Marius Chelaru: Mesazh për një botë nën rrezet e dashurisë
Faqja 1 e 1
Marius Chelaru: Mesazh për një botë nën rrezet e dashurisë
Mendime rumune mbi vlerat shqiptare
Mesazh për një botë nën rrezet e dashurisë
(Engjëll Koliqi, Ta ndërrojmë botën me dashuri, Bukuresht, 2009)
Nga Marius Chelaru (Moldovë)
Në Itali jeton me shekuj një komunitet i fuqishëm shqiptar, për ekzistencën e të cilit janë shkruar vëllime të panumërta. Vlen të përmendet ndër ta, psh. Jeronim de Rada, shkrimtar iluminist dhe pishtar i Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Historia e Shqipërisë ka qenë e përbujshme, duke shpënë në valëe e ekzodit qindramijë shqiptarë. Janë të njohura, pos tjerash, edhe shpërnguljet gjatë shek. XIV-XV - në drejtim të Italisë, duke pasuar shekujt XVII-XIX – në drejtim të Egjyptit, Greqisë, Konstantinopojës, Bullgarisë, Rumanisë, ndërsa kah fundi i shek. XIX dhe fillimi i shek. XX, edhe në drejtim të Amerikës e gjetiu.
Përkundër shqiptarëve të Turqisë që janë duke e humbur identitetin si pasojë e intolerancës islamike, Shqiptarët e arritur në Italinë katolike i kanë rruajtur traditat dhe kanë shkruar poezi në gjuhën shqipe. Ndër ta, viteve të fundit, në bazë të bashkëveprimit me Baki Ymerin, kemi patur nderin të shkruajmë për Vitore Stefa Lekën dhe Mardena Kelmendin, ndërsa gjatë këtij viti, na jepet rasti të njohim edhe një emër të ri të komunitetiut italo/shqiptar, Engjëll Koliqin, pedagog, shkrimtar, publicist, i lindur më 10 nëntor në Stubëll të Vitisë (Republika e Kosovës), aktualisht duke jetuar dhe vepruar në Itali.
Nën titullin Ta ndërrojmë botën me dashuri, Engjëll Koliqi, që konsiderohet si një „filiz i Dardanisë së lashtë”, rradhit një serë vjershash, kryesisht të shkurta, deri në 10 vargje, të shkruara në një gjuhë direkte, me një gamë tropesh të pasofistikuara, në të cilat flet për dashuri, histori, por edhe për ata që mton t’i ndjejë dhe shëmbëllejë së bashku me „mbretëreshën” e tij: „Unë me mbretëreshën/ me përkushtim të thellë/ e kemi pëfituar fronin e dashurisë”. Për të dhe „mbretëreshën”, në jetë, shkruan autori, nuk ekziston destinacion tjetër përveç „dashurisë/ dhe vetëm dashurisë”. Ndërsa për ta gjetur rrugën kah ky „fron i dashurisë”, jo vetëm për të dhe të dashurën e tij, pa pushuar (Pa humbur kohë), duhet tubuar „gjatë shekujve të gjitha legjendat”, duhet „të hyjmë në histori/ me të gjitha kronikat/ duke i shfletuar së bashku”.
Nuk është e vetmja herë kur flet për këtë „së bashku”. Poeti e sheh këtë dashuri të shtrënguar ngushtë me historinë e kombit, me vendlindjen e tij: „Së bashku me mbretëreshën/ me bekimin e mrekullive/ do të nisim një jetë të re/ atje/ në atdheun tim të lashtë// në të Shenjtën Dardani/ të kultivojmë dashurinë”. Shkrimi i tij është më parë një petk për mesazh. Mesazhi i mirësisë të cilin vetëm dashuria mund ta sjellë, jo vetëm për të, por për të gjithë, ngase: „Në stratagjemën e interesave/ nuk ka dashuri/ për atë/ aq jetë degdisen” Dhe historia duhet shkruar me dashuri „që mos t’i bine shtyllat”.
Mesazh për një botë nën rrezet e dashurisë
(Engjëll Koliqi, Ta ndërrojmë botën me dashuri, Bukuresht, 2009)
Nga Marius Chelaru (Moldovë)
Në Itali jeton me shekuj një komunitet i fuqishëm shqiptar, për ekzistencën e të cilit janë shkruar vëllime të panumërta. Vlen të përmendet ndër ta, psh. Jeronim de Rada, shkrimtar iluminist dhe pishtar i Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Historia e Shqipërisë ka qenë e përbujshme, duke shpënë në valëe e ekzodit qindramijë shqiptarë. Janë të njohura, pos tjerash, edhe shpërnguljet gjatë shek. XIV-XV - në drejtim të Italisë, duke pasuar shekujt XVII-XIX – në drejtim të Egjyptit, Greqisë, Konstantinopojës, Bullgarisë, Rumanisë, ndërsa kah fundi i shek. XIX dhe fillimi i shek. XX, edhe në drejtim të Amerikës e gjetiu.
