Konferenca e plotë e Kryeministrit Sali Berisha dhënë ditën e sotme

Jam sot përpara jush për të përshëndetur përfundimin e procesit të ratifikimit të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit nga 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian.

Ky hap historik për Shqipërinë është një dëshmi e suksesit spektakolar të reformave të kësaj qeverie. Në qershor të vitit 2008, 27 ministrat e vendeve anëtare të Bashkimit Europian, në deklaratën e tyre të Lubjanës, do të shpallnin si frymëzuese për rajonin suksesin e reformave të qeverisë shqiptare.

Kjo firmë, mbi kontratën e parë historike të Shqipërisë me Europën, përbën një vlerësim maksimal për vendin, përpjekjet dhe reformat e tij.

Në rast se procesi i parahapjes së negociatave dhe ai i negociatave për firmosjen e Marrëveshjeve zgjati nga vitit 1999 deri në vitin 2005-2006, duke u shndërruar në procesin më të gjatë në historinë e Bashkimit Europian, procesi i firmosjes dhe ratifikimit nga 27 vende anëtare të Marrëveshjes së Stabilizimit-Asociimit të Shqipërisë me Bashkimin Europian u realizua në një kohë tre herë më të shkurtër.

Pas marrjes së ftesës për anëtarësim në NATO, nënshkrimit të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit në qershor të vitit 2006, ratifikimi i MSA-së nga 27 vendet anëtare të BE-së përbën suksesin e tretë më madhor të Shqipërisë dhe shqiptarëve në rrugën e integrimit europian dhe euroatlantik.

Ratifikimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit nga parlamentet e 27 vendeve anëtare të Bashkimit Europian u bë e mundur para së gjithash nga zgjerimi i lirive dhe të drejtave të njeriut, të lirisë së mendimit, të lirisë së mediave, minoriteve dhe ndryshimeve të qarta pozitive në institucionet e vuajtjes së dënimit.

Kjo u bë i mundur nga lufta me zero tolerancë ndaj krimit të organizuar dhe shndërrimit të Shqipërisë në një nga vendet më të sigurta të rajonit. Shqipëria ka sot treguesit e kriminalitetit, qartësisht, nën mesataren e vendeve të Bashkimit Europian.

Kjo bë e mundur nga lufta e vendosur me reforma dhe ndëshkim ligjor ndaj korrupsionit. Qeveria shqiptare u njoh si kampion në reformat e saj në luftën kundër korrupsionit nga “Transparency International” në raportin e saj për vitin 2008.

Qeveria, në përpjekjet e saj, ja doli të shkëpusë Shqipërinë nga rrethi i 24 vendeve më të korruptuara të planetit dhe të lërë pas 95 vende. Drejtësia shqiptare funksionoi dhe vendosi përpara ligjit me dhjetëra e dhjetëra zyrtarë.

Firmosja u bë e mundur, sepse suksesi i Shqipërisë në luftën kundër korrupsionit e renditi vendin në një nga 10 vendet më të suksesshme të planetit në këtë luftë vitin që kaloi.

Ratifikimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit nga 27 vendet e Bashkimit Europian u bë i mundur, sepse reformat e thella ekonomike dhe fiskale e shndërruan Shqipërinë në vendin e dytë në botë për suksesin e tyre, sipas “Doing Business”, e bënë Shqipërinë, vendin e rritjes më të shpejtë ekonomike në rajon dhe ndoshta të kontinentit, si dhe një ndër vendet më tërheqëse për investimet e huaja.

Ratifikimi nga 27 vendet e BE-së të kontratës sonë me Bashkimin Evropian, u bë i mundur nga reformat e mëdha kushtetuese dhe ligjore të institucioneve të vendit, Parlamentit, Presidentit, Këshillit të Ministrave, sistemit zgjedhor, sistemit të drejtësisë dhe institucioneve të tjera.

Pra, kjo u bë e mundur sepse ne ju përmbajtëm me seriozitetin më të madh motos që shpallëm me ardhjen në pushtet, se reformat dhe vetëm reformat do të jenë ‘alpha’ dhe ‘omega’ e programit tonë.

Ratifikimi i Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit nga 27 vendet anëtare të Bashkimit Europian dhe raporti i Komisionit Europian për vitin 2008, përbëjnë bazën ligjore, morale dhe të gjithanshme për Shqipërinë, për të merituar statusin e kandidatit.

Këto janë dëshmi e maturimit të saj, për të fituar statusin e kandidatit për vend anëtar të Bashkimit Europian.

Pra, Shqipëria po ndryshon!

Çështja e dytë, për të cilën unë jam sot para jush, janë zgjedhjet. Data e tyre u dekretua dhe do të jetë data 28 qershor.

Së pari, dua të zotohem me solemnitet dhe seriozitetin më të madh para shqiptarëve se për Sali Berishën objektivi i parë më absolut do të jetë një proces zgjedhor i lirë dhe i ndershëm. Kjo qeveri do të bëjë çdo përpjekje që shqiptarët të votojnë në një proces të denjë për moralin e tyre qytetar, të votojnë si të gjithë qytetarë europianë.

