmes aktivitetit të saj të avancoj me shumë çështjen shqiptare. Ishte e angazhuar politikisht që të sensibilizoj opinionin, mediat dhe politiken gjermane rreth situatës në Kosovë dhe gjetiu për shqiptarët. Po ashtu rreth situatës së vështirë politike ka referuar edhe në ministrinë e jashtme gjermane.
Mr. Vjollca HAJDARI humanitare anëtare e Lidhjes së gazetarëve gjermanë e Shoqatës së gazetarëve ndërkombëtare etj!
Në vitin 2005 është shpërblyer me një çmim nderi humanitar nga senati gjerman, njashtu edhe nga SOS kinderdorf-i rreth angazhimit të saj të palodhshëm në çështjen e refugjateve shqiptarë .Mirënjohje dhe falënderime të tilla për aktivitetin e saj, ka marrë edhe nga komuniteti shqiptar. Zonjusha Vjollca ka bashkëpunuar me shumë ambasada, përfaqësi të vendeve të ndryshme botërore për njohjen e pavarësisë së Kosovës. Mr. Vjollca HAJDARI është anëtare e Lidhjes së gazetarëve gjermanë e Shoqatës së gazetarëve ndërkombëtare etj. Në saje të këtyre aktiviteteve nga një veprimtare shumë e zellshme, duke treguar rezultate të evidentuara në interesin e çështje tonë kombëtare, potencialin e saj e ka shkrire gjithnjë ne shërbimin e Kosovës edhe sot e kësaj dite .
Vjollca Hajdari në Ambasadën Pakistaneze gjatë lobimit të sajë për njohjen e Republikës së Kosovës – Në foto me Ambasadorin Pakistanez
Perceptimi mbresëlënës nga Mr. Vjollca Hajdari si intelektuale , një studiuese e shkencave politike një punonjëse humanitare , një gazetare dhe nje analiste politike , më inspirij qe të përqendrohemi te kjo figurë, dhe ta zhvillojmë këtë intervistë me zonjushën Vjollca Hajdarin. Mbesim me përshtypje z.Vjollca do të ketë komplimente edhe nga lexuesit me çka do të jemi krenar qe gjendet në mesin tonë. Pas një përshkrimi biografik po fillojmë me pyetjet tona, ku besoj se do të jepni një kontribut në gjendjen aktuale në lëmi të ndryshëm zonjusha Vjollca. Me gjithëkënaqësi u pergjegj me një qëndrim shumë modest, nga një intelektuale e rrallë u përqendrua ne pyetjet tona mesa vijon:
Asllan Dibrani: Zonjusha Vjollca kështu po të quaj pasi qenkëshe akoma e pa martuar , me një buzëqeshje na mirëpriti ku edhe filluam pyetjen e parë, me qe jeni një gazetare, a na përshkruani gjendjen aktuale te mediave në Kosovë, Shqipëri dhe Maqedoni harrshi interesave të kombit?
Mr.Vjollca Hajdari: Sado qe Kosova dhe Shqipëria i takojnë shteteve në transformim dhe tranzicion, Maqedonia përmban një specifikë në vete. Gjendjen e mediave Shqiptare në Maqedoni e Kosovë Lindore do e përmblidhja me një fjali që në perëndim thuhet:
Një gazetari nën presion politik, nuk mund të jetë gazetari e mirë.
Ndërkaq, mediat në Kosovë dhe Shqipëri (me përjashtime) janë duke luajtur rol destabilizues dhe kundërefektiv në çuarjen para të demokracisë.
Si trashëgimi nga e kaluara, mediat janë duke shërbyer akoma si zëdhënës të partive politike,qeveritarëve dhe si instrument të grupeve të interesit. Në vend të gazetarisë hulumtuese e kritike, dominojnë programet argëtuese. Ca nga televizionet shërbejnë si fushëlojë komerci, si platformë e serialeve kiçe turke dhe telenovelave ameriko-latine. Jo profesionalizmi në transmetime dhe ne emisione të ndryshme në Kosovë, më shumë ngulfat se sa qe informon apo argëton, pasiqë rrjetet familjare e klanore po i zëne frymën gazetarisë së mirëfilltë.
Në programe dominon raportimi i sferës së ashtuquajtur “rozë” e ku formatet me ndikim fatal si “big brother” e “shpia” determinojnë përditshmërinë shqiptare. Shoqërisë së gremisur nga faktorët politike e mjerimi social, me një papunësi prej më shumë se 60 %, ju servohet një realitet shumë i rrezikshëm artificial. Ky lloj realiteti me efekt hipnotizues, bën që populli t’i ikën problemeve të përditshmërisë dhe të futet në një botë joreale. Aty konstruohen të ashtuquajturit heronjtë -falsë- medial, të cilët sidomos për breza të ri perceptohen si model i “suksesit”.
Mediat më tej janë bërë promovues të një gjuhe të çoroditur.
Për të tejkaluar një vakum të tillë, duhet të lejohet hapësira për mendim të lirë. Duhet mbështetur faktori intelektual e njerëzor shqiptar. Populli ynë ka gazetare te guximshëm e profesionale, ka kapital e resurse njerëzore, ndaj këtyre kuadrove duhet tu epet hapësira për te shkrire potencialin e tyre në dobi te shoqërisë. Duke kultivuar profesionalizmin dhe cilësinë, do merremi me seriozisht edhe ne planin ndërkombëtar.
Asllan Dibrani: Ju e përmendët gjuhën si mjet komunikimi dhe si elementet kryesore në transmetimet mediale. Çfarë mendoni për debatet e fundit që po zhvillohen rreth asaj se si duhet të flitet në dialektin gegë apo në atë toskë në Kosovë?
Vjollca Hajdari: Që dialekti gegë, është thesar i gjuhës shqipe, është një fakt që nuk do diskutim. E njëjta vlen për dialektin toskë. Me rëndësi është që të flitet gjuha e pastër shqipe, pavarësisht faktit se a flitet në gegërishte apo toskërishte. Janë të qëllueshme paralajmërimet për të sensibilizuar për diç që na brengos. Megjithatë brengosës është më shumë fakti, që dialekti gegë instrumentalizohet apo keqinterpretohet nga disa propagues të gegnishtes, të cilët në fjalorin e tyre përdorin me shumë fjale turke e arabe, se sa shqipe. Nuk na bëjnë asnjë nder neve, por as dialektit gegë, nëse arabizmat dhe turqizmat dominojnë në të folmen e gjuhës shqipe dhe në të shkruarit e saj. Do të ishte fatale sikur rinia dhe brezat e ardhshëm të ndikohen nga ky lloj miksi. Fjalët arabe e turke nuk kanë vend në gjuhën publike, njashtu siç nuk kanë vend anglicizmat e panevojshëm,gjermanizmat, fjalët sllave, italiane apo greke. Më ka rastisur p.sh. të përcjell një emision shqiptar e ku një mysafir për rrobat e larjes thotë: “ne në Kosovë i themi “kupaqe”". A nuk është abuzim kjo? Natyrisht se në përditshmërinë tonë nuk mund të evitohen krejtësisht barbarizmat të cilat janë integruar me shekuj, por ja që mediat dhe shtypi duhet të shërbejnë si instanca edukuese dhe promovuese të gjuhës së pastër shqipe. Mos të harrojmë se transmetuesit medial dhe shtypi janë ata katalizatorë që plasojnë trendët apo modelet që mund të perceptohen si vlerë nga publiku.
Asllan Dibrani: Folët paksa ne këtë kontekst se sa janë mediat shqiptare të ndikuara nga partitë politike në Shqipëri Kosovë dhe Maqedoni. Nëpërmes shkrimeve të shtypit a ka vështirësi lexuesi qe ta përcaktoje një gazete apo një televizion se cilit krah politik i përket?
Mr.Vjollca Hajdari: Nuk është e aspak e vështirë qe të përcaktohet se cili medium cilit drejtim i përket. Ky trend lulëzon ne një fare mënyre, pasi qe një pjesë e konsiderueshme e shoqërisë është e politizuar. Jo ne kuptimin e vetëdijesimit politik e qytetar, por e politizuar, brenda kornizave partiake dhe grupeve të interesit. Seleksionohen pra gazetat dhe lajmet, sipas preferencave partiake e grupeve te interesit dhe perceptohen e përpunohen si të tilla. Përderisa shoqëria nuk do ta tejkaloje këtë prag partiak dhe ta thyeje murin e lajmeve me kahje të caktuar, do të këtë shumë pak mediume të pavarura, mbipartiake, objektive dhe të paanshme. Mos të harrojmë se njeriu për kah pikëpamja psikologjike është i prirë të mësojë atë informatë qe i pëlqen të dëgjoje apo ta lexojë, ndërkaq qe gazetat shpesh shkruajnë atë qe ato mendojnë se i pëlqen publikut. Në lidhje me këtë pikë pra, duhet të sensibilizohet shoqëria e mbarë, por edhe ata qe punojnë në mision të lajmit dhe informatave, vet gazetaret.
Asllan Dibrani: Si e keni ju opinionin tuaj me disa stafe në stacionet televizive mese 30 vjet, kanë një program klishe pa ndryshime progresive ,madje disa spikere dhe spiker qe 30 vjet ,janë bërë bajat për shikuesin siç është rasti i RTK-së! Mos ka akoma erë korrupsioni dhe farefisnie aty ?
Mr.Vjollca Hajdari: Mendoj se përgjigjja ime e mëparshme pasqyron shumë qartë gjendjen alarmante te mediave dhe shtypit në këtë rast në Kosovë. Çfarë me duket edhe me tragjike, është fakti qe heshtet dhe nuk flitet për këtë “sekret të hapur”, i cili trajtohet si tabu dhe qe nuk guxon të preket. Duke heshtur dhe duke i mbyllur sytë, shoqëria jonë ndodhet ne këtë gjendje, ku është tani… por ja qe autoret ndërkombëtare po na “hakmerren”, duke shkruar rreth gjendjes dramatike. Mjafton te lexoni nder autoret e huaj, artikujt e Carola Gürtler-it e cila rreth RTK-se dhe televizioneve te tjera thotë:” (…) të angazhuar janë kryesisht gazetarë dhe teknike, te cilët nuk kanë kualifikim. Redaksitë përbehen nga “ndërmarrje” familjare, siç janë gruaja, biri, bija,miqtë dhe të njohurit. Korrupsioni qëndron në rend të ditës, ndërkaq qe të paktë janë ata gazetare, që kanë guxim të hulumtojnë deri në thelb të problemit….”. Natyrisht se ka edhe ca pjesë pozitive për një numër të vogël të gazetarëve guximtare dhe profesionist, por shifrat e zeza dominojnë. Është shumë e dhimbshme qe nga hija e kësaj skëterre mbulohen edhe ca kolege e miq te mi gazetarë, te cilët me punën e tyre kanë treguar profesionalistet dhe cilësi.
Asllan Dibrani:Një krahasim te vogël ne mediat gjermane dhe atyre të Kosovë ju lutëm ?
Mr.Vjollca Hajdari: Kur flasim për krahasimet, koncentrohem këtu në gazetarinë e mirëfilltë dhe jo ne atë bulevardeske. Kontributi i mediave ne shtetet transformuese është shumë me ndryshe se sa ai i atyre ne demokracitë stabile siç mund te jete shembulli i Gjermanisë.
Kontrolli shtetëror, mungesa e lirisë se shprehjes si dhe mungesa e kualifikimit, janë faktorë qe dallojnë shumë ne mes të dy vendeve. Pavarësisht faktit se as gazetaria gjermane nuk është e përsosur dhe ka raste kur shkel kodin etik dhe gazetaresk, gazetaret në Gjermani kalojnë nëpër shumë shkallë të kualifikimit për te arritur tek gazetaria profesionale. Kriteret si: absolvimi i volontariateve, kualifikimit adekuat, studimit dhe praktikave janë të domosdoshme për një gazetari cilësore, përderisa në Kosovë nuk i jepet akoma shumë rëndësi këtij aspekti. Gazetaria trajtohet shpeshherë si hobi por jo si profesion.
