Me rastin e ditlindjës së shkrimtarit:BUQETË KRIJIMESH NGA ZIKO KAPURANI

nga **Agim Gashi** Sat Jan 08, 2011 12:06 am

Me rastin e ditlindjës së shkrimtarit

BUQETË KRIJIMESH NGA ZIKO KAPURANI

VEÇ NJE ZEMER

E ndrova pallton e grisur ne bryl,
Dhe shollet e ngrena ne thember,
Aget s' m'i sjell si dikur nje yll,
As muzgun nga gryka ai neger.

E ndrova ulicen qe me shpuri
Nen strehen e nje Hene me hoje
Dhe gersheten e saj kalli gruri,
Syte ku i gurgullonin dy kroje.

E ndrova dhe krevatin me huqe,
As ere nga dera me s'me hyn,
Greken ndava, e nisa me ruse,
Nje turke me shenja po me tund.

Ndrova dhe gjuhe, male, horizonte,
Vec zemren nuk e bera dot tjeter,
C'lashe pas atje shkrihen flok bore,
Me ngacmojne mbi plagen e vjeter.

NJE FESHFERIME

Nga viset e mia,
Me sillni nje dege panje.
Eshte shume?
Atehere ca gjethe panje,
T'i vesh kemishe Buzembemjesh,
Krishtlindjeve ne kishe.

Eshte shume?

Atehere prej gjetheve te panjes,
Ju lutem,
Nje feshferime!

KASOLLES QE LASHE NEN SHI

Deren tende era me tund sonte me lutje,
T'i le pakez vend, te behem ca me tutje.

Prej shiut e rrahur, e lagur gjer ne palce,
Me fustan ngjitur trupit, fill mbeti jashte.

Po c'mundem te bej une kur zjarri me la,
Kur hirin mori gune edhe per gjume ra.

Qelqi i fenerit prej tymit keq u nxi,
Nuk ka nje pike gazi, u kthye murg i zi.

Shoh torben mbetur me pak buke te thate,
Varur ne nje gdhe coc cucurin neper nate.

Nga strehet rrjedh shiu, neper deje mushti,
Mbi shtroje fieri gushoj nje zoge gushti.

Larg stanit tani por edhe me afer se kurre,
S' ka me zoga qef, une kot i hedh ca "gure".

NUK MUNDEM

C'me servirin per dreke, s'e vura re,
S' ve re ne jam bere per t'u qethur,
Fjalet e gruas te zhubrosura tani le,
Me carcafet nen te cilet kemi fjetur.

As dua shkrime te nis per ne shtyp,
Dhe gazeten e marr me pak vonese
Lajmet e mbremjes me nuk i pertyp,
Se dita neser do te dale mbi pilivese.

Nuk ve re me datat, as cila ere ngre,
Me c'peme kembehem e me c'stine,
Por s'mundet kurrsesi me sy mos ze,
Si rrugen nje zonje kthen oshetime.

ZOGES SIME

U lodhe Zoga ime, hapi t'u thinj,
Nje vjeshte me te zymta te vesh,
Ke kohe qe me ankthe me grind,
Si tetori strehet, barin mbi shesh.

Si re e rende capitesh neper qiell,
Mbi mua hedh shira te patjerre,
Pastaj te rrudhur me nis nje diell,
Me dy dege murrizi te me cjerre.

Une e tremb kete stine bojehiri,
Qe ne te capkentat ty te ckermit,
Por ajo si t'i hidhje kokra misri,
Per rreth si pule te vjen serish.

Nje shuller kap shpesh ku mund,
Me tymin e duhanit te humbas,
Po llullen te padjegur e shkund,
Ti ere vjeshte ngre, me merr pas.

NE SHI

Te bjere shi, te bjere, te bjere,
Deri sa shkembinjte te zbute
Nga trupi ne shpirt te me rrjedhe,
Dy pika shiu te me duken syte.

Te rend dhe une rrugeve i dehur,
Neper pellgje kembet te perplas,
Te hapen sterkalat zogj te trembur,
Si kelyshe te me kafshojne nga pas

Dhe une te qesh, te qesh, te gajas…

VESAT E MAJIT

E ndrojtur Majin mbi supe
Me mollza te buta e puth,
E bukur nga rete zbret nuse,
Te dalim sokakeve krushq.

Me shume se grimcat e arit,
E ndritur kudo derdh hiret
Se c'fjale flori i thote barit
Qe si grua i kercejne gjiret.

Nga furka drite tirret e lehte,
Zgjatet e urte, e holle, e ndritur.
Sa ngjet me shpitin tim kjo vese
Si binake prej nje nene lindur!

KJO VERANDE

Ky ballkon moj grua, s'eshte mali i Bardhe,
Horizonti ketu mbyllet, mblidhet ne thes,
Por sidoqofte, ka nje thua qiell kjo verande,
Era e Vardarit sikur leviz, sikur buzeqesh.

Ndoshta me frape pime dhe ca natyre,
Packa se ne nje vazo vaditim pak jeshil,
Do kete ca arome qe te na shtoje fryme,
Pastaj, ku ta dish, na shton vaj ne kandil.

Nuk mundi, e dashur, pylli i ahut e terfili,
Nuk mundi te na mbaje mali gjer ne re,
Si do te bejme me nje verande sa gishti,
Si do te na mbaje nje shiringe frappe?!

ZOGES SIME

U lodhe Zoga ime, hapi t'u thinj,
Nje vjeshte me te zymta te vesh,
Ke kohe qe me ankthe me grind,
Si tetori shkurret, henen mbi ledh.

Si re e rende capitesh neper qiell,
Mbi mua hedh shira te patjerre,
Pastaj te rrudhur me nis nje diell,
Me dy dege murrizi te me cjerre.

Une ta tremb kete stine bojehiri,
Qe ne te capkentat ty te ckermit,
Por ajo si t'u hidhje kokra misri,
Per rreth si pule te vjen serish.