Qeveria, sikurse e keni konstatuar, ka bërë investime dhe përpjekje të mëdha, të paprecedent, për një infrastrukturë zgjedhore nga më modernet që ekzistojnë.

Qeveria u bën thirrje të gjithë qytetarëve, institucioneve publike dhe private në vend që të japin kontributin e tyre për një proces zgjedhor të lirë dhe të ndershëm. Është jetike për ligjin, për moralin, për fytyrën e këtij vendi që të tregojmë të gjithë përkushtimin tonë për zgjedhje të lira dhe të ndershme.

Duke qenë të sigurt se nga ky proces nuk ka të humbur, përkundrazi. Sigurisht që një palë do të fitojë zgjedhjet, ndërsa pala tjetër do të mbetet opozitë, por, në fund të fundit, çdo qytetar shqiptar, i rritur, i moshuar apo fëmijë do të jetë i fituari i këtij procesi."

Këto ishin dy çështjet që unë vendosa të dal para jush.

Pyetje: Duke qene se flasim për familjen evropiane, zoti Kryeministër, para se të hynte në fuqi ligji i dosjeve, ju, personalisht, deklaruat se ky ligj ishte detyrim i ardhur nga Këshilli i Europës. Në atë kohë, por edhe sot paradite, Sekretari i Përgjithshëm Terry Davis shprehu hapur rezervat e tij. Kundërshti kanë shprehur edhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Pyetja ime është direkte, a i druheni ju, Kryeministri Berisha, faktit se për shkak të karrierës suaj personale, Shqipëria duhet të rrezikojë marrëdhëniet me aleatët europianë, por edhe me aleatin më të madh siç janë SHBA-të?

Kryeministri Berisha: Pyetje juaj ka dy aspekte. E para, deklarata e zotit Terry Davis, një personalitet i nderuar dhe respektuar në krye të një institucioni që unë e vlerësoj dhe e dua shumë. Siç kam theksuar dhe e theksoj nuk ka ligj lustracioni pa kritika. Ky është rregulli i parë. Dhe kjo për faktin se të gjitha këto ligje kanë një aspekt të kritikueshëm dhe aspekti i kritikueshëm i këtyre ligjeve është kufizimi i të drejtave të njeriut. Por ky është një kufizim i përkohshëm, i sanksionuar si legjitim nga dokumentet e Këshillit të Europës. Po, ç’të drejtë ka më shumë Rumania që në vitin 2007, i dha Institutit të Studimit të Krimeve të Komunizmit atribute dhe të prokurorisë? Ç’të drejtë ka pasur parlamenti çek që në vitin 2002, zgjati efektin e këtij ligji? Apo ç’të drejtë kanë pasur parlamentet e vendeve baltike? Ky proces ka nisur para dokumenteve të Këshillit të Europës, por ai është në përputhje të plotë me to.

Më duhet të theksoj se duhet të jeni të ndershëm kur të citoni dokumentet. Nëse lexoni deklaratën e zotit Davis, në të thuhet se ligji nuk përcakton një afat, por ju si shqiptarë e dini se ky ligj ka një afat dhe ky afat është 5 vjeçar. Unë mund të pranoj se ka një kufizim të të drejtave, por nuk mund ta pranoj se nuk ka afat. Atëherë po të jetë me afat, nëse e lexojmë deklaratën siç është, i bie që ligji të jetë në rregull. Por, në rast se ka pasur një pakujdesi nga nëpunësi që ia ka dhënë, nuk e kuptoj maninë tuaj për ta besuar verbërisht këtë, kur ju e dini që ligji ynë ka një afat.

Në deklaratë përmendet viti 1999, por ata që erdhën në pushtet me rebelimin komunist në Shqipëri e anuluan procesin. Kjo është e vërteta. Dhe tani nuk është asgjë tjetër veçse vazhdim i procesit të anuluar.

Së dyti, ndershmëria dhe proporcionaliteti janë respektuar plotësisht. Çfarë kuptojmë me ndershmëri? Në rast se këta njerëz do të vlerësoheshin nga një komision i ngritur nga parlamenti, atëherë do të thosha se ligji nuk është i ndershëm. Shqipëria ka si shtyllën e ndershmërisë së një akti tre shkallët e gjykatës dhe ne u kemi dhënë atyre të drejtën t’i drejtohen tre shkallëve të gjykatës, ndërkohë që vende të tjera nuk e kanë bërë këtë.

Po ashtu, ligji nuk është disproporcional. Në të nuk është parashikuar asnjë rekursion social. Vende të tjera kanë përcaktuar edhe sanksione të qarta sociale. Ne i jemi përmbajtur parimit të Këshillit të Europës se ndaj atyre që preken nga ligji nuk mund të përdoren ato parime që ata kanë përdorur kur kanë kryer krime apo kanë shtypur të tjerët. Ka vende që i kanë përdorur edhe në vitin 2007, madje po e diskutojnë edhe tani për t’ju përgjysmuar pensionin etj., por ne nuk kemi hyrë deri këtu.