Përkundër shqiptarëve të Turqisë që janë duke e humbur identitetin si pasojë e intolerancës islamike, Shqiptarët e arritur në Italinë katolike i kanë rruajtur traditat dhe kanë shkruar poezi në gjuhën shqipe. Ndër ta, viteve të fundit, në bazë të bashkëveprimit me Baki Ymerin, kemi patur nderin të shkruajmë për Vitore Stefa Lekën dhe Mardena Kelmendin, ndërsa gjatë këtij viti, na jepet rasti të njohim edhe një emër të ri të komunitetiut italo/shqiptar, Engjëll Koliqin, pedagog, shkrimtar, publicist, i lindur më 10 nëntor në Stubëll të Vitisë (Republika e Kosovës), aktualisht duke jetuar dhe vepruar në Itali.
Nën titullin Ta ndërrojmë botën me dashuri, Engjëll Koliqi, që konsiderohet si një „filiz i Dardanisë së lashtë”, rradhit një serë vjershash, kryesisht të shkurta, deri në 10 vargje, të shkruara në një gjuhë direkte, me një gamë tropesh të pasofistikuara, në të cilat flet për dashuri, histori, por edhe për ata që mton t’i ndjejë dhe shëmbëllejë së bashku me „mbretëreshën” e tij: „Unë me mbretëreshën/ me përkushtim të thellë/ e kemi pëfituar fronin e dashurisë”. Për të dhe „mbretëreshën”, në jetë, shkruan autori, nuk ekziston destinacion tjetër përveç „dashurisë/ dhe vetëm dashurisë”. Ndërsa për ta gjetur rrugën kah ky „fron i dashurisë”, jo vetëm për të dhe të dashurën e tij, pa pushuar (Pa humbur kohë), duhet tubuar „gjatë shekujve të gjitha legjendat”, duhet „të hyjmë në histori/ me të gjitha kronikat/ duke i shfletuar së bashku”.
Nuk është e vetmja herë kur flet për këtë „së bashku”. Poeti e sheh këtë dashuri të shtrënguar ngushtë me historinë e kombit, me vendlindjen e tij: „Së bashku me mbretëreshën/ me bekimin e mrekullive/ do të nisim një jetë të re/ atje/ në atdheun tim të lashtë// në të Shenjtën Dardani/ të kultivojmë dashurinë”. Shkrimi i tij është më parë një petk për mesazh. Mesazhi i mirësisë të cilin vetëm dashuria mund ta sjellë, jo vetëm për të, por për të gjithë, ngase: „Në stratagjemën e interesave/ nuk ka dashuri/ për atë/ aq jetë degdisen” Dhe historia duhet shkruar me dashuri „që mos t’i bine shtyllat”.
Relacioni ndërmjet asaj që ka për të thënë dhe shkrimit të tij, është dashuria. Vargu është i „nënurdhëruar” nga mesazhi, dhe kjo është, mendoj, prizma përmes së cilës duhet kundruar ky vëllim, sa në kuptim të një analize të rreptë, po aq në kuptimin e shfrytëzimit të metaforave, apo të kontsrukcionit të vargut. Nuk ma merr mendja se duhet trajtuar stricto sensu si një vëllim i „emigranbtit”, i atij që ka vajtur nga shtëpia për sigurimin e ekzistencës, ngase mesazhi është në një masë të mirë, i ndryshëm nga poetët e tjerë shqiptarë. Autori nuk ndjehet se është i shpërngulur, veçse për një kohë, por edhe kështu, ai është pranë, në mendime, në shkrime, në plane dhe në atë që e trason „për në shtëpi”. Kështusoj, në shkrimet e tij flet për gojëdhanat, „traditat e shenjta” të kombit, për „dheun e shenjtë të Dardanisë”, në të cilin do ta kultivojë pas kthimit në shtëpi „me porosinë e nënës”, duke u ardhur së bashku me mbretëreshën, për ta stolisur atë „fron të dashurisë”.
Është, pa dyshim, një tjetër mënyrë për të shkruar, po qe se do ta krahasonim me vëllimet e tjera të vargjeve të poetëve shqiptarë nga Italia, të përkthyera me besnikëri dhe mjeshtri artistike nga Baki Ymeri. Edhepse ekzistojnë „pikëshime të përbashkëta”, të themi vetëm në nyanca tjetërsoj të trajtuara, historia (më e largët apo më e freskët), vendet dhe traditat shqiptare ndjehen në çdo varg të këtij ëndërrimtari të inspiruar që ka patur fatin të lindë në Karadakun katolik të Kosovës shqiptare. Duke konkluzionuar mund të themi se Engjëll Koliqi duket se e ka shkruar këtë vëllim më parë për të transmetuar një mesazh të besnikërisë dhe dashurisë ndaj kombit, duke shfrytëzuar një diskurs të drejtëpërdrejtë, konciz, duke i konsumuar me vend, fjalët dhe figurat e stilit.