Gjermani këto organe luajnë një rol shumë aktiv. Gazetarët gjermane veprojnë si një lloj qeni ruajtës për çështjet e brendshme, por janë shumë aktiv nëse preket identiteti i tyre kombëtar në raport me politiken e jashtme, gjë që tek ne mungon. Mediat gjermane e kanë shumë të theksuar kulturën e debateve dhe diskurseve, ndërkaq në Kosovë tregohet me shumë tendenca qe te injorohen problemet. Edhe nëse organizohen debate të tilla, ato kryesisht zhvillohen jo profesionalisht, nuk trajtohen në thelb dhe prodhojnë mendimin e “gatuar”, pra te përgatitur për shije te interesave të caktuara. Ne Kosovë shoqatat, rrjetet apo unionet gazetareske kanë vetëm karakter formal dhe kozmetik, ndërkaq ne
Në Gjermani, plagjiatura, nëse zbulohet, dënohet me ligj. Në Kosovë e drejta e autorit nuk trajtohet ligjërisht. Njëherësh gjuha e urrejtjes, e ashtuquajtura “hate speech” (ofendimet dhe fjalori vulgar) pasqyron kulturën e debatit dhe diskurseve shqiptare. Dhe se fundi, publiku apo audienca gjermane luajnë rol aktiv ne përdorimin e mediave, përderisa publiku shqiptar tregon të kundërtën. I vetmi aktivitet qe pritet nga publiku shqiptar është ai, kur votohet me telefonata apo me sms-e ne emisione komerciale, për të shërbyer si burim financiar. Natyrisht qe në sferën mediale shqiptare ka edhe emisione cilësore e te qëllueshme, por ato janë shume të pakta dhe shumë të rralla. Nuk bënë të kënaqemi me faktin se Gjermania ka tradite të gjatë gazetareske e ne jo, por duhet te angazhohemi për progres ne këtë fushë shumë të rëndësishme.
Asllan Dibrani:Çfarë mendoni për politikën aktuale në Kosovë e sidomos me politiken e jashtme?
Mr.Vjollca Hajdari: Është tashmë çështje e ditur se politika shqiptare në Kosovë, pas luftës ka qenë nën udhëheqësin ndërkombëtare. Politikanet shqiptarë të Kosovës luajnë më shumë rolin e marionetave. Për të përforcuar pozitën e sovranit, aktorët ndërkombëtarë kanë bëre ca marrëveshje të pashkruara me vendorët. Si dëmshpërblim për këtë kompromis janë:
- lejimi i keqpolitikbërjejes nga ana e politikaneve vendorë,
- mbyllja e syve para akteve të shkeljes së ligjit si dhe
- tolerimi i korrupsionit.
Duke i lëne politikanët (nder ta edhe te korruptuar ndërkombëtar) tanë të zhyten,të magjepsen pas shkëlqimit te korrupsionit, politika ndërkombëtare i krijon vetes hapësirë për të zbatuar programin e saj politik rreth Kosovës. Stagnimi në politikë reflektohet sidomos në raport me arenën ndërkombëtare. Kosova nuk ka mekanizma të saj aktiv për të vepruar në politikën e jashtme. Politikë e jashtme nuk do të thotë që ministri i jashtëm të vizitojë formalisht vendet tjera. Politikë e jashtme do të thotë mobilizimi i një aparaturë të sofistikuar, d.m.th. kuadrot profesionale dhe kompetente, larg strukturave familjare apo atyre miqësore, të cilat janë duke e rrezikuar dukshëm ardhmërinë e Kosovës. Vetëm me mekanizma të tillë do mund të bëheshin hapa efecientë në diplomaci,lobim, në diplomaci publike. Kjo e fundit në kohën e mediave sociale (facebook, twitter), mediave elektronike dhe shtypit, do luante një rol vendimtar. Mos të harrojmë se makineria publike dhe diplomatike serbe është shumë ofensive në propagimin e çështjes së tyre kombëtare nëpër botë. Substancial është mobilizimi i diasporës, e cila në momente të caktuara luan rol vendimtar.
Kur diaspora është e organizuar dhe efektive, në bashkëpunim me autoritetet vendase, ajo mund të shërbejë si ambasadori më i mirë i një vendi.
Asllan Dibrani: Një përshkrim të shkurtër për gjendjen politike ne qytetin tuaj të Mitrovicës , si studiuese e shkencave politike , a mendoni se këtu për këtë gjendje jemi vet fajtor si komb, me disa lëshime qe u bënë në përfundimin e luftës ? Si e shikoni reagimin diplomatik nga Serbia, qe nuk ka asnjë argument qe ta uzurpojë ,ta ngushtoj dhe ta rrudhe akoma Kosovën?
Mr.Vjollca Hajdari: Kur përmendet çështja e Mitrovicës, dihet se ndodhemi tashme para aktit te kryer. Se Mitrovica është e humbur për ne shqiptarët, ky fakt vetëm sa vjen e behet dita ditës edhe me i dukshëm, përkundër faktit se ekziston një pjesë qe nuk do ta shohim si realitet. Ironia do qe, ndërkombëtaret kanë arritur në saje të heshtjes sonë, ta mbajnë çështjen e Mitrovicës si një konflikt te ngrirë shumë vjet me radhë. Tani siç shihet, gjendja ne Mitrovice i ngjason shumë modelit te Republikës Serbe te Bosnjës- planprogram ky, i cili ka qenë i sajuar decenie me radhë dhe qe është duke u zbatuar me shumë mjeshtëri dhe në mënyrë konsekuente. Për realizimin e këtij planprogrami, janë përkujdesur qarqet ndërkombëtare, me vullnetin e hekurt të Serbisë dhe me detyrimin e politikaneve tanë shqiptare. Shikuar nga perspektiva Serbe, ajo e proklamon Kosovën edhe me tej si pjesë te sajën duke e fuqizuar kërkesën e saj ne Rezolutën 1244. Edhe pse nisur nga politika e brendshme, shumica e popullatës serbe e shohin Kosovën veçse të humbur – dhe me këtë si një nga problemet e fundit neper lista të sondazheve – prapë se prapë politika serbe është ajo qe është e ngjitur për Kosovë. Ajo do veproje kështu derisa te arrije qëllimin e saj, “ndarjen” e pjesës veriore nga Kosova.
Asllan Dibrani: Çfarë ka mundur të bëjë politika shqiptare?
Ajo nuk mund ta ktheje Mitrovicën- respektivisht pjesën veriore- nen kornizën shqiptare. Por është fakt qe janë bërë shumë gabime. Politika shqiptare edhe nëse nuk ka mundur ta shpëtojë Mitrovicën, është dashur te jetë me ofensive në mbrojtjen e interesave të popullit shqiptar atje. Është trumbetuar shumë në mbrojtjen e të drejtave të pakicave, por asnjëherë nuk janë përmendur të dëbuarit shqiptarë nga Mitrovica. Nuk janë përmendur pronat, shtëpitë dhe banimet e braktisura. E për dëmshpërblimet të mos flasim. Përderisa qeveria serbe ka mbështetur e financuar çdo aktivitet të serbëve në veri, pala shqiptare ka heshtur rreth çdo gjëje qe ka të beje me Mitrovicën. Pasojat e kësaj heshtjeje dhe këtij anashkalimi i kanë vuajtur dhe i vuajnë Mitrovicasit por edhe gjithë shqiptarët.
Asllan Dibrani: A mund të jepni një rezyme lidhur me bisedimet Kosovë-Serbi, qe po zhvillohet. Zyrtaret e Kosovës sikur rrinë nën hijen e një faj apo një pabarazie me ta, kur asnjëherë, zyrtarët e Kosovës nuk i përdorin faktet ,dëshmitë ,argumentet historike nga paraardhësit tanë “Iliret” qe ishin përkrah romakëve në lashtësinë e vjetërsisë, qe historia tregon se serbët ishin ardhur si cergash dhe rrogëtarë në tokat tona ! Si dëshmi janë, dëbimi nga vatrat tona, nga krahinat e Toplicës, qe përfshinte një territor të madh po thuajse sa Kosova e sotme . Vilajetin e Sanxhakut qe edhe sot e kësaj dite gjinden toponimet por edhe pleqtë qe e flasin shqipen .Nga atje u ndoqën ne vitin 1878 e ma vonë, me dhunë ,vrasje, dëbime masive, ku zyrtarët e Kosovës duhet të ngrehin edhe padi ndërkombëtare, dhe denoncim për dëmshpërblim dhe kërkim qe të kthehen shqiptarët në vatrat e veta mendimi i juaj ju lutem z .Vjollca ?
Mr.Vjollca Hajdari: Në vazhdën e luftërave, nën mjegullën e apetiteve territoriale si dhe nën vorbullën e veprimeve të fuqive të mëdha, ndodh qe vendime te tilla, ndarje te padrejta të shënohen gjithmonë si kapitull i dhimbshëm i historisë. Shpesh herë kur vendoset për hapa të tille, faktet e gjalla historike te banimeve me shqiptarë në këtë rast, bien dhe humbin peshën dëshmuese. Kjo ndodh me Sanxhakun, me Çamërinë, me troje tjera dhe se fundi me Mitrovicën. Me kujtohet, kur pata referuar ne Ministrinë e Jashtme gjermane dhe tregoja për historinë shqiptare, u ngrit një student, duke me thënë qe “nuk mund te proklamojmë gjithmonë të kaluarën, pasi qe edhe në Gjermanët kemi qene Prusi apo perandori dikur, por ja ku ndodhemi tani.” Me këtë dua të them se do kemi gjithmonë dhe kudo pengesa gjate argumentimit tonë, por kjo nuk bënë të na dekurajoje në zbardhjen e se vërtetës. Pasqyrimin objektiv historik, jashtë mitizimeve e kulteve duhet ta zhvillojmë vazhdimisht. Është e pabesueshme se sa pak dihet për ne dhe historinë tonë nëpër botë.
Ndërkaq sa i përket çështjes se bisedimeve Kosove- Serbi, ajo tani ka hyrë në fazën e zbatimit teknik te planprogramit politik. Fakti se po tregohet një lloj “lëvizjeje” nga të dyja palët, flet për presionin dhe ndërmjetësimin qe po benë Bashkimi Evropian. Kushti i realizimit te bisedimeve, është integrimi në BE, gjë qe Serbisë i shkon shume për shtati. Favor të dukshëm nga e gjithë kjo, do te këtë Serbia, pasi Kosova është akoma e brishte dhe shume e hendikepuar, meqë mban si barrë mbas vetes Rezolutën 1244.
Asllan Dibrani: Mitrovica u politizua nga çarqe ndërkombëtare me ndonjë synim te ndarjes sipas akademisë serbe e ndikuara nga politika ruse, por edhe disa zyrtarë qyqar shqiptar, pseudopolitikaj qe nuk shohin përtej hunde duke dhëne propozime për shkëmbim qytetesh dhe territori me Preshevën Bujanovcin etj me Mitrovicën qe për shqiptarët është shpirti i kombit!?
Mr.Vjollca Hajdari: Çështja e shkëmbimit te qyteteve dhe territorit nuk është çështje e vendimmarrjes të politikaneve shqiptare. Për këtë çështje ata nuk e kanë fuqinë e vendimit në planin ndërkombëtar. Është interesante, qe në vitin 2005, ky lloj i shqyerjes se kufijve ka qenë akoma tabu nga ana e Grupit te Kontaktit. Kështu të paktën, qenë deklaruar BE-ja dhe SHBA-te, si përkrahësit ma të flaktë të pavarësisë së Kosovës. Mirëpo në vitin 2010/2011 kjo gjë pësoi ndryshim dhe u detabuizua si në opinion publik të Serbisë, po ashtu edhe ne raport me diskursin ndërkombëtar. Sipas burimeve informative, shkëmbimin e territoreve Serbia e sheh si kompensim për njohjen e pavarësisë së Kosovës. Bile del nga të dhënat e Wikileaks, qe krerët e lartë të Serbisë, kanë bërë presion indirekt mbrapa dyerve të mbyllura ne Uashington dhe në Bruksel, për ndarjen e Kosoves, gjegjësisht shkëmbimin e territoreve.
Asllan Dibrani: Si një intelektuale e cila jeni marr kaherë me çështjen kombëtare, a mund te na flisni tani diçka për pozicionin dhe rolin tone ne Ballkan dhe Evropë, pasi qe vërtet ne na anashkaloj historia nga dobësitë e përçarjes tonë që mbretëronte në principata , grupacione rajonale dhe ne atë krahinore, ku armiqtë i përfituan ato mos marrëveshje dhe ngelem si komb sot akoma i ndarë dhe i coptuar në disa shtete të Ballkanit?
Mr.Vjollca Hajdari: Kjo pyetje do kërkonte një analizë ma të thellë, por unë po i përmend vetëm ca faktorë relevante. Shikuar nga faktori i brendshëm, është shumë e vërtetë kjo qe ceket ju. Shikuar nga faktori i jashtëm, transformimi fetar e kulturor nga sundimet e huaja ka qene shumë destabilizues për shpirtin unik të popullit shqiptar. Kjo ka rezultuar qe Rilindja Kombëtare të ndodhi tek ne vitin 1912, e qe ishte shumë vonë në krahasim me popujt tjerë në Ballkan. Si përmbledhje do thosha qe pozita gjeopolitike, aspekti demografik, ai social-kulturor dhe pasuritë tokësore luanin dhe luajnë rolin ma të madh në raportin superior dhe sundues ndaj nesh.
Për këtë populli shqiptar perceptohet (do thosha) si rrezik në Ballkan dhe Evrope. Në këtë pikë është munduar të „zbutet“ kjo fuqi nga jashtë, për të cilat zhvillime dihet tani. Faktori ndërkombëtar akoma nuk i trajton shqiptaret si partner të barabarte të bisedimeve e negociatave. Mu për këtë „flitet“ për shqiptaret, por jo me shqiptaret!