Sekretari i Përgjithshëm Terry Davis ka të drejtë kur thotë se në ligj është vendosur edhe kandidat për në zgjedhje. Por në moralin e kombit tonë, a do të ishin më shumë se 3 për qind e shqiptarëve që do të pranonin se presidenti, kryeministri, ministri, deputeti të kishin qenë bashkëpunëtorë dhe vartësit e tyre jo? Unë nuk besoj se do ta pranonte kush këtë. Unë jam i detyruar të respektoj një standard moral të vendit tim. Ne nuk mund të themi se dikush nuk mund të punojë për mua se ka qenë bashkëpunëtor, por unë mund të punoj se më kanë votuar. Kush të dëshirojë ta provojë me referendum, por do të merrte 99 për qind të votave kundër të shqiptarëve. Ky është ndryshimi në ligj dhe unë e pranoj. Ligji çek nuk e ka këtë, por e kanë ligje të tjera. Është e vërtetë se këtu kemi të bëjmë me diçka të diskutueshme, sikundër është e vërtetë që populli ynë ka një moral dhe unë nuk gjej dot moralitet që deputetët mund të kenë qenë bashkëpunëtorë, ndërsa vartësit e tyre jo.

Ju them edhe diçka, në fakt, ka pasur një djallëzi brenda. Ka dy variante. Nëse sheh ligjin tonë dhe atë të përgatitur nga socialistët, ky i fundit në pamje të parë duket i pafajshëm, paçka se u hap dosjet të gjithë shqiptarëve, një praktikë kjo terrori. Ne nuk i hapim, sepse t’i thuash një punonjësi të bashkisë se nuk mund të jetë këshilltar i kryetarit, sepse ka qenë bashkëpunëtor, ndërsa kryetari i bashkisë mund edhe të ketë qenë bashkëpunëtor, por kjo nuk prish punë, ky nuk është standard moral. Në rast se do të shkohej në referendum për këtë, jam i bindur se 98 për qind e shqiptarë nuk do ta pranonin diçka të tillë. Më vonë kur shqiptarët ta pranojnë, le ta gjykojnë si gabim, por tani për tani të jeni të bindur se nuk e pranojnë.

Së treti, cili ligj nuk përfshin ata që janë në detyrë. Të gjitha ligjet e lustracionit kanë të bëjnë ata që janë në detyrë. Nuk di asnjë ligj - dhe në fakt di jo pak për to, pasi kam qenë i detyruar të merrem edhe në vitin ’95 dhe tani, ndonëse sot ka më shumë ligje të tillë se në atë kohë - që të mos ketë të bëjë me ata që janë në detyrë, por në mënyrë të kufizuar dhe në një periudhë kohe 5 vjeçare. Sigurisht ne, duke pranuar se është një kufizim i përkohshëm, ne u përmbahemi dhe do t’i përmbahemi të gjitha rregullave të shtetit ligjor. Dikush mund të thotë se e ka të përcaktuar detyrën me mandat, por themeli është integriteti. Në qoftë se ke kryer një krim, bie automatikisht. Meqenëse është kaq i shkuar nuk po ndiqet, por nuk mund të jesh për atë detyrë. Është bërë maksimumi i kujdesit për të kufizuar kufizimin e të drejtave, por nuk mund të themi se për shqiptarët integriteti nuk ka rëndësi. Integriteti i zyrtarëve ka rëndësi, madje është kryesor, për të gjitha vendet e lira.

Në deklaratë përmendet viti 1999, por parlamenti çek, pas 10 vjetësh, në vitin 2002 ia ka zgjatur ligjit sërish afatin. Unë zotohem se afati nuk do të zgjatet, ne do t’i përmbahemi vitit 2014 dhe zoti Rama do të ketë të drejtë t’i bëjë të gjithë këta deputetë dhe të mos qahet më tutje.

Për sa i përket aspektit të dytë, ju gaboheni. Së pari, nëse shikon ligjin, kam shmangur çdo gjë personale. Kam pranuar kritikat tuaja, por nuk kam pranuar që gjërat të marrin nuancë personale. Në ligjin tonë janë bërë dhe amendime dhe modifikime nga ligji çek, vetëm e vetëm që të mund të mos ketë asnjë lloj konotacioni personal ndaj kundërshtarëve apo ish kundërshtarëve të mi. Dhe unë jam i bindur se kështu duhej.

Së dyti, po në aspektin personal, në qoftë se në ligjin e parë, që është marrë tërësisht nga ligji çek, kryeministri ka pasur të drejtën me vendim të bëjë përjashtime, sërish këtë radhë unë nuk e pranova. Kjo mund të ishte objekt kritikash e dyshimesh të ligjshme dhe unë nuk do ta praktikoj një gjë të tillë. Kryeministri nuk do ta ketë të drejtë, por do të jetë komisioni dhe gjykata që do të vendosin.



vijon