Zgjedhjet në Shqipëri: Intervistë me Amb. amerikan Xhon Uidhers

Zgjedhjet në Shqipëri: Intervistë me Amb. amerikan Xhon Uidhers






Në Shqipëri ambasadori i Shteteve të Bashkuara Xhon Uidhërs vlerëson hapat përpara të bërë në zgjedhjet e së dielës por shton se autoritetet dhe politika shqiptare duhet të bëjnë përpjekje që herën e ardhshme ato të përmbushin standartet. Gjatë një interviste për Zërin e Amerikës ambasadori amerikan shprehet se problemet reale erdhën nga politizimi i situatës. Duke komentuar ndarjen thuajse të barabartë mes kampeve ai thotë se qeveria e re duhet të jetë e të gjithë shqiptarëve dhe jo e një fraksioni apo një tjetri.
Zëri i Amerikës: Zoti Ambasador, nese do te benim nje vështrim kronologjik. Kemi diten e zgjedhjeve e cila praktikisht krijoi pershtypjen e brendshme se gjithcka po shkonte mire. Por raporti i vezhguesve pati dhe mjaft kritika dhe nuk u permend fakti se Shqiperia arriti apo mundi te arrinte standartete nderkombetare. Kjo erdhi sepse nga komuniteti nderkombetar kishte nje pritshmeri me te madhe ndaj Shqiperise? Ju vete keni thene se nga Shqiperia pritej me shuma si nje vend anetar i NATO-s.