Asllan Dibrani: A mendoni se shqiptarët duhet me përmirësuar atë gabim historik me krijimin e një uniteti gjithë kombëtar, qe ta kemi një referendum për bashkim te këtij populli, qe nuk na ndanë as gjuha as gjaku, por edhe territori ?
Mr.Vjollca Hajdari: Besoj se ne aspektin afatgjate, kjo është rruga të cilën do e përcaktojmë ne te ardhmen, me gjithë proceset, pengesat, hapat politike, sociokulturore dhe ekonomike… me gjithë divergjencat dhe konvergjencat qe do i sjellim me vete, shpresohet qe koha po vepron në interesin tonë.
Asllan Dibrani:Si studiuese e profilit tuaj na japin mendimin dhe sipas rregullave ndërkombëtare edhe sa shtete duhet ta njohin Kosovën si shtet në vete qe ta fitoj statutin e anëtares se kombeve të bashkuara?
Mr.Vjollca Hajdari: Ne rastin e Kosoves, çështja është paksa me e ndërlikuar dhe varet nga me shume faktorë se sa nga numri i njohjeve te shteteve. Momentalisht Kosova ka të bëjë me çështje bazike, siç është heqja e rezolutës 1244, rezolutë kjo, e cila e prangos Kosovën si pjesë integrale e territoriale të Serbisë. Ne saje te rezolutës, Kosova është mbikëqyrur nga UNMIK-u respektivisht prezenca ndërkombëtare dhe mbetet nen përgjegjësi të Këshillit të Sigurimit. Kur këto hendikepe të zgjidhen, do mund te flasim për hapin e dyte, pasiqe Kombet e Bashkuara nuk do e pranonin Kosovën si josovran.
Kështu e parasheh neni 4 paragrafi 2 dhe neni 18 paragrafi 2 të Kartës se Kombeve te Bashkuara, qe Samiti i Përgjithshëm të vendose me një shumicë prej dy të tretave të numrit shteteve në pranimin e anëtareve te ri. Aplikuesin e anëtarësisë e preferon Këshilli i Sigurimit, vendimi i të cilit rekomandim, pason sipas nenit 27 paragrafi 3. Kjo do të thotë, qe pese anëtaret e përhershëm kane te drejte vetoje, kur bëhet fjale për një lloj rekomandimi. Sipas nenit 4 te Kartës se Kombeve te Bashkuara, mund te pranohet vetëm një vend qe ka statusin e shtetit sovran. Këto kushte siç e përmenda me parë, akoma nuk i plotëson Kosova fatkeqësisht. Përpos kësaj Rusia dhe Kina nuk do te pajtoheshin me një hap të tillë dhe do bllokonin procesin e anëtarësimit në OKB. E për ta rritur shansin e anëtarësimit do duhej dy te tretat e vendeve anëtare që ta njohin Kosovën. Prej numrit të 192 vendeve anëtare të Kombeve te Bashkuara, gati as gjysma nuk e kane bërë një hap të tillë. Prandaj anëtarësimi i Kosovës në Kombet e Bashkuara mbetet akoma një ëndërr e parealizuar.
Asllan Dibrani: Si e vlerësoni qëndrimin e Turqisë,si një ndër të parat shtete që njohën Kosovën dhe raportin e saj me Kosovën, kohëve të fundit ka ndryshime për te keq, sidomos sa i përket ndërrimit të teksteve shkollore rreth historisë ,imponimi ne aplikimin e fesë etj. Si e vleresoni mos reagimin nga organet tona politike në Shqipëri as Kosovë, por as nga ”Akademitë e Shkecave Shqiptare ?
Vjollca Hajdari: Është fakt që Turqia ishte një ndër shtetet e para që ka njohur pavarësinë e Kosovës. Por këtë ajo nuk e bëri sepse e do apo e favorizon Kosovën më shumë se vendet tjera. (Përkundrazi, Turqia me njohjen e Kosovës prekte paksa politikën e saj të brendshme; problemin me kurdët, apo konfliktin që ka me Qipron). Këtë akt shteti turk e zbatoi, sepse kishte interesin e vet. Një ndër interesat është ai i integrimit në Bashkimin Evropian. Turqia është e vetëdijshme se SHBA-të dhe Gjermania luajnë rol vendimtar në Bashkësinë Ndërkombëtare, andaj objektivat e saj më të rëndësishëm ishin lojaliteti ndaj SHBA-ve, NATO-s dhe BE-së. Me këtë, Turqia tregon pragmatizëm në të bërit politik, me ç’rast interesat e politikës nacionale dhe asaj të jashtme nuk është e thënë të përputhen me faktorët ideologjike apo fetare. Këtë e tregon edhe raporti i saj me Izraelin, (deri në zhvillimet e fundit), raport ky, që me 1996 është “kurorëzuar” me marrëveshjen për bashkëpunim ushtarak.
Ndërkaq se i përket kërkesës turke për ristrukturimin e historisë shqiptare, është një çështje e cila duhet të merret shumë seriozisht dhe të shqyrtohet nga pala shqiptare. Sado që krijon indinjatë, nuk më befason fakti se në adresë të shqiptarëve janë bërë shumë kërkesa apo tentativa për ndryshim historie. Çfarë më befason, është më shumë pasiviteti dhe mos reagimit adekuat ndaj këtyre tendencave nga “akadimia e shkecave shqiptare” , dhe faktorët politik!?…. Fundja, Turqia është ai shtet që i ka cunguar të drejtat e shqiptarëve në Turqi, duke iu ndryshuar mbiemrat e duke i asimiluar breza me radhë. Sot kryeministri turk Erdogan, mban fjalime të rrepta për – ndër të tjerash – ruajtjen e identitetit turk nëpër Gjermani dhe gjetiu, por nuk i zbatojnë këto parime në vend. Mu për këtë pala shqiptare duhet të përkujdeset që në mënyrë institucionale t’i kundërvihet synimeve të tilla të Turqisë, çoroditëse me bashkëpunëtoret e vet shqiptarë dhe mercenar.
Asllan Dibrani: Çfarë mendimi ndani për disa grupe ekstremiste islamike në Kosovë të prira nga ideologjitë vehabiste, qe po i japin një imazh të keq Kosovës pran qarqeve ndërkombëtare, po e zbehin rrugën e zgjedhur nga populli shqiptar drejt shteteve perëndimore dhe drejt një përforcimi të marrëdhënieve me SHBA-ës, qe ne shqiptarët duhet të jemi krenar qe një popull i vogël ka krijuar një aleancë të fuqishme me SHBA-të, kemi krijuar një besim dhe bashkëpunim të çelikosur, por këto forca vehabiste dhe ekstremiste sikur përpiqen me i ftohur, me i vrarë dhe zbehur këtë miqësi historike, me popullin amerikan. Rast i veçantë ndihma për ta çliruar vendin nga Okupatori serb ishte Amerika qe nuk kurseu as gjakun as kapitalin !
Mr.Vjollca Hajdari: Duhet të kihet parasysh sidomos një çështje! Sa herë që shqiptarët ndodhen para një vendimi politik, në këtë rast çështja e Mitrovicës dhe Kosovës Lindore, inskenohen në hapësirë mbarëshqiptare ngjarje të reja, që largojnë vëmendjen nga ato të “vërtetat”. Kësaj radhe kemi të bëjmë me paraqitjen radikale islamiste. Kjo paraqitje përmban ca elemente:
1. Faktori politik,
2.Instrumentalizimin e popullit,
3.Imazhi ndërkombëtar.
Mu për këtë politika shqiptare dhe populli duhet të tregohen syhapur dhe të mos bien pre te rrymave të ndryshme, që keqpërdorin gjendjen sociale të popullit të përvuajtur, të varfëruar dhe të papunë.
Populli shqiptar ka probleme shumë më jetike dhe vendimtare, se sa te bëhet lojë e ideologjive dëmtuese. Keni parasysh! Shoqëria jonë, shënon sot një shkallë të lartë të vetëvrasjes. Të sëmurët rëndë operohen për qindra mijëra euro në qendra tjera të ish Jugosllavisë, sepse nuk mund të shërohen në Kosovë. Shumë nga ta vdesin, për shkak se nuk kanë mundësi financiare apo të natyrave të tjera për t’u shëruar. Shumica e rinisë ikin dhe shkollohen në perëndim, sepse niveli shkollor nuk shënon gjithkund standard profesional. Kosova ka me qindra xhamia, por nuk ka institucione arsimore të mjaftueshme. Nuk posedon qendra spitalore të sofistikuara, e as qendra psikosociale, ku njerëzit me trauma lufte e dhimbje shpirtërore mund të trajtohen. Të gjitha këto dhe shumë të tjera, do mundësonin njëkohësisht edhe krijimin e vendeve të punës, pa e cenuar afërsinë e balancuar ndaj fesë – qoftë ajo myslimane, e krishterë apo ortodokse. Fundja populli shqiptar ka dëshmuar gjithnjë respektin e ndërsjellë dhe tolerancën në këtë pluralitet fesh. Si e tillë duhet të reprezentohet para botës!
Asllan Dibrani:Sipas vlerësimit tuaj shihet se ka pasoja nga kjo e keqe , andaj a mundesh ti potencosh këto pasoja ne shtetet e ndryshme të Evropës, qe po i përjeton populli shqiptar pamarre parasysh se ne cilin besim është. Ne po cilësohemi si popull i pa kulturë , islamik ka opinione te këtyre shteteve qe të na quajnë edhe terrorist duke u mbështetur ne disa eksese skandaloze qe u kryen nga ky sekt famëkeq në disa shtet perëndimore?
Mr.Vjollca Hajdari: Vet te qenurit e një shoqërie patriarkale, bën që shqiptarët të perceptohen si një nga shoqëritë tradicionale apo si shoqëri të prapambetura. Shoqëritë patriarkale karakterizohen si shoqëri autoritare, diskriminuese ndaj femrës dhe të bazuar në kod të nderit e të kanunit. Aspekti fetar e përforcon dhe e dramatizon edhe më tej këtë gjendje. Po ju tregoj një histori që më ka ngjarë para diku një muaji. Isha në një takim me kolegë të rrjetit ndërkombëtar të gazetarëve dhe takova një autore suedeze. Më tha: “kur dëgjova se po vjen një shqiptare nga Kosova, mendova se do vijë me shami në kokë”. U stepa, sepse nuk e pritja që një shkrimtare me një diapazon të gjerë intelektual dhe gazetaresk të ketë një mendim të tillë. Por ky perceptim nuk është i pari sa ju përket perëndimoreve. Për këtë shtrembërim padyshim se kane faj mediat ndërkombëtare, të cilat në kohë të luftës transmetonin kryesisht pamje nga gra me shamia dhe xhamia. Bile së fundi kanë filluar të na quajnë “muslima” në vend të “shqiptare”. Kështu u përmend në një reportazh Fatmire Bajramit dhe i njëjti epitet u përsërit në një emision të para ca ditëve ne programin televiziv VOX-s e ku merrte pjesë një shqiptare. Aspekti i dytë është fakti që Serbia pandërprerë potencon faktorin e fesë si shkas lufte, pra që ne jemi fundamentalë e terroristë, për të na diskredituar politikisht. Dhe së fundi jemi ne ata që po i vërtetojmë, me – ose pa qëllim klishetë, paragjykimet dhe friken ndaj fundamentalizmit. Në një farë mënyre shoqëria është akoma e ngujuar ne indoktrinimin sundues shumëshekullor, ndaj kemi trashëguar shumë veti orientale. Kjo bën që ne të krahasohemi shpesh me këto shoqëri në media. P.sh. pihet (dhe kemi pire) çaji turk, përdorohen shumë barbarizma turke, arabe etj, “Zoti” sidomos, zëvendësohet me emërtimin arab te shprehurit “Allah”. Shoh që veshjen kombëtare ne ca raste e zëvendësojmë me ca veshje turke apo orientale. Ndoshta përmendja e këtyre elementeve e habit dikë, por ja që të gjitha këto përdoren dhe kapen si elemente vizuale ne transmetimet perëndimore. Ndërsa rasti i fundit, me Arid Uken, sado që është rast i izoluar, na ka vënë një njollë shtesë. Mediat atë e quajtën shqiptar nga Kosova dhe kjo mjafton për imazhin tonë ashtu të brishtë në perëndim. Besoj në potencialin human dhe vlerat demokratike e liberale te popullit tim, prandaj shpresoj se këtë potencial do e shfrytëzojmë për përmirësim te imazhit.
Asllan Dibrani: Ti kthehemi pakës mërgatës shqiptare sa ka kënaqësi për ju kjo gjendje aktuale e organizimit te mërgatës shqiptare.
