Shtatë libra të autorëve zviceranë në gjuhën shqipe

Shtatë libra të autorëve zviceranë në gjuhën shqipe

Ekrem Ajruli
Nën përkujdesjen e Shoqatës Kulturore Shqiptare “Mëmëdheu” të St Gallenit në Zvicër, e cila në bashkëpunim me shtëpinë botuese “Arbëria design” në Tetovë, dolën në dritë përmbledhjet poetike të shtatë autorëve të mirënjohur zviceranë në të dy gjuhët: gjermanisht -shqip, të përkthyera nga Ferdinand Laholli me redaktim të Isuf Sherifit.

Fred Kurer u lind më 28 maj 1936 në St Gallen / Zvicër. Ka botuar 6 vëllime poetike, 1 roman, 2 radiodrama, 1 pjesë televizive, pjesë të shumta teatrore për të vegjlit dhe teatrin e kukullave, si dhe pjesë kabaresh. Prej vitit 1990 është njëri ndër organizatorët e programit letrar: „Noten, Texte, Improvisationen“ (Nota, tekste, improvizime). Ndër vëllimet poetike të botuara: "Epigonale Strofen" (Strofa epigonale) - Zug 1956, "Briefe aus der Finca / Letters from a Friend's House" - poezi dygjuhëshe, St. Gallen 1991, "Kreta" - St. Gallen 1996, "Unser Verschwinden in Australien" - (Tretja jonë në Australi) - 1996 dhe "Hierzulande hat jedermann nur den Säntis im Auge " (Këtu çdokush ka veç Sentisin në sy) - Herisau 2000 dhe „Darüberschreiben dröber schriibe“ (Të shkruash mbi të) – poezi të reja dhe më të rejat në gjuhën letrare dhe dialektin santgalas - St. Gallen 2006. Fred Kurer është gazetar, përkthyes e botues. Jeton në Sankt Gallen.
Werner Bucher u lind më 19 gusht të vitit 1938 në Cyrih të Zvicrës. Nga viti 1974 boton revistën letrare "Orte", është drejtuesi i Shtëpisë Botuese "Orte" e përveç kësaj angazhohet në veprimtarinë bashkorganizuese të Festivalit Letrar në Appenzell. Prej viteve shtatëdhjetë është etabluar edhe si autor. Vepra e tij letrare përfshin 15 vëllime poetike dhe 11 romane. Bucher është nderuar me mjaft çmime letrare, (ndër të tjera edhe me çmimin zviceran "Shiller"), jeton në Oberegg. Krahas veprimtarisë botuese ndihmon edhe gruan e tij në bujtinën e vogël malore "Rütegg".
Clemens Umbricht u lind më 1 janar 1960 në Reiden (Lucern/Zvicër), jeton në Arnegg/St Gallen. Është gazetar dhe drejtues i një shtëpie botuese. Ka publikuar nëpër gazeta, revista dhe antologji. Në vitin 1997 mori shpërblimin poetik të revistës letrare "orte". Librat e botuar: "Aus ruhiger Entfernung" (Prej largësisë së qetë) - poezi. Eric van der Wal, Bergen/Hollandë (1988), "Der Abstand der Wörter" (Distanca e fjalëve) - poezi dhe prozë. VGS Verlagsgemeinschaft St. Gallen (1992), "Der eine, der andere" (Njëri, tjetri) - poezi. Sabon Verlag, St. Gallen (1997) "Alonsos Lächeln" (Buzëqeshja e Alonsos) - poezi. Eric van der Wal, Bergen NL (2003) "Die Augen über dem Bildrand" (Sytë përmbi kornizë) - poezi. San Marco Presse, Neustadt/Gjermani (2006)
Beat Brechbühl u lind më 28.7.1939 në Opplingen pranë kryeqytetit zviceran, Bern. Prej 1961 gjer më 1964 ishte redaktor në Egnach/Bodensee, 1964/65 radhitës në Berlin dhe Cyrih. Nga 1966 –’71, punoi si mbikëqyrës botimi në një shtëpi botuese në Cyrih. Prej vitit 1971 në profesionin e lirë të shkrimtarit dhe piktorit, fillimisht në Wald (kantoni i Cyrihut), ku më 1980 themeloi edhe shtëpinë botuese „Im Waldgut“, të cilën më 1988 e shpërnguli në Frauenfeld. Ka
botuar 22 vëllime poetike, romane, tregime, libra për fëmijë dhe radiodrama. Është nderuar me shumë çmime. Beat Brechbühl jeton sot në Pfyn (kanton në Thurgau).