Amb. Uidhërs: Mendoj se kishte shume gjera te mira per te thene per zgjedhjet kete here. Ishte kenaqesi, per shembull qe procesi u zhvillua ne nje menyre qe dukej e mire rregulluar. Une vete vizitova disa qendra votimi dhe pashe qe pothuaj ne te gjitha rastet gjerat shkonin mire. Do komentoja edhe qe nuk pati ankime serioze mbi veprimtarine e policse diten e zgjedhjeve. Mendoj qe sistemi i numerimit paralel, apo shume prej protokolleve te miratuara per te vezhguar dhe per te siguruar ndershmerine e zgjedhjeve ishin te gjitha shume te mira. Gjithcka ishte nje hap perpara.
Nuk do thoja qe standartet nderkombetare jane me te larta per Shqiperine. Standartet nderkomb jane te larta per kedo. Nuk percaktohen standarte te posacme per Shqiperine apo SHBA. Per shembull, ne vitin 2000, pati kritika per votimet tona ne Florida. Mendoj se mesimi kyc per Shqiperine eshte qe, perparimi qe permenda, duhet vazhduar dhe duhet ndertuar mbi te. Nese keto zgjedhje nuk arriten standartet nderkombetare, eshte shume e nevojshme per udheheqjen politike, qeverine, partite e opozites, dhe kedo te perfshire, qe te bejne perpjekje edhe me te medha heren tjeter, per te permbushur keto standarte shume shume te larta. Mendoj se shqiptaret kuptuan qe standartet vertet jane shume te larta. Nxorren edhe qe me pune me te madhe, perkushtim me te madh, Shqiperia mund ti permbushe standartet si kushdo tjeter.
Zëri i Amerikës: Pati ne te vertete vleresime te ndryshme nga partite politike. Patem kryeministrin i cili u shfaq i kenaqur dhe nga ana tjeter opoziten e cila po flet per standarte te cenuara. Kemi dhe nje faze te dyte te procesit te shoqeruar me tensione, vonesa, bllokime kutishe, transferime kutishe. Kjo pjese e dyte e cenon ate panorame te mire te dites se votimit?
Amb. Uidhërs: Mendoj se shqetesimi kryesor per te gjithe, ne te vertete permblidhet ne nje pike baze. Ka probleme teknike, por shumica e problemeve reale buruan nga nje mjedis shume i politizuar, gjate pergatitjeve, dhe pastaj nje pjese të zhvillimit te zgjedhjeve. Per te qene shume i drejtperdrejte, te dy palet, ne raste te ndryshme, dukeshin te kishin qellimin e fushates kunder njeri tjetrit, saqe dukej se anashkalonin faktin se arritja e gjithanshme e zgjedhjeve te shkelqyera ishte ne interesin e madhe te Shqiperise
Per sa i perket fazes tjeter, jemi ne fazen tjeter, shume te rendesishme, per sa i perket procesit, ndoshta e fundit, pra numerimi i fundit, certifikimi i rezultateve. Eshte shume e rendesishme qe komisioneret, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, te punojne si profesioniste, si njerez te cileve u eshte besuar nje pergjegjesi me e larte, jo per besnikerine ndaj partive se ciles mund ti perkasin, por qe procesi te zhvillohet me standartet me te larta, qete, dhe profesionalisht.
Eshte shume e rendesishme te ndodhe kjo, qe njerezit te besojne rezultatet qe do dalin nga komisioni. I kam kerkuar shqiptareve, partive shqiptare, dhe udheheqesve, qe te jene shume te duruar, te lene procesin te vazhdoje ashtu si supozohet te vazhdoje, sic eshte pershkruar ne ligje, ne kodin zgjedhor. Ti jepet mundesia qe procesi te perfundoje ne menyre te mire rregulluar dhe jo te paraprihen rezultatet, apo te arrihen konkluzione perpara se te certifikohen. Eshte shume e rendesishme. Ndaj i bej thirrje te gjitha paleve dhe atyre qe jane perfshire te jene shume te duruar.
Zëri i Amerikës: Zoti Ambasador, nje pyetje qe nuk lidhet direkt me procesin por me produktin e tij. Kemi nje sistem elektoral i cili prodhoi pamundesine e nje force politike per te patur nje shumice qeverisese, duke ju permbajtur, te pakten rezultateve te deritanishme. Fakti qe qeveria e ardhshme do te mund te jete e brishte per nga numrat apo qofte edhe per nga koalicionet qe do krijoje dhe do te mund te cenoje stabilitetin e afatgjate te nje qeverie. A perben shqetesim per nje vend si Shqiperia qe duhet te shmang ulje ngritje te mëdha politike?
Amb. Uidhërs: Eshte nje pyetje shume e rendesishme. Me vjen mire qe e ngrini. Keni te drejte. Rezultatet e ketyre zgjedhjeve ishin shume te nderlikuara. Pika kritike qe do vecoja eshte qe treguan nje ndarje thuajse 50 me 50, per sa i perket preferencave te votuesve. Besoj se rezultatet e pergjithshme te dy koalicioneve te medha ishin thuajse disa pika perqindje larg, ishte thuajse nje barazim statistikor. Kuptimi i kesaj eshte qe qeveria tjeter, kushdo qe te dale nga ky proces, dhe do jete proces politik e mund te doje kohe, por kushdo del, ka nje pergjegjesi me te madhe.
Eshte shume e rendesishme qe qeveria tjeter te kuptoje qe duhet te qeverise jo ne emer te 50 perqind te atyre qe votuan per te, por te shtrije doren tek gjysma tjeter e popullsise qe eshte qartesisht e interesuar ne permiresimin e shqiperise. Dhe te perpiqet ta bashkoje kombin per te miren e tij te perbashket. Me lejoni t’ju jap nja dy shembuj. Gjate gjithe fushates, kam udhetuar, kam takuar njerez, kam folur me te rinj, te moshuar, te te gjithe spektrit. Disa grupe ishin ne nje krah, e disa ne nje tjeter. Por dukej se kishte tema te perbashketa qe keta njerez donin. P.sh. nje perpjekje reale per ti dhene fund korrupsionit ne vend, jo thjesht fjale, retorike e fjalime te bukura, por veprime dhe masa qe do ti jepnin fund kesaj semundje te tmerrshme per shoqerine.
Ndjenja se, pa perparim ne kete drejtim, pengohet zhvillimi i vendit. Me shprehen edhe nje ndjenje tjeter te forte, qe kushdo vjen ne pushtet, te respektoje pavaresine e institucioneve demokratike te vendit, duke filluar me gjyqesorin, por dhe me median, dhe lojtare te tjere te procesit demokratik. Dhe se vota per nje krah apo tjetrin, nuk ishte mandat per ti bere presion institucioneve si gjykatat apo prokuoria. Ndaj mendoj se ne kete vote jane shprehur synime te perbashketa qe i ka populli shqiptar si i tere. Qeveria tjeter e Shqiperise, megjithe nderlikimet qe ju permendet, vertet duhet te jete qeveri e Shqiperise, dhe jo e nje fraksioni apo nje tjetri. //iç//