Mr.Vjollca Hajdari: Organizimi i shqiptareve në Gjermani do kërkonte një përkushtim dhe një trajtim me te gjerë, por meqë po e cekni këtë segment, mund te them se organizimi i shqiptareve është zbehur paksa ne krahasim me vitet e mëparshme. E kam përmendur edhe me pare, qe ky organizim jo i kënaqshëm ka për shkaktarë shume arsye, por qe unë po mundohem t’i përmbledh disa prej tyre. Duke qene se shqiptaret ne rast të kanosjes se rrezikut krijojnë një ndjenje me të fort kolektive, shpjegon faktin se vërtetë pavarësia dhe relaksimi i një situate lufte e ka bërë të veten. Arsyeja tjetër është fakti qe shqiptaret – sidomos ata ne mërgim- kanë nevoje t’i kthehen ne një fare mënyre vetvetes, pasiqe sistematikisht kane qenë të lidhur jo vetëm emocionalisht, por edhe politikisht e financiarisht për atdheun e tyre. Mërgimtarët kanë qenë dhe janë në fakt heronjtë kryesor qe e kanë mbajtur në jetë një shoqëri të tërë te paralizuar nga aparteidi dhe lufta në çdo sferë. Një nder arsyet tjera është edhe aspekti i fragmentarizmit partiak, gjegjësisht përfaqësimi parcial i interesave, qe e ka shpartalluar një energji unike ne atë parciale. Krijimi i klimës partiake krijon edhe grupime të ndryshme dhe ideologji të kundërta, te cilat ne raste jo të favorshme mund te çoje edhe tek zbehja e kontributit te përgjithshëm. Ndërkaq qe një nder arsyet ma të forta dhe besoj edhe me relevantet qe pasqyrojnë zbehjen e aktivitetit te përbashkët te mërgimtareve, është zhgënjimi i tyre po nga një politikë shumë destruktive dhe absolutisht e pafrytshme, pra ajo e burimit nga rrjedhin mërgimtarët shqiptare, qofte në Kosovë, Shqipëri apo në trojet tjera shqiptare. Mërgimtarët shqiptare kanë pasur një emërues të përbashkët: atë të shpresës se pas një furtune do te rrezoje dielli dhe te gjithë do i vjelin frytet e një angazhimi te gjatë dhe te lodhshëm. Një nuk ndodhi. Angazhimi i tyre vetëmohues nuk u shpërblye. Përkundrazi – u shfrytëzua dhe u keqpërdor dhe kjo qon tek një frustrim i madh, i cili si pasojë ka tërheqjen, mllefin dhe distancën nga po ai burim shpresëdhënës, pra atdheu i tyre.
Asllan Dibrani: Përse shqiptarët janë akoma te përçarë dhe përpiqen qe në forma, ideologjike të krijojnë akoma huti, duke vepruar në kornizat e partive politike në Kosovë qe në njëjar mënyre janë fajtore ato parti nga kosova qe i nxisin këta përçarje në perëndim?
Mr.Vjollca Hajdari : Mendoj qe, fakti se kemi qene nen sundim te vazhdueshëm, apo ne gjendje diktature, benë qe në kokat tona akoma mos te funksionoje mendimi demokrat, liberal dhe racional. Ende jemi te ndikuar nga fantomi i armikut dhe nuk kemi akoma te krijuar kulturën për pluralitet mendimesh e idesh. Pra jemi rritur, edukuar por edhe ndikuar nga paradigma “kush nuk është me mua (ne), është kundër meje (nesh)”, ndaj te menduarit tjetër e shohim gjithmonë si kërcenim, rrezik dhe armiqësim ndaj ideologjisë sonë. Demokracia në kokë, liberaliteti dhe të gjykuarit racional, janë parakusht për krijimin e pluralitetit ideor. Në kontekstin partiak duhet të flaket parimi qe “ne” jemi te mire dhe “ata te këqij dhe ne vend te krijimit te rivaliteteve armiqësore të krijohet parimi i konsensusit te përbashkët, i punës dhe seriozitetit. Duhet të tregohemi syhapur ndaj tendencave popullsitë, demagogjike dhe te atyre manipulative. Para se gjithash ta flakim krijimin e kultit dhe mitit. Për te arritur këtë stad sadopak optimal, duhet të ndryshohemi në radhë të parë si individë, të përmirësojmë standardin tone social e ekonomik, si dhe te tregojmë progres ne arsimim. Po një kornizë kurorëzimi u reflektua edhe në mërgatën shqiptare qe në perëndim as qe duhet te ekzistojnë këto parti politike qe në fakt asnjë parti politike e Kosoves nuk është e regjistruar në shtetet e perëndimit, qe vetëm janë duke zbehur vet strukturimin e mërgatës ne një organizim te mirëfilltë kombëtar.
Asllan Dibrani: A mendoni se mërgata shqiptare është lënë pas dore dhe anashkaluar deri me tash ?
Mr.Vjollca Hajdari: Po mërgata shqiptare nga institucionet e Kosovës nuk ka gjetur ndonjë përkrahje qe ti epet një pozicion avancues për shumë fusha. Mërgata ka luajtur rol në procesin e çlirimit të Kosovës me çka vërtet ne do të jemi si pjese vepruese për atë periudhë, ndërsa për politikanët atje do ti gjykoj koha thash edhe ma lart jemi një vend në tranzicion .
Asllan Dibrani:Po çka pritet pas formimit të Ministrisë se diasporës ?
Mr.Vjollca Hajdari: Vet emërtimi: Ministria e Diasporës në Kosove me duket analoge me thënien:”tigani (furterja) në zjarr e peshku në det”, thjesht, Ministria ndodhet në Kosovë e mërgata në diasporë. Ku qëndron pra ironia e tërë kësaj? Merr kompetencat një organ, që s’ka të bëjë asgjë me diasporën, larg problemeve të saj dhe politikave rreth integrimit .Shtrohet pyetja sa ka kompetencë kjo ministri që ta administrojë diasporën apo ka dikush për qëllim që ta keqpërdori mërgatën edhe një herë, duke u profilizuar sërish në kurriz të saj ? Mbi të gjitha të ushtrohet edhe autoritet mbi të! Që mërgata ka ditur të kujdeset për veten, ta mbështesë popullin dhe të logojë e të promovojë vlerat e rrënjëve të saj, këtë ajo e ka dëshmuar decenie me radhë. Mërgata shqiptare do kooperim, por nuk ka nevojë për “kujdestarë”. Si e tille, pritet qe kjo ministri te sjelle rezultate signifikante. Një ministri e tillë, pasi që është veçse ekzistonte, do të funksiononte vetëm nëse mërgata luan rol aktiv dhe të barabartë. Kuadro të kualifikuara dhe kompetente ka mërgata mjaft.
Asllan Dibrani: Krahas fushës së publicistikes , ju merreni edhe me krijimtari letrare, ne cilën lami jeni duke shkruar dhe a ka mundësi lexuesi qe te ketë në duar diçka nga ju zonjusha Vjollca ?
Mr. Vjollca Hajdari: Rreth krijimtarisë letrare t’ju them sinqerisht, lexoj me shumë, por unë personalisht merrem ma shumë me fushën e shkencës… pra libri qe planifikoj ta përgatis në të ardhmen, ka me shume karakter shkencor. Kur ta publikoj, patjetër se do ua konfirmoj.
Asllan Dibrani: Hobi i jua cili është,j përkundër angazhimeve te mëdha si një femër mjaft aktive qe jeni , dhe a gjeni kohë të lire?
Mr.Vjollca Hajdari: Në fakt nuk dalloj shumë nga te tjerët sa i përket hobit dhe kohës se lirë. Në vlugun e dinamikës se jetës në perëndim, me duket shumë e rëndësishme qe ta ruaj normalitetin në raport me njerëzit qe me rrethojnë, siç janë shoqëria, njerëzit e afërt dhe familja. Përndryshe, kur me jepet mundësia dhe hapësira kohore, parapëlqej të udhëtoj dhe të ekspoloroj kulturat dhe traditat e huaja. Me duket se tek ato gjej impulset për t’u thelluar me shumë në identitetin shqiptar, për të bërë krahasime dhe për të kristalizuar historinë e rrënjëve tona. Është shumë ngazëlluese kur ndonjëherë zbuloj ndonjë element apo fjalë, të cilat rrjedhin nga vende me te cilat s’do kishim llogaritur fare.
Asllan Dibrani:Për fund me mbetet te falënderoj për kohën qe e ndatë për këtë bisedë qe vërtet i keni prekur disa pika shumë të nxehta për popullin shqiptare, por edhe disa pika të mykura dhe te sajuara nën harresën e kohës, qe klasa politike aktuale e Kosovës as qe donë t’i shpalos pran faktorit ndërkombëtare. Zonjusha Vjollca ishte mjaft konkrete në fushën e kulturës atë të gazetarisë etj. Kjo studiuese siç po duket në përgjegjëjet e sajë ka mjaft të shprehur analitik me një serë argumentesh . Intelekti i sajë dhe veprimtaria e saj e dëshmuar jap sinjale shumë te mëdha qe z. Vjollca Hajdari një të ardhme do të jetë një figurë shumë e fuqishme në interesin e popullit shqiptar. Me mbetet ta admiroj këtë studiuese ,intelektuale dhe një veprimtare shqiptare qe aftësinë e vet e ka përqendruar ne interesin e kombit të vet . Ti urojme suksese të reja në fushën shkencore, qe mundet të theksohet se është nder femrat e rralla qe është radhitur në rangun e një femre të emancipuar me një kulturë të veçantë dhe shumë përparimtare.
Intervistoi Asllan Dibrani Berlin – Gjermani Dhjetor 2011
Bashkëbisedoi Asllan Dibrani
Mr. Vjollca Hajdari intelektuale ,publiciste ,studiuese e shkencave politike humanitare ,analiste dhe lobuese për njohjen e Kosovës etj!
Asllan Dibrani
E qetë në argumentime, por e pa kompromis në mbrojtje të çështjes kombëtare. Kështu njihet Vjollca Hajdari, e cila paraqitet shpesh në mediumet dhe podestet e debateve politike dhe sociale, qofshin ato ne duel me palën serbe, apo si pjesëmarrëse e diskurseve publicistike gjermanisht-folëse. Ku qëndron sekreti i këtij qëndrimi të qetë? “Në qetësi fshihet e tërë fuqia argumentuese” përgjigjet ajo, duke shtuar se ” në mënyrë të qetë dhe me durim të dëgjimit, mund të artikulosh një argument racional dhe bindës”.Qe nuk është dhe nuk ka qene gjithmonë kështu, tregon edhe ndarja e saj e dhimbshme nga atdheu!
Mr .Vjollca Hajdari
Vjollca u nda nga shokët dhe teatri në vendlindjen e dashur në qytetin e Mitrovicës .U nda dhe nga ëndrrat e botës fëmijërore, nga një qytet i shtrenjtë dhe i përkëdhelur në rininë e saj. Pretendimet e saj ishin qe të bëhet një aktore e qytetit të lindjes në Mitrovicë!
Në vlugun ma te madh të pretendimeve të saj me synime të mëdha, ëndrrave të rinisë, sikur i doli një nderskamëz nga pushtuesi serb për ta ndëshkuar politikisht të atin e saj, andaj zonjusha Vjollca Hajdari e kujton me nostalgji braktisjen e Kosovës. Terrori dhe pasiguria nga pushtuesi e goditi edhe këtë familje qe si vend strehim zgjodhën Gjermaninë.
Vjollca Hajdari studiuese e shkencave politike dhe një veprimtare e veçantë në botën femrës shqiptare
Vjollca ndoqi studimet në shkencat politike dhe etnologji, ka magjistruar në drejtimin e publicistikës ku ka luajtur një rol shumë të rëndësishëm për çështjen e Kosovës. Andaj kërshëria për të mësuar ma tepër për këtë intelektuale ,publiciste ,studiuese e shkencave politike me inspiroi qe te përshkruajmë një biografi të shkurtër për zonjushën Vjollca Hajdarin .
Mr. Vjollca Hajdari aktualisht ndodhet në kryesinë e një shoqate Gjermane “Inter Homines”, ku drejton një projekt me ca profile të ndryshme si ai i profilit kërkimor shkencor, projekt për integrim. etj.
Ka bashkëpunuar me televizionet gjermane ma te njohurat siç janë ARD-në, ZDF-in, DW-në etj dhe shtypin gjerman. Vjollca ka punuar një kohë edhe në senatin gjerman, njashtu edhe në institucionet gjermane foto me
Kinkelin ish ministër i jashtëm i Gjermanisë dhe ,dhe Frank Wallter Stenmeier!
Gjithashtu merret me publikimin e artikujve shkencore dhe është duke punuar në një libër. Ka qenë e angazhuar në mediat dhe shtypin shqiptar, njashtu në mediat gjermane, sidomos në kohën e pasluftës. Ka bashkëpunuar me televizionet gjermane ma të njohurat siç janë ARD-në, ZDF-in, DW-në etj. Bashkëpunon me shumë gazeta gjermane dhe shtypin gjerman.