Dhe nje shuller ze une ku mund,
Kutine me 'te ta bej me kembime,
Po llullen ne mes shpesh shkund,
Ti me vjen nder mend, Zoga ime.

TE TJERAT

C'me servirin per dreke, s'e vura re,
S' ve re ne jam bere per t'u qethur,
Fjalet e gruas te zhubrosura tani le,
Me carcafet nen te cilet kemi fjetur.

As dua shkrime te nis per ne shtyp
Dhe gazeten e marr me pak vonese
Lajmet e mbremjes me nuk i pertyp,
Se dita neser do te dale mbi pilivese.

Nuk ve re me datat, as cila ere ngre,
Me c'peme kembehem e me c'stine,
Por s'mundem kurresesi mos e ve re,
Si rrugen nje zonje e ben feshferime.

MOS KUMBLLEN

Mos vini sepate mbi feshferimen e blerte,
Mbi kumbllen ciceruese me magji ne buze,
Dikur me fllade me fshiu ballin me djerse,
Si nenoke me perkundi nen hije me ninulle.

Mos ia prisni deget kumblles sime te eger,
Eshte vasha e mire qe babai me desh nuse,
Packa se ne jastek tani une marr nje tjeter,
Sa gjera ne jete nga c'jane thuhen ndryshe...

NATYRISHT

Le t'i vidhet pakez vese mengjezit,
Qiellit pak te kalter dhe pakez gri,
Dhe pak hene le t'i vidhet qiellit,
Natyrisht, per vehten time kurrsesi.

Detit dy tallaze t'i vidhen nga gjiri,
Nje feshferime gjetheve nen hije,
T'i arratisen pranveres dy tufa prilli,
Natyrisht, per vehten time as fije.

Reve le t'u shkasin ca floke debore
Pak te kuq perendimit ne te shkare
Te dashures mbi buze t'ia le sonte
Natyrisht, qe ne puthjen e pare.

KEQ ME VJEN...
(vendlindjes)

Keq me vjen qe prape bor' e pare
Larg teje sivjet per menge me ze,
Ti me mbete larg nje ag i bardhe,
Vasha ime e pare, syri qe nuk fle.

Capkene ti bredh eres cak me cak,
Faqet prej te kuqit te cahen dysh,
Pas teje rend une te te prek dopak,
S'mundem te te ze e bie permbys.

NJERZIT

Kur te shkoj nje cast, mire e di,
Persiper do te me hedhin balte.
Nuk do te me duket aspak cudi,
Si ne jete, dhe ne vdekje prape.

ME SHENJTORET
(Nene Terezes)

Une nje plis mbi plis,
shenjtoret siper reve qiell.
Nuk kembeva, sic i thone,
nje tas me miell.
Po tani,
tani qe mes shenjtoreveje dh ti?
Taniqiell e toke
jane thonj e gishtrinj.
Dhe une me shenjtoret
jam fis,komshinj.