Është, pa dyshim, një tjetër mënyrë për të shkruar, po qe se do ta krahasonim me vëllimet e tjera të vargjeve të poetëve shqiptarë nga Italia, të përkthyera me besnikëri dhe mjeshtri artistike nga Baki Ymeri. Edhepse ekzistojnë „pikëshime të përbashkëta”, të themi vetëm në nyanca tjetërsoj të trajtuara, historia (më e largët apo më e freskët), vendet dhe traditat shqiptare ndjehen në çdo varg të këtij ëndërrimtari të inspiruar që ka patur fatin të lindë në Karadakun katolik të Kosovës shqiptare. Duke konkluzionuar mund të themi se Engjëll Koliqi duket se e ka shkruar këtë vëllim më parë për të transmetuar një mesazh të besnikërisë dhe dashurisë ndaj kombit, duke shfrytëzuar një diskurs të drejtëpërdrejtë, konciz, duke i konsumuar me vend, fjalët dhe figurat e stilit.
Agim Gashi- Administrator
- Numri i postimeve : 45955
Age : 70
Location : Kosovë
Registration date : 17/11/2008
Similar topics
» Marius Chelaru: Duke e pritur yllin
» Marius Chelaru: Duke e pritur yllin
» Marius Chelaru;Dashuria dhe dhimbjet e shpirtit
» Marius Chelaru: Mbi vetminë, poezinë dhe dhembjet e mallkuara të shpartallimit
» KUR RREZET FILLOJNË E NDRIJNË-POEZI NGA KUJTIM STOJKU
» Marius Chelaru: Duke e pritur yllin
» Marius Chelaru;Dashuria dhe dhimbjet e shpirtit
» Marius Chelaru: Mbi vetminë, poezinë dhe dhembjet e mallkuara të shpartallimit
» KUR RREZET FILLOJNË E NDRIJNË-POEZI NGA KUJTIM STOJKU
Faqja 1 e 1
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi
Tue Mar 14, 2017 8:17 pm nga Agim Gashi
» IDRIZ ZEQIRAJ - SHIPTARËT NUK JANË "ME BYTHË NË PRUSH", PËR TË FALUR TOKAT
Mon Feb 27, 2017 6:54 pm nga Agim Gashi
» Akuzat kundër Shefqet Krasniqit Prokurorisë ia kishte konfirmuar edhe BIK-u (Dokument)
Mon Feb 27, 2017 5:20 pm nga Agim Gashi
» Aktakuzë kundër imamit Shefqet Krasniqi
Mon Feb 27, 2017 4:32 pm nga Agim Gashi
» Zbulohen tensionet gjatë dialogut në Bruksel, Nikoliqi Thaçit: Ti je kriminel
Fri Feb 03, 2017 7:40 pm nga Agim Gashi
» Faruk Tasholli - RJEPENI NANËN
Fri Feb 03, 2017 12:22 pm nga Agim Gashi
» FAMILJA E HAKI IMERIT: AI U VRA NË KOHËN KUR NË PUSHTET ISHIN HASHIM THAÇI E REXHEP SELIMI
Wed Jan 25, 2017 12:39 am nga Agim Gashi
» AGIM GASHI - O NE TREN PËR MITROVICË
Wed Jan 18, 2017 11:08 pm nga Agim Gashi
» Vëllai i tij u pajtua me Thaçin, por ja si ishte kidnapuar Haki Imeri në Brojë e më pas ishte vrarë
Wed Jan 18, 2017 8:13 pm nga Agim Gashi
» Fadil Maloku:Aferim, Prokurori e Kosovës!
Wed Jan 18, 2017 8:00 pm nga Agim Gashi
» Djali i Haki Imerit del kundër axhës: Nuk ia fali Thaçit, nuk dua drejtësi kanunore
Wed Jan 18, 2017 7:12 pm nga Agim Gashi
» IDRIZ ZEQIRAJ:Copëza biografike dhe kujtime për Ibrahim Rugovën
Wed Jan 18, 2017 5:13 pm nga Agim Gashi
» Presidenti Thaçi i “lahet me 124 pleq” Imer Imerit se nuk ka gisht në vrasjen e vëllait të tij
Wed Jan 18, 2017 4:00 pm nga Agim Gashi
» Adem Salihaj akuza të rënda ndaj Hashim Thaçit, ja si po mundohet të shpërlahet nga krimet e shumta që ka bërë
Wed Jan 18, 2017 3:53 pm nga Agim Gashi
» Ndodh edhe ky skandal: Njeriu që grisi fotografinë e Presidentit Rugova merr certifikatën e veteranit të UÇK-së
Tue Jan 17, 2017 7:55 pm nga Agim Gashi
» BERAT ARMAGEDONI:Lamtumirë, Joshua i Pejës!
Tue Jan 17, 2017 12:15 am nga Agim Gashi
» Biografia e Presidentit Rugova - Biografi e shkurtër
Mon Jan 16, 2017 10:32 pm nga Agim Gashi
» ILIR MUHARREMI : Treni provokativ, artistët në gjumë
Sun Jan 15, 2017 11:32 pm nga Agim Gashi
» Përveç ROSU-së, ky është shqiptari që rrezikoi jetën për ta ndalur trenin e Serbisë
Sun Jan 15, 2017 9:53 pm nga Agim Gashi
» ENVER PETROVCI - IN MEMORIAM SEFEDIN NUREDINIT- SEFA
Sun Jan 15, 2017 9:07 pm nga Agim Gashi