Vjollca ka punuar një kohë në senatin gjerman, njashtu edhe në institucionet gjermane, është munduar që nëpërmes aktivitetit të saj të avancoj me shumë çështjen shqiptare. Ishte e angazhuar politikisht që të sensibilizoj opinionin, mediat dhe politiken gjermane rreth situatës në Kosovë dhe gjetiu për shqiptarët. Po ashtu rreth situatës së vështirë politike ka referuar edhe në ministrinë e jashtme gjermane.
Mr. Vjollca HAJDARI humanitare anëtare e Lidhjes së gazetarëve gjermanë e Shoqatës së gazetarëve ndërkombëtare etj!
Në vitin 2005 është shpërblyer me një çmim nderi humanitar nga senati gjerman, njashtu edhe nga SOS kinderdorf-i rreth angazhimit të saj të palodhshëm në çështjen e refugjateve shqiptarë .Mirënjohje dhe falënderime të tilla për aktivitetin e saj, ka marrë edhe nga komuniteti shqiptar. Zonjusha Vjollca ka bashkëpunuar me shumë ambasada, përfaqësi të vendeve të ndryshme botërore për njohjen e pavarësisë së Kosovës. Mr. Vjollca HAJDARI është anëtare e Lidhjes së gazetarëve gjermanë e Shoqatës së gazetarëve ndërkombëtare etj. Në saje të këtyre aktiviteteve nga një veprimtare shumë e zellshme, duke treguar rezultate të evidentuara në interesin e çështje tonë kombëtare, potencialin e saj e ka shkrire gjithnjë ne shërbimin e Kosovës edhe sot e kësaj dite .
Vjollca Hajdari në Ambasadën Pakistaneze gjatë lobimit të sajë për njohjen e Republikës së Kosovës – Në foto me Ambasadorin Pakistanez
Perceptimi mbresëlënës nga Mr. Vjollca Hajdari si intelektuale , një studiuese e shkencave politike një punonjëse humanitare , një gazetare dhe nje analiste politike , më inspirij qe të përqendrohemi te kjo figurë, dhe ta zhvillojmë këtë intervistë me zonjushën Vjollca Hajdarin. Mbesim me përshtypje z.Vjollca do të ketë komplimente edhe nga lexuesit me çka do të jemi krenar qe gjendet në mesin tonë. Pas një përshkrimi biografik po fillojmë me pyetjet tona, ku besoj se do të jepni një kontribut në gjendjen aktuale në lëmi të ndryshëm zonjusha Vjollca. Me gjithëkënaqësi u pergjegj me një qëndrim shumë modest, nga një intelektuale e rrallë u përqendrua ne pyetjet tona mesa vijon:
Asllan Dibrani: Zonjusha Vjollca kështu po të quaj pasi qenkëshe akoma e pa martuar , me një buzëqeshje na mirëpriti ku edhe filluam pyetjen e parë, me qe jeni një gazetare, a na përshkruani gjendjen aktuale te mediave në Kosovë, Shqipëri dhe Maqedoni harrshi interesave të kombit?
Mr.Vjollca Hajdari: Sado qe Kosova dhe Shqipëria i takojnë shteteve në transformim dhe tranzicion, Maqedonia përmban një specifikë në vete. Gjendjen e mediave Shqiptare në Maqedoni e Kosovë Lindore do e përmblidhja me një fjali që në perëndim thuhet:
Një gazetari nën presion politik, nuk mund të jetë gazetari e mirë.
Ndërkaq, mediat në Kosovë dhe Shqipëri (me përjashtime) janë duke luajtur rol destabilizues dhe kundërefektiv në çuarjen para të demokracisë.
Si trashëgimi nga e kaluara, mediat janë duke shërbyer akoma si zëdhënës të partive politike,qeveritarëve dhe si instrument të grupeve të interesit. Në vend të gazetarisë hulumtuese e kritike, dominojnë programet argëtuese. Ca nga televizionet shërbejnë si fushëlojë komerci, si platformë e serialeve kiçe turke dhe telenovelave ameriko-latine. Jo profesionalizmi në transmetime dhe ne emisione të ndryshme në Kosovë, më shumë ngulfat se sa qe informon apo argëton, pasiqë rrjetet familjare e klanore po i zëne frymën gazetarisë së mirëfilltë.
Në programe dominon raportimi i sferës së ashtuquajtur “rozë” e ku formatet me ndikim fatal si “big brother” e “shpia” determinojnë përditshmërinë shqiptare. Shoqërisë së gremisur nga faktorët politike e mjerimi social, me një papunësi prej më shumë se 60 %, ju servohet një realitet shumë i rrezikshëm artificial. Ky lloj realiteti me efekt hipnotizues, bën që populli t’i ikën problemeve të përditshmërisë dhe të futet në një botë joreale. Aty konstruohen të ashtuquajturit heronjtë -falsë- medial, të cilët sidomos për breza të ri perceptohen si model i “suksesit”.
Mediat më tej janë bërë promovues të një gjuhe të çoroditur.
Për të tejkaluar një vakum të tillë, duhet të lejohet hapësira për mendim të lirë. Duhet mbështetur faktori intelektual e njerëzor shqiptar. Populli ynë ka gazetare te guximshëm e profesionale, ka kapital e resurse njerëzore, ndaj këtyre kuadrove duhet tu epet hapësira për te shkrire potencialin e tyre në dobi te shoqërisë. Duke kultivuar profesionalizmin dhe cilësinë, do merremi me seriozisht edhe ne planin ndërkombëtar.
Asllan Dibrani: Ju e përmendët gjuhën si mjet komunikimi dhe si elementet kryesore në transmetimet mediale. Çfarë mendoni për debatet e fundit që po zhvillohen rreth asaj se si duhet të flitet në dialektin gegë apo në atë toskë në Kosovë?
Vjollca Hajdari: Që dialekti gegë, është thesar i gjuhës shqipe, është një fakt që nuk do diskutim. E njëjta vlen për dialektin toskë. Me rëndësi është që të flitet gjuha e pastër shqipe, pavarësisht faktit se a flitet në gegërishte apo toskërishte. Janë të qëllueshme paralajmërimet për të sensibilizuar për diç që na brengos. Megjithatë brengosës është më shumë fakti, që dialekti gegë instrumentalizohet apo keqinterpretohet nga disa propagues të gegnishtes, të cilët në fjalorin e tyre përdorin me shumë fjale turke e arabe, se sa shqipe. Nuk na bëjnë asnjë nder neve, por as dialektit gegë, nëse arabizmat dhe turqizmat dominojnë në të folmen e gjuhës shqipe dhe në të shkruarit e saj. Do të ishte fatale sikur rinia dhe brezat e ardhshëm të ndikohen nga ky lloj miksi. Fjalët arabe e turke nuk kanë vend në gjuhën publike, njashtu siç nuk kanë vend anglicizmat e panevojshëm,gjermanizmat, fjalët sllave, italiane apo greke. Më ka rastisur p.sh. të përcjell një emision shqiptar e ku një mysafir për rrobat e larjes thotë: “ne në Kosovë i themi “kupaqe”". A nuk është abuzim kjo? Natyrisht se në përditshmërinë tonë nuk mund të evitohen krejtësisht barbarizmat të cilat janë integruar me shekuj, por ja që mediat dhe shtypi duhet të shërbejnë si instanca edukuese dhe promovuese të gjuhës së pastër shqipe. Mos të harrojmë se transmetuesit medial dhe shtypi janë ata katalizatorë që plasojnë trendët apo modelet që mund të perceptohen si vlerë nga publiku.
Asllan Dibrani: Folët paksa ne këtë kontekst se sa janë mediat shqiptare të ndikuara nga partitë politike në Shqipëri Kosovë dhe Maqedoni. Nëpërmes shkrimeve të shtypit a ka vështirësi lexuesi qe ta përcaktoje një gazete apo një televizion se cilit krah politik i përket?
Mr.Vjollca Hajdari: Nuk është e aspak e vështirë qe të përcaktohet se cili medium cilit drejtim i përket. Ky trend lulëzon ne një fare mënyre, pasi qe një pjesë e konsiderueshme e shoqërisë është e politizuar. Jo ne kuptimin e vetëdijesimit politik e qytetar, por e politizuar, brenda kornizave partiake dhe grupeve të interesit. Seleksionohen pra gazetat dhe lajmet, sipas preferencave partiake e grupeve te interesit dhe perceptohen e përpunohen si të tilla. Përderisa shoqëria nuk do ta tejkaloje këtë prag partiak dhe ta thyeje murin e lajmeve me kahje të caktuar, do të këtë shumë pak mediume të pavarura, mbipartiake, objektive dhe të paanshme. Mos të harrojmë se njeriu për kah pikëpamja psikologjike është i prirë të mësojë atë informatë qe i pëlqen të dëgjoje apo ta lexojë, ndërkaq qe gazetat shpesh shkruajnë atë qe ato mendojnë se i pëlqen publikut. Në lidhje me këtë pikë pra, duhet të sensibilizohet shoqëria e mbarë, por edhe ata qe punojnë në mision të lajmit dhe informatave, vet gazetaret.
Asllan Dibrani: Si e keni ju opinionin tuaj me disa stafe në stacionet televizive mese 30 vjet, kanë një program klishe pa ndryshime progresive ,madje disa spikere dhe spiker qe 30 vjet ,janë bërë bajat për shikuesin siç është rasti i RTK-së! Mos ka akoma erë korrupsioni dhe farefisnie aty ?
Mr.Vjollca Hajdari: Mendoj se përgjigjja ime e mëparshme pasqyron shumë qartë gjendjen alarmante te mediave dhe shtypit në këtë rast në Kosovë. Çfarë me duket edhe me tragjike, është fakti qe heshtet dhe nuk flitet për këtë “sekret të hapur”, i cili trajtohet si tabu dhe qe nuk guxon të preket. Duke heshtur dhe duke i mbyllur sytë, shoqëria jonë ndodhet ne këtë gjendje, ku është tani… por ja qe autoret ndërkombëtare po na “hakmerren”, duke shkruar rreth gjendjes dramatike. Mjafton te lexoni nder autoret e huaj, artikujt e Carola Gürtler-it e cila rreth RTK-se dhe televizioneve te tjera thotë:” (…) të angazhuar janë kryesisht gazetarë dhe teknike, te cilët nuk kanë kualifikim. Redaksitë përbehen nga “ndërmarrje” familjare, siç janë gruaja, biri, bija,miqtë dhe të njohurit. Korrupsioni qëndron në rend të ditës, ndërkaq qe të paktë janë ata gazetare, që kanë guxim të hulumtojnë deri në thelb të problemit….”. Natyrisht se ka edhe ca pjesë pozitive për një numër të vogël të gazetarëve guximtare dhe profesionist, por shifrat e zeza dominojnë. Është shumë e dhimbshme qe nga hija e kësaj skëterre mbulohen edhe ca kolege e miq te mi gazetarë, te cilët me punën e tyre kanë treguar profesionalistet dhe cilësi.
Asllan Dibrani:Një krahasim te vogël ne mediat gjermane dhe atyre të Kosovë ju lutëm ?
Mr.Vjollca Hajdari: Kur flasim për krahasimet, koncentrohem këtu në gazetarinë e mirëfilltë dhe jo ne atë bulevardeske. Kontributi i mediave ne shtetet transformuese është shumë me ndryshe se sa ai i atyre ne demokracitë stabile siç mund te jete shembulli i Gjermanisë.
Kontrolli shtetëror, mungesa e lirisë se shprehjes si dhe mungesa e kualifikimit, janë faktorë qe dallojnë shumë ne mes të dy vendeve. Pavarësisht faktit se as gazetaria gjermane nuk është e përsosur dhe ka raste kur shkel kodin etik dhe gazetaresk, gazetaret në Gjermani kalojnë nëpër shumë shkallë të kualifikimit për te arritur tek gazetaria profesionale. Kriteret si: absolvimi i volontariateve, kualifikimit adekuat, studimit dhe praktikave janë të domosdoshme për një gazetari cilësore, përderisa në Kosovë nuk i jepet akoma shumë rëndësi këtij aspekti. Gazetaria trajtohet shpeshherë si hobi por jo si profesion.