VENDIMI I NJE DETARI
Tregim nga Ziko Ll. Kapurani

Ndërsa çifti Leka u hodh në krevat i mbështjellë me një çarçaf të hollë, blu, i përmallur për njëri tjetrin, në portë u dëgjua ritmi i një të trokiture të lehtë. Burri u shkëput i shqetësuar dhe bëri të ngrihej.
- Mos e prish qejfin, i dashur!- i tha gruaja duke e shtrënguar fort pas gjoksit të saj.- Kushdo që të jetë, do të largohet pas pak.
- Nuk e ke keq, drita ime, por nëqoftëse është nënokja ime? Kush e di me sa mall pret të më takojë pas dy muaj larg syve të saj. Do më mbetet merak.- U shkëput gati me forcë nga ata krahë të bardhë, të ndezur, përmallues të bashkëshortes. U ngrit të vishej. Në të kundërtën e bardhësisë së saj, burri ishte një trup i rreshkur, i ashpër, i rrahur nga erërat e dallgët, i nxirë nga dielli dhe trumza e detit nëpër udhëtime të gjata ujrave të oqeaneve. Ajo nuk priti më tej, por ashtu me këmishën e tejdukshme të natës siç ishte, shkoi pas të shoqit. Ndërkohë të trokirat përsëriten. Të njëjtat: ritmike, të lehta, të buta, si të lindura nga mollza gishtash delikatë. Burrë e grua u ndodhën në të njëjtën kohë para portës. Çelësin e vërtiti vetë detari i regjur. Para tyre u çfaq një burrë i parruar prej ditësh. Kishte një mjekër bardhezi, të ashpër si gjëmb murrizi. Nga gjoksi i hapur, i çkopsitur deri mbi kërthizë, i dilte një erë e rëndë alkoli. Nga mënyra si i ngatërroheshin flokët, dukej se kishte fjetur keq, ndoshta jashtë, pas ndonjë dehje me ndonjë lloj pije dokudo. Për dore mbante një qen murrash, bishtgjatë, ku koka e vogël dhe tururi me majë, të sillte para syve një dhelpër dinake. Ai ngatërrohej nëpër këmbë të të zotit, i cili sapo vinte zvogëlohej. Gruaja sapo e pa, u fsheh pas trupit të madh të të shoqit. Dukej, nuk donte të dukej me atë këmishë nate para një të panjohuri. Po kjo ishte vetëm një çast. Pas një farë hutimi, ishte prapë ajo, e cila thirri me të madhe:
- Hajduti, hajduti!
Sikur t’ia kishin lidhur duart, burri nuk bëri asnjë lëvizje, paçka se gruaja përsëriste e lebetitur se tjetri ishte keqbërës.
- Kush jini? Ç’doni në këtë orë tek ne?- e pyeti detari të porsardhurin me një qetësi të çuditëshme. I parruari e mblodhi mëndjen.
- Më falni që po ju trokas në orë të papërshtatëshme! Jetoj me gruan në një strehë të rrënuar në lagjen më të varfër në periferi të qytetit. Halli më hedh derë më derë. Nuk kam një dorë mbi supin tim të më ngrohë copën e jetës së mbetur. Ja dhe adresën ku e kam,- foli duke nxjerrë nga xhepi një copë gazete me një adresë. Ishte pikërisht gruaja e detarit: Marina G., rruga Azia e Vogël, numër 73.
- Dhe çfarë doni nga kjo adresë?- pyeti i zoti i shtëpisë.
- Mos u shqetësoni, zotëri! Ishte një kërkesë në gazetë, në një gazetë të hedhur në plehra. Kuptohet, e ditës së shkuar. Unë i marr dhe i lexoj, i respektoj gjërat e flakura. Kjo do të thotë se respektoj vetvehten. Jam dhe unë një i flakur në rrugë. Zonja juaj kërkon një qen të racës dalmat. E pra, qeni im është një i tillë. Eshtë i kuptueshëm si njeri. Nuk e mbaj dot më. E jap me një çmim shumë të arsyeshëm, gati falas, megjithëse më duket sikur i shkëput shpirtit tim një pjesë. E kisha të vetmin që më kuptonte. Nuk dua ta shtyj jashtë derës e të bëhet një qen rruge të trembë kalimtarët, të gërmojë koshet e plehrave si mua për të nxjerrë bukën e gojës. Merreni ju, nuk kini për t’u penduar! Nuk është veçse tre vjeç, këlysh...
Marina i buzëqeshi të shoqit duke i thënë se vërtet ajo e kishte bërë një kërkesë të tillë këtu e disa javë më parë, se donte një qen të asaj rrace të zgjedhur, se e kishte lodhur vetmia. Mysafiri vuri duart në xhep dhe nxori një letër me vulë të stërgjatur mbi një nënshkrim të koklavitur.
- E kam pasur nën kontrollin e mjekut. Kam hequr nga goja ime për ‘të. Tani prej tre ditësh po e shëtis për ta shitur, më mirë për ta falur. Kjo botë nuk të kupton dot. Askush nuk më kthen sytë. Pres të shara, kthim shpine, deri në ironi.
- Urdhëroni brenda!- foli i zoti i shtëpisë duke hapur derën plotësisht.
Qeni mistrec, siç dukej, servil i dorës së parë, si të njihej prej kohësh me këtë ambient të ri, nuk ngurroi t’i vijë përreth zonjës së shtëpisë duke i lëpirë hundën simpatike, gjoksin, këmbët. Zonja u kënaq shumë dhe zuri t’i përkëdhelë bishtin. Atëhere kafsha bëri ca gjeste aspak serioze, gati të papëlqyera, të cilat nuk kaluan pa u vënë re prej detarit. Nuk ia dha sheshit. Dyshimin e kaloi me një nënqeshje ironike.
Pasi u ulën në kanapetë e reja të sallonit të gjërë dhe u qetësuan me një gotë uiski, jabanxhiu mori një farë vetkurdisje:
- Në shtëpi po më pret gruaja, e cila prej kohësh e ka zënë ngërçi i reumatizmës. Mbështetet mbi shkop qysh në hapin e parë. E kisha flori. Gjuhëzë në gojë. Dhe nuk është veçse rreth të pesëdhjetave. Tani më duhet t’i shërbej, më vjen keq për ‘të. Ndërsa im bir se ku u mbleks me një cigane lozonjare. Ndoshta në pazarin e së dielës ku vinte dhe harrohej të kthehej. Nuk kthen më sytë nga ne. Djalë është. Qoftë mirë kudo që ndodhet! Mbetëm të dy me gruan kërcunj të lagur që lëshojnë tym e nuk marrin zjarr. Të uritur, të braktisur, s’ka ku ziret ferra tek ne... Si thoni ju, zonjë e bukur? Po ju zotëri i nderuar? A nuk janë disa gjëra që...?
