Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI

nga **Agim Gashi** Mon Sep 17, 2012 12:48 pm

LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI

Nga Xhafer Leci

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_01-1024x768

Lecajt në fshatin Gmicë për piknik duke biseduar në mesvete, 29.07.2012

Shqiptarët, tradicionalisht, kanë qenë të lidhur me fshatin, me vendlindjen. Largimet nga vatrat lindake, zakonisht, kanë qenë të dhunshme. Shembujt më drastik janë Kosova Lindore, Çamëria dhe, krejt vonë edhe hapësira të tjera shqiptare, në Maqedoni dhe Mal të Zi, të cilave u shtohen edhe faktori fetar, në saje të marrëveshjeve kriminale serbo-turke, jugosllavo-turke si dhe faktori i varfërisë të skajshme dhe të politikës diskriminuese jugosllave.
Në boshatisjen e fshatrave kodrinore, në këto tri dekadat e fundit, ndikuan disa faktorë: pasiguria në zonat kufitare, mungesa e infrastrukturës elementare si: rrugët, shërbimi shëndetësor, kushtet e mangëta për shkollim dhe, mbi të gjitha, varfëria totale.
Demografia në rritje e popullatës dhe hapësira e pakët e tokës punuese, nuk arrin sigurimin e mjaftueshëm për familjen, jo vetëm në zonat kodrinore, por as për ato fushore. Mungesa e tregut për prodhimet e fshatit, konkurrenca e egër nga importimi i jashtëm, dështoi blegëtorinë dhe bujqësinë, dy nga burimet bazë të mbijetesës të fshatit. Po përmendim vetëm artikullin e leshit të deleve, i cili, dikur, tregëtohej suksesshëm, sot ky artikull hidhet, groposet bjeshkëve tona!
Fshati Gmicë i Dardanës është njëri nga fshatrat e ndëshkuara me shpërngulje masive deri në shuarje të tërësishme. Zonë kufitare me Serbinë, gjithmonë agresive dhe me synimin e qartë për shtrirje në tokat e Kosovës, shto këtu mungesën e përkujdesjes të pushtetit të Kosovës, dje dhe sot, dhe varfërinë në rritje, kushtëzuan zhvendosjen e popullatës, duke u dyndur në qytetet e përafërta, madje edhe në kryeqendrën – Prishtinë. Dyndja e kësaj popullate nga fshati në qytet, shton në vijimësi armatën e të papunëve në qytetet tona me atë pak industri të dikurshme, tashmë të rrënuar dhe pa shpresë të ngritjes të shpejt.
Një shpresë e vakët po ringjallët, së fundi, pas luftës në Kosovë, me rrjetin rrugor të përmirësuar edhe për fshatrat të mbetura shkretë, pa banorët vendorë ndër shekuj. Në Gmicë janë rindërtuar dy shtëpi dhe ka zëra se, se afërmi, do të ngritën edhe shtëpi të tjera, por, pa pretenduar se Gmica do të popullohet në përmasat e të shkuarës.
Jeta në Gmicë mund të ringjallët duke ngritur disa ferma blegëtorale, qumështore dhe mishtore. Duke i shfrytëzuar tokat e fshatit për ushqimin e bagëtive, përgaditjen e foragjereve, koncentrateve dhe kullotat, mundëson ngritjen e mini dhe makro-fermave, duke prodhuar bulmetrat dhe mishin, si burime mirëqenie për vetë gmicasitë dhe më gjerë në Kosovë.
Një problem me vete mbetet mungesa e tregut për leshin e deleve. Dikur kishte pika grumbullimi të leshit në Kosovë, madje edhe disa punishte të përpunimit të tij. E suksesshme ka qenë ndërmarrja “Teuta” e Vrellës të Istogut, në prodhimin e qylymave dhe të ambulive, mbulesave të divaneve, kauçave. Por, pushteti dhunues i Millosheviçit e dështoi deri në mbyllje këtë punishte rentabël, e cila kishte punësuar shumë dhjetra vajza dhe gra të fshatrave të komunës në fjalë, madje kriteri i përzgjedhjes për punësim ishte për çdo lavdatë, me parësi familjet e varfëra.Është obligim i Ministrisë të Bujqësisë të kreditojë dhe stimulojë blegëtorët, duke organizuar ngritjen e punishteve përpunuese dhe prodhuese të leshit, të artikujve që tregu i brendshëm dhe i jashtëm i kërkon.
Një tjetër mundësi të rikthimit të jetës në Gmicë është turizmi. Nëse nuk arrihet të ndërtohen shtëpi normale të banimit të përhershëm, mund të ngritën shtëpiza për pushime të çdokohëshme. Tendeca e masivizimit të turizmit po vihet re edhe në mjedise të tjera në Kosovë, madje jo vetëm në zonat kodrinore, por edhe në lartësitë e bjeshkëve tona.