Gjermani këto organe luajnë një rol shumë aktiv. Gazetarët gjermane veprojnë si një lloj qeni ruajtës për çështjet e brendshme, por janë shumë aktiv nëse preket identiteti i tyre kombëtar në raport me politiken e jashtme, gjë që tek ne mungon. Mediat gjermane e kanë shumë të theksuar kulturën e debateve dhe diskurseve, ndërkaq në Kosovë tregohet me shumë tendenca qe te injorohen problemet. Edhe nëse organizohen debate të tilla, ato kryesisht zhvillohen jo profesionalisht, nuk trajtohen në thelb dhe prodhojnë mendimin e “gatuar”, pra te përgatitur për shije te interesave të caktuara. Ne Kosovë shoqatat, rrjetet apo unionet gazetareske kanë vetëm karakter formal dhe kozmetik, ndërkaq ne
Në Gjermani, plagjiatura, nëse zbulohet, dënohet me ligj. Në Kosovë e drejta e autorit nuk trajtohet ligjërisht. Njëherësh gjuha e urrejtjes, e ashtuquajtura “hate speech” (ofendimet dhe fjalori vulgar) pasqyron kulturën e debatit dhe diskurseve shqiptare. Dhe se fundi, publiku apo audienca gjermane luajnë rol aktiv ne përdorimin e mediave, përderisa publiku shqiptar tregon të kundërtën. I vetmi aktivitet qe pritet nga publiku shqiptar është ai, kur votohet me telefonata apo me sms-e ne emisione komerciale, për të shërbyer si burim financiar. Natyrisht qe në sferën mediale shqiptare ka edhe emisione cilësore e te qëllueshme, por ato janë shume të pakta dhe shumë të rralla. Nuk bënë të kënaqemi me faktin se Gjermania ka tradite të gjatë gazetareske e ne jo, por duhet te angazhohemi për progres ne këtë fushë shumë të rëndësishme.
Asllan Dibrani:Çfarë mendoni për politikën aktuale në Kosovë e sidomos me politiken e jashtme?
Mr.Vjollca Hajdari: Është tashmë çështje e ditur se politika shqiptare në Kosovë, pas luftës ka qenë nën udhëheqësin ndërkombëtare. Politikanet shqiptarë të Kosovës luajnë më shumë rolin e marionetave. Për të përforcuar pozitën e sovranit, aktorët ndërkombëtarë kanë bëre ca marrëveshje të pashkruara me vendorët. Si dëmshpërblim për këtë kompromis janë:
- lejimi i keqpolitikbërjejes nga ana e politikaneve vendorë,
- mbyllja e syve para akteve të shkeljes së ligjit si dhe
- tolerimi i korrupsionit.
Duke i lëne politikanët (nder ta edhe te korruptuar ndërkombëtar) tanë të zhyten,të magjepsen pas shkëlqimit te korrupsionit, politika ndërkombëtare i krijon vetes hapësirë për të zbatuar programin e saj politik rreth Kosovës. Stagnimi në politikë reflektohet sidomos në raport me arenën ndërkombëtare. Kosova nuk ka mekanizma të saj aktiv për të vepruar në politikën e jashtme. Politikë e jashtme nuk do të thotë që ministri i jashtëm të vizitojë formalisht vendet tjera. Politikë e jashtme do të thotë mobilizimi i një aparaturë të sofistikuar, d.m.th. kuadrot profesionale dhe kompetente, larg strukturave familjare apo atyre miqësore, të cilat janë duke e rrezikuar dukshëm ardhmërinë e Kosovës. Vetëm me mekanizma të tillë do mund të bëheshin hapa efecientë në diplomaci,lobim, në diplomaci publike. Kjo e fundit në kohën e mediave sociale (facebook, twitter), mediave elektronike dhe shtypit, do luante një rol vendimtar. Mos të harrojmë se makineria publike dhe diplomatike serbe është shumë ofensive në propagimin e çështjes së tyre kombëtare nëpër botë. Substancial është mobilizimi i diasporës, e cila në momente të caktuara luan rol vendimtar.
Kur diaspora është e organizuar dhe efektive, në bashkëpunim me autoritetet vendase, ajo mund të shërbejë si ambasadori më i mirë i një vendi.
Asllan Dibrani: Një përshkrim të shkurtër për gjendjen politike ne qytetin tuaj të Mitrovicës , si studiuese e shkencave politike , a mendoni se këtu për këtë gjendje jemi vet fajtor si komb, me disa lëshime qe u bënë në përfundimin e luftës ? Si e shikoni reagimin diplomatik nga Serbia, qe nuk ka asnjë argument qe ta uzurpojë ,ta ngushtoj dhe ta rrudhe akoma Kosovën?
Mr.Vjollca Hajdari: Kur përmendet çështja e Mitrovicës, dihet se ndodhemi tashme para aktit te kryer. Se Mitrovica është e humbur për ne shqiptarët, ky fakt vetëm sa vjen e behet dita ditës edhe me i dukshëm, përkundër faktit se ekziston një pjesë qe nuk do ta shohim si realitet. Ironia do qe, ndërkombëtaret kanë arritur në saje të heshtjes sonë, ta mbajnë çështjen e Mitrovicës si një konflikt te ngrirë shumë vjet me radhë. Tani siç shihet, gjendja ne Mitrovice i ngjason shumë modelit te Republikës Serbe te Bosnjës- planprogram ky, i cili ka qenë i sajuar decenie me radhë dhe qe është duke u zbatuar me shumë mjeshtëri dhe në mënyrë konsekuente. Për realizimin e këtij planprogrami, janë përkujdesur qarqet ndërkombëtare, me vullnetin e hekurt të Serbisë dhe me detyrimin e politikaneve tanë shqiptare. Shikuar nga perspektiva Serbe, ajo e proklamon Kosovën edhe me tej si pjesë te sajën duke e fuqizuar kërkesën e saj ne Rezolutën 1244. Edhe pse nisur nga politika e brendshme, shumica e popullatës serbe e shohin Kosovën veçse të humbur – dhe me këtë si një nga problemet e fundit neper lista të sondazheve – prapë se prapë politika serbe është ajo qe është e ngjitur për Kosovë. Ajo do veproje kështu derisa te arrije qëllimin e saj, “ndarjen” e pjesës veriore nga Kosova.
Asllan Dibrani: Çfarë ka mundur të bëjë politika shqiptare?
Ajo nuk mund ta ktheje Mitrovicën- respektivisht pjesën veriore- nen kornizën shqiptare. Por është fakt qe janë bërë shumë gabime. Politika shqiptare edhe nëse nuk ka mundur ta shpëtojë Mitrovicën, është dashur te jetë me ofensive në mbrojtjen e interesave të popullit shqiptar atje. Është trumbetuar shumë në mbrojtjen e të drejtave të pakicave, por asnjëherë nuk janë përmendur të dëbuarit shqiptarë nga Mitrovica. Nuk janë përmendur pronat, shtëpitë dhe banimet e braktisura. E për dëmshpërblimet të mos flasim. Përderisa qeveria serbe ka mbështetur e financuar çdo aktivitet të serbëve në veri, pala shqiptare ka heshtur rreth çdo gjëje qe ka të beje me Mitrovicën. Pasojat e kësaj heshtjeje dhe këtij anashkalimi i kanë vuajtur dhe i vuajnë Mitrovicasit por edhe gjithë shqiptarët.
Asllan Dibrani: A mund të jepni një rezyme lidhur me bisedimet Kosovë-Serbi, qe po zhvillohet. Zyrtaret e Kosovës sikur rrinë nën hijen e një faj apo një pabarazie me ta, kur asnjëherë, zyrtarët e Kosovës nuk i përdorin faktet ,dëshmitë ,argumentet historike nga paraardhësit tanë “Iliret” qe ishin përkrah romakëve në lashtësinë e vjetërsisë, qe historia tregon se serbët ishin ardhur si cergash dhe rrogëtarë në tokat tona ! Si dëshmi janë, dëbimi nga vatrat tona, nga krahinat e Toplicës, qe përfshinte një territor të madh po thuajse sa Kosova e sotme . Vilajetin e Sanxhakut qe edhe sot e kësaj dite gjinden toponimet por edhe pleqtë qe e flasin shqipen .Nga atje u ndoqën ne vitin 1878 e ma vonë, me dhunë ,vrasje, dëbime masive, ku zyrtarët e Kosovës duhet të ngrehin edhe padi ndërkombëtare, dhe denoncim për dëmshpërblim dhe kërkim qe të kthehen shqiptarët në vatrat e veta mendimi i juaj ju lutem z .Vjollca ?
Mr.Vjollca Hajdari: Në vazhdën e luftërave, nën mjegullën e apetiteve territoriale si dhe nën vorbullën e veprimeve të fuqive të mëdha, ndodh qe vendime te tilla, ndarje te padrejta të shënohen gjithmonë si kapitull i dhimbshëm i historisë. Shpesh herë kur vendoset për hapa të tille, faktet e gjalla historike te banimeve me shqiptarë në këtë rast, bien dhe humbin peshën dëshmuese. Kjo ndodh me Sanxhakun, me Çamërinë, me troje tjera dhe se fundi me Mitrovicën. Me kujtohet, kur pata referuar ne Ministrinë e Jashtme gjermane dhe tregoja për historinë shqiptare, u ngrit një student, duke me thënë qe “nuk mund te proklamojmë gjithmonë të kaluarën, pasi qe edhe në Gjermanët kemi qene Prusi apo perandori dikur, por ja ku ndodhemi tani.” Me këtë dua të them se do kemi gjithmonë dhe kudo pengesa gjate argumentimit tonë, por kjo nuk bënë të na dekurajoje në zbardhjen e se vërtetës. Pasqyrimin objektiv historik, jashtë mitizimeve e kulteve duhet ta zhvillojmë vazhdimisht. Është e pabesueshme se sa pak dihet për ne dhe historinë tonë nëpër botë.
Ndërkaq sa i përket çështjes se bisedimeve Kosove- Serbi, ajo tani ka hyrë në fazën e zbatimit teknik te planprogramit politik. Fakti se po tregohet një lloj “lëvizjeje” nga të dyja palët, flet për presionin dhe ndërmjetësimin qe po benë Bashkimi Evropian. Kushti i realizimit te bisedimeve, është integrimi në BE, gjë qe Serbisë i shkon shume për shtati. Favor të dukshëm nga e gjithë kjo, do te këtë Serbia, pasi Kosova është akoma e brishte dhe shume e hendikepuar, meqë mban si barrë mbas vetes Rezolutën 1244.
Asllan Dibrani: Mitrovica u politizua nga çarqe ndërkombëtare me ndonjë synim te ndarjes sipas akademisë serbe e ndikuara nga politika ruse, por edhe disa zyrtarë qyqar shqiptar, pseudopolitikaj qe nuk shohin përtej hunde duke dhëne propozime për shkëmbim qytetesh dhe territori me Preshevën Bujanovcin etj me Mitrovicën qe për shqiptarët është shpirti i kombit!?
Mr.Vjollca Hajdari: Çështja e shkëmbimit te qyteteve dhe territorit nuk është çështje e vendimmarrjes të politikaneve shqiptare. Për këtë çështje ata nuk e kanë fuqinë e vendimit në planin ndërkombëtar. Është interesante, qe në vitin 2005, ky lloj i shqyerjes se kufijve ka qenë akoma tabu nga ana e Grupit te Kontaktit. Kështu të paktën, qenë deklaruar BE-ja dhe SHBA-te, si përkrahësit ma të flaktë të pavarësisë së Kosovës. Mirëpo në vitin 2010/2011 kjo gjë pësoi ndryshim dhe u detabuizua si në opinion publik të Serbisë, po ashtu edhe ne raport me diskursin ndërkombëtar. Sipas burimeve informative, shkëmbimin e territoreve Serbia e sheh si kompensim për njohjen e pavarësisë së Kosovës. Bile del nga të dhënat e Wikileaks, qe krerët e lartë të Serbisë, kanë bërë presion indirekt mbrapa dyerve të mbyllura ne Uashington dhe në Bruksel, për ndarjen e Kosoves, gjegjësisht shkëmbimin e territoreve.
Asllan Dibrani: Si një intelektuale e cila jeni marr kaherë me çështjen kombëtare, a mund te na flisni tani diçka për pozicionin dhe rolin tone ne Ballkan dhe Evropë, pasi qe vërtet ne na anashkaloj historia nga dobësitë e përçarjes tonë që mbretëronte në principata , grupacione rajonale dhe ne atë krahinore, ku armiqtë i përfituan ato mos marrëveshje dhe ngelem si komb sot akoma i ndarë dhe i coptuar në disa shtete të Ballkanit?
Mr.Vjollca Hajdari: Kjo pyetje do kërkonte një analizë ma të thellë, por unë po i përmend vetëm ca faktorë relevante. Shikuar nga faktori i brendshëm, është shumë e vërtetë kjo qe ceket ju. Shikuar nga faktori i jashtëm, transformimi fetar e kulturor nga sundimet e huaja ka qene shumë destabilizues për shpirtin unik të popullit shqiptar. Kjo ka rezultuar qe Rilindja Kombëtare të ndodhi tek ne vitin 1912, e qe ishte shumë vonë në krahasim me popujt tjerë në Ballkan. Si përmbledhje do thosha qe pozita gjeopolitike, aspekti demografik, ai social-kulturor dhe pasuritë tokësore luanin dhe luajnë rolin ma të madh në raportin superior dhe sundues ndaj nesh.
Për këtë populli shqiptar perceptohet (do thosha) si rrezik në Ballkan dhe Evrope. Në këtë pikë është munduar të „zbutet“ kjo fuqi nga jashtë, për të cilat zhvillime dihet tani. Faktori ndërkombëtar akoma nuk i trajton shqiptaret si partner të barabarte të bisedimeve e negociatave. Mu për këtë „flitet“ për shqiptaret, por jo me shqiptaret!