- Tani po më ngatërroni nëpër mjegull, - e ndërpreu detari.- Ju doni të shisni qenin?
- Po, i dashur, do të më bënit nder të madh. Falmëni, në se jam aq i shpërndarë e hidhem nga një degë në tjetrën. Do të shpëtonte, së pari, veç Lordit, vetë zonja ime e dashur. Nuk mund ta shikojë këtë qënie të pafajëshme të vuajë varfërinë. Natyrisht, zemra do t’i qajë deri në frymën e fundit për ‘të. Nuk mund t’i dëgjoj më ankesat e saj se nuk jam aq i zoti sa të shpëtoj një qen, më mirë, një shpirt. Mbeta ditë e natë nëpër rrugët e qytetit me këtë racë fisnike për dore. Më shumë për t’i bërë hatrin e gruas, se po të ish për mua, le të vdiste dhe Lordi tok me ne.
- Si thua, Marina? - iu drejtua detari së shoqes, e cila po lozte me qenin dhelpërak.
- Ta marrim, i dashur, është dërgesë e Zotit.
- Sa i thua?
- Do ta merrni vërtet?
- Ju pyes, sa kushton qeni juaj?
- Pak, shumë pak, sa të dëshironi, veçse merreni! Një gëzim i tillë ndoshta ndikon për mirë edhe në shëndetin e sime shoqe, - vazhdoi lutjet vizitori.
Megjithëse zonja kishte kohë për të gatuar diçka, detari nuk donte ta vinte të dashurën e tij në punë. Ai e kishte amanet prej të jatit që të ishte bukëdhënës. U drejtua nga libri i telefonave. E kishte shënuar vetë telefonin e lokalit të mishpjekjes diku në qendër të qytetit.
- Të porositim diçka për mikun,- iu drejtua së shoqes. - Pastaj, edhe ne shijojmë atë mallin e vjetër të pjekjes së pulave në qymyr, atë tym që na ngacmon hundët, na hap oreksin. Bile, do të të lutem t’i japësh të munduarit edhe atë xhypin tim me gëzof. Jepi edhe ti diçka! Diçka nga ato që i mban për kot. Njerzit ndoshta mbërdhijnë. Dimër është, - shtoi me shikim lutës për të bindur zonjën.
- Nuk e ke keq,!- e mbështeti gruaja me një shprehje mjaft të gëzuar në fytyrë.
Nuk u vonua dhe zerin e embel te gruas ku beri porosine, ta degjonte prape. Tani ai u degjua ne receptorin e deres se jashtme.
- Porosia!
Detari shkeli butonin e hapjes dhe la hapur deren e brendeshme. Në shtëpi u duk silueta e një gruaje mjaft të entusiazmuar. Entusiazmi i saj nuk u vonua të kthehej në një murrosje me shikim të ngrirë nga i parruari, i cili mori çehren e dyllit. Lordi nuk priti, por i kërceu të parsardhurës në gjoks.
- Lordi, shpirti im, ti këtu?... Si që u hap papritur ky qiell të të gjej? – mundi të hapë gojën e murrosura nën një lumturi të beftë. – Si ta kuptoj këtë? Kujt t’ia detyroj këtë mirësi? – shtoi me një nënqeshje ironike nga shitësi i qenit.
-Nuk më besohet!- iu drejtua i parruari me ligjërata të holla pas disa çasteve hutimi.- Eshtë e çuditëshme. Nuk më mbetet tjetër veç vetëvrasjes. Edhe këtu më gjete?! Por dije, gjithçka e bëj se të dua ty! Thjesht, doja të largoja Lordin prej teje. Nuk doja të dashuroje një qen dhe të më harroje mua. Nuk e duroja dot atë kafshë që po më zinte vëndin tim në zemrën tënde, në krevatin tënd. Diçka duhej të bëja. Megjithëse është i pafajshëm, një çast mendova ta mbaroj me një dru prapa veshit. Nuk m’u duk dhe aq e rrugës. Vendosa ta heq qafe duke ia falur kësaj zonje, e cila ka bërë kërkesën në gazetë. Largoje, për besë të Zotit, nuk e duroj dot më!- mbaroi duke hapur krahët nga vizitorja e re, e cila ishte një madamë e vërtetë, me një hundë të gjërë e disi të shtypur, me dy buzë të hapura për nga jashtë si fletët e çelura të një trendafili të kuq. Ishte mjaft e re në krahësim me të shoqin, paçka se ai ishte një burrë mjaft i mbajtur, por që fshihej nën fjalët e një plaku të uritur.
- Më detyrove të bëj gjëra të çmëndura, të bëhem tjetër njeri,- vazhdoi shitësi i qenit duke mos u shkëputur nga gruaja.
-Më falni,- u hodh detari, - s’kuptoj asgjë. Po ti zonja ime, kupton gjë?
- Asgjë!- foli ajo prerë,- por, sidoqoftë...
- Ne nuk mund të mbajmë në shtëpi një qen të tillë! Ai është një djall e gjysëm, që nuk kërkon pak,- nuk iu durua detarit.
- Një qen i tillë nuk kërkon asgjë, burri im! Ai do më mbushë boshllëkun në shpirt kur ti bredh porteve të botës,- tha disi e nervozuar e shoqia.
- Belanë e tjetrit ta marr unë?
- Unë prej kohësh kam rënë dakort me zonjën tuaj, zotëri!- ndërhyri i parruari. – Ajo njihet me Lordin, e do... Eshtë një qen shumë i bukur, qen seks!
- Mbani shitësin e qenit, zonjë, është më seks! Ma lini mua qenin!- i u kanos e porsardhura Marinës.
- Të mbaj burrin tuaj?... Më mjafton mungesa e burrit tim dhe prania e këtij qeni.
Gruaja e porsardhur duke lene porosine mbi tavoline, nuk pyeti te marre pagesen, as desh të dëgjonte më. Ajo rrëmbeu Lordin në krahë, hapi derën dhe iku e ndjekur me të lutura nga i shoqi.
Detarit iu pre goja. Ca merimanga ne te leshta i kishin thurrur perpara nje rrjete te erret ku lëviznin hije te frikeshme.U ktheu shpejt shpinen dhe ne sy mori Marinën. Ai e donte ate grua. Pas një farë humbje, iu drejtua:
- E thyen qafën djajtë! Eja të vazhdojmë punën e lënë përgjysëm, Marina ime, oqeani im! Këtej e tutje do rri të ngas ujrat e tua të magjishme!