Ivo Ledergerber u lind më 1939 në Gossau. Jeton në St. Gallen, ku edhe drejton Shtëpinë Botuese „Ivo Ledergerber“. Ledergerber shkruan kryesisht poezi, ka botuar vëllimet poetike: "Mit der Zeit" (Me kohën) - Zürich 1972, "Auf dem Papier entwickelt die Hand, was der Kopf nicht entwirren kann" (Atë çka dora hedh në fletë, ta zgjidhë koka s'e ka lehtë) - Sankt Gallen 1994, "Ziel November" (Drejt nëntorit) - Sankt Gallen 1994, "Vier Miniaturen" (Katër miniatura) -1994, "Sollten uns eins die Bilder fehlen" (Po qe se ndonjëherë do t'na mungonin figurat) - Sankt Gallen 1997, "Flora schöne Nachbarin" (Fqinja e bukur Flora) - Frauenfeld 1998, "Diesen Sommer noch" (Këtë stinë vere) - Sankt Gallen 1999, "Hierzulande hat jedermann nur den Säntis im Auge" (Këtu çdokush ka veç Sentisin në sy) - Herisau 2000, "Roma" – ditar poetik në tre vëllime: janar/shkurt/mars, Sankt Gallen 2002, "Heiligkreuz und Eichenlaub" (Kryq i shenjtë dhe gjethe lisi), botuar nga Jost Hochuli, Wittenbach 2002, „Drei kleine Reisen“ (Tre udhëtime të vogla) – Frauenfeld 2004, „Rom. Jemandem erklären wo der Weg ist der hinführt wohin er will“ (Roma. Ti tregosh dikujt se ku gjendet rruga e cila të shpie atje ku don) – Frauenfeld 2004, „Auf dem Papier entwickelt die Hand was der Kopf nicht entwirren kann/Atë çka koka hedh në fletë ta zgjidhë dora s’e ka lehtë“ (në „Kuartet poetik/Ein dichterisches Quartett“) – Prishtinë 2004 (gjermanisht/shqip), "Gli Angeli del Campo Verano" (Engjëjt e Campo Verano-s) - gjermanisht/italisht, St. Gallen 2004 dhe "Aus dem Maghreb – Impressions du Maghreb" (Nga Maghrebi) - Frauenfeld 2007 (gjermanisht/frengjisht).
Christine Fischer u lind më 1952 në Tringen, kantoni i Lucernit (Zvicër). Jeton në St. Gallen.
Christine Fischer shkruan poezi e prozë, botoi gjer më sot librat e mëposhtëm: "Eisland" (Vend i akullt) - Edition Hans Erpf, Bern 1992, "Lange Zeit" (Kohë e gjatë) - Edition Hans Erpf,
Bern 1994, "Augenstille" (Qetësi sysh) - eFeF-Verlag, Bern 1999, "Solo für vier Stimmen" (Solo për katër zëra) - Appenzeller Verlag, Herisau 2003, „Von Wind und Wellen, Haut und Haar“ (Për erën dhe valët, lëkurën dhe flokun) - Ivo Ledergerber Verlag, St. Gallen 2004, "Vögel, die mit Wolken reisen" (Zogj, që udhëtojnë me retë) - Appenzeller Verlag, Herisau 2005, "Nachruf auf eine Insel" (Nekrologji në një ishull) -Appenzeller Verlag, Herisau 2009. Është shpërblyer me çmime të ndryshme nxitëse dhe letrare.
Joseph Kopf u lind më 1929, në St Gallen/Zvicër si Hermann Joseph Kopf. Nëntëmbëdhjetëvjeçar boton vëllimin e tij të parë poetik. Disa vite punon si nëpunës banke në Bregenz dhe Salzburg. Ka pasur miqësi me piktorin Ernst Fuchs, për galerinë e të cilit është kujdesur kohë pas kohe. Rimbaud, Baudelaire, Weinheber dhe Trakl janë idol të poezisë së tij, në vitet pesëdhjetë dhe fillimet e viteve gjashtëdhjetë. Në vitet gjashtëdhjetë bëri një qëndrim katërvjeçar në Izrael, i cili ishte me rëndësi të madhe për krijimtarinë e tij poetike. Në fund të viteve ’60 Kopfi kthehet në St. Gallen. Poezitë e tij botohen nga tash e tutje vetëm në bashkëpunim me krijues të artit figurativ. Me dhënien e çmimit Johann Peter Hebel të landit Baden-Württemberg në vitin 1973, krijimtaria poetike e Kopfit gjen për herë të parë një njohje më të gjerë. Jozef Kopfi vdiq në vitin 1979 në St. Gallen.
Botimet: Nocturne (Nokturn) – Poezi, 1948.; Von der Liebe und vom Tod (Për dashurinë dhe vdekjen) – shtatë poezi, 1952.; Gedichte (poezi) – 1954.; Hamlet – 1958.; Durchschossen von blauem Sternlicht (Përmesuar nga një dritë e kaltër ylli) – poezi, 1963.; Ein Stück Brot (Një copë bukë) – 1964.; Toledo – 1964.; Dem kalten Sternwind offen (Hapur rrymës së ftohtë të yllit) –poeti, 1954-1977; Nur eine bewegung von licht (Veç një lëvizje drite) – përmbledhje poezish. Vëllimi I: 1952–1963, (përgatitur për botim nga Paul Good) Shtëpia Botuese Rimbaud, 1992. Das geöffnete schneeblatt (Gjethja e hapur e borës) – përmbledhje poezish. Vëllimi II: 1967–1979, (përgatitur për botim nga Paul Good) Shtëpia Botuese Rimbaud, 1992. Verwundetes der sprache (E plagosura e gjuhës) poezi të zgjedhura, Shtëpia Botuese Rimbaud, 1999. Eines bettlers sternenaussatz (Lepra e yjtë e një lypësi) – Joseph Kopf, 1929–1979, poet, (trashëgimia e tij në Bibliotekën e kantonit të St.Galenit, dhënë për botim nga Cornel Dora, në bashkëpunim me Wolfgang Göldi dhe Markus Tobler) 2002. Shpërblimet letrare: Çmime nxitëse nga qytetet St. Gallen, Bern dhe Vjenë. Çmimin Johann-Peter-Hebel (për jetën e tij krijuese) 1973.