Asllan Dibrani: A mendoni se shqiptarët duhet me përmirësuar atë gabim historik me krijimin e një uniteti gjithë kombëtar, qe ta kemi një referendum për bashkim te këtij populli, qe nuk na ndanë as gjuha as gjaku, por edhe territori ?
Mr.Vjollca Hajdari: Besoj se ne aspektin afatgjate, kjo është rruga të cilën do e përcaktojmë ne te ardhmen, me gjithë proceset, pengesat, hapat politike, sociokulturore dhe ekonomike… me gjithë divergjencat dhe konvergjencat qe do i sjellim me vete, shpresohet qe koha po vepron në interesin tonë.
Asllan Dibrani:Si studiuese e profilit tuaj na japin mendimin dhe sipas rregullave ndërkombëtare edhe sa shtete duhet ta njohin Kosovën si shtet në vete qe ta fitoj statutin e anëtares se kombeve të bashkuara?
Mr.Vjollca Hajdari: Ne rastin e Kosoves, çështja është paksa me e ndërlikuar dhe varet nga me shume faktorë se sa nga numri i njohjeve te shteteve. Momentalisht Kosova ka të bëjë me çështje bazike, siç është heqja e rezolutës 1244, rezolutë kjo, e cila e prangos Kosovën si pjesë integrale e territoriale të Serbisë. Ne saje te rezolutës, Kosova është mbikëqyrur nga UNMIK-u respektivisht prezenca ndërkombëtare dhe mbetet nen përgjegjësi të Këshillit të Sigurimit. Kur këto hendikepe të zgjidhen, do mund te flasim për hapin e dyte, pasiqe Kombet e Bashkuara nuk do e pranonin Kosovën si josovran.
Kështu e parasheh neni 4 paragrafi 2 dhe neni 18 paragrafi 2 të Kartës se Kombeve te Bashkuara, qe Samiti i Përgjithshëm të vendose me një shumicë prej dy të tretave të numrit shteteve në pranimin e anëtareve te ri. Aplikuesin e anëtarësisë e preferon Këshilli i Sigurimit, vendimi i të cilit rekomandim, pason sipas nenit 27 paragrafi 3. Kjo do të thotë, qe pese anëtaret e përhershëm kane te drejte vetoje, kur bëhet fjale për një lloj rekomandimi. Sipas nenit 4 te Kartës se Kombeve te Bashkuara, mund te pranohet vetëm një vend qe ka statusin e shtetit sovran. Këto kushte siç e përmenda me parë, akoma nuk i plotëson Kosova fatkeqësisht. Përpos kësaj Rusia dhe Kina nuk do te pajtoheshin me një hap të tillë dhe do bllokonin procesin e anëtarësimit në OKB. E për ta rritur shansin e anëtarësimit do duhej dy te tretat e vendeve anëtare që ta njohin Kosovën. Prej numrit të 192 vendeve anëtare të Kombeve te Bashkuara, gati as gjysma nuk e kane bërë një hap të tillë. Prandaj anëtarësimi i Kosovës në Kombet e Bashkuara mbetet akoma një ëndërr e parealizuar.
Asllan Dibrani: Si e vlerësoni qëndrimin e Turqisë,si një ndër të parat shtete që njohën Kosovën dhe raportin e saj me Kosovën, kohëve të fundit ka ndryshime për te keq, sidomos sa i përket ndërrimit të teksteve shkollore rreth historisë ,imponimi ne aplikimin e fesë etj. Si e vleresoni mos reagimin nga organet tona politike në Shqipëri as Kosovë, por as nga ”Akademitë e Shkecave Shqiptare ?
Vjollca Hajdari: Është fakt që Turqia ishte një ndër shtetet e para që ka njohur pavarësinë e Kosovës. Por këtë ajo nuk e bëri sepse e do apo e favorizon Kosovën më shumë se vendet tjera. (Përkundrazi, Turqia me njohjen e Kosovës prekte paksa politikën e saj të brendshme; problemin me kurdët, apo konfliktin që ka me Qipron). Këtë akt shteti turk e zbatoi, sepse kishte interesin e vet. Një ndër interesat është ai i integrimit në Bashkimin Evropian. Turqia është e vetëdijshme se SHBA-të dhe Gjermania luajnë rol vendimtar në Bashkësinë Ndërkombëtare, andaj objektivat e saj më të rëndësishëm ishin lojaliteti ndaj SHBA-ve, NATO-s dhe BE-së. Me këtë, Turqia tregon pragmatizëm në të bërit politik, me ç’rast interesat e politikës nacionale dhe asaj të jashtme nuk është e thënë të përputhen me faktorët ideologjike apo fetare. Këtë e tregon edhe raporti i saj me Izraelin, (deri në zhvillimet e fundit), raport ky, që me 1996 është “kurorëzuar” me marrëveshjen për bashkëpunim ushtarak.
Ndërkaq se i përket kërkesës turke për ristrukturimin e historisë shqiptare, është një çështje e cila duhet të merret shumë seriozisht dhe të shqyrtohet nga pala shqiptare. Sado që krijon indinjatë, nuk më befason fakti se në adresë të shqiptarëve janë bërë shumë kërkesa apo tentativa për ndryshim historie. Çfarë më befason, është më shumë pasiviteti dhe mos reagimit adekuat ndaj këtyre tendencave nga “akadimia e shkecave shqiptare” , dhe faktorët politik!?…. Fundja, Turqia është ai shtet që i ka cunguar të drejtat e shqiptarëve në Turqi, duke iu ndryshuar mbiemrat e duke i asimiluar breza me radhë. Sot kryeministri turk Erdogan, mban fjalime të rrepta për – ndër të tjerash – ruajtjen e identitetit turk nëpër Gjermani dhe gjetiu, por nuk i zbatojnë këto parime në vend. Mu për këtë pala shqiptare duhet të përkujdeset që në mënyrë institucionale t’i kundërvihet synimeve të tilla të Turqisë, çoroditëse me bashkëpunëtoret e vet shqiptarë dhe mercenar.
Asllan Dibrani: Çfarë mendimi ndani për disa grupe ekstremiste islamike në Kosovë të prira nga ideologjitë vehabiste, qe po i japin një imazh të keq Kosovës pran qarqeve ndërkombëtare, po e zbehin rrugën e zgjedhur nga populli shqiptar drejt shteteve perëndimore dhe drejt një përforcimi të marrëdhënieve me SHBA-ës, qe ne shqiptarët duhet të jemi krenar qe një popull i vogël ka krijuar një aleancë të fuqishme me SHBA-të, kemi krijuar një besim dhe bashkëpunim të çelikosur, por këto forca vehabiste dhe ekstremiste sikur përpiqen me i ftohur, me i vrarë dhe zbehur këtë miqësi historike, me popullin amerikan. Rast i veçantë ndihma për ta çliruar vendin nga Okupatori serb ishte Amerika qe nuk kurseu as gjakun as kapitalin !
Mr.Vjollca Hajdari: Duhet të kihet parasysh sidomos një çështje! Sa herë që shqiptarët ndodhen para një vendimi politik, në këtë rast çështja e Mitrovicës dhe Kosovës Lindore, inskenohen në hapësirë mbarëshqiptare ngjarje të reja, që largojnë vëmendjen nga ato të “vërtetat”. Kësaj radhe kemi të bëjmë me paraqitjen radikale islamiste. Kjo paraqitje përmban ca elemente:
1. Faktori politik,
2.Instrumentalizimin e popullit,
3.Imazhi ndërkombëtar.
Mu për këtë politika shqiptare dhe populli duhet të tregohen syhapur dhe të mos bien pre te rrymave të ndryshme, që keqpërdorin gjendjen sociale të popullit të përvuajtur, të varfëruar dhe të papunë.
Populli shqiptar ka probleme shumë më jetike dhe vendimtare, se sa te bëhet lojë e ideologjive dëmtuese. Keni parasysh! Shoqëria jonë, shënon sot një shkallë të lartë të vetëvrasjes. Të sëmurët rëndë operohen për qindra mijëra euro në qendra tjera të ish Jugosllavisë, sepse nuk mund të shërohen në Kosovë. Shumë nga ta vdesin, për shkak se nuk kanë mundësi financiare apo të natyrave të tjera për t’u shëruar. Shumica e rinisë ikin dhe shkollohen në perëndim, sepse niveli shkollor nuk shënon gjithkund standard profesional. Kosova ka me qindra xhamia, por nuk ka institucione arsimore të mjaftueshme. Nuk posedon qendra spitalore të sofistikuara, e as qendra psikosociale, ku njerëzit me trauma lufte e dhimbje shpirtërore mund të trajtohen. Të gjitha këto dhe shumë të tjera, do mundësonin njëkohësisht edhe krijimin e vendeve të punës, pa e cenuar afërsinë e balancuar ndaj fesë – qoftë ajo myslimane, e krishterë apo ortodokse. Fundja populli shqiptar ka dëshmuar gjithnjë respektin e ndërsjellë dhe tolerancën në këtë pluralitet fesh. Si e tillë duhet të reprezentohet para botës!
Asllan Dibrani:Sipas vlerësimit tuaj shihet se ka pasoja nga kjo e keqe , andaj a mundesh ti potencosh këto pasoja ne shtetet e ndryshme të Evropës, qe po i përjeton populli shqiptar pamarre parasysh se ne cilin besim është. Ne po cilësohemi si popull i pa kulturë , islamik ka opinione te këtyre shteteve qe të na quajnë edhe terrorist duke u mbështetur ne disa eksese skandaloze qe u kryen nga ky sekt famëkeq në disa shtet perëndimore?
Mr.Vjollca Hajdari: Vet te qenurit e një shoqërie patriarkale, bën që shqiptarët të perceptohen si një nga shoqëritë tradicionale apo si shoqëri të prapambetura. Shoqëritë patriarkale karakterizohen si shoqëri autoritare, diskriminuese ndaj femrës dhe të bazuar në kod të nderit e të kanunit. Aspekti fetar e përforcon dhe e dramatizon edhe më tej këtë gjendje. Po ju tregoj një histori që më ka ngjarë para diku një muaji. Isha në një takim me kolegë të rrjetit ndërkombëtar të gazetarëve dhe takova një autore suedeze. Më tha: “kur dëgjova se po vjen një shqiptare nga Kosova, mendova se do vijë me shami në kokë”. U stepa, sepse nuk e pritja që një shkrimtare me një diapazon të gjerë intelektual dhe gazetaresk të ketë një mendim të tillë. Por ky perceptim nuk është i pari sa ju përket perëndimoreve. Për këtë shtrembërim padyshim se kane faj mediat ndërkombëtare, të cilat në kohë të luftës transmetonin kryesisht pamje nga gra me shamia dhe xhamia. Bile së fundi kanë filluar të na quajnë “muslima” në vend të “shqiptare”. Kështu u përmend në një reportazh Fatmire Bajramit dhe i njëjti epitet u përsërit në një emision të para ca ditëve ne programin televiziv VOX-s e ku merrte pjesë një shqiptare. Aspekti i dytë është fakti që Serbia pandërprerë potencon faktorin e fesë si shkas lufte, pra që ne jemi fundamentalë e terroristë, për të na diskredituar politikisht. Dhe së fundi jemi ne ata që po i vërtetojmë, me – ose pa qëllim klishetë, paragjykimet dhe friken ndaj fundamentalizmit. Në një farë mënyre shoqëria është akoma e ngujuar ne indoktrinimin sundues shumëshekullor, ndaj kemi trashëguar shumë veti orientale. Kjo bën që ne të krahasohemi shpesh me këto shoqëri në media. P.sh. pihet (dhe kemi pire) çaji turk, përdorohen shumë barbarizma turke, arabe etj, “Zoti” sidomos, zëvendësohet me emërtimin arab te shprehurit “Allah”. Shoh që veshjen kombëtare ne ca raste e zëvendësojmë me ca veshje turke apo orientale. Ndoshta përmendja e këtyre elementeve e habit dikë, por ja që të gjitha këto përdoren dhe kapen si elemente vizuale ne transmetimet perëndimore. Ndërsa rasti i fundit, me Arid Uken, sado që është rast i izoluar, na ka vënë një njollë shtesë. Mediat atë e quajtën shqiptar nga Kosova dhe kjo mjafton për imazhin tonë ashtu të brishtë në perëndim. Besoj në potencialin human dhe vlerat demokratike e liberale te popullit tim, prandaj shpresoj se këtë potencial do e shfrytëzojmë për përmirësim te imazhit.
Asllan Dibrani: Ti kthehemi pakës mërgatës shqiptare sa ka kënaqësi për ju kjo gjendje aktuale e organizimit te mërgatës shqiptare.