RRUGE PARALELE

Nuk kishin me shume se gjysem ore qe kishin lene pas doganen. Ne shtetin fqinj vazhdonin me nje rruge te re, te gjere, e cila kalonte permes nje pylli te dendur ahu. Megjithese ish muaj i ngrohte, udhetuesit nuk mund te hapnin xhamat e vetures. Perrenjte e mbuluar me te blerte, shushurinin nen hije duke sjelle nje ere te ftohte. Ky pyll i huaj ish i virgjer, krejt ndryshe nga pylli i vendlindjes ku kish hyre sepata dhe e kish kthyer ne cungje te kalbur. Nuk vonoi dhe kjo flore magjiplote, ia la vendin nje relievi te thyer, te ashper.
- I shikon ate kodrine me shkembinj te bardhe me maja te mprehta?- iu drejtua Ridi te birit te perqendruar mbi timon.
I riu, Berti, qe vetem me dare mund t'i shkeputje ndonje fjale, tek ai ai njeri aq te forte, ne mjekren qe i dridhej, vuri re t'i vareshin lote te medhenj. I beri shume pershtypje. Kurre nuk e kish pare ate burre te humbiste ekuilibrin e tij. Duke hequr kemben nga gazi i vetures, pa t'atin te rruar rishem, te humbur ne nje kostum gri te erret, kreko, lidhur ne gryke nje gravate te gjere ne mov. Hapi dritat e alarmit, beri menjane dhe u ndal.
- Vere labin te kendoje dhe vazhdo rrugen, more bir!- i gjemoi zeri Ridit duke i zgjatur nje cd.
- Nuk mundem,- ia preu Berti,- dua te di cfare te thane ato maja te mprehta shkembi perballe. Ato te ngacmuan.
Pasi u mendua pak e mori fryme thelle, i kollarisuri vazhdoi:
- Ata gure te murmme une i kam lyer me gjakun e kembeve te mia. Nuk ka, thuaj dhjete vjet me pare. Nuk na mbante dot kasollja jone. Ti ishe i vogel. Nje zog qe hapte gojen per te ngrene. Po dollapi i bukes ish i zbrazur. E, cfare stine e veshtire! Atehere nisa rrugen me kembe, nje rruge paralele me kete te sotmen. Per buken tende. Mbas dy ditesh neper shkrepa, m'u cane shollat. Nuk mundja me t'i mbaja ne kembe. Me pengonin ne cdo hap. Se fundi, nga qe te thyeja koken, duke i share rrenje e dege, i flaka mbi nje dellinje te thate si shenje e nje jete te grisur. Nuk vonoi shume dhe tabani i corapeve mbeti neper shkarpat e udhes. Gushat e tyre me vinin verdalle nockave pa komande. U dhashe edhe atyre nje te share duke i flakur ne ere. Atehere vazhdova zbathur. Ja, ne ata gure te mprehur si me lime. Nuk u mposhta. Shkoja pas grupit te refugjateve pa pyetur dhimbjen. Ishim shume. Mbi njezete. Shkonim per te kerkuar nje jete me buke, - tha duke fshire lotet me nje kartpecete.
- Te shkuara, te harruara,- foli ngadale i riu,- tani ti i ngjet nje aristokrati. Nuk te dhemb koka per gje. Shiko c'kepuce mbath ne kembe! Firme, jo shaka. Shiko me c'veture te shtrenjte udheton!
Ridi hodhi nje veshtrim mbi kepucet e tij, u zemerua dhe desh te shkulej me nje sfide se qeshuri. Nuk mundi te mos hapej tek i biri.
- Dhimbja e kokes sapo nisi, mor djale, tjeter se me iken plaget e kembes. Uria, nga barku, tani hyri ne shpirt. Kete kostum ku humbas, sado i shtrenjte, kepucet e firmes, gravata, vetura, nuk mund te mbulojne gjakosjen e shpirtit tim. Po ku t'i dish ti keto... Mbi te gjitha une jam bese shkeles. I premtova kasolles sime se do t'ia nderroj catine e menjanuar. E lashe te vithiset. Vithisa shtepine time dhe ndertova cati te huaja. Ama, burre! E hengri vetmia, igrasia, pritja, braktisja koliben time. Dhe sa i dashur pragu im!
Berti mbeti me shikim te mberthyer mbi ato fjale qe i vinin si gure siper.
- Tani, mbas aq vitesh larg atyre viseve ku hodha trup, me humbet dhe shpresa e kthimit. Koka m'u kthye ne grusht me miza. Mos me shiko se faqet m'u mbushen me mish. Me dhimbje jane mbushur. Me shikon per zoteri? Zot prej bajge! Ndihem nje pellembe gje mbi toke, pa vlere. E kush me kthen koken? Gravata ne qafe, nuk me tregon zoteri. Ti nuk me shikon se ajo eshte zinxhir dhe une nje qen i lidhur me 'te?
Nuk mundi te lotoje me. Per siguri, kaloi dhe nje kartpecete tjeter nga syte, nga mjekra, nga gjoksi. U nisen per rruge. Ne nje kthese, xhadeja cante mes per mes nje fshat te vogel me shtepi dykatshe mes qershish, por nuk jipnin shenje jete. Fshati mbaroi me disa kasolle balte, te braktisura. Syte e Ridit shkuan ne nje kad plehrash. Nisi te gezohet, te qeshe, t'i hidhet zemra perpjete.
- C'ndodhi me zoterine? E hodhe te keqen,- qeshi dhe Berti tok me 'te.
- Bejme nje pushim ketu, nje cast te vetem! Ja tek ky kad plehrash.
Djaloshi nuk mund te bente ndryshe. I beri thjesht nje pyetje:
- Mos ketu ke bere ndonje bark me qershi?
- Jo, jo, atehere qershite sapo kishin celur. Tek kjo kade, une gjeta lumturine time. Nuk me beson? Keshtu nuk besoni ju. Ju, sikur nuk jini fara jone. Jini krejt ndryshe. U prish raca jone, u dhje! Po kini te drejte, jini me fat, nuk ju zuri diktatura e vdekjes, - hidhej nga nje mendim tek tjetri burri i paperqendruar. - Por le te vazhdoj ne timen. Kur kembet i kisha te gjakosura, ne keto plehra gjeta nje pale kepuce. Ngjyre qershie ishin. Nuk kishin lidhese. I vesha menjehere duke u kaluar nje fill spango per lidhese. Ishin te mrekullueshme. M'u gezuan kembet. I sh deshire Zoti. Kush i kish hedhur nuk e mora dot vesh.
- Dhe po ta merrje vesh kush, cfare do beje?
- Do vija ta puthja ne balle.
- Dhe po te ishin te ndonje te vdekuri?
- Do shkoja t'i ndizja nje qiri e t'i thosha se kish vdekur ne nje kohe qe do t'i jipte jete nje tjetri me kepucet e tij.
- Mund te ish edhe ndonje shites qe hante te tjeret ne pallanxe,- qeshi Berti.
- Mos thuaj te kota!- shtoi dhe duke pare nga e djathta, i kaloi ne trup nje e ftohte gjarperi. U drodh. Perkrah i kaloi xhipi i patrulles kufitare. Tani qe nuk eshte me i jashteligjshem, nuk e ndalojne...
- Ja, tek kjo gropa ne lugine, pikerisht ketu. Ndalo, ndalo pak! Kam mall. Jane cope nga jeta ime.
Vetura e re qendroi perseri. Zbriten te dy.
- Ketu me poshte eshte nje burim. Qendruam te pinim nje uje. Me zuri keq nje dhemballe. E di ate spurdhjakun e Vangjelit? Beri nje hallke me spango, ia hodhi dhemballes ne fyt dhe e shkuli. Mjek po mjek. Plagen e mbylla me tul buke. Vetem ai tul kish mbetur. Per vetvrasje, sic i thone fjales. Po erresohej. Kembet m'u u ftohen dhe nuk mund te hidhja me cap. As para, as pas. Me dhimbte shpirti. Ktheva syte drejt qiellit dhe iu luta Zotit te beje dicka me mua. Te me kthente tek ajo kasollja ime e rrenuar. Me dukej me e bukur se vilat qe pashe ne kete vend te huaj, te rrethuera me peme dekorative dhe qener te rraces ujk. Nuk kisha me kurajo per asgje. U shtriva te vdes. Nuk me beson? Vjen nje cast qe shpirti kerkon vdekjen. Ate cast shume afer nesh u duk patrulla kufitare. U bera nje Ridi tjeter. Rrembeva shollet ne dore dhe ia nisa nje vrapi te cuditshem. Ua kalova shokeve. Ikja me vrap pa ditur ku, vetem te mos kthehesha prapa. Na rrethuan dhe na zune. Na goditen keq. Brinje me brinje vinte kamzhiku. Na hodhen kufoma ne nje makine ushtarake dhe na nxuaren ne dogane. ...Pas tre ditesh ne u nisem prape ne ate rruge te veshtire, te gjakosur.
- Nuk ke pse te qahesh tani, bab,- tha i riu.
- Shyqyr Zotit, nuk me ka faj i huaji. Po me vjen te caj barkun se tani qe iku diktatoria, ikem dhe ne nga vendlindja. Ju te rinjte flini ku t'ju zere nata. Ndersa ne, ne te moshuarit duam jastekun tone, te ndjeme eren qe na dha shtat. Mos me shiko nga jashte. Dukem sikur jam nisur per ne dasme. Nga brenda ndihem se shkoj ne nje vdekje. Te ngushelloj vdekjen time. Nuk mund te ndryshoj.
Shoferi i ri nuk dinte si ta qetesonte ate shpirt te plagosur, te trazuar. Hapi radion. Intervistohej nje gazetar shqiptar, i cili kish bere buje ne vendin fqinj per shkrimet e tij. Gazetari thosh se nuk ndihej me shqiptar, packa se kish erdhur njezetepesevjec ar ketu.
-Ftu! Fundurine! Nuk di te nderosh vetvehten, bastard njeri!- cfryu neper dhembe Ridi.- Te te dhjes penen tende! Me mire te ishe gomar. Do kishe cofur dy here tani dhe nuk do thoshe brockulla!
Ruga ketej e tutje vazhdoi me e qete. Pa fjale. Te pakten ne pamje te
jashtme. Si kostumi i bukur qe mbulonte shpirtin e vrare te Ridit.

