Tonelata barnash me afat të skaduar

Tonelata barnash me afat të skaduar

Xhavit Gaxherri, BOTA SOT
Gjendje alarmante në shëndetësi



Barnat me afat të skaduar të hedhura mbrapa kontejnerëve!
Për dhjetë vjet nuk është ndërmarrë asnjë aksion nga institucionet e Kosovës për asgjësimin e barnave me afat të skaduar edhe pse llogariten se janë më tona barna të cilat paraqesin rrezik për shëndetin e njeriut dhe ndotjes së mjedisit.
“Në Kosovë konsiderohen se janë mbi 100 tonë barna më afat të skaduar të grumbulluara që nga paslufta të cilat sjellin rrezik permanent për shëndetin e njerëzve dhe ambientin në përgjithësi”, thotë Ejupi.
Kryesuesi i Komisionit për Asgjësimin e Produkteve Medicinale nga MMPH-ja, Enver Tahiri, thotë se ministria që e përfaqëson ai jep pëlqimin për realizimin e projektit dhe njëkohësisht monitoron punën e kompanisë kontraktuese për grumbullim dhe asgjësim.

Që nga paslufta në Kosovë kanë ardhur me tonelata barnash me afate të skaduara nga donacione të ndryshme botërore, rreth së cilave deri më tani nga institucionet e Kosovës nuk është ndërmarr asnjë aksion për grumbullimin dhe asgjësimin e tyre. Nga zyrtarë institucionesh që merren me produkte medicinale, vlerësohet se produktet e tilla i kanë ardhur Kosovës me arsyen e vetme që vendet e mundshme t’iu ikin shpenzimeve për asgjësim të tyre, duke ia dhuruar vendit tonë si donacion falas.
Haki Ejupi, monitorues i Sistemit Farmaceutikë në nivel të Kosovës dhe anëtar i Komisionit për Asgjësimin dhe Produkteve Medicinale në Ministrinë e Shëndetësisë (MSH), thotë se në Kosovë konsiderohen se janë mbi 100 ton barna më afat të skaduar të grumbulluara që nga paslufta të cilat sjellin rrezik permanent për shëndetin e njerëzve dhe ambientin në përgjithësi. Ejupi, thotë se përveç rrezikut ato po zënë hapësirë të madhe në depon qendrore të barnave në Mazgit të Prishtinës, duke i rrezikuar edhe barnat që janë me afat të rregullt përdorimi.
“Vet fakti se deri më tani nuk është ndërmarrë asnjëherë ndonjë aksion për asgjësimin e barnave me afat të skaduar, e shohim më së të arsyeshme ndërmarrjen e një aksioni për evidentimin dhe asgjësimin e tyre”, thotë Ejupi. Ai thotë se për të ndërmarrë një aksion të tillë, së pari duhet të bëhet evidentimi i produkteve me afat të skaduar, pastaj klasifikimi i tyre sipas formës farmaceutike, në mënyrë që pastaj të bëhet ripaketimi i produkteve të cilat mund të asgjësohen sipas metodave të parapara me udhëzuesin e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH). Ejupi, thekson se për t’u kryer projekti i asgjësimit të barnave me sukses, duhet që të alokohen edhe mjete të majme financiar që kapin shifrën e miliona eurove, pastaj të fillohet me procedurat e asgjësimit të produkteve farmaceutike dhe materialit shpenzues medicinal të cilat nuk paraqesin kurrfarë rreziku për shëndetin dhe ambientin, e që hyjnë, tretjet, shurupat, materiali shpenzues medicinal nga plastika, tekstili-celuloza. Ejupi hedh kritika mbi Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinorë (MMPH), duke mos i lënë që të marrin hapa konkret në asgjësimin e barnave që janë më një rrezik më të ulët.
MSH-ja është përgjegjëse për projektin!
Pas kontaktit që kishim me kryesuesin e komisionit në fjalë, Enver Tahiri, na njoftoi se komisioni që udhëheq ai ka bërë inspektimin e depos qendrore në Mazgit, në të cilën bëhet ruajtja e produkteve medicinale, përveç atyre me afat të rregullt, brenda mbahen edhe një sasi e konsiderueshme e barnave dhe medikamente tjera me afat të skaduar.
“Barnat me afat të skaduar janë të veçuara dhe ruhen me kujdes të veçantë, mirëpo ato përveç se zënë hapësirë të vlefshme deponuese dhe për shkak të vjetërsisë së tyre mund të derdhen, avullohen dhe rrezikojnë barnat e rregullta”, thotë Tahiri. Ai thotë se barnat e deponuara me afat të skaduar në depon qendrore, kanë burime të ndryshme furnizimi, një pjesë e tyre janë furnizuar nga Ministria e Shëndetësisë (MSH), kurse pjesa tjetër prej 90 për qind janë dhuruar si donacione nga organizatat e ndryshme humanitare. Sipas Tahirit, MSH-ja është ajo kompetentja që duhet të krijojë grupet punuese për klasifikimin e barnave me afat të skaduar sipas llojeve, evidentimin dhe bërjen e specifikacioneve dhe vendosjen në ambalazhet adekuate për transportim e tyre për trajtim. Ai theksoi se, pas evidentimit të mirëfilltë është më se e domosdoshme që të bëhet një projekt për asgjësimin e barnave me afat të skaduar.
Kryesuesi i Komisionit për Asgjësimin e Produkteve Medicinale nga MMPH-ja, Enver Tahiri, thotë se ministria që e përfaqëson ai jep pëlqimin për realizimin e dhe njëkohësisht monitoron punën e kompanisë kontraktuese për grumbullim dhe asgjësim. Kurse, Zehadin Gashi, kryeshef i Agjencisë së Kosovës për Produkte Medicinale (AKPM), thotë se për barnat e skaduar nëpër depot private dhe barnatore nuk e beson se dikush ka të dhënat e përafërta. Ai thotë se për këtë problem ka tentuar të bëjë qysh para një viti, duke dhënë një planë veprimi, mirëpo qysh atëherë i është thënë se ky problem është i Ministrisë së Ambientit dhe Ministrisë së Shëndetësisë