Mr.Vjollca Hajdari: Organizimi i shqiptareve në Gjermani do kërkonte një përkushtim dhe një trajtim me te gjerë, por meqë po e cekni këtë segment, mund te them se organizimi i shqiptareve është zbehur paksa ne krahasim me vitet e mëparshme. E kam përmendur edhe me pare, qe ky organizim jo i kënaqshëm ka për shkaktarë shume arsye, por qe unë po mundohem t’i përmbledh disa prej tyre. Duke qene se shqiptaret ne rast të kanosjes se rrezikut krijojnë një ndjenje me të fort kolektive, shpjegon faktin se vërtetë pavarësia dhe relaksimi i një situate lufte e ka bërë të veten. Arsyeja tjetër është fakti qe shqiptaret – sidomos ata ne mërgim- kanë nevoje t’i kthehen ne një fare mënyre vetvetes, pasiqe sistematikisht kane qenë të lidhur jo vetëm emocionalisht, por edhe politikisht e financiarisht për atdheun e tyre. Mërgimtarët kanë qenë dhe janë në fakt heronjtë kryesor qe e kanë mbajtur në jetë një shoqëri të tërë te paralizuar nga aparteidi dhe lufta në çdo sferë. Një nder arsyet tjera është edhe aspekti i fragmentarizmit partiak, gjegjësisht përfaqësimi parcial i interesave, qe e ka shpartalluar një energji unike ne atë parciale. Krijimi i klimës partiake krijon edhe grupime të ndryshme dhe ideologji të kundërta, te cilat ne raste jo të favorshme mund te çoje edhe tek zbehja e kontributit te përgjithshëm. Ndërkaq qe një nder arsyet ma të forta dhe besoj edhe me relevantet qe pasqyrojnë zbehjen e aktivitetit te përbashkët te mërgimtareve, është zhgënjimi i tyre po nga një politikë shumë destruktive dhe absolutisht e pafrytshme, pra ajo e burimit nga rrjedhin mërgimtarët shqiptare, qofte në Kosovë, Shqipëri apo në trojet tjera shqiptare. Mërgimtarët shqiptare kanë pasur një emërues të përbashkët: atë të shpresës se pas një furtune do te rrezoje dielli dhe te gjithë do i vjelin frytet e një angazhimi te gjatë dhe te lodhshëm. Një nuk ndodhi. Angazhimi i tyre vetëmohues nuk u shpërblye. Përkundrazi – u shfrytëzua dhe u keqpërdor dhe kjo qon tek një frustrim i madh, i cili si pasojë ka tërheqjen, mllefin dhe distancën nga po ai burim shpresëdhënës, pra atdheu i tyre.
Asllan Dibrani: Përse shqiptarët janë akoma te përçarë dhe përpiqen qe në forma, ideologjike të krijojnë akoma huti, duke vepruar në kornizat e partive politike në Kosovë qe në njëjar mënyre janë fajtore ato parti nga kosova qe i nxisin këta përçarje në perëndim?
Mr.Vjollca Hajdari : Mendoj qe, fakti se kemi qene nen sundim te vazhdueshëm, apo ne gjendje diktature, benë qe në kokat tona akoma mos te funksionoje mendimi demokrat, liberal dhe racional. Ende jemi te ndikuar nga fantomi i armikut dhe nuk kemi akoma te krijuar kulturën për pluralitet mendimesh e idesh. Pra jemi rritur, edukuar por edhe ndikuar nga paradigma “kush nuk është me mua (ne), është kundër meje (nesh)”, ndaj te menduarit tjetër e shohim gjithmonë si kërcenim, rrezik dhe armiqësim ndaj ideologjisë sonë. Demokracia në kokë, liberaliteti dhe të gjykuarit racional, janë parakusht për krijimin e pluralitetit ideor. Në kontekstin partiak duhet të flaket parimi qe “ne” jemi te mire dhe “ata te këqij dhe ne vend te krijimit te rivaliteteve armiqësore të krijohet parimi i konsensusit te përbashkët, i punës dhe seriozitetit. Duhet të tregohemi syhapur ndaj tendencave popullsitë, demagogjike dhe te atyre manipulative. Para se gjithash ta flakim krijimin e kultit dhe mitit. Për te arritur këtë stad sadopak optimal, duhet të ndryshohemi në radhë të parë si individë, të përmirësojmë standardin tone social e ekonomik, si dhe te tregojmë progres ne arsimim. Po një kornizë kurorëzimi u reflektua edhe në mërgatën shqiptare qe në perëndim as qe duhet te ekzistojnë këto parti politike qe në fakt asnjë parti politike e Kosoves nuk është e regjistruar në shtetet e perëndimit, qe vetëm janë duke zbehur vet strukturimin e mërgatës ne një organizim te mirëfilltë kombëtar.
Asllan Dibrani: A mendoni se mërgata shqiptare është lënë pas dore dhe anashkaluar deri me tash ?
Mr.Vjollca Hajdari: Po mërgata shqiptare nga institucionet e Kosovës nuk ka gjetur ndonjë përkrahje qe ti epet një pozicion avancues për shumë fusha. Mërgata ka luajtur rol në procesin e çlirimit të Kosovës me çka vërtet ne do të jemi si pjese vepruese për atë periudhë, ndërsa për politikanët atje do ti gjykoj koha thash edhe ma lart jemi një vend në tranzicion .
Asllan Dibrani:Po çka pritet pas formimit të Ministrisë se diasporës ?
Mr.Vjollca Hajdari: Vet emërtimi: Ministria e Diasporës në Kosove me duket analoge me thënien:”tigani (furterja) në zjarr e peshku në det”, thjesht, Ministria ndodhet në Kosovë e mërgata në diasporë. Ku qëndron pra ironia e tërë kësaj? Merr kompetencat një organ, që s’ka të bëjë asgjë me diasporën, larg problemeve të saj dhe politikave rreth integrimit .Shtrohet pyetja sa ka kompetencë kjo ministri që ta administrojë diasporën apo ka dikush për qëllim që ta keqpërdori mërgatën edhe një herë, duke u profilizuar sërish në kurriz të saj ? Mbi të gjitha të ushtrohet edhe autoritet mbi të! Që mërgata ka ditur të kujdeset për veten, ta mbështesë popullin dhe të logojë e të promovojë vlerat e rrënjëve të saj, këtë ajo e ka dëshmuar decenie me radhë. Mërgata shqiptare do kooperim, por nuk ka nevojë për “kujdestarë”. Si e tille, pritet qe kjo ministri te sjelle rezultate signifikante. Një ministri e tillë, pasi që është veçse ekzistonte, do të funksiononte vetëm nëse mërgata luan rol aktiv dhe të barabartë. Kuadro të kualifikuara dhe kompetente ka mërgata mjaft.
Asllan Dibrani: Krahas fushës së publicistikes , ju merreni edhe me krijimtari letrare, ne cilën lami jeni duke shkruar dhe a ka mundësi lexuesi qe te ketë në duar diçka nga ju zonjusha Vjollca ?
Mr. Vjollca Hajdari: Rreth krijimtarisë letrare t’ju them sinqerisht, lexoj me shumë, por unë personalisht merrem ma shumë me fushën e shkencës… pra libri qe planifikoj ta përgatis në të ardhmen, ka me shume karakter shkencor. Kur ta publikoj, patjetër se do ua konfirmoj.
Asllan Dibrani: Hobi i jua cili është,j përkundër angazhimeve te mëdha si një femër mjaft aktive qe jeni , dhe a gjeni kohë të lire?
Mr.Vjollca Hajdari: Në fakt nuk dalloj shumë nga te tjerët sa i përket hobit dhe kohës se lirë. Në vlugun e dinamikës se jetës në perëndim, me duket shumë e rëndësishme qe ta ruaj normalitetin në raport me njerëzit qe me rrethojnë, siç janë shoqëria, njerëzit e afërt dhe familja. Përndryshe, kur me jepet mundësia dhe hapësira kohore, parapëlqej të udhëtoj dhe të ekspoloroj kulturat dhe traditat e huaja. Me duket se tek ato gjej impulset për t’u thelluar me shumë në identitetin shqiptar, për të bërë krahasime dhe për të kristalizuar historinë e rrënjëve tona. Është shumë ngazëlluese kur ndonjëherë zbuloj ndonjë element apo fjalë, të cilat rrjedhin nga vende me te cilat s’do kishim llogaritur fare.
Asllan Dibrani:Për fund me mbetet te falënderoj për kohën qe e ndatë për këtë bisedë qe vërtet i keni prekur disa pika shumë të nxehta për popullin shqiptare, por edhe disa pika të mykura dhe te sajuara nën harresën e kohës, qe klasa politike aktuale e Kosovës as qe donë t’i shpalos pran faktorit ndërkombëtare. Zonjusha Vjollca ishte mjaft konkrete në fushën e kulturës atë të gazetarisë etj. Kjo studiuese siç po duket në përgjegjëjet e sajë ka mjaft të shprehur analitik me një serë argumentesh . Intelekti i sajë dhe veprimtaria e saj e dëshmuar jap sinjale shumë te mëdha qe z. Vjollca Hajdari një të ardhme do të jetë një figurë shumë e fuqishme në interesin e popullit shqiptar. Me mbetet ta admiroj këtë studiuese ,intelektuale dhe një veprimtare shqiptare qe aftësinë e vet e ka përqendruar ne interesin e kombit të vet . Ti urojme suksese të reja në fushën shkencore, qe mundet të theksohet se është nder femrat e rralla qe është radhitur në rangun e një femre të emancipuar me një kulturë të veçantë dhe shumë përparimtare.
Intervistoi Asllan Dibrani Berlin – Gjermani Dhjetor 2011
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Similar topics» Asllan Dibrani:Portret-interviste me Mr. Vjollca Hajdarin e diplomuar në shkencat politike, publiciste, analiste dhe lobuese për njohjen e Kosovën!
» Asllan Dibrani:Portret i mërgimtarit Florim Morina këngëtar i zhanreve të muzikës shqiptare në Kanada!
» Asllan Dibrani:Portret –intervistë me Dr. Luljeta Gashi –Gerdung,mjeke specialiste,përkthyese,artiste dhe veprimtare e dalluar!
» Intervistë me znj.Vjollca Hajdarin intelektuale dhe veprimtare e shquar në botën Gjermane
» Intervistë me Mr.Vjollca Hajdarin intelektuale dhe veprimtare e shquar në botën gjermane
» Asllan Dibrani:Portret i mërgimtarit Florim Morina këngëtar i zhanreve të muzikës shqiptare në Kanada!
» Asllan Dibrani:Portret –intervistë me Dr. Luljeta Gashi –Gerdung,mjeke specialiste,përkthyese,artiste dhe veprimtare e dalluar!
» Intervistë me znj.Vjollca Hajdarin intelektuale dhe veprimtare e shquar në botën Gjermane
» Intervistë me Mr.Vjollca Hajdarin intelektuale dhe veprimtare e shquar në botën gjermane
Faqja 1 e 1
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi
» IDRIZ ZEQIRAJ - SHIPTARËT NUK JANË "ME BYTHË NË PRUSH", PËR TË FALUR TOKAT
» Akuzat kundër Shefqet Krasniqit Prokurorisë ia kishte konfirmuar edhe BIK-u (Dokument)
» Aktakuzë kundër imamit Shefqet Krasniqi
» Zbulohen tensionet gjatë dialogut në Bruksel, Nikoliqi Thaçit: Ti je kriminel
» Faruk Tasholli - RJEPENI NANËN
» FAMILJA E HAKI IMERIT: AI U VRA NË KOHËN KUR NË PUSHTET ISHIN HASHIM THAÇI E REXHEP SELIMI
» AGIM GASHI - O NE TREN PËR MITROVICË
» Vëllai i tij u pajtua me Thaçin, por ja si ishte kidnapuar Haki Imeri në Brojë e më pas ishte vrarë
» Fadil Maloku:Aferim, Prokurori e Kosovës!
» Djali i Haki Imerit del kundër axhës: Nuk ia fali Thaçit, nuk dua drejtësi kanunore
» IDRIZ ZEQIRAJ:Copëza biografike dhe kujtime për Ibrahim Rugovën
» Presidenti Thaçi i “lahet me 124 pleq” Imer Imerit se nuk ka gisht në vrasjen e vëllait të tij
» Adem Salihaj akuza të rënda ndaj Hashim Thaçit, ja si po mundohet të shpërlahet nga krimet e shumta që ka bërë
» Ndodh edhe ky skandal: Njeriu që grisi fotografinë e Presidentit Rugova merr certifikatën e veteranit të UÇK-së
» BERAT ARMAGEDONI:Lamtumirë, Joshua i Pejës!
» Biografia e Presidentit Rugova - Biografi e shkurtër
» ILIR MUHARREMI : Treni provokativ, artistët në gjumë
» Përveç ROSU-së, ky është shqiptari që rrezikoi jetën për ta ndalur trenin e Serbisë
» ENVER PETROVCI - IN MEMORIAM SEFEDIN NUREDINIT- SEFA