KOTHERJA E MISERT
Tregim

Ishte e cuditeshme. Greku turiholle, por me nje plenc te fuskosur, megjithese e kishte pasur urine zonje shtepie ne sofren e tij te hereshme, hiqej sikur zorra nuk i gerriti kurre nga boshlleku. Ndoshta kete e bente per t’u treguar sa me i mistershem ne sy te refugjatit Selfo, te cilin e kishte gjuheze ne goje. Nga ana e tij Selfoja, i ri dhe i reshkur, me kocke sterralli, i merrte kthesat aq bukur e aq shpejt nen urdherat shpeshta te afendit te tij te ri, si te ishte me suste. Po vjen nje dite dhe refugjati nderroi sjellje plotesisht. Ai nisi te mos i bindet me. Here here dukej se ishte i gatshem t’i kercente ne gryke e ta shqyente pa meshire. Kjo, jo se ngrihej qysh ne kater te mengjesit per t’u hedhur ne platforme te zitorit drejt cfilitjes se punes gjashtembedhjete orshe, por se kur dilte nga plantacionet e duhanit i lagur nga vesa e mengjesit te pare, i nxire nga lodhja, pronari i nxirrte perpara nje kothere te thate buke misri. Refugjati ne fillim nuk fliste. E mbante perbrenda zemerimin, e bluante, e bluante derisa i kercenin djerset mbi vetull. Kotherja e thate e misert me te cilen e priste, ishte nga buka e mbetur ne canten e Selfos mbas nje jave udhetim me kembe, rruge pa rruge per te mbritur deri ne keto plantacione. Greku, sapo refugjati shkeli ne avlline e tij, mendoi se te paren pune te kujdeseshme qe mund te bente, ishte t’i hidhte nje sy cantes te te porsardhurit. Shume kishte degjuar per ato canta qe kundermonin thartiren e djerses dhe friken e dyshimit. Dhe sapo e hoqi tjetri nga shpina, i kishte hedhur asaj nje sy te shpejte. Nuk i kishte gjetur tjeter brenda vecse nje brisk rroje, ca levore veze te zjera, disa cigare te shtypura. Ne nje cep kete cope misernike. Kete te fundit, pasi e rrotulloi disa here neper duar, e mbeshtolli ne nje qese te vogel plasmasi dhe e futi ne xhep. “Me duhet,” i kishte thene duke qeshur Selfos, i cili nuk i vuri dhe aq rendesi. Ndersa tani ia mbante kenge:
- Kjo eshte buka jote? Po kjo nuk eshte buke per njeriun, kete nuk e ha as qeni?! – i thoshte duke e nxjerre nga xhepi te mbeshtjelle, tani me leter te holle se mos i demtohej,ose sikur te ishte flori. Dhe si per te treguar se ai ishte shpetimtari, i jipte nje buke te bardhe, nje cope sallam, djathe, ullinj... Selfos, kjo buke e dhene ne kete menyre, i zihej ne gryke, si te ishte hale peshku. Bile ngandonjehere i hipte ne koke aq keq, sa nuk ia merrte fare buken e afendit duke denuar vehten me uri te gjate. Ishte nje fare greve urie, nje fare kundershtimi, nje hakmarrje vetvrasese.
Refugjati e shikonte miserniken dhe i vinte keq. Ishte prej ares se tij, prej shpirtit te tij. I dhimbsej. Nder ment sillte ato dite te bukura pranvere qe e kishte mbjelle misrin neper brazda te hapura me shate, si zonja e tij e ndiqte nga pas e gezuar duke e hedhur kokra, kokra me nje dore pleh fushnji. I sillte zerin e nenokes se tij, per te cilen e kishte marre shume malli, perparesen e saj nga shpesh nxirrte si nga fundi i dheut dicka per gojen e te birit. Pastaj e vadiste neper nete henore te gushtit, e korrte, e thermonte ne ballkonin e shtepise familisht. Nder ment i sillte ate furren e vogel ne avlline e mbuluar me kumblla pistile te strehezes se vogel ne fshat ku piqej kjo buke me djersen e nenes dhe me prushin e druve te ahut nga pylli, te sjella mbi shpinen e babait te ligur nga puna e tepert. Po nga t’i dinte te gjitha keto ai grek i rritur mes bollekut, ky grek me plenc si kacekun e fryre te gajdes se Kadriut qe dikur vinte nga qyteti neper dasmat e fshatit? Nuk mundi me te duronte dhe nje pasdite, kur per te dhjeten here i nxirrte perpara copen e misernikes, iu lut me nje greqishte te perzjere me shqipen:
- Mendoni zoteri, se duke me treguar ate kothere buke me jipni force per pune? Perkundrazi, me prisni, me shkurtoni kembet. Nuk mundem me, me ktheni copen e misernikes! Ju nuk kini asnje lidhje me ‘te! Ma jipni, ajo eshte pjese e kockes sime, e shpirtit tim!
- Do ta hani?- u cudit i huaji.- Ajo tani eshte kthyer ne gur, nuk mund ta pertypni. Pastaj, pak nga pak ajo po kthehet ne pjese te forces sime.
- Jo, e dua, ajo me takon mua, ma rrembyet padrejtesisht kur une isha i keputur nga rruga, nga frika, nga uria! Po shfrytezoni me shume ate kothere buke se sa mua! Jeta ime eshte lidhur organikisht me ate buke. Juve s’ka pse t’ju duhet. Besoj se me koptoni, zoteri!- Ndersa i drejtohej “zoteri,” perbrenda i thoshte “kacek.”