Është krijuar një traditë e shkëlqyer e grumbullimit të përvitshëm të mërgimtarëë ish-banorëve të Gmicës, në një ditë të caktuar të vitit, në fshatin e tyre të lindjes. Ky takim është kthyer në një kremte gazmore dhe çmallëse, me argëtim muzikor, lojëra, të ngrëna dhe të pira. Mbretëron mendimi se Gmica edhepse është boshatisur, nuk duhet të braktiset. Përkundrazi, në forma të ndryshme, atje duhet të gelojë përsëri jeta, sepse atje janë lindjet dhe vdekjet e brezave numerikë gmicasë ndër mote, dekada dhe shekuj. Atje janë gëzimet dhe hidhërimet e para të gmicasëve. Atje duhet të vazhdojë jeta në pafundësi. Dhe, këtë duhet ta bëjnë brezat e sotëm dhe të nesërmë. Lë të shpresojmë dhe besojmë në ripërtritjen

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_02-1024x767

Shtëpia e Lulzim Abaz Leci-t, në foto para shtëpisë Xhafer O. Leci, gusht 2011
Kjo shtëpi u rindërtua në themelin dhe me gurët e shtëpisë së vjetër.

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_03-1024x769

Pamje nga shtalla e lopëve dhe deleve
Në foto duke ecur nga e majta:Rexhep,Lulzim e Zeqir Leci, gusht 2011

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_04

Nga e majta: Xhafer, Xhemail e Lulzim Leci, gusht 2011
Lulzim Abaz Leci, ish luftëtarë i UÇK-së 1998-1999. Nga familja Leci të Gmicës 19 të rinj kanë marë pjesë në luftë.
Lulzimi aktualisht është nënkryetar i Komunës së Dardanës ish Kamenicë.

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_05-1024x765

Disa kusheri për vizitë në shtëpinë e Lulzim Abaz Leci-t në fshatin Gmicë, gusht 2011

Nna e majta: Ismail, Xhafer, Fehmi, Rexhep, Ahmet, Hamdi, Xhemail e Lulzim Xh. Leci

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_06-1024x765

Pamje nga simbolët e UÇK-së

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_07-1024x768

Stema e UÇK-së e gravituar në dru – vendosur në muri.

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_08-1024x767

Shtëpia re e Zenel H. Leci-t në mes dy shtyllave elektrike, e ndertuar pas luftes 1999

Zeneli është një pensionist cili ka punuar rrethë 4 dekada në Zvicër
Vërtetë është kënaqësi e madhe kur sheh se ka filluar ndërtimi i shtëpive të reja.

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_09-1024x765

Në foto Shkolla e Gmicës, mjerisht vitin e kaluar është mbyllur, sepse kishte vetëm 2 nxënësa.

Xhafer Leci:LIDHJA ME FSHATIN ËSHTË ATDHEDASHURI Lecaj_10-1024x765

Kështu duken rrënjët e lisave të ahut në Gmicën time të dashur të andrrave të mia.
Lisat e mëdhenjë arrijnë gjatësinë deri mbi 30 metra, ka shumë lisa të cilët mund të japin mbi 20 kubikë.

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30