“Kaceku” i ktheu shpinen. E donte ate misernike, e cila po thahej dita dites duke u kthyer ne nje cope cmerci, te cilin nuk e ckermiste dot as shiu, as bora, aq me shume nofulla e njeriut. Keshtu lindi nje konflikt, i cili nuk mund te mbyllej me asgje. Sikush e donte per vehte ate misernike te thate. Selfos i dukej se tjetri po e mbante peng. Dhe vertet, i kishin marre peng buken e tij per te cilen do ta kembente me jeten po ta sillte ora e keqe. Ishte nje peng qe i kerkonte shume shtenjte. I dukej sikur greku i shkelte me kembe gjithe denjitetin, nderin, e shante me rrenje e me dege. Tani zuri te mos e zinte gjumi, ta kishte mendjen vetem tek kotherja e bukes se misert, duke harruar hallet e tjera qe e nisen per ne vend te huaj. Kuptoi se poshterimi moral ishte me i rende se poshterimi fizik. E harroi barkun bosh, bile i pelqente ta kishte bosh, vecse nuk lejonte askend t’i shante buken qe e rriti, sofren e varfer, e cila lidhej me nenen, babain, fisin, nderin, vendin. Nga ana tjeter pronari i plantacioneve te duhanit e mbante ne xhep copen e misernikes per t’u kundervene jo vetem Selfos, por te gjithe kundershtareve te tij politike. “Ja komunizmi”- u thoshte ai komunisteve greke duke e nxjerre “copen e gurit” nga xhepi. Kjo pak i interesonte Selfos. “Syte le te nxjerrin me njeri tjetrin”, thoshte ai, “mua te me ktheje buken time.” Asnjeri nuk leshonte pe. “Kaceku” tani dilte ne sheshin e qytetit bujqesor dhe nxirrte nga xhepi ngastren e bukes misernike si te ishte bombe per te trembur boten.
-Atehere, - beri rruge refugjati nje pasdite duke pire kafene e radhes mbi verga duhani ne hangarin e madh,- thyeje ate cope buke, thermoje ta hane zogjte! As une as ti, pac!
Kultivuesi i duhanit nuk bindej me asgje. Ishte gati te humbiste nje pjese te pasurise dhe ate mjet moral me te cilin vinte perpara si buaj kundeshtaret politike, nuk e jipte. Atehere Selfoja vendosi t’ia punonte tjetrit ndryshe: t’ia rrembente nderin e rrembyer. Dhe rasti i erdhi...
- Urdheroni!- u fliste afendi i Selfos demostruesve qe kishin dale ne rruge per te drejtat e tyre nje te merkure, duke u treguar “bomben” prej misri,- ju doni te shtroni kete buke te ashper ne sofer? Merreni, eshte komuniste, mbetet ne gryke! Eshte buka juaj, fytyra juaj! Merreni! Shperthen si ju!
Emigranti nuk priti me shume. Ia rrembeu buken e tij dhe priti reagimin e vendasit, i gatshem te kacafytej. Per cudi tjetri, i mundur, zuri t’i lutej butesisht:
- Te lutem, sa te ben, do ta paguaj osa qosa,( sa te duash- greqisht) me preve duart, me humbe! Eshte nje arme e re, moderne, me hyn shume ne pune!
- Nuk mundem te shes nderin, mik i dashur! Nuk ka boss ne bote aq para sa te me blere ate qe me dhemb!
- Sa do?
- Nuk e shes!
- Qenke i cuditshem! Je akoma ne boten e trete. Meso se gjithcka shitet e blihet. Atehere me jep gjysmen!- e drodhi “Kaceku”.
- Nuk me duhet nje nder i pergjysmuar! Kerkon te me vrasesh me buken time?! Je njeri i lig!- u nxe dhe iu turr per ta grushtuar.
- Jo,- ia preu tjetri duke iu shmangur,- me ke keqkuptuar. Dua ta dergoj ate buke ne parlament, se edhe ata atje nuk flasin mire, shpesh here me ngrejne nervat... Duan te na e shesin kete ushqim kafshe per shendet. Mos ma merr armen time! Nuk kam asgje me ty. Perkundrazi, ne jemi dy miq te mire. Mbajme njeri tjetrin me buke te mire, por jo me kete cmerc qe te shqyen zorret. Ne punojme per nje buke te mire... Kjo e ketilla duhet te ike nga sofrat tona.
Selfoja nuk e fantazonte kurre qe buka e tij te behej arma e tjetrit.
-Je i cmendur!- i bertiti. –Do te te grushtoj ne shtepine tende! Me ben te shkel traditat e mia, po me cmend edhe mua!- u shkreh me nje trup qe i dridhej.
Afendi u hodh ne pozicionin rezerve.
- Do te me vrasesh se te jap buke te bardhe?
Selfoja nuk i ktheu pergjigje. Me copen e bukes ne dore u drejtua nga ajo gazerme me rrjeta merimange ku flinin mbi dhjete refugjate dhe nje ushtri minjsh. Pasi mblodhi ca tesha te shperndara andej kendej prej mengjezit te nxituar, i hodhi ne cante tok me miserniken, e rrembeu canten dhe ngau rrugen e pare qe i doli perpara. Ku ta nxirrte mushka. Do te gjente nje afend tjeter, ndyshe prej “Kacekut.” Ne kthesen e pare te rruges, nje qen grindavec, u nda nga nje skuader qenesh te harruar ne nje lulishte, u ngrit dhe e ndoqi nga pas me te lehura. Selfoja dalloi brinjet e dala jashte te kafshes. I erdhi keq. Nxori nga canta miserniken dhe ia hodhi. Qeni pasi e nuhati pak, e mori ne goje dhe u drejtua nga shoket. Te gjithe bastardet bene po veprimin e grindavecit: i mbajten ere ushqimit te tyre dhe e lane. Kur refugjati shkoi te merrte buken e mosperfillur, bastardet u ngriten te gjithe ne mbrojtje te saj duke iu kanosur.
-Atehere hajeni!- u thirri sikur ata ta kuptonin. – Mos e doni edhe ju per arme kunder te tjereve?
Po kafshet ishin te vendosur ta mbronin pronen e tyre te sapo pushtuar. Atehere Selfoja kuptoi se tani ajo cope misernike nuk ishte me e tij. E la dhe iu drejtua nje zoterie me xhip luksoz, i cili i ndaloi nder kembe.
- Mos doni ndonje ergat, zoteri?
Nga xhipi zbriti “Kaceku”, i cili i hodhi doren ne sup miqesisht.

SHËNIME PËR AUTORIN

Ziko Llambro Kapurani u lind nga prindër vllehë në zonën e Sarandës në Janar të vitit 1951. Pas dy klasave të para në shkollat e minoritetit grek në Shqipëri, vazhdoi mësimet në shqip. Mbaroi shkollën e mesme të përgjithëshme në qytetin e Korçës pa mundur te ngjitë shkallët e ndonjë universiteti për arsye se rrethi i tij familjar ishte kundërshtar i vendosur politik i diktatures enveriane në Shqipëri me të burgosur, të arratisur, të dëbuar politikë. Përpjekjet e tij për të botuar në vitet '70 librin e parë poetik "Poezi të blerta," u realizuan vetëm pas rrezimit te diktatures se kuqe. Mbas viteve '90 ka botuar përmbledhjet poetike" Një degëzë ahishte," "Dashuritë e mia," "Një tango e vjetër," "I kthyer në re". Në prozë ka botuar përmbledhjen me tregime "Të ndaluarit" dhe romanin "Të gdhirë në bunker". Ka kontribuar në letrat greke me vëllimin poetik "Pemë në dëborë" (Δέντρο στα χιόνια) dhe me librin me tregime "Valiçia e rëndë" ( Η βαριά βαλίτσα), për të cilin është nderuar me simbolin e qytetit të Ambellokipos- Selanik. Aktualisht është sekretar i Lidhjes së Krijuesve Emigrantë në Greqi "Dega e Blertë" dhe antar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Greqisë Veriore.Krijimet e tij i boton në tre gazetat prestigjioze që botohen në Greqi : "Gazeta e Athinës", "Tribuna" dhe "Albania pres". Qysh prej vitit 1991 jeton familisht në qytetin e Selanikut, Greqi.

_______________

Gëzuar ditlindja,shkrimtari ynë i nderuar, Ziko Kapurani! Jetë të gjatë dhe të lumtur ju dëshirojnë miqtë nga SOFRA POETIKE!
Haxhi Muhaxheri
06 janar 2011

nga **Agim Gashi** Sat Jan 08, 2011 12:31 am

Shfrytzojmë rastin që mikut Ziko Kapuranit ti Urojmë Ditëlindjen edhe ne me dëshirat më të sinqerta për suksese.Njëherit falenderoj mikun Haxhi Muhaxherin për punën e zellshme që bën.Me rrespekt Agim Gashi

Mon	Tue	Wed	Thu	Fri	Sat	Sun
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Me rastin e ditlindjës së shkrimtarit:BUQETË KRIJIMESH NGA ZIKO KAPURANI

Me rastin e ditlindjës së shkrimtarit:BUQETË KRIJIMESH NGA ZIKO KAPURANI

Re: Me rastin e ditlindjës së shkrimtarit:BUQETË KRIJIMESH NGA ZIKO